Ιδιαίτερα πλούσιο και αποδοτικό αποδείχτηκε το πρώτο, σε επίπεδο Γενικού Γραμματέα της ΚΕ του Κόμματος, ταξίδι αντιπροσωπείας του ΚΚΕ στις ΗΠΑ και τον Καναδά. Το ταξίδι πραγματοποιήθηκε ύστερα από πρόσκληση των ΚΚ ΗΠΑ και Καναδά, των Λεσχών Φίλων του ΚΚΕ στη Νέα Υόρκη και το Τορόντο, των ΚΟΒ Ελληνοφώνων του ΚΚ ΗΠΑ και της ΚΟΒ "Ν. Μπελογιάννης" του ΚΚ Καναδά, όπως και των αντιστασιακών οργανώσεων του Καναδά. Την αντιπροσωπεία του ΚΚΕ αποτελούσαν η ΓΓ της ΚΕ, Αλέκα Παπαρήγα και το μέλος της ΚΕ, Γιώργος Σκιαδιώτης.

Στη διάρκεια του εννιαήμερου ταξιδιού η αντιπροσωπεία του ΚΚΕ είχε την ευκαιρία να πραγματοποιήσει μια σειρά συναντήσεις και συζητήσεις. Στη Νέα Υόρκη,εκτός από την ηγεσία του ΚΚ ΗΠΑ, συναντήθηκε με την ΚΟΒ των Ελληνοφώνων και τα μέλη της Λέσχης Φίλων του ΚΚΕ, με την κοινότητα των Ελλήνων μεταναστών και, ιδιαίτερα, με την αντίστοιχη των Κεφαλλονιτών. Πήρε μέρος, επίσης, σε συνεστίαση του Συλλόγου Κρητών, όπου απηύθυνε και σύντομο χαιρετισμό και σε εκδήλωση του Συλλόγου Φοιτητών Αμερικής, για την επέτειο του Πολυτεχνείου, όπου πραγματοποιήθηκε μια συζήτηση, κυρίως για θέματα παιδείας.

Η ΚΟΒ Ελληνοφώνων και η Λέσχη Φίλων του ΚΚΕ της Νέας Υόρκης οργάνωσαν ειδικές συγκεντρώσεις, όπου έγινε πλούσια συζήτηση για την πολιτική του ΚΚΕ και η αντιπροσωπεία είχε την ευκαιρία να απαντήσει σε πολλές ερωτήσεις των μεταναστών, ενώ σημείωσε ιδιαίτερη επιτυχία η συνεστίαση που οργάνωσαν οι μετανάστες κομμουνιστές.

Εντονο ήταν και το ενδιαφέρον των ελληνόφωνων τοπικών εφημερίδων. Η αντιπροσωπεία έδωσε, για τις εφημερίδες αυτές, συνέντευξη Τύπου στο Κέντρο Τύπου της ελληνικής πρεσβείας, ενώ ξεχωριστή συνέντευξη δόθηκε στην εφημερίδα και το θεωρητικό όργανο του ΚΚ ΗΠΑ.

Στο Τορόντο η αντιπροσωπεία συναντήθηκε, εκτός από την ηγεσία του ΚΚ Καναδά, με την ΚΟΒ "Ν. Μπελογιάννης" και τη Λέσχη Φίλων του ΚΚΕ, ενώ επισκέφτηκε και περιόδευσε το γηροκομείο της κοινότητας. Πραγματοποιήθηκε ακόμη συγκέντρωση των Ελλήνων μεταναστών, όπου η αντιπροσωπεία είχε την ευκαιρία να μιλήσει για την πολιτική του ΚΚΕ και να απαντήσει σε πολλές ερωτήσεις. Στην επέτειο του ΚΚΕ ήταν αφιερωμένη η ιδιαίτερα πετυχημένη συνεστίαση, που οργάνωσαν η ΚΟΒ και η Λέσχη των Αντιστασιακών. Μέσα σε μια ιδιαίτερα ζεστή και συντροφική ατμόσφαιρα μίλησαν η Αλέκα Παπαρήγα για τα 80χρονα του ΚΚΕ και ο ΓΓ της ΚΕ του ΚΚ Καναδά, Μιγκέλ Φιγκουέρας, για τα 76 χρόνια του κόμματός του. Στη συνεστίαση παραβρέθηκαν μέλη του ΔΣ της Κοινότητας των Ελλήνων μεταναστών, αλλά και αντιπροσωπείες μεταναστών από κόμματα άλλων χωρών, όπως του ΚΚ Χιλής, του Μετώπου Νότιας Αφρικής, του Τουτνέχ κ. ά. Ανάλογο ήταν και το ενδιαφέρον των ελληνόφωνων τοπικών Μέσων Μαζικής Ενημέρωσης. Η αντιπροσωπεία παραχώρησε συνέντευξη Τύπου, ενώ έδωσε χωριστές συνεντεύξεις στο ελληνικό ραδιόφωνο και την τηλεόραση.

Ιδιαίτερα θερμή ήταν η συνάντηση της αντιπροσωπείας του ΚΚΕ με τον βετεράνο αγωνιστή του εργατικού κινήματος και ηγέτη του ΚΚ ΗΠΑ, Γκας Χολ,ενώ πήρε μέρος και σε συνεδρίαση του ΠΓ του κόμματος. Συνάντηση πραγματοποιήθηκε, επίσης, με τους δύο αντιπροέδρους του κόμματος, Τσάρβις Τένερ και Γουέμπ,υπεύθυνους για την πολιτική εκπροσώπηση του ΚΚ ΗΠΑ και τις οργανώσεις αντίστοιχα, στη διάρκεια των οποίων έγινε αλληλοενημέρωση και ανταλλαγή πείρας από τη δράση των δύο κομμάτων.

Το θέμα, που κυριάρχησε στη συνάντηση με τον ηγέτη του ΚΚ ΗΠΑ ήταν η κατάσταση του διεθνούς κομμουνιστικού κινήματος. Επίσης, ο Γκας Χολ ενημέρωσε την αντιπροσωπεία για ορισμένες νέες εξελίξεις και φαινόμενα στο εσωτερικό των ΗΠΑ και ιδιαίτερα στο εργατικό συνδικαλιστικό κίνημα. Το ΚΚ ΗΠΑ εκτιμά θετική εξέλιξη το γεγονός, πως ύστερα από πολλά χρόνια, βγήκε από τα καταστατικά των συνδικάτων το άρθρο, που απαγόρευε την εγγραφή των κομμουνιστών ή όσων θεωρούνταν κομμουνιστές και φίλοι του κόμματος. Η κατάσταση, βέβαια, δεν έχει ακόμη αλλάξει ριζικά. Πολλά εμπόδια παρεμβάλλονται ακόμη, αφού το βάρος των μηχανισμών είναι μεγάλο. Δημιουργούνται, όμως, καλύτερες προϋποθέσεις για την πάλη των κομμουνιστών, μέσα σε μια κοινωνία, που ουσιαστικά δεν ανέχεται την ενεργή και ανοιχτή ανάμειξη των κομμουνιστών στη δημόσια ζωή.

Το ΚΚ ΗΠΑ, σημείωσε ο Γκας Χολ, δίνει ιδιαίτερη σημασία και βάρος στη συμμετοχή των μελών και στελεχών του σε μαζικές εκλογικές διαδικασίες και την εκλογή τους σε τοπικά συμβούλια και όργανα. Πολλές φορές ο στόχος αυτός σκοντάφτει στο αντιδημοκρατικό νομικό πλέγμα, που δεν επιτρέπει ή κάνει αδύνατη στους κομμουνιστές ακόμη και την υποβολή υποψηφιότητας. Γι' αυτό και οι Αμερικανοί κομμουνιστές παίρνουν μέρος σε ανάλογες εκλογικές διαδικασίες, ακόμη και μέσα από τις λίστες του Δημοκρατικού Κόμματος, αρκεί οι τοπικοί παράγοντες του τελευταίου, να τους δέχονται και να μην τους προβοκάρουν. Οπου γίνεται αυτό, η συμμετοχή των κομμουνιστών γίνεται ανοιχτά με τις πολιτικές θέσεις του ΚΚ ΗΠΑ και μόνο τυπικά καλύπτονται από τις λίστες του Δημοκρατικού Κόμματος.

Ο Γκας Χολ μετέφερε στην αντιπροσωπεία μια εικόνα έκρυθμης κατάστασης, που υπάρχει σε πολλά τμήματα της αμερικανικής κοινωνίας, ιδιαίτερα ανάμεσα στους ξένους εργάτες και στα γκέτο, που εξακολουθούν να υπάρχουν. Τα όποια, σχετικά μέτρα της αμερικανικής κυβέρνησης έχουν πυροσβεστικό χαρακτήρα και αποσκοπούν στην αποτροπή ανεξέλεγκτων καταστάσεων. Η κοινωνία του πλούτου και της φτώχειας είναι έντονη. Στην πιο αξιοθρήνητη κατάσταση είναι οι μετανάστες των τελευταίων χρόνων, ιδιαίτερα από τις πρώην σοσιαλιστικές χώρες, από την Ασία και τη Λατινική Αμερική.

Είναι χαρακτηριστικό, πως κάθε 3 - 5 χρόνια γίνονται σημαντικές αλλαγές και μετακινήσεις στην κατανομή του πληθυσμού της Νέας Υόρκης και των περιχώρων. Μετακινήσεις, που έχουν κοινωνικό χαρακτήρα και δείχνουν τον έντονο ρατσισμό, που κυριαρχεί στην αμερικάνικη κοινωνία. Ολόκληρες συνοικίες της Νέας Υόρκης εκκενώνονται μόνο και μόνο από το γεγονός, ότι πήγαν να ζήσουν σ' αυτές κάποιες οικογένειες νέγρων ή μεταναστών. Μόλις εκκενωθούν κυριαρχεί η φτωχολογιά, που αναζητεί μια θέση στον ήλιο. Αμέσως τα σπίτια αυτά χάνουν την αξία τους, με σοβαρές συνέπειες σε βάρος των αρχικών ιδιοκτητών τους. Η γίνεται και το αντίθετο. Στις συνοικίες, που διώχνονται οι νέγροι ή οι μετανάστες, γίνονται εργασίες και βελτιώσεις των κτιρίων κι έτσι οι περιοχές εξελίσσονται σε συνοικίες υψηλών εισοδημάτων και αποκτούν ιδιαίτερη αξία. Ολ' αυτά, βέβαια, μέχρι να την ξαναχάσουν, αν αλλοιωθεί ξανά η σύνθεσή τους.

Η κοινωνική περίθαλψη και η πρόνοια βρίσκονται σε εξαιρετικά χαμηλό επίπεδο, ενώ αυξάνεται συνεχώς η ανεργία. Η στοιχειώδης περίθαλψη κοστίζει μια μικρή περιουσία.

Οι Ελληνες και Ιταλοί μετανάστες εκτιμάται ότι ζουν πολύ καλύτερα από τις προαναφερόμενες κατηγορίες, καθώς έχουν ήδη αρκετές δεκαετίες στις ΗΠΑ και είναι πλέον τρίτης και τέταρτης γενιάς μετανάστες. Χωρίς να σημαίνει - για τη συντριπτική τους πλειοψηφία - πως έχουν κάνει περιουσίες, πρόλαβαν να ενσωματωθούν και να δημιουργήσουν - στον ένα ή άλλο βαθμό - τις προϋποθέσεις μιας ανεκτής ζωής.

Την εκτίμηση αυτή είχε την ευκαιρία να τη διαπιστώσει και η αντιπροσωπεία του ΚΚΕ, στις πολλές επαφές και συζητήσεις της με Ελληνες μετανάστες. Ενα μεγάλο μέρος τους απλώς ζει καλύτερα απ' ό,τι θα ζούσε στην Ελλάδα. Εχοντας αρκετές δεκαετίες στις ΗΠΑ, πρόλαβαν να λύσουν ορισμένα στοιχειώδη προβλήματα, πριν τη σημερινή κρίση. Κατάφεραν να σπουδάσουν τα παιδιά τους, να έχουν κάποιο σπίτι ή κάποια δουλιά - αν και όχι όλοι. Ομως, ακόμη και αυτή την κατηγορία των μεταναστών, δεν μπορείς να τους συμπεριλάβεις στους πλούσιους. Για παράδειγμα, δεν έχουν τη δυνατότητα της επιστροφής στην Ελλάδα. Η έντονη αβεβαιότητα της σημερινής αμερικανικής κοινωνίας βάζει βαριά τη σφραγίδα της και στη δική τους καθημερινή ζωή.

Σε εξαιρετικά συντροφικό πνεύμα πραγματοποιήθηκε και η συνάντηση με την ηγεσία του ΚΚ Καναδά, όταν η αντιπροσωπεία του ΚΚΕ έφτασε στο Τορόντο, δεύτερο σταθμό του ταξιδιού της. Ο Γραμματέας της ΚΕ του ΚΚ Καναδά, Μιγκέλ Φιγκουέρα,ενημέρωσε την ελληνική αντιπροσωπεία για τις εξελίξεις στον Καναδά και τη δράση του κόμματος, ενώ έγινε συζήτηση και για την κατάσταση στο διεθνές κομμουνιστικό κίνημα.

Η καθοδήγηση του ΚΚ Καναδά υποστηρίζει την ιδέα της οικοδόμησης ενός ενωμένου διεθνούς ΚΚ. Στα πλαίσια της σημερινής διεθνούς κατάστασης θεωρούν ως κύριο κίνδυνο τον δεξιό οπορτουνισμό, αλλά σημειώνουν πως δεν πρέπει να υποτιμηθεί ο σεχταρισμός, που επίσης εμφανίζεται σε ορισμένες περιπτώσεις. Σχετικά με την κατάσταση στον Καναδά, η ηγεσία του Κόμματος εκτιμά, ότι η σημερινή κυβέρνηση της χώρας είναι η πιο αντιδραστική της τελευταίας 10ετίας. Η αντιλαϊκή επίθεση στους τομείς της υγείας, παιδείας, πρόνοιας, κ λπ., είναι ιδιαίτερα έντονη. Δυναμώνει, βέβαια και η λαϊκή αντίσταση. Από τον περασμένο Οκτώβρη αναπτύσσονται μια σειρά αγώνες, με κέντρο την περιοχή του Οντάριο. Σημαντική στιγμή των αγώνων αυτών ήταν ένα διήμερο, στη διάρκεια του οποίου η περιοχή είχε κυριολεκτικά νεκρώσει. Εμφανίζονται, επίσης, συσπειρώσεις και κινήματα, με δημοκρατικό και κοινωνικό περιεχόμενο και στόχους. Την περίοδο αυτή ξεδιπλώνεται μια προετοιμασία, για γενική απεργία στην επαρχία του Οντάριο. Εφόσον τελικά πραγματοποιηθεί και πετύχει, θα αποτελέσει ένα ιστορικό γεγονός για τα δεδομένα του Καναδά. Στις μέρες που ήταν εκεί η αντιπροσωπεία, βρίσκονταν σε κινητοποίηση οι ταχυδρομικοί υπάλληλοι που είναι το πιο προοδευτικό σωματείο του Καναδά και οι δάσκαλοι, με αιτήματα κατά των ιδιωτικοποιήσεων και των απολύσεων. Βέβαια, η ανάπτυξη του εργατικού κινήματος είναι εξαιρετικά ανισόμετρη. Η περιοχή του Οντάριο είναι το κέντρο της εργατικής τάξης, με πιο οξυμένα προβλήματα και ιδιαίτερη συγκέντρωση μονοπωλίων.

Το ΚΚ Καναδά δραστηριοποιείται μέσα σ' αυτούς τους αγώνες, στις τοπικές κοινωνικές οργανώσεις και στις επιτροπές αγώνα στην περιοχή του Οντάριο, ενώ μέλη του μετέχουν σε συντονιστικά όργανα.

Ενα χαρακτηριστικό γνώρισμα των σημερινών εξελίξεων στον Καναδά είναι η διείσδυση αμερικάνικων πολυεθνικών και το κλείσιμο αντίστοιχων επιχειρήσεων με εθνικό καναδικό κεφάλαιο.

Η πολιτική της σοσιαλδημοκρατίας βαδίζει όλο και πιο δεξιά, σημείωσε ο Γραμματέας του ΚΚ Καναδά. Βέβαια, συμπλήρωσε, το Κόμμα βλέπει και προωθεί την κοινή δράση, με τη βάση της σοσιαλδημοκρατίας σε χώρους, που μέλη και φίλοι της έχουν θέσεις κοινές με τους κομμουνιστές σε διάφορα κοινωνικά ζητήματα. Το Κόμμα υποστηρίζει τις συμμαχίες σε κοινωνικό επίπεδο και προωθεί την ενότητα δράσης για συγκεκριμένα ζητήματα και σκοπούς.

Στις 5 Δεκέμβρη το ΚΚ Καναδά θα πραγματοποιήσει το συνέδριό του. Πέντε είναι τα βασικά ζητήματα, που θα το απασχολήσουν:

1. Η οικοδόμηση του κόμματος στην εργατική τάξη.

2. Η δουλιά του κόμματος στη νεολαία.

3. Η συγκρότηση οργάνωσης κομμουνιστικής νεολαίας.

4. Ο καθορισμός επόμενου συνεδρίου, σε 2 χρόνια, για την επεξεργασία του προγράμματος.

5. Η συχνότερη έκδοση της εφημερίδας και του θεωρητικού περιοδικού τουκόμματος.

Βλέπουμε, λοιπόν, ο προϋπολογισμός της κυβέρνησης για το 1998 να γίνεται αντικείμενο εσωκομματικών "διαφοροποιήσεων" μέσα στο ΠΑΣΟΚ και τα φαινόμενα "χαλάρωσης" εντός της ΚΟ να διαδέχονται το ένα το άλλο. Βλέπουμε η προοπτική της επίσημης ένταξης της Ελλάδας σε ένα καθεστώς περιορισμένης εθνικής κυριαρχίας, μέσω της νέας δομής του ΝΑΤΟ, να αποτελεί λόγο "αντιδικίας" βουλευτών του κόμματος με την επίσημη γραμμή του αμακιγιάριστου και εθελόδουλου ευρωατλαντισμού. Βλέπουμε η υπόθεση των δημοτικών εκλογών και της "κεντροαριστερής" συναλλαγής να μετατρέπονται σε χώρους προνομιακούς για όσους θέλουν να "βγάλουν την ουρά τους έξω" από τα πεπραγμένα της ηγεσίας του κόμματος. Ενός κόμματος που η πολυθρύλητη "επανίδρυσή του" συνοδεύεται από "συντροφικές αβρότητες" του τύπου... κύριε Τσουκάτε είστε "απόβρασμα" και "χαλκείο", όπως υποστηρίζει το μέλος της ΚΕ του ΠΑΣΟΚ, Χρ. Παναγιωτακόπουλος, αλλά και από καταγγελίες για εγγραφές στο κόμμα... μελών της ΝΔ!

***

Από τα παραπάνω εκείνο που αποτυπώνεται σε μεγάλο βαθμό είναι οι προσωπικές τακτικές των "δυσαρεστημένων" από το γεγονός ότι βρίσκονται αποκομμένοι από τα κέντρα νομής της εξουσίας (η περίπτωση των αναταράξεων στο ΠΑΣΟΚ με αφορμή την υποψηφιότητα της Μ. Δαμανάκη στις δημοτικές εκλογές είναι χαρακτηριστική). Υποδηλώνεται μια διάθεση ορισμένοι να πλασαριστούν ως "εφεδρείες" της ολιγαρχίας στην πρώτη ευκαιρία. Αλλωστε όταν η "εσωκομματική αντιπολίτευση" του ΠΑΣΟΚ δηλώνει ότι θα ψηφίσει τον προϋπολογισμό, την ίδια ακριβώς στιγμή που του επιτίθεται από "φιλολαϊκές" θέσεις, λέει πολλά.

***

Σήμερα στη χώρα μας, αν κάτι προκύπτει από τις τελευταίες εξελίξεις, είναι ακριβώς ότι το πολιτικό σύστημα της ολιγαρχίας βιώνει τα προβλήματα μιας παρατεταμένης περιόδου ανασύνθεσής του. Και εκείνο που πηγάζει ως συμπέρασμα για το λαό και το κίνημά του είναι ότι η δική του δράση, σε τέτοιες συνθήκες, είναι ικανή και αναγκαία συνθήκη για να μετατρέψει αυτή τη ρευστότητα σε πραγματικό κίνδυνο για το μεγάλο κεφάλαιο.

Από τη μεριά της η κυβέρνηση και η ηγετική της ομάδα, ενεργώντας φυσικά υστερόβουλα (με την έννοια ότι δε θέλει να χάσει το ρόλο του πρώτου βιολιού στην ορχήστρα των νομέων της εξουσίας), διαβλέπει τον κίνδυνο και πλασάρει το δόγμα της "αποφασιστικότητάς" της. Με άλλα λόγια ο Κ. Σημίτης, απευθυνόμενος αφ' ενός στους κεφαλαιοκράτες - όπως προχτές στο Ελληνοαμερικανικό Επιμελητήριο - δηλώνει "άτεγκτη στοχοπροσήλωση" για την ολοκλήρωση μιας πολιτικής που τους "προσφέρει σημαντικά οφέλη" και πλασάρεται ως "άξιος" να την προωθήσει μέχρι τέλους, αρκεί να έχει τη στήριξή τους μέχρι τέλους. Την ίδια ώρα, κοιτάζοντας στο εσωτερικό του κόμματός του, φέρεται έτοιμος να επιβάλει μια "κομματική τάξη" στα μέτρα του "εκσυγχρονισμού", μέσω της άλωσης της πλειοψηφίας στις επικείμενες εκλογές στις νομαρχιακές οργανώσεις. Οσον αφορά την υπόθεση της "κεντροαριστεράς" ακολουθεί τη γραμμή του "εγώ έχω το πάνω χέρι" απέναντι στο ΣΥΝ, στέλνοντας στην Κουμουνδούρου το μήνυμα "ή προσέρχεστε στο ΠΑΣΟΚ με τους δικούς μου όρους ή σας αποψιλώνω".

***

Νίκος ΜΠΟΓΙΟΠΟΥΛΟΣ

Η ΓΓ της ΚΕ του ΚΚΕ, Αλέκα Παπαρήγα, σε συνεδρίαση του ΚΚ ΗΠΑ. Δίπλα της ο σ. Γκας Χολ

Η αντιπροσωπεία του ΚΚΕ με τον σ. Μ. Φιγκουερόρα, ΓΓ της ΚΕ του ΚΚ Καναδά, τον σ. Χασάν, μέλος του ΠΓ και τους σ. Θ. Παρλάνη, μέλος της ΚΕ και Μαρία Κοντοπίδη, στέλεχος του Κόμματος

Συγκέντρωση ΚΟΒ Ελληνοφώνων. Στο βήμα ο σ. Μπεχτέλ, μέλος του ΠΓ του ΚΚ ΗΠΑ και γραμματέας της ΚΟ Ν. Υόρκης