55ο ΜΕΡΟΣ

Στο Δημαρχείο επικρατούσε εξαιρετική κίνηση. Ερχονταν κι έφευγαν διάφοροι αξιωματικοί, ο δήμαρχος συνεργαζόταν με τους αρχηγούς της επιτροπής σωτηρίας. Κάποια στιγμή μπήκε τρέχοντας ένα μέλος της διοίκησης με ένα αντίτυπο μιας προκήρυξης του Κερένσκι. Τέτοιες προκηρύξεις ρίχτηκαν κατά εκατοντάδες στη λεωφόρο Νέβσκι, από ένα αεροπλάνο που πετούσε χαμηλά. Ο Κερένσκι απειλούσε όλους όσοι δε θα υποταχθούν, με σκληρή τιμωρία και καλούσε τους στρατιώτες να καταθέσουν τα όπλα και να συγκεντρωθούν αμέσως στο πεδίο του Αρεως.

Μας είπαν ότι ο πρωθυπουργός κατέβαλε κιόλας το Τσάρσκογιε Σελό και βρίσκεται πέντε μίλια από την Πετρούπολη. Θα μπει στην πόλη αύριο, μέσα σε λίγες ώρες. Τα σοβιετικά στρατεύματα που βαδίζουν ν' αντιμετωπίσουν τους κοζάκους, περνούν με το μέρος της προσωρινής κυβέρνησης. Ο Τσερνόφ στριφογυρίζει κάπου στο κέντρο, προσπαθώντας να οργανώσει "ουδέτερα" στρατιωτικά τμήματα, σαν δύναμη, που θα είναι σε θέση να σταματήσει τον εμφύλιο πόλεμο.

Στο Δημαρχείο έφτασε η είδηση ότι τα συντάγματα της φρουράς της Πετρούπολης εγκαταλείπουν τους μπολσεβίκους. Το Σμόλνι εγκαταλείφθηκε κιόλας... Ολος ο κρατικός μηχανισμός απεργεί. Οι υπάλληλοι της Κρατικής Τράπεζας αρνήθηκαν να δουλέψουν κάτω από την καθοδήγηση των κομισάριων του Σμόλνι και να τους δώσουν χρήματα. Ολες οι ιδιωτικές τράπεζες είναι κλειστές. Τα υπουργεία απεργούν. Επιτροπή του Δημοτικού Συμβουλίου επισκέπτεται όλες τις εμπορικές επιχειρήσεις και συγκεντρώνει χρήματα, για τη βοήθεια των απεργών.

Ο Τρότσκι πήγε στο υπουργείο των Εξωτερικών και διέταξε τους υπαλλήλους να μεταφράσουν το διάταγμα για την ειρήνη σε ξένες γλώσσες. Εξακόσιοι υπάλληλοι του πέταξαν κατάμουτρα την παραίτησή τους...

Ο επίτροπος Εργασίας Σλιάπνικοφ διέταξε όλους τους υπαλλήλους του υπουργείου του να γυρίσουν στη θέση τους μέσα σε 24 ώρες, απειλώντας, σε αντίθετη περίπτωση, με απόλυση και με στέρηση του δικαιώματος της σύνταξης. Υπάκουσαν μόνο οι θυρωροί... Μια σειρά τμήματα της ιδιαίτερης επιτροπής ανεφοδιασμού παράτησαν τη δουλιά για να μην υποταχθούν στους μπολσεβίκους... Παρά τις άφθονες υποσχέσεις για υψηλές αποδοχές και εξαιρετικούς όρους δουλιάς, οι τηλεφωνήτριες αρνήθηκαν να εξυπηρετήσουν τα σοβιετικά ιδρύματα...

Το κόμμα των σοσιαλιστών επαναστατών αποφάσισε να διαγράψει όλα τα μέλη του που παρέμειναν στο συνέδριο των Σοβιέτ ή που πήραν μέρος στην εξέγερση...

Νέα από την επαρχία. Το Μογκιλιόφ τάχθηκε ενάντια στους μπολσεβίκους. Στο Κίεβο οι κοζάκοι διέλυσαν τα Σοβιέτ και συνέλαβαν όλους τους αρχηγούς των στασιαστών. Το Σοβιέτ και η φρουρά του Λουγκ, περίπου 30 χιλιάδες άντρες, πήραν απόφαση να μείνουν πιστοί στην προσωρινή κυβέρνηση και κάλεσαν όλη τη Ρωσία να τους μιμηθεί. Ο Καλέντιν διέλυσε όλα τα Σοβιέτ και τα επαγγελματικά συνδικάτα του λεκανοπεδίου του Ντονέτς. Τα στρατεύματά του κινούνται προς Βορρά...

Ο εκπρόσωπος των σιδηροδρομικών δήλωσε: "Χτες στείλαμε σ' όλη τη Ρωσία τηλεγραφήματα προτείνοντας την άμεση κατάπαυση του πολέμου ανάμεσα στα πολιτικά κόμματα και τη δημιουργία κυβέρνησης σοσιαλιστικού συνασπισμού. Σε αντίθετη περίπτωση, αύριο τη νύχτα θα κηρύξουμε απεργία... Το πρωί θα γίνει σύσκεψη όλων των παρατάξεων για να εξετάσει το ζήτημα αυτό. Οι μπολσεβίκοι, όπως φαίνεται, ζητούν συμφωνία...".

"Αν θα ζήσουν ως τότε!" γέλασε δυνατά ο ροδοκόκκινος αρχιμηχανικός της πόλης...

Πηγαίνοντας στο Σμόλνι όχι μόνο δεν το βρήκαμε εγκαταλειμμένο, μα τόσο ζωηρό και πολυάσχολο, όσο δεν ήταν ποτέ. Πλήθη από εργάτες και στρατιώτες έμπαιναν κι έβγαιναν, παντού υπήρχαν διπλοσκοπιές. Εδώ συναντήσαμε και συντάκτες αστικών και "μετριοπαθών" σοσιαλιστικών εφημερίδων.

"Μας κυνήγησαν!", φώναζε ο συντάκτης της "Θέλησης του Λαού". "Ο Μποντς Μπρούγιεβιτς ήρθε στο γραφείο Τύπου και μας είπε να φύγουμε! Είπε πως είμαστε πράχτορες! Μόλις το 'πε αυτό, όλοι απάντησαν με μια φωνή: Προσβολή! Βία! Ελευθερία του Τύπου!...".

Στο διάδρομο βρίσκονταν μακριά τραπέζια που ήταν γεμάτα από δέματα εκκλήσεων, ανακοινώσεων και διαταγών της Στρατιωτικής Επαναστατικής Επιτροπής. Οι στρατιώτες κι οι εργάτες μετέφεραν αυτά τα δέματα και τα τοποθετούσαν στα αυτοκίνητα που περίμεναν. Να πώς άρχιζε μια απ' αυτές τις εκκλήσεις:

"Στον πάσσαλο της ατίμωσης!

Στις τραγικές στιγμές που περνάει ο εργαζόμενος ρωσικός λαός, οι μενσεβίκοι - συμβιβαστές και οι δεξιοί εσέροι πρόδωσαν την εργατική τάξη. Τάχθηκαν στο πλευρό των κορνιλοφικών του Κερένσκι και του Σάβινκοφ.

Τυπώνουν τις διαταγές του προδότη Κερένσκι και σπέρνουν τον πανικό στην πόλη, διαδίδοντας τις πιο ανόητες φήμες για φανταστικές νίκες αυτού του αποστάτη...

Πολίτες! Μην πιστεύετε σ' αυτές τις ανόητες διαδόσεις! Δεν υπάρχει δύναμη ικανή να νικήσει τον εξεγερμένο λαό. Τον Κερένσκι και τους συνεργάτες του τους περιμένει γρήγορα η τιμωρία που τους πρέπει...

Εμείς τους καρφώνουμε στον πάσσαλο της ατίμωσης. Τους παραδίνουμε στην περιφρόνηση όλων των εργατών, των στρατιωτών, των ναυτών και των αγροτών, στους οποίους ετοιμάζονταν να φορέσουν τις παλιές αλυσίδες. Ανεξίτηλο θα μείνει στο μέτωπό τους το στίγμα της λαϊκής περιφρόνησης και αγανάχτησης... Ντροπή και αίσχος στους προδότες του λαού!".

Η Στρατιωτική Επαναστατική Επιτροπή μεταφέρθηκε σε πλατύτερο χώρο, στο δωμάτιο Νο 17, στο πάνω πάτωμα. Στις πόρτες του φύλαγαν κοκκινοφρουροί. Μέσα στο δωμάτιο ο στενός διάδρομος, που ήταν χωρισμένος μ' ένα παραβάν, ήταν ασφυχτικά γεμάτος από καλοντυμένους ανθρώπους, που εξωτερικά έδειχναν ευγένεια, εσωτερικά όμως έβραζαν από μίσος. Ηταν αστοί, που ήθελαν να πάρουν άδεια αυτοκινήτου ή άδεια εξόδου από την πόλη. Ανάμεσά τους ήταν πολλοί ξένοι... της υπηρεσίας ήταν τα μέλη της Επιτροπής Μπιλ Σάτοφ και Πέτερς. Αφησαν τη δουλιά και μας διάβασαν το τελευταίο δελτίο:

"Το 179 Σύνταγμα εφέδρων υπόσχεται ομόφωνη υποστήριξη. Πέντε χιλιάδες λιμενεργάτες των ναυπηγείων Πουτίλοφ χαιρετίζουν τη νέα κυβέρνηση. Η Κεντρική Επιτροπή των επαγγελματικών συνδικάτων με ενθουσιασμό χαιρετίζει τη Στρατιωτική Επαναστατική Επιτροπή. Η φρουρά του Ρέβελ και η μοίρα του στόλου εξέλεξαν Στρατιωτική Επαναστατική Επιτροπή και στέλνουν δυνάμεις. Το Πσκοφ και το Μινσκ διοικούνται από Στρατιωτικές Επαναστατικές Επιτροπές. Συγχαρητήρια από τα Σοβιέτ του Τσαρίτσιν, του Ροστόφ του Ντον, του Πιατιγκόρσκ, της Σεβαστούπολης... Η μεραρχία της Φιλανδίας κι οι νεοεκλεγμένες επιτροπές της 5ης και 12ης Στρατιάς μπαίνουν στη διάθεση της νέας εξουσίας...

Από τη Μόσχα τα νέα είναι μπερδεμένα. Τα στρατεύματα της Στρατιωτικής Επαναστατικής Επιτροπής κατέχουν τα κυριότερα στρατιωτικά σημεία της πόλης. Δύο λόχοι που φρουρούσαν το Κρεμλίνο πέρασαν με το μέρος των Σοβιέτ. Ωστόσο το οπλοστάσιο έμεινε στα χέρια του συνταγματάρχη Ριάμπτσεφ και τους ευέλπιδές του. Η Στρατιωτική Επαναστατική Επιτροπή του ζήτησε όπλα για τους εργάτες κι ο Ριάμπτσεφ μέχρι σήμερα το πρωί συνέχιζε τις διαπραγματεύσεις. Υστερα όμως έστειλε ξαφνικά στην επιτροπή τελεσίγραφο και απαιτούσε την παράδοση των σοβιετικών στρατευμάτων και τη διάλυση της Επιτροπής. Αρχισαν μάχες...

Στην Πετρούπολη το επιτελείο υποτάχθηκε αμέσως στους επιτρόπους του Σμόλνι. Η Κεντρική Επιτροπή του στόλου αρνήθηκε να υπακούσει, μα καταλήφθηκε από τον Ντιμπένκο και από ένα λόχο ναυτών της Κρονστάνδης. Σχηματίστηκε καινούρια Κεντρική Επιτροπή του στόλου που υποστηρίζεται από τα θωρηκτά της Βαλτικής και της Μαύρης Θάλασσας...".

ΑΥΡΙΟ ΤΟ 56ο ΜΕΡΟΣ