Το κείμενο είναι, όπως φαίνεται, γραμμένο από ειδικούς πολεοδόμους κ.ά. και οι θέσεις που προβάλλει φαίνονται κατ' αρχήν ως "προοδευτικές" και σύγχρονες. Το αυτό ισχύει και για τις επισημάνσεις των προβλημάτων που κάνει. Ομως αυτό δεν ισχύει ως προς την ανάλυση των αιτίων, που κατά κανόνα η "Ανακοίνωση" αποκρύπτει, ούτε και ως προς τους στόχους που προκύπτουν.
Αυτό ισχύει για πολλά κείμενα επιτροπών της ΕΕ, και το θέμα είναι ακριβώς εκεί, να αποκαλύψουμε δηλαδή, από τη μια, τη διάσταση λόγων και έργων της ΕΕ και, από την άλλη, τους πραγματικούς στόχους της, όπως, άλλωστε, και των αστικών κυβερνήσεων που εμφανίζονται με "σοσιαλιστικό" μανδύα.
Στη σελίδα 3 λέει ότι "...απαιτείται σαφέστερη αναγνώριση της σημασίας των τοπικών δημοκρατιών..." (εννοεί προφανώς την Τοπική Αυτοδιοίκηση). Γνωρίζουμε, όμως, τι γίνεται με τον "Καποδίστρια", που δεν είναι μόνο ελληνικό εφεύρημα, αλλά εφαρμόζεται σε όλη την ΕΕ με στόχο να πληγεί ακριβώς η όποια "τοπική" δυνατότητα υπήρχε για αντιμετώπιση των λαϊκών προβλημάτων και να περιοριστεί η εκπροσώπηση των πολιτικών δυνάμεων στα δύο μεγάλα κόμματα του δικομματισμού και τους συμμάχους τους και η λήψη των αποφάσεων στα κέντρα διεύθυνσης της αστικής τάξης, τις μεγάλες πόλεις.
Αμέσως πιο κάτω, λέει ότι "...οι πόλεις διαδραματίζουν ζωτικό ρόλο, υποστηρίζοντας ένα ευρωπαϊκό πρότυπο κοινωνίας, το οποίο βασίζεται στην ισότητα των ευκαιριών, ανεξαρτήτως φύλου ή εθνικής προέλευσης...". Και εδώ γνωρίζουμε τι συμβαίνει σε όλη την Ευρώπη, με τις μειονότητες, τους μετανάστες και τις άλλες "μη αποδεκτές" κοινωνικές ομάδες, στη Γαλλία με τους Αλγερινούς και τους Σενεγαλέζους, στη Γερμανία με τους Κούρδους, τους Τούρκους, αλλά και τους Ελληνες Fremdarbeiter, στην Ελλάδα με τους μουσουλμάνους, τους Τσιγγάνους και τους Σλαβόφωνους, τους Αλβανούς, τους Πολωνούς, τους Ινδούς και τους Πακιστανούς κ.ά.
Ενα παράδειγμα ακόμη από την Εισαγωγή, όπου λέει ότι το κύριο πρόβλημα είναι η ανεργία που προκύπτει από τη μεταβολή της σύνθεσης της απασχόλησης (από βιομηχανία σε υπηρεσίες) και φέρνει σαν παράδειγμα τις πόλεις της Ανατολικής Γερμανίας (σελ. 5), αλλά δε μας λέει ότι αυτή η μεταβολή προέρχεται από τη βίαιη αποβιομηχάνιση, που προκαλείται, όχι τόσο από τη μεταβολή της σύνθεσης της απασχόλησης (αυτή πραγματοποιείται σχετικά ομαλά στην ιστορία), αλλά από τη μεταφορά βιομηχανιών σε χώρες με φθηνότερο εργατικό δυναμικό (αφροασιατικές και πρώην Ανατολικής Ευρώπης) σε όφελος του μεγάλου κεφαλαίου και μόνον.Η κλασική αυτοκινητοβιομηχανία της Γερμανικής Λαοκρατικής Δημοκρατίας, η "Wartburg", έκλεισε και λέγεται ότι θα μεταφερθεί στην Αίγυπτο, ενώ η τσεχοσλοβακική "Skoda" πουλήθηκε στην "Volkswagen" και, φυσικά, τα παραδείγματα από την Ελλάδα είναι άπειρα.
Ετσι, προδίδει τους στόχους της με θράσος, σημειώνοντας ότι "...η κοινωνικά αποκλίνουσα συμπεριφορά, που προκύπτει από τον (κοινωνικό) διαχωρισμό, βλάπτει τη γενική οικονομική ελκυστικότητα των πόλεων..." (σελ. 6). Και για να μην φανεί "θεωρητικό" αυτό, θυμίζουμε τα σχέδια του Δήμου Αθηναίων για τέτοιες περιοχές, όπως του Ψυρρή και το Μεταξουργείο, που τις "αναπλάθει", διώχνοντας τις μικροβιοτεχνίες, τους χαμηλών εισοδημάτων κατοίκους της, τους ξένους εργάτες και τις μειονότητες και μετατρέποντας τις περιοχές αυτές σε "τουριστικές", με μπαρ, ταβέρνες πολυτελείας, καταστήματα τουριστικών ειδών, χρυσοχοεία και γουνοπωλεία κ.ά., μια νέα "επιχείρηση - αρετή" του '65 (θυμάστε τον υπουργό Αποστολάκο με την μπέρτα;) ή αυτή της Ομόνοιας, σε παναθηναϊκή κλίμακα.
Επισημαίνει ακόμη τη ραγδαία επιδείνωση του περιβάλλοντος στις πόλεις, και σωστά το αποδίδει στην υπερβολική χρήση του ΙΧ (σελ. 7), αλλά δε μας λέει αν προτίθεται η ΕΕ να θεσπίσει κανονισμούς που να επιβάλουν στις πόλεις τα μέσα σταθερής τροχιάς (τραμ και μετρό), στρέφοντας ανάλογα και τις χρηματοδοτήσεις της,ούτε ότι πίσω από την πριμοδότηση του ΙΧ και των οδικών μεταφορών είναι τα κολοσσιαία συμφέροντα των αυτοκινητοβιομηχανιών και των "Επτά Αδελφών". Είναι γνωστό, για παράδειγμα, ότι στην Αθήνα το μεγαλύτερο μέρος του πακέτου Ντελόρ δαπανήθηκε για άχρηστα και επιζήμια για την πόλη οδικά έργα και για το τραμ δε δόθηκε ούτε δεκάρα.
Αναφέρει για το πρόβλημα του όζοντος (σελ. 7), αλλά δε λέει λέξη για το μπλοκάρισμα των αναιμικών Συμφωνιών του Ρίο και του Βερολίνου από το lobby των αυτοκινητοβιομηχανιών (βλέπε άρθρα στο New York Times: Keith Bradsher, "Auto makers lobby to stop new air quality regulations" (29.6.97) κ.ά.
Αυτή η κριτική μπορεί να γίνει σε κάθε σημείο της "Ανακοίνωσης". Σε γενικές γραμμές, πρόκειται για έναν απροκάλυπτο ταξικό σχεδιασμό, με στόχο την άμβλυνση των κοινωνικών αναταραχών σε όφελος του συστήματος και, μάλιστα, όχι αναταραχών που υπάρχουν τώρα, αλλά που προβλέπονται να ξεσπάσουν από τα εντεινόμενα πράγματι αστικά (και, φυσικά, κοινωνικά στη βάση τους) προβλήματα. Και αυτό δείχνει την προβλεπτικότητα και προσαρμοστικότητα του καπιταλιστικού συστήματος, πράγμα που πρέπει να λάβουμε σοβαρά υπ' όψιν, εφ' όσον είμαστε επαναστατικό κόμμα ανατροπής του συστήματος.
Γεώργιος Μ. ΣΑΡΗΓΙΑΝΝΗΣ