Αποτελεί ένα πολύχρονο αίτημα. Ενα ανεκπλήρωτο χρέος της πολιτείας. Μία λαμπρή σελίδα της ιστορίας μας αναζητά, χρόνια τώρα, τη θέση που της αρμόζει. Η ίδρυση Μουσείου Εθνικής Αντίστασης είναι ο ελάχιστος φόρος τιμής απέναντι στον ηρωικό λαό μας, στους αγώνες και τις προσδοκίες του για ένα καλύτερο αύριο. Για να θυμούνται οι παλιοί και να μαθαίνουν οι νέοι.

Για την ανάγκη ίδρυσης "Μουσείου Εθνικής Αντίστασης", μας μιλούν οι: Νίκος Τερζόγλου (πρόεδρος ΠΕΑΕΑ), Δημήτρης Μπάφας (αντιπρόεδρος ΠΕΑΕΑ), Φοίβος Τσέκερης (γενικός γραμματέας ΠΕΑΕΑ), Δημήτρης Κάιλας (πρόεδρος Κέντρου Μελέτης Εθνικής Αντίστασης).

"Από το 1964 που οργανώθηκε η ΠΕΑΕΑ" μας λέει ο Ν. Τερζόγλου,"θέσαμε το θέμα της ίδρυσης του Μουσείου στην Αθήνα, σε κεντρικό σημείο. Μέχρι σήμερα όμως, παρά την επιμονή μας και τον αγώνα μας, ούτε ο Δήμος Αθηναίων, ούτε οι εκάστοτε κυβερνώντες δεν έχουν δώσει την ανάλογη προσοχή και την ανάλογη βοήθεια που χρειάζεται αυτό το θέμα. Το ζήτημα πιστεύουμε ότι είναι πολιτικό. Δεν υπάρχει πρόβλημα χώρου. Στην Αθήνα υπάρχει ένας μεγάλος αριθμός κτιρίων, τα οποία έχουν χαρακτηριστεί διατηρητέα και θα μπορούσαν θαυμάσια να μετατραπούν σε "Μουσείο Εθνικής Αντίστασης"".

"Σχεδόν σε όλα τα ευρωπαϊκά κράτη έχουν δημιουργηθεί ανάλογα Μουσεία. Μόνο στην Ελλάδα δεν υπάρχει, παρά το γεγονός ότι η χώρα μας στον αγώνα στην Αντίσταση έχει πρωτοκαθεδρία. Είμαστε η χώρα που πρώτη άρχισε την Αντίσταση ενάντια στους Γερμανούς. Η σημασία της ίδρυσης του Μουσείου είναι επίσης σοβαρή και ως προς τη διαπαιδαγώγηση της νεολαίας μας".

- Τι αποτελέσματα είχατε μέχρι σήμερα από τις ενέργειες που έκανε η ΠΕΑΕΑ προς αυτό τον τομέα;

"Κάτω από τη δική μας πίεση, εστάλη από το υπουργείο Πολιτισμού ένα έγγραφο, που λέει ότι αν δεν μπορεί να γίνει ένα κεντρικό Μουσείο, υπάρχουν πολιτιστικά κέντρα στους δήμους, στα οποία μπορεί να διατεθεί ένα τμήμα τους και να γίνει αίθουσα παρουσίασης της Εθνικής Αντίστασης. Θετική είναι επίσης και η προσπάθεια που ξεκίνησε ο Δήμος της Ηλιούπολης. Εκεί, και με δική μας προσπάθεια, δόθηκε ένας χώρος για να χτιστεί "Μουσείο Εθνικής Αντίστασης". Το έργο ξεκίνησε όταν ήταν δήμαρχος ο Δημήτρης Κιντής.Ηδη έχει γίνει ο σκελετός και με πρόσφατη απόφαση του Δημοτικού Συμβουλίου αποφασίστηκε να ολοκληρωθεί αυτή η προσπάθεια. Φυσικά, αν ολοκληρωθεί θα είναι ένα σοβαρό παράδειγμα προς όλους τους δήμους.

Παλιά, είχαμε συνεργαστεί με την Εθνική Τράπεζα, η οποία είχε προσφερθεί να δώσει ένα κτίριο για να γίνει "Μουσείο Εθνικής Αντίστασης". Ομως, πήγαν οι "Ζερβικοί" και έβαλαν ζήτημα να μην πραγματοποιηθεί, εάν δε συμμετέχουν και αυτοί. Οι οργανώσεις, δηλαδή, που συνεργάστηκαν με τους Γερμανούς. Οι ταγματασφαλίστες, οι οποίοι δεν είχαν αναγνωριστεί το 1950-51 σαν αντιστασιακοί. Οταν όμως ήρθε η χούντα, 4.000 τους αναγνώρισε σαν αντιστασιακούς και αυτοί τώρα αντιστέκονται και δε θέλουν να γίνει το Μουσείο.

- Εκτός Αθηνών, στη χώρα μας συνολικά, λειτουργούν μικρότερης έκτασης Μουσεία με υλικό από την Εθνική Αντίσταση;

"Υπάρχουν κάποια επιμέρους μέρη - μουσεία στη χώρα μας" αναφέρει ο Δ. Κάιλας."Στη Ρεντίνα, στην Ευρυτανία όπου εκεί είχε έδρα η Σχολή Εφέδρων Αξιωματικών του ΕΛΑΣ. Επίσης στους Κορυσχάδες, στο κτίριο στο οποίο πραγματοποιήθηκαν οι εργασίες του Εθνικού Συμβουλίου. Επίσης, προσπάθειες για μουσεία γίνονται και στη Βόρειο Ελλάδα και οι συναγωνιστές εκεί έχουν μεγάλη θέρμη και πολλές φορές έχουν καλή συνεργασία και με την Τοπική Αυτοδιοίκηση.Ομως στην Αθήνα δε συμβαίνει το ίδιο. Στα λόγια όλοι οι υπεύθυνοι λένε πολλά, στα έργα όμως τίποτα. Το αίτημα, για παράδειγμα, για το "Μνημείο της Αντίστασης" στην Αθήνα, είναι παλιό και συνέχεια μπαίνει όχι μόνο από το Κεντρικό Συμβούλιο της ΠΕΑΕΑ, αλλά και από τα 200 περίπου παραρτήματα που λειτουργούν στη χώρα μας. Ομως η κυβέρνηση κωφεύει".

"Ο υπουργός Πολιτισμού πρέπει να δώσει κάποιο χώρο και να βοηθήσει οικονομικά ώστε να ιδρυθεί το "Μουσείο Εθνικής Αντίστασης". Τα υπόλοιπα, είναι υπόθεση της Ενωσης" προσθέτει ο Δ. Μπάφας.

"Η αλήθεια είναι πιο πικρή απ' ό,τι ανέφεραν οι συναγωνιστές" τονίζει ο Φ. Τσέκερης."Δεν είναι μόνο το ότι δεν υπάρχει "Μουσείο Εθνικής Αντίστασης", όπως υπάρχει σε άλλα κράτη. Το σημαντικότερο είναι ότι γίνεται στη χώρα μας μια συστηματική προσπάθεια να σβηστεί η μνήμη της Εθνικής Αντίστασης.Τις φυλακές Αβέρωφ τις γκρεμίσανε, το κτίριο στην οδό Μέρλιν όπου ήταν τα Ες - Ες, το κατεδαφίσανε. Ο αρχιτέκτονας κατάφερε να πάρει μια πόρτα από τα κρατητήρια, την οποία τοποθέτησε σαν ένα είδος μνημείου στην είσοδο της πολυκατοικίας. Το μόνο που έχει διασωθεί είναι η κομαντατούρα, το μεγάλο κτίριο στην οδό Κοραή 4. Στα υπόγεια ήταν κρατητήρια. Μετά από ενέργειες που κάναμε προς την Εθνική Ασφαλιστική, γιατί είναι ιδιοκτησία της, με δικά τους έξοδα το μετατρέψανε σε μουσείο. Βέβαια είναι υποτυπώδες, είναι μουσείο που έχει κυρίως αντικείμενα από τους ανθρώπους που έμεναν εκεί: κατσαρόλες, παλιά πακέτα τσιγάρα κλπ. Εχει ενδιαφέρον και αυτός ο χώρος. Αλλά και αυτό δεν έγινε από το κράτος. Ούτε μία δεκάρα δεν έβαλε το κράτος".

"Επίσης, στο "Πνευματικό Κέντρο Ν. Ηρακλείου - Ηλέκτρα Αποστόλου", θα δοθεί ένας χώρος για μουσείο. Στην είσοδό του θα τοποθετηθεί μνημείο για την Ηλέκτρα Αποστόλου,φιλοτεχνημένο από την Ασπασία Παπαδοπεράκη".

"Επίσης, μουσειακός χώρος αφιερωμένος στην Αντίσταση λειτουργεί και στο Χαϊδάρι με τη συνεργασία του δήμου και του τοπικού παραρτήματος της ΠΕΑΕΑ Χαϊδαρίου. Ακόμη στα Τρίκαλα,στο Ηράκλειο Κρήτης (...), όμως το κράτος δεν έχει καμία συμμετοχή. Χαρακτηριστικά αναφέρω ότι για το σπίτι που ιδρύθηκε η ΕΠΟΝ και βρίσκεται στους Αμπελόκηπους, κάναμε μεγάλη προσπάθεια να μην πουληθεί όταν πέθανε ο ιδιοκτήτης του. Τελικά αγοράστηκε από το κράτος και τώρα ανήκει στη Γενική Γραμματεία Νέας Γενιάς. Από το 1988 στιγμή δεν έχουμε σταματήσει να ενδιαφερόμαστε γι' αυτό το θέμα. Εχουμε δημιουργήσει το "Σύνδεσμο Φίλων του Μουσείου της ΕΠΟΝ" και ζητάμε ο χώρος αυτός να γίνει μουσείο. Εννέα χρόνια ζητάμε από το κράτος να δώσει λίγα χρήματα. Ζητιάνοι έχουμε γίνει. Είναι ντροπή πια".

- Τι περιλαμβάνει το υλικό που έχετε συγκεντρώσει;

"Εμείς από την αρχή της ίδρυσής μας" αναφέρει ο Ν. Τερζόγλου "προσπαθήσαμε να συγκεντρώσουμε ό,τι υλικό μπορούσαμε γύρω από τον αγώνα της Εθνικής Αντίστασης. Πρόκειται για φωτογραφίες, ντοκουμέντα από τον παράνομο Τύπο (...).Τμήμα αυτού του υλικού, παρουσιάζεται σε διάφορες εκθέσεις και εκδηλώσεις. Η τελευταία έκθεση έγινε στο Φεστιβάλ της ΚΝΕ.Είχαμε ένα περίπτερο αφιερωμένο στην Εθνική Αντίσταση, τη Μακρόνησο, την ΕΠΟΝ, το Δημοκρατικό Στρατό".

"Επομένως υπάρχει το πρώτο υλικό που θα μπορέσει να αποτελέσει το περιεχόμενο του "Μουσείου Εθνικής Αντίστασης". Ομως υπάρχουν και άλλα πράγματα: χλαίνες, σημαίες, όπως η σημαία της 8ης Μεραρχίας. Παράλληλα για τη συγκέντρωση των υλικών φροντίσαμε να συγκροτηθεί το Κέντρο Μελέτης Ιστορίας Εθνικής Αντίστασης.Στους σκοπούς του έχει και τη συγκέντρωση αυτών των ιστορικών υλικών. Υπάρχει επίσης το πολύ σοβαρό αρχείο του Σπύρου Μελετζή.Ενα αρχείο, που δεν έχει αξιοποιηθεί ολοκληρωτικά".

"Ξεκινώντας από το γεγονός ότι δεν υπάρχει ενδιαφέρον από το κράτος να διασωθούν τα πολύτιμα αυτά υλικά, εμείς σαν ΠΕΑΕΑ, από τα λίγα χρήματα που συγκεντρώνουμε από τις συνδρομές των μελών μας, αγοράσαμε ηλεκτρονικά μηχανήματα στα οποία καταγράφουμε - για να διασώσουμε - ό,τι ιστορικό υλικό έχουμε. Ζητάμε από όλους όσοι έχουν κάτι που θα μπορούσε να διασωθεί και αναφέρεται στην Εθνική Αντίσταση, να μας τα στείλουν, με υποχρέωση δική μας να τα καταγράψουμε και να τους τα στείλουμε".

- Στις στιγμές των μεγάλων αγώνων της Εθνικής Αντίστασης, ένα σημαντικό κομμάτι των καλλιτεχνών μας πάλεψαν με τα δικά τους "όπλα". Τα έργα τους θα βρουν στέγη στο "Μουσείο Εθνικής Αντίστασης";

"Συμμετείχαν πάρα πολλοί καλλιτέχνες μας: ζωγράφοι, γλύπτες, μουσικοί, λογοτέχνες. Σημαντικοί εικαστικοί μας δημιουργοί, όπως οι: Θ. Κατσικογιάννης, Τ. Μάρθας, Γ. Φαρσακίδης, Γ. Στεφανίδης, Τάσσος, Δ. Μεγαλίδης, Β. Σεμερτζίδης, Κ. Χαριάτη, Η. Φέρτης και πολλοί ακόμη. Οι εν ζωή καλλιτέχνες, αλλά και οι κληρονόμοι τους, πρόθυμα πιστεύω ότι θα μας προσφέρουν τις δημιουργίες τους. Στο "Μουσείο Εθνικής Αντίστασης", θα βρουν σίγουρα τη ζεστασιά και τη θέση που τους αρμόζει".

Ηλιάνα ΜΟΡΤΟΓΛΟΥ

Οι καλλιτέχνες πρόθυμα πιστεύω ότι θα προσφέρουν τα έργα τους.