51 ο ΜΕΡΟΣ

"Σύντροφοι στρατιώτες!", άρχισε ο Κριλένκο με βραχνή από την κούραση φωνή. "Δεν μπορώ να μιλήσω όπως ταιριάζει και σας παρακαλώ να με συγχωρέσετε, μα δεν κοιμήθηκα τέσσερις ολόκληρες νύχτες...

Δεν υπάρχει λόγος να σας πω ότι είμαι στρατιώτης. Δεν υπάρχει λόγος να σας πω ότι θέλω ειρήνη. Πρέπει να σας πω ότι το μπολσεβίκικο κόμμα, που εσείς κι όλοι οι υπόλοιποι γενναίοι σύντροφοι, οι οποίοι αποτίναξαν μια για πάντα την εξουσία της αιμοβόρας αστικής τάξης, βοηθήσατε να πραγματοποιήσει την επανάσταση των εργατών και στρατιωτών, πως αυτό το κόμμα υποσχέθηκε να προτείνει σ' όλους τους λαούς ειρήνη. Σήμερα αυτή η υπόσχεση ήδη εκπληρώθηκε". Θύελλα χειροκροτημάτων...

"Σας λένε να μείνετε ουδέτεροι, να μείνετε ουδέτεροι τη στιγμή που οι ευέλπιδες και τα τάγματα κρούσης, που δε γνώρισαν ποτέ ουδετερότητα, μας πυροβολούν στους δρόμους και οδηγούν στην Πετρούπολη τον Κερένσκι ή ακόμα κάποιον άλλον από την ίδια συμμορία. Από τον Ντον επιτίθεται ο Καλέντιν. Από το μέτωπο κινείται ο Κερένσκι. Ο Κορνίλοφ ξεσήκωσε τους Τεκίντσι (1) και θέλει να επαναλάβει τον τυχοδιωκτισμό του του Αυγούστου. Οι μενσεβίκοι και οι εσέροι σας παρακαλούν να μην επιτρέψετε ν' ανάψει ο εμφύλιος πόλεμος. Τι ήταν όμως εκείνο που τους έδωσε τη δυνατότητα να παραμείνουν στην εξουσία, αν όχι ο εμφύλιος πόλεμος, ο εμφύλιος πόλεμος που άρχισε ακόμα από τον Ιούλη και κατά τον οποίο έμειναν σταθερά στο πλευρό της αστικής τάξης, όπως μένουν και τώρα;

Πώς μπορώ όμως να σας πείσω, αν η απόφασή σας πια πάρθηκε; Το ζήτημα είναι ολοκάθαρο. Στη μια πλευρά είναι ο Κερένσκι, ο Καλέντιν, ο Κορνίλοφ, οι μενσεβίκοι, οι εσέροι, οι καντέ, τα δημοτικά συμβούλια, το σώμα των αξιωματικών... Αυτοί σας λένε πως οι σκοποί τους είναι πολύ καλοί. Στην άλλη πλευρά είναι οι εργάτες, οι στρατιώτες, οι ναύτες, οι φτωχοί αγρότες. Η κυβέρνηση είναι στα χέρια σας. Εσείς είστε οι κύριοι της κατάστασης. Η μεγάλη Ρωσία ανήκει σ' εσάς. Θα τη δώσετε ξανά πίσω;".

Ο Κριλένκο μόλις κρατιόταν στα πόδια από την κούραση. Οσο όμως συνέχιζε να μιλάει, τόσο καθαρότερα αντηχούσε στη φωνή του η βαθιά ειλικρίνεια, που κρυβόταν στα λόγια του. Τελειώνοντας το λόγο του κλονίστηκε και παρά λίγο να πέσει. Εκατοντάδες χέρια τον κράτησαν και το ψηλό σκοτεινό ιπποδρόμιο τραντάχτηκε από τον πάταγο των χειροκροτημάτων και των ενθουσιωδών κραυγών. Ο Χανζόνοφ προσπάθησε ακόμα μια φορά να πάρει το λόγο, μα η συνέλευση δεν ήθελε ν' ακούσει τίποτα και φώναξε: "Να ψηφίσουμε! Να ψηφίσουμε!". Τελικά, υποχώρησε και διάβασε μια απόφαση: "Το τμήμα των θωρακισμένων ανακαλεί τους αντιπροσώπους του από τη Στρατιωτική Επαναστατική Επιτροπή και κηρύσσεται ουδέτερο στον εμφύλιο πόλεμο που ξέσπασε".

Οσοι ήταν υπέρ αυτής της απόφασης, έπρεπε να περάσουν δεξιά, όσοι ήταν κατά, αριστερά. Στην αρχή επικράτησε κάποια ταλάντευση και αναμονή, μα κατόπιν το πλήθος άρχισε γρήγορα - γρήγορα να περνάει αριστερά. Εκατοντάδες γεροδεμένοι φαντάροι κινούνταν θορυβώδικα στο λερωμένο πάτωμα, που μόλις φωτιζόταν, πέφτοντας ο ένας πάνω στον άλλο... Δίπλα μας δεν έμειναν παραπάνω από 50 άνθρωποι. Αυτοί μονάχα τάχτηκαν υπέρ της πρότασης. Κι όταν από τους υψηλούς θόλους του ιπποδρομίου αντήχησε η ενθουσιώδης κραυγή της νίκης, γύρισαν και βγήκαν γρήγορα από το κτίριο. Πολλοί απ' αυτούς έφυγαν κι από την επανάσταση...

Σκεφτείτε πως τέτοια ακριβώς πάλη γινόταν σε κάθε στρατώνα, σ' όλες τις πόλεις, σ' όλες τις περιοχές, σ' όλο το μέτωπο, σ' όλη τη Ρωσία! Φανταστείτε αυτούς τους άυπνους Κριλένκο που αγρυπνούσαν πάνω από κάθε σύνταγμα, που έτρεχαν από τόπο σε τόπο, που ενθάρρυναν, μάλωναν και απειλούσαν! Και φανταστείτε ότι το ίδιο ακριβώς γινόταν στα διαμερίσματα όλων των επαγγελματικών ενώσεων, στις φάμπρικες και στα εργοστάσια, στα χωριά, στα πολεμικά πλοία του ρωσικού στόλου, που ήταν διασκορπισμένα μακριά: σκεφθείτε τις εκατοντάδες χιλιάδες των Ρώσων, που καταβρόχθιζαν με τα μάτια τους ομιλητές σ' όλη την απέραντη Ρωσία, τους εργάτες, τους αγρότες, τους στρατιώτες, τους ναύτες, που τόσο βασανιστικά προσπαθούσαν να καταλάβουν και ν' αποφασίσουν, που τόσο εντατικά σκέφτονταν και που στο τέλος αποφάσιζαν με τέτοια απαράμιλλη ομοφωνία. Αυτή ήταν η ρωσική επανάσταση!...

***

Κι εκεί, στο Σμόλνι, το νέο Σοβιέτ των Επιτρόπων του Λαού δεν κοιμόταν. Το πρώτο διάταγμα βρισκόταν πια στα πιεστήρια και έπρεπε να σκορπιστεί την ίδια νύχτα σε χιλιάδες αντίτυπα σ' όλους τους δρόμους της πόλης και να μεταφερθεί με τα τρένα σ' όλη τη χώρα, στο Νότο και στην Ανατολή:

"Εξ ονόματος της κυβέρνησης της δημοκρατίας, που εκλέχτηκε από το Πανρωσικό Συνέδριο των εργατών και στρατιωτών βουλευτών, με τη συμμετοχή αγροτών βουλευτών, το Σοβιέτ των Επιτρόπων του Λαού αποφασίζει:

1. Οι εκλογές για τη Συντακτική Συνέλευση θα γίνουν στην καθορισμένη προθεσμία, 12 του Νοέμβρη.

2. Ολες οι εφορευτικές επιτροπές, τα ιδρύματα της τοπικής αυτοδιοίκησης, τα Σοβιέτ των Εργατών, των στρατιωτών και των αγροτών βουλευτών και οι οργανώσεις των στρατιωτών στο μέτωπο πρέπει να εντείνουν όλες τις προσπάθειες για να εξασφαλίσουν την ελεύθερη και σωστή διεξαγωγή των εκλογών για τη Συντακτική Συνέλευση στην καθορισμένη προθεσμία.

Εξ ονόματος της κυβέρνησης

της Ρωσικής Δημοκρατίας

Ο πρόεδρος του Σοβιέτ των Επιτροπών του Λαού

Βλαντίμιρ Ουλιάνοφ - Λένιν"

(1) Τεκίντσι. Η πιο πολυάριθμη φυλή του Τουρκμενιστάν. Σύντ.

ΑΥΡΙΟ ΤΟ 52ο ΜΕΡΟΣ