ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ
ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ
Κυριακή 9 Νοέμβρη 1997
Σελ. /47
ΚΕΝΗ
Ο αστικός χαρακτήρας του ΣΥΝ

Στην απόφασητης ΚΕ του ΚΚΕ (4 Οκτώβρη 1997), όπου εξετάστηκε και η πολιτική των κομμάτων, όσον αφορά στο ΣΥΝ, υπογραμμίζεται: "Ο ΣΥΝ, παρά το γεγονός ότι νιώθει τον κίνδυνο της ενσωμάτωσης και απορρόφησής του από το ΠΑΣΟΚ, προχωρά σε διαπραγματεύσεις με το κυβερνητικό κόμμα, επιδιώκει να κάνει ένα σκληρό παζάρι στη διανομή των θέσεων. Ενώ προωθεί σταθερά την επιλογή της συνεργασίας, για τα μάτια του κόσμου, την καλύπτει με μια σκληρή φραστική αντιπολίτευση, κύρια σε ζητήματα ύφους και ήθους της εξουσίας. Είναι φανερό ότι αυτό που φέρνει το ΣΥΝ κοντά στο ΠΑΣΟΚ, ανεξάρτητα αν θα εκφραστεί άμεσα με επίσημη συνεργασία, είναι η κοινότητα θέσεων και αντιλήψεων, η σαφής προγραμματική τους σύγκλιση, που γεννά και την ανάγκη συμμετοχής στην πίτα της εξουσίας. Η συζήτηση που διεξάγεται μεταξύ τους, εν μέρει ανοιχτά και κυρίως παρασκηνιακά, δεν έχει να κάνει σε τίποτα με τα λαϊκά συμφέροντα. Αντίθετα, και μόνο ως συζήτηση, προσφέρεται για σωσίβιο στην κυβερνητική πολιτική".

Η παραπάνω θέση έχει επιβεβαιωθεί από τις εξελίξεις που ακολούθησαν. Αποδείχθηκε πως οι επιλογές της ηγεσίας του ΣΥΝ είναι και συνειδητές και προς όφελος της άρχουσας τάξης. Αποτελούν σαφέστατη επιλογή, στη βάση της εξυπηρέτησης του συστήματος. Γι' αυτό και η όποια κριτική του προς την κυβέρνηση είναι κατ' ουσίαν ένας μανδύας, που κρύβει την ιδεολογικοπολιτική ταύτισή του με το ΠΑΣΟΚ. Τα τελευταία γεγονότα είναι αποκαλυπτικά:

1. Στην "Αυγή" (5.11.97) διαβάζουμε το πρωτοσέλιδο θέμα της: "Ανεμος συνεργασίας μεταξύ των βαλκανικών χωρών"!Η εφημερίδα αναφέρεται στη Διαβαλκανική Σύνοδο Κορυφής, που πραγματοποιήθηκε στην Κρήτη, και εκφράζει πλήρως την τοποθέτηση του ΣΥΝ, ο οποίος και με ανακοίνωσή του χαιρέτισε το γεγονός...

Να, τι ακριβώς χαιρέτισαν η "Αυγή" και ο ΣΥΝ, όσον αφορά στη Διαβαλκανική: Οτι η Σύνοδος Κορυφής κατέληξε στην έγκριση ενός κειμένου, που περιλαμβάνει "γενικές αρχές καλής γειτονίας, ειρηνικής συμβίωσης και δημοκρατικής λειτουργίας μιας πολυπολιτισμικής και πολυθρησκειακής κοινωνίας και ενθαρρύνει τη συνεργασία στους τομείς των υποδομών, των τηλεπικοινωνιών, μεταφορών και συγκοινωνιών, αλλά επίσης και τις διαβουλεύσεις των υπουργείων Εξωτερικών"...

Τι, όμως, κάνουν ότι δε βλέπουν η "Αυγή" και ο ΣΥΝ; Οτι η Διαβαλκανική ήταν Διαβαλκανική μόνο τυπικά. Πίσω της, βρίσκονται κυρίως οι ΗΠΑ, αλλά και δυνάμεις της ΕΕ. Οτι ο στόχος αυτών δεν είναι η ειρήνη που συμφέρει τους λαούς, όπως διαλαλούν, αλλά η "ειρήνη που συμφέρει τον ιμπεριαλισμό. Είναι η ειρήνη τύπου Βοσνίας". Και επιπλέον, ότι σ' αυτές τις επιδιώξεις και στους σχεδιασμούς συμμετέχουν η πλουτοκρατία της Ελλάδας και της Τουρκίας (σε δεύτερο ρόλο με αυτόν των μεγάλων δυνάμεων), μαζί με τις πολιτικές δυνάμεις (σοσιαλδημοκρατικά και παραδοσιακά συντηρητικά κόμματα) των πρώην σοσιαλιστικών χωρών, οι οποίες, μεταξύ άλλων, εκλιπαρούν το ΝΑΤΟ για να γίνουν οι χώρες τους μέλη του. Στόχος όλων των παραπάνω, είναι η ακόμα μεγαλύτερη αφαίμαξη της μεγάλης πλειοψηφίας των λαών. Είναι η συγκροτημένη στρατιωτικοπολιτική συμμετοχή στη νέα δομή του ΝΑΤΟ και στους επιθετικούς του τυχοδιωκτισμούς.

Τα παραπάνω σημαίνουν τη με κάθε τρόπο υποταγή των λαών, την ενσωμάτωσή τους στη "νέα τάξη πραγμάτων". Αυτό ονομάζουν ειρήνη, συνεργασία, ανάπτυξη φιλικών σχέσεων! Μη θέλοντας να δουν πίσω από τις λέξεις, εξωραϊζουν τον ιμπεριαλισμό. Λες και ο ιμπεριαλισμός δεν έχει διαπράξει όλα τα εγκλήματά του στο όνομα της ειρήνης, της δημοκρατίας, της ευημερίας των λαών...

2. Ο ΣΥΝ, μετά την τελευταία όξυνση των σχέσεων Ελλάδας - Τουρκίας, που φάνηκε καθαρά ότι το πνεύμα της Μαδρίτης είχε ατονήσει, έκανε κριτική στην κυβέρνηση, επειδή δεν πήρε όλα τα απαραίτητα μέτρα, όχι μόνο να το διατηρήσει εν ζωή, αλλά και να το προωθήσει παραπέρα!..

Ομως, η Συμφωνία της Μαδρίτης, κομμένη και ραμμένη στα μέτρα του ΝΑΤΟ, το κύριο ζήτημα που προωθούσε και προωθεί, είναι η ΝΑΤΟποίηση του Αιγαίου, η προώθηση της πλήρους αμερικανικής επικυριαρχίας. Αυτή η πολιτική δεν αναγνωρίζει, όπως είναι γνωστό, σύνορα στο Αιγαίο, γεγονός που διευκολύνει και την τουρκική κυβέρνηση να προωθεί τις επεκτατικές επιδιώξεις της.

Αυτό ακριβώς αποσιωπά ο ΣΥΝ. Δηλαδή το ρόλο και τους σχεδιασμούς του ΝΑΤΟ. Ταυτόχρονα, ανάγει το ζήτημα της αντιμετώπισης της τουρκικής επιθετικότητας σε θέμα χειρισμών της ελληνικής κυβέρνησης, όσον αφορά τη στήριξή της στην ΕΕ! Το γεγονός, βέβαια, ότι η ΕΕ έχει χωρίσει τις σφαίρες επιρροής της με τις ΗΠΑ, αφήνοντας σ' αυτές τη στρατιωτικοπολιτική αποκλειστικότητα στην περιοχή του Αιγαίου, αυτό τον ΣΥΝ δε φαίνεται να τον απασχολεί ιδιαίτερα...

3. Ο ΣΥΝ τοποθετήθηκε υπέρ του σχεδίου "Καποδίστριας".Η τοποθέτησή του αυτή έχει ιδιαίτερη σημασία. Γιατί ο "Καποδίστριας" είναι κρίσιμο θέμα. Εκφράζει την κίνηση του αστικού κράτους να προσαρμόσει τη λειτουργία του στις συνθήκες της ιμπεριαλιστικής ενοποίησης. Ο "Καποδίστριας" αποτελεί έναν αντιλαϊκό εκσυγχρονισμό ολκής, που θα κάνει το κράτος πιο ισχυρό απέναντι στο λαό, πιο επιτελικό στην επεξεργασία και εφαρμογή της αντιλαϊκής πολιτικής. Με τον "Καποδίστρια" και η Τοπική Αυτοδιοίκηση μπαίνει οριστικά στην τροχιά της γενικότερης αντιδραστικοποίησης, αφού αφυδατώνεται ουσιαστικά και από αυτό το στοιχείο της σχέσης της με το λαό, ενσωματώνεται ακόμα περισσότερο στους κεντρικούς μηχανισμούς, γίνεται το μακρύ χέρι του κράτους. Αυτή η διαδικασία δείχνει ότι οι προσπάθειες αντιδραστικοποίησης της κοινωνικής συνείδησης δυναμώνουν.

Ο ΣΥΝ τα γνωρίζει αυτά. Η στάση του, επομένως, απέναντι στον "Καποδίστρια" δεν μπορούσε παρά να είναι υπέρ, ανεξάρτητα από το γεγονός ότι εκφράζεται με διάφορους ελιγμούς. Γιατί η προώθηση ή όχι του "Καποδίστρια" συνδέεται, όπως ειπώθηκε παραπάνω, με θεμελιώδεις επιλογές της πλουτοκρατίας. Γι' αυτό και ο Μ. Παπαγιαννάκης γράφει: Χρειάζονται δύο και τρεις "Καποδίστριες"!

4. Οι διαπραγματεύσεις του ΣΥΝ με το ΠΑΣΟΚ, για τις δημοτικές και νομαρχιακές εκλογές,καλά κρατούν, σε ...πείσμα του Ν. Κωνσταντόπουλου, που ισχυρίστηκε, σε συνέντευξή του, ότι κεντρική συμφωνία μεταξύ ΠΑΣΟΚ - ΣΥΝ δεν πρόκειται να υπάρξει... Και ναι μεν κεντρική συμφωνία μπορεί να μην υπάρξει, αλλά το καλό το παλικάρι ξέρει κι άλλο μονοπάτι: Από τη μια, ο ΣΥΝ αρνείται την κεντρική συμφωνία με το ΠΑΣΟΚ, από την άλλη, όμως, δίνει γραμμή στις οργανώσεις του να διαπραγματεύονται με το ΠΑΣΟΚ και να κλείνουν συμφωνίες, με βασικό περιεχόμενο ένα αδιάκοπο παζάρι για τους όρους συνεργασίας... Πάνω σε ποια πολιτική; Στην πολιτική του ΠΑΣΟΚ, που είναι και πολιτική του ΣΥΝ... Δηλαδή, στην πολιτική που επιβάλλει φορολογία στους δημότες, προωθεί τις ιδιωτικοποιήσεις και κοινωνικών υπηρεσιών και, βέβαια, αξιοποιεί ...δεόντως τα διάφορα προγράμματα της ΕΕ. Βέβαια, με το αζημίωτο...

5. Στελέχη του ΣΥΝ (Φαράκος, Κύρκος κ. ά.) πρωτοστατούν στην κλιμακούμενη αντικομμουνιστική επίθεση,δήθεν για να ανακαλύψουν την ιστορική αλήθεια, στην πραγματικότητα όμως για να πλήξουν σήμερα το ΚΚΕ. Με συνειδητά ψεύδη και συκοφαντίες, που μόνο τη μετεμφυλιακή περίοδο άκουγε κανείς...

Από την άλλη, δεν είναι κρυφές οι σχέσεις στελεχών του ΣΥΝ με το καθοδηγητικό κέντρο των Τσουκάτου - Πανταγιά και οι ...φιλότιμες προσπάθειες που τα στελέχη του ΣΥΝ, σε μια σειρά κρατικούς οργανισμούς (βλέπε ΕΡΤ), καταβάλλουν, για να στηρίξουν την πολιτική της κυβέρνησης και ειδικότερα την πολιτική της "κεντροαριστεράς".

Τα παραπάνω παραδείγματα δείχνουν ότι πέφτουν όλο και περισσότερο τα αριστερά προσωπεία του ΣΥΝ, παρά τους ελιγμούς και τις αντικυβερνητικές κορόνες. Φαίνεται πλέον πιο καθαρά η σοσιαλδημοκρατική ταυτότητα και ο αστικός χαρακτήρας του ΣΥΝ, η τοποθέτησή του στο πλευρό του συστήματος. Η πείρα, που μέχρι σήμερα, έχει συσσωρευτεί, μπορεί να πείσει πραγματικά αριστερούς ψηφοφόρους του να βγάλουν τα σωστά συμπεράσματα.

Μάκης ΚΟΨΙΔΗΣ


ΕΡΓΑΣΙΜΟΣ ΧΡΟΝΟΣ
35ωρο και ταξική πάλη

To αίτημα της μείωσης του εργάσιμου χρόνου μπήκε στο επίκεντρο του ενδιαφέροντος, από διάφορες δυνάμεις, από τα ΜΜΕ και τον Τύπο, με τις συζητήσεις για το περίφημο 35ωρο. Δεν είναι θέμα που για πρώτη φορά απασχολεί την εργατική τάξη, αλλά και την κοινή γνώμη στον καπιταλισμό αυτή η διεκδίκηση. Ομως οι συζητήσεις για καθιέρωσή του, σε συνδυασμό με τις συνταγές της Λευκής Βίβλου, η εστίαση της κυβερνητικής σύμπραξης στη Γαλλία σ' αυτό το πρόβλημα, η διέξοδος στην κυβερνητική κρίση της Ιταλίας με επίκεντρο το ίδιο ζήτημα γενίκευσαν τη συζήτηση για την καθιέρωση του 35ωρου. Στην Ελλάδα η συζήτηση στον "κοινωνικό διάλογο" για τη διευθέτηση του εργάσιμου χρόνου, σε συνδυασμό με τις διάφορες φόρμουλες αντιμετώπισης του ζητήματος από τον ΣΕΒ, (ελαστικά ωράρια, μερική απασχόληση, ωρομίσθια κλπ), στο όνομα υποτίθεται της αντιμετώπισης της ανεργίας, έκαναν ζήτημα αιχμής την καθιέρωση του 35ωρου. Πρωτοστατούν σ' αυτή την κατεύθυνση οι εργατοπατέρες του κυβερνητικού συνδικαλισμού στη ΓΣΕΕ. Κάποια στιγμή μάλιστα το πρόβαλαν ως το ακτύπητο διαπραγματευτικό τους όπλο στο ανίερο παζάρι ξεπουλήματος της εργατικής τάξης στους επιχειρηματίες, από κοντά δε ανέλαβαν την ιδεολογικοπολιτική του στήριξη και ενίσχυση οι, φανατικοί εξωραϊστές του συστήματος, ηγέτες του ΣΥΝ.

Η ένταση με την οποία το 35ωρο βρίσκεται επίσης στην επικαιρότητα οφείλεται και στην επικείμενη Σύνοδο Κορυφής των κρατών - μελών της Ευρωπαϊκής Ενωσης στο Λουξεμβούργο, όπου θα συζητήσουν για την ανεργία. Το βασικό επιχείρημα δε, που γίνεται αιχμή στην προπαγάνδα των δυνάμεων που προωθούν το αίτημα για την καθιέρωση του 35ωρου, είναι ακριβώς η αντιμετώπιση της ανεργίας, με τις νέες θέσεις εργασίας, που θεωρούν ότι αντικειμενικά θα δημιουργήσει η καθιέρωσή του.

Γιατί μείωση του εργάσιμου χρόνου

Η διεκδίκηση της μείωσης του εργάσιμου χρόνου, ήταν, είναι και θα είναι στο επίκεντρο της πάλης του εργατικού συνδικαλιστικού κινήματος στον καπιταλισμό. Η εργατική τάξη ενδιαφέρεται αντικειμενικά και συγκεκριμένα για τη μείωση του εργάσιμου χρόνου, σε συνδυασμό με την αύξηση του ελεύθερου χρόνου για την ίδια, γιατί ενδιαφέρεται άμεσα για τη μείωση του μέρους εργάσιμου χρόνου που ο εργάτης δουλεύει για τον καπιταλιστή, δηλαδή του απλήρωτου εργάσιμου χρόνου. Αυτό είναι το κρίσιμο ζήτημα, η ουσία, ο πυρήνας της εκμετάλλευσης που καθορίζει και τη διεκδίκηση μείωσης του εργάσιμου χρόνου, πράγμα όμως που δε φαίνεται ο εργάτης δεν το καταλαβαίνει, αφού κατά την αγοραπωλησία της εργατικής δύναμης η συμφωνία ανάμεσα σ' αυτόν και τον καπιταλιστή κλείνεται στο ύψος του μεροκάματου ή του μισθού και στον ημερήσιο χρόνο που ο εργάτης θα δουλεύει στην επιχείρηση. Το αίτημα της μείωσης του εργάσιμου χρόνου μπορεί, αλλά και πρέπει να αντιμετωπίζει όσο γίνεται στον καπιταλισμό το ζήτημα της εκμετάλλευσης, που οριστικά καταργείται μόνο στο σοσιαλισμό. Εχει σημασία να προσδιορίζεται η μείωση του εργάσιμου χρόνου όχι γενικά, αλλά συγκεκριμένα του ημερήσιου εργάσιμου χρόνου. Οπως έχει σημασία, η διεκδίκηση να συνοδεύεται από την αύξηση των μισθών και την πλήρη ασφαλιστική κάλυψη σαν έναν επίσης παράγοντα που συμβάλλει στην αντιμετώπιση της έντασης της εκμετάλλευσης.

Η αυταπάτη του 35ωρου

Η διεκδίκηση του 35ωρου, όπως προβάλλεται γενικά, χωρίς τον προσδιορισμό του ημερήσιου εργάσιμου χρόνου και τον αριθμό ημερών της εργάσιμης βδομάδας, δεν οδηγεί στην αντιμετώπιση της έντασης της εκμετάλλευσης, ενώ μπορεί να παραπλανά την εργατική τάξη από τα πραγματικά ταξικά της συμφέροντα και διεκδικήσεις της. Το 35ωρο, σαν εβδομαδιαίος εργάσιμος χρόνος, δίνει τη δυνατότητα στον καπιταλιστή - εργοδότη να το εφαρμόζει με τέτοιο τρόπο που να αυξάνει τα κέρδη του, δηλαδή να εντείνει την εκμετάλλευση. Η δυνατότητα, για παράδειγμα, δουλιάς για λιγότερες μέρες τη βδομάδα αλλά με περισσότερες ώρες τη μέρα, αυξάνει τον ημερήσιο εργάσιμο χρόνο, άρα και το μέρος του απλήρωτου στον εργάτη χρόνου, επομένως μεγαλώνει την υπεραξία, άρα την εκμετάλλευση.Αν για παράδειγμα το 40ωρο, 5ήμερο μετατραπεί σε 40ωρο 4ήμερο, τότε από 8ωρη εργάσιμη μέρα έχουμε 10ωρη. Αν ο χρόνος που δουλεύει ο εργάτης για τον εαυτό του είναι τέσσερις ώρες και οι υπόλοιπες τέσσερις ώρες είναι χρόνος απλήρωτης δουλιάς στην πρώτη περίπτωση του 8ωρου 5ήμερου, ο εργάτης δουλεύει για τον εαυτό του (4 ώρες ημερησίως επί 5 πέντε μέρες τη βδομάδα), δηλαδή 20 ώρες και οι υπόλοιπες 20 ώρες είναι απλήρωτη δουλιά. Στην περίπτωση του 4ήμερου, 10ωρου ο εργάτης δουλεύει (4 ώρες ημερησίως για τον εαυτό του επί 4 μέρες τη βδομάδα) δηλαδή 16 ώρες, ενώ η απλήρωτη δουλιά είναι (6 ώρες τη μέρα επί 4 μέρες τη βδομάδα) δηλαδή 24 ώρες. Η πληρωμή του βεβαίως συνεχίζει να είναι η ίδια, δηλαδή 20 ώρες τη βδομάδα, αλλά ήδη έχει δουλέψει 24 ώρες για τον καπιταλιστή, δηλαδή τέσσερις ώρες περισσότερη απλήρωτη δουλιά.Το παράδειγμα δεν είναι υποθετικό. Μπήκε για συζήτηση στο διαβόητο "κοινωνικό διάλογο" ως ένας τρόπος διευθέτησης του εργάσιμου χρόνου. Το ίδιο μπορεί να γίνεται όταν το ωράριο είναι ελαστικό,δηλαδή, 12 ώρες τη μια μέρα, 3 ώρες την άλλη κλπ, ώσπου να συμπληρωθεί η βδομάδα και μάλιστα τέτοια ωράρια δεν εξαιρούν Κυριακές, αργίες κλπ. Η δουλιά με ωρομίσθιο ή μερικήαπασχόληση, συμπληρώνει τις πιο πάνω μεθόδους εκμετάλλευσης αφού μπορούν να γενικευτούν και να λειτουργούν με την ίδια λογική των ελαστικών ωραρίων. Ενας επίσης τρόπος που μπορεί να συμβάλει στην ένταση της εκμετάλλευσης είναι τα κυλιόμενα ωράρια που μπορούν να εφαρμόζονται σε επιχειρήσεις οι οποίες αυξάνουν ημερησίως το ωράριο λειτουργίας τους πέρα από το 8ωρο ή 7ωρο, πχ 12ωρο, 16ωρο κλπ. Εδώ οι εργαζόμενοι μπορεί να εργάζονται κανονικά 8ωρο ή 7ωρο, αλλά με ρυθμίσεις που να καλύπτουν ολόκληρη τη διάρκεια της εργάσιμης μέρας για την επιχείρηση. Αν πχ μια επιχείρηση με 50 εργαζόμενους αποφασίσει την αύξηση του κύκλου εργασιών της και λειτουργεί για 12ωρο ημερησίως, απαιτεί επιπλέον προσωπικό με μερική απασχόληση ή το ίδιο με υπερωριακή απασχόληση. Αντί για όλα αυτά αλλάζει την οργάνωση των εργασιών ή της παραγωγής. Οι εργαζόμενοι ξεκινούν να εργάζονται κατά ομάδες διαφορετικές ώρες τη μέρα και καλύπτουν όλο το χρόνο λειτουργίας της επιχείρησης. Ετσι με τον ίδιο αριθμό εργαζομένων, άρα πληρώνοντας για τον ίδιο εργάσιμο χρόνο, έχει όφελος η επιχείρηση περισσότερο απλήρωτο χρόνο.Βεβαίως τόσο η υπερωριακή, όσο και η μερική απασχόληση σ' αυτές τις επιχειρήσεις αυξάνουν την εκμετάλλευση, αλλά τα κυλιόμενα ωράρια την αυξάνουν περισσότερο. Αν σ' όλα τα παραπάνω προστεθούν η αποδιοργάνωση ολόκληρου του χρόνου των εργαζομένων, εργάσιμου και ελεύθερου, σε συνδυασμό με μια σειρά μέτρα, όπως συμβάσεις ορισμένου χρόνου, δουλιά χωρίς κοινωνική ασφάλιση αλλά και μισθοί - μεροκάματα κατώτερα από τις συμβάσεις ή τους πραγματικούς μισθούς,τότε συμπληρώνεται το παζλ το οποίο μπορεί να συνθέτει τις μεθόδους έντασης της εκμετάλλευσης, ακόμη και με την καθιέρωση του 35ωρου,χωρίς τον σταθερό εργάσιμο χρόνο ημερήσια και εβδομαδιαία με 7ωρο - 5ήμερο.

35ωρο και ανεργία

Σχετικά με το επιχείρημα ότι η καθιέρωση του 35ωρου συμβάλλει στην αντιμετώπιση της ανεργίας, υπάρχει η εξής λογικοφανής ερμηνεία από τους υπερασπιστές του. Αν όλοι οι άλλοι παράγοντες της παραγωγικής δραστηριότητας παραμείνουν σταθεροί, (όγκος παραγωγής, χρόνος λειτουργίας των επιχειρήσεων), τότε η μείωση του εργάσιμου χρόνου αντικειμενικά δημιουργεί ανάγκες σε θέσεις εργασίας. Είναι άποψη πέρα για πέρα και βαθιά λαθεμένη. Γιατί ο καπιταλιστής με τον εργάτη βρίσκονται σε βαθιά αντίθεση, διαρκή και ανειρήνευτη πάλη στο ζήτημα του απλήρωτου χρόνου δουλιάς. Ο εργάτης παλεύει για τη μείωση του και ο καπιταλιστής για την αύξησή του. Αρα, ακόμη και μετην εφαρμογή του 35ωρου, ο καπιταλιστής εφαρμόζει μεθόδους εντατικοποίησης της δουλιάς για να μην οδηγηθεί στη δημιουργία νέων θέσεων εργασίας. Αλλά η πραγματικότητα δεν είναι μόνον αυτή, πολύ περισσότερο που ο καπιταλισμός δε διατηρεί σταθερό, κανέναν απ' αυτούς τους παράγοντες τους οποίους η παραπλανητική προπαγάνδα για την καθιέρωση του 35ωρου τους θεωρεί σταθερούς.Εξελίσσεται, αναπτύσσεται κυνηγώντας το κέρδος, γεγονός που τονοδηγεί στη συσσώρευση κερδών και κεφαλαίων για να του δώσουν ακόμη μεγαλύτερα κέρδη.Επιδιώκει ταυτόχρονα τη μείωση του χρόνου που ο εργάτης δουλεύει για τον εαυτό του στα πλαίσια του εργάσιμου χρόνου, για να αυξάνει ο απλήρωτος χρόνος τον οποίο και καρπώνεται. Αυτό επιτυγχάνεται με την αύξηση της παραγωγικότητας της εργασίας, πράγμα που οδηγεί τον καπιταλιστή να επενδύει σε σταθερό κεφάλαιο, δηλαδή στα πιο σύγχρονα μέσα παραγωγής που μπορούν να μπαίνουν σε κίνηση με λιγότερο μεταβλητό κεφάλαιο, δηλαδή με τη χρήση λιγότερης εργατικής δύναμης, άρα λιγότερης ζωντανής εργασίας, λιγότερων εργατών.Αυτή είναι αντικειμενική τάση - κίνηση - στην ανάπτυξη του καπιταλισμού, είναι νόμος. Αλλάζει δηλαδή η οργανική σύνθεση του κεφαλαίου σε βάρος της ζωντανής εργασίας. Ετσι, αντικειμενικά μειώνονται οι θέσεις εργασίας,ακόμη και με εφαρμογή μικρότερου εργάσιμου χρόνου και αυξάνεται η ανεργία. Και αυτό επίσης είναι νόμος του καπιταλισμού. Επίσης, ένας τρόπος που οδηγεί στην ίδια κατάσταση, είναι η συγχώνευση επιχειρήσεων, που ανοίγει το δρόμο για μείωση των θέσεων εργασίας.Βεβαίως, το βασικό κίνητρό τους είναι η δυνατότητα να αντεπεξέλθουν στον ανταγωνισμό και η αύξηση των δυνατοτήτων για πολλαπλασιασμό των κερδών τους, αλλά αντικειμενικά, έχει σαν συνέπεια την αύξηση της ανεργίας. Και αυτή επίσης είναι αντικειμενική τάση στον καπιταλισμό, είναι νόμος του συστήματος. Επόμενα, η καθιέρωση του 35ωρου δεν αντιμετωπίζει την ανεργία και όποιος τοποθετεί έτσι το ζήτημα παραπλανά το εργατικό κίνημα.

Η ταξική προοπτική

Η εργατική τάξη πρέπει να αγωνίζεται στον καπιταλισμό όχι μόνο για τη βελτίωση της θέσης της στο σύστημα, άλλωστε αυτό μόνο προσωρινά και για μικρά χρονικά διαστήματα μπορεί να επιτευχθεί, αλλά να συνδέει αυτή την πάλη με τον αγώνα για την οριστική κατάργηση της εκμετάλλευσης,δηλαδή την ανατροπή του καπιταλισμού και την εγκαθίδρυση του σοσιαλισμού και του κομμουνισμού. Σ' αυτά τα πλαίσια, η πάλη για τη μείωση του εργάσιμου χρόνου είναι συνεπής μόνο όταν συνειδητοποιείται ότι μπορεί και πρέπει να μειώνει τον απλήρωτο χρόνο, γιατί μόνον έτσι μπορεί να αντιμετωπίζει, όσο γίνεται στον καπιταλισμό, την αύξηση της εκμετάλλευσης. Αυτό δε, μπορεί να συμβάλει και στη συνειδητοποίηση του πυρήνα της εκμετάλλευσης (απλήρωτος χρόνος δουλιάς, υπεραξία), της αιτίας της (ατομική ιδιοκτησία στα μέσα παραγωγής) και της δυνατότητας κατάργησής της. Η διεκδίκηση που σήμερα μπορεί να οδηγείσε συνεπή ταξική πάλη την εργατική τάξη με αίτημα τη μείωση του εργάσιμου χρόνου, είναι: 35ωρο - 7ωρο - 5ήμερο, (θα μπορούσε να ήταν και μόνο 7ωρο - 5ήμερο), με αύξηση των αποδοχών πλήρη ασφαλιστική κάλυψη και χωρίς υπονόμευση άλλων κατακτήσεων, αργιών, αδειών κλπ, αλλά τη διεύρυνσή τους.Οσο για την αντιμετώπιση της ανεργίας, αυτή απαιτεί πολιτική παραγωγικής ανάπτυξης προς όφελος των εργαζομένων, την οποία μόνο η δική τους εξουσία μπορεί να εφαρμόζει. Στον καπιταλισμό, η πάλη για μια τέτοια ανάπτυξη, σε συνδυασμό με την πάλη για μέτρα προστασίας των ανέργων, με την εναντίωση στις ρυθμίσεις της Λευκής Βίβλου (ελαστικά ωράρια, μερική απασχόληση, Τοπικά Σύμφωνα Απασχόλησης κλπ), συμβάλλει επίσης στη δημιουργία προϋποθέσεων συνειδητοποίησης για πάλη ενάντια στις πολυεθνικές, στην προοπτική του λαϊκού μετώπου πάλης για την ανατροπή της πολιτικής και της εξουσίας τους.

Στέφανος ΛΟΥΚΑΣ



Ευρωεκλογές Ιούνη 2024
Μνημεία & Μουσεία Αγώνων του Λαού
Ο καθημερινός ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ 1 ευρώ