Η υγιεινή και ασφάλεια της εργασίας, η προστασία, με άλλα λόγια, της ζωής των εργαζομένων στους χώρους εργασίας είναι ένα "καυτό" θέμα, ιδιαίτερα σήμερα που εμφανίζεται έξαρση των εργατικών ατυχημάτων και μάλιστα των θανατηφόρων, που οι ελεγκτικοί μηχανισμοί - όπως ΚΕΠΕΚ και Επιθεωρήσεις Εργασίας - είναι υπό διάλυση, που ολοένα και αυξάνουν οι καταγγελίες για παντελή έλλειψη μέτρων προστασίας και μάλιστα σε μεγάλες και, υποτίθεται, οργανωμένες επιχειρήσεις. Απ' αυτήν την άποψη, έχει ξεχωριστή σημασία να δούμε τη δράση, τη λειτουργία, τον προσανατολισμό του Ελληνικού Ινστιτούτου Υγιεινής και Ασφάλειας της Εργασίας (ΕΛΙΝΥΑΕ).

Το ΕΛΙΝΥΑΕ είναι προϊόν Εθνικής Γενικής Συλλογικής Σύμβασης Εργασίας και δημιουργήθηκε το 1992. Το Διοικητικό του Συμβούλιο είναι μεικτό και αποτελείται από εκπροσώπους της ΓΣΕΕ, του ΣΕΒ, της ΓΣΕΒΕΕ και της ΕΣΕΕ. Στόχος της δημιουργίας του, ήταν η δραστηριοποίηση σε θέματα υγιεινής και ασφάλειας και ειδικότερα στην έρευνα, στην εκπαίδευση και στην ενημέρωση.

Ωστόσο, η μέχρι τώρα δράση του έχει λίγα να επιδείξει αναφορικά με τους παραπάνω καταστατικούς του στόχους. Αντίθετα, δείχνει μια μονομέρεια σε "ανώδυνα" μονοπάτια και ουσιαστικάδεν κινείται σύμφωνα με τις κατευθύνσεις για τις οποίες δημιουργήθηκε, κάτι που δεν είναι άσχετο με την κατάσταση στο συνδικαλιστικό κίνημα, τη γραμμή συναίνεσης και υποταγής που ακολουθούν οι πλειοψηφίες των ανώτερων συνδικαλιστικών οργάνων.

Ετσι, στο ζήτημα της εφαρμοσμένης έρευνας, μπορούμε να πούμε ότι η δράση του ΕΛΙΝΥΑΕ είναι υποβαθμισμένη. Εκείνο που λείπει είναι η συστηματική έρευνα σε χώρους και κλάδους που παρουσιάζουν υψηλή επικινδυνότητα, όπως π.χ. οι οικοδομές, η Ναυπηγοεπισκευαστική Ζώνη, η χαλυβουργία κλπ., σε χώρους, δηλαδή, που έχουμε μεγαλύτερο αριθμό ατυχημάτων ή επαγγελματικών ασθενειών.Η δραστηριότητα στους βασικούς τομείς της υγιεινής και ασφάλειας είναι αναιμική και υποτονική και τα όποια βήματα σχεδιάζονται αφορούν σε μεγάλο βαθμό συμπληρωματική δραστηριότητα, όπως π.χ. την οικονομία της υγείας, εργονομικά θέματα, κοινωνιολογικές προσεγγίσεις κ.ά. Είναι χαρακτηριστικό ότι για μεγάλο διάστημα το σκέλος της υγιεινής το καλύπτει μόνος του, ένας ερευνητής γιατρός εργασίας. Ορισμένα θετικά βήματα, όπως η έκδοση του μεθοδολογικού οδηγού για την εκτίμηση του επαγγελματικού κινδύνου, δεν αναιρούν αυτές τις διαπιστώσεις.

Απ' αυτήν τη μονομερή ενασχόληση του ΕΛΙΝΥΑΕ σε "ανώδυνους" τομείς, ωφελημένοι βέβαια δε βγαίνουν οι εργαζόμενοι, ενώ δίνεται η δυνατότητα τα αποτελέσματα των τέτοιων "ερευνών" να αξιοποιηθούν από τους βιομήχανους ακόμα και για διαφημιστικές ανάγκες των επιχειρήσεών τους. Σημείο - "κλειδί" αποτελεί εδώ το γεγονός πως κριτήριο για την οποιαδήποτε έρευνα και μελέτη δεν είναι οι ανάγκες των εργαζομένων της χώρας, αλλά η επιλογή εκείνων των κατευθύνσεων που προωθούνται απ' τα διάφορα κοινοτικά προγράμματα.

Και στον τομέα της εκπαίδευσης και κατάρτισης έχουμε μια λαθεμένη ιεράρχηση, αφού το κύριο βάρος δεν "πέφτει" στην καλύτερη κατάρτιση, στον εξοπλισμό με τις απαραίτητες γνώσεις των Επιτροπών Υγιεινής και Ασφάλειας, ώστε να μπορούν καλύτερα να ανταποκριθούν στο έργο τους. Για παράδειγμα, προωθούνται προγράμματα κατάρτισης των τεχνικών ασφαλείας, ανθρώπων δηλαδή που εξ αντικειμένου έχουν ένα επίπεδο γνώσεων. Ομως, και αυτά τα προγράμματα, αποτελούνσε ένα βαθμό τυποποιημένες επαναλήψεις γενικών γνώσεων και δεν μπαίνουν σε ειδικότερες και ουσιαστικότερες γνώσεις, κάτι που είναι σε άμεση συνάφεια με το ότι δεν υπάρχει ερευνητική δραστηριότητα προσαρμοσμένη στην ελληνική πραγματικότητα.

Λαθεμένες ιεραρχήσεις παρατηρούμε και στα θέματα διαχείρισης και λειτουργίας του Ινστιτούτου, στο πού κατευθύνονται κάθε φορά τα διάφορα κονδύλια του ΕΛΙΝΥΑΕ. Για παράδειγμα, δόθηκαν πάνω από 800 εκατομ. δραχμές για να αγοραστείκαι να διαμορφωθεί ιδιόκτητο κτίριο, όταν αυτά τα χρήματα θα μπορούσαν καλύτερα να αξιοποιηθούν σε έρευνες. Και έχει σημασία το ότι αγοράζεται ιδιόκτητο κτίριο, όταν ακόμα δεν έχουν ξεδιπλωθεί όλες οι δραστηριότητές του και επομένως δεν είναι πλήρως γνωστές οι ανάγκες του σε κτιριακή υποδομή. Αυτό ακριβώς είχε επισημάνει η παράταξη της ΕΣΑΚ,που ζήτησε - χωρίς να εισακουστεί - να ξεκινήσει συστηματική ερευνητική δραστηριότητα και μέσα από κει θα διαφαίνονταν και οι πραγματικέςστεγαστικές ανάγκες.

Επίσης, σημαντικά κονδύλια απ' το λογαριασμό ΛΑΕΚ του ΟΑΕΔ - από κει χρηματοδοτείται το ΕΛΙΝΥΑΕ - τα οποία θα μπορούσε να αξιοποιήσει το ΕΛΙΝΥΑΕκατευθύνθηκαν τελικά προς Ινστιτούτα του ΣΕΒ και ως ένα βαθμό προς ιδιωτικά Ινστιτούτα. Μεγάλες ευθύνες εδώ φέρει η κυβερνητική παράταξη στη ΓΣΕΕ.

Ενα ακόμη σημαντικό "μείον" είναι το ότι δε λειτουργεί επιστημονικό συμβούλιο που θα καθορίζει την κατεύθυνση και το περιεχόμενο της ερευνητικής δραστηριότητας. Εργο" που αναλαμβάνειουσιαστικά μόνος του ο γενικός διευθυντής με απευθείας αναθέσεις μελετώνσε αρκετές περιπτώσεις...

Στα ζητήματα επίσης του προσωπικού του ΕΛΙΝΥΑΕ παρατηρούνται λαθεμένοι χειρισμοί. Ετσι, το τελευταίο διάστημα έγιναν προσλήψεις μέσα από προκηρύξεις θέσεων, όπου υπήρχε ασαφής περιγραφή του περιεχομένου εργασίας. Για παράδειγμα, ζητείται γενικώς και αορίστως χημικός, χωρίς να ζητείται εξειδίκευση στους τομείς που πράγματι έχει ανάγκη το Ινστιτούτο. Και αυτό αποτελεί πρόκληση, όταν την ίδια στιγμή καθυστερεί αδικαιολόγητα και με διάφορα προσχήματα η πρόσληψη ιατρού εργασίας υψηλού επιπέδου. Ταυτόχρονα, υπάρχει άρνηση για αλλαγή του κανονισμού λειτουργίας για το προσωπικό, κάτι που είναι αναγκαίο για να ξεπεραστούν προβλήματα στελέχωσης του Ινστιτούτου και για να αναβαθμιστεί η λειτουργία του.

Γενάρης 1994: Το ελληνικό πλοίο ALFA STAR λίγο πιο έξω από τη Μασσαλία, εκπέμπει σήμα κινδύνου γιατί άρχισαν "ξαφνικά" να του φεύγουν οι πλευρικές λαμαρίνες! Από τύχη δεν υπήρξαν θύματα, γιατί δεν πρόλαβε να βυθιστεί. Ρυμουλκήθηκε στο... διαλυτήριο, επειδή διαπιστώθηκε ότι ήταν σάπιο! Και όμως είχε πιστοποιητικά αξιοπλοϊας από την ιδιωτική εταιρία "Ελληνικός Νηογνώμονας ΑΕ"!

Σεπτέμβρης 1994: Το φορτηγό πλοίο ελληνικών συμφερόντων IRON ANTONIS βυθίστηκε καταμεσής του Ατλαντικού ωκεανού. Ο Γαλλικός Νηογνώμονας είχε δώσει διορία να γίνουν επισκευές για την ασφάλεια του πλοίου μέχρι το τέλος του Μάη. Και όμως ο "Ελληνικός Νηογνώμονας" δίνει πιστοποιητικό αξιοπλοϊας στο πλοίο και παρατείνει με εγκληματική αυθαιρεσία την ημερομηνία των επισκευών μέχρι το τέλος του Σεπτέμβρη. Αποτέλεσμα: 23 Ελληνες ναυτικοί και ένας αλλοδαπός στάλθηκαν κατ' ευθεία στον θάνατο!

Δεκέμβρης 1996: Το τσιμεντάδικο πλοίο ΔΥΣΤΟΣ τουμπάρει ανοιχτά της Κύμης στέλνοντας στον υγρό τάφο 20 ανθρώπινες ψυχές. Το καράβι ήταν "σάπιο ως το κόκαλο" και όμως ο "Ελληνικός Νηογνώμονας" του έδωσε πιστοποιητικά αξιοπλοϊας. Αποτέλεσμα τώρα να διώκεται για κακούργημα.

Γενάρης 1998: Το φορτηγό πλοίο ΑΓΙΟΣ ΠΑΝΤΕΛΕΗΜΩΝ ναυαγεί ανοιχτά της Σαρδηνίας γιατί οι λαμαρίνες του ήταν πλέον τόσο σάπιες, ώστε να ανοίξουν σαν χαρτί. Ο "Ελληνικός Νηογνώμονας" που "μάζεψε" αυτό το σαπάκι όταν το έδιωξε ο Ιταλικός Νηογνώμονας,του έδινε πιστοποιητικά αξιοπλοϊας μέχρι και τρεις μήνες πριν βουλιάξει, χωρίς καμία παρατήρηση!

Χρειάζονται κι άλλα παραδείγματα, για να διαπιστωθεί ότι ο "Ελληνικός Νηογνώμονας" (ΕΝ) απειλεί την ίδια τη ζωή των Ελλήνων ναυτικών;

Αυτό όμως το γεγονός το διαπιστώνουν ακόμα:

- Το υπουργείο Μεταφορών των ΗΠΑ,το οποίο με έγγραφό του προς την ΠΕΜΕΝ στις 25 του περασμένου Νοέμβρη αναφέρει: "Πλοία που είναι καταταγμένα στον ΕΝ αυτομάτως τίθενται στην υψηλότερη βαθμίδα προτεραιότητας επιθεωρήσεων, την προτεραιότητα 1, αντί να τους επιβάλλονται βαθμοί ποινής στο σύστημα βαθμολογίας για τον καθορισμό προτεραιότητας επιθεωρήσεων. Η βαθμίδα προτεραιότητας 1 σημαίνει ότι πλοία καταταγμένα στον ΕΝ θα επιθεωρούνται από τις Λιμενικές Αρχές κάθε φορά που θα εισέρχονται σε αμερικανικό λιμένα"! Επιπλέον, σύμφωνα με στοιχεία της Αμερικάνικης Ακτοφυλακής για το 1995, το 44,4% των εγγεγραμμένων πλοίων στον ΕΝ που προσέγγισαν τα λιμάνια των ΗΠΑ είχαν σοβαρά προβλήματα και επιβλήθηκε αντίστοιχη ποινή στο Νηογνώμονα!

- Ο Διεθνής Οργανισμός Νηογνωμόνων (AICS) δε δέχεται να αναγνωρίσει τον "Ελληνικό Νηογνώμονα" ως αξιόπιστο, έστω και αν η ελληνική εμπορική ναυτιλία είναι ανάμεσα στις πρώτες στον κόσμο! Ο Διεθνής Οργανισμός με έγγραφό του προς την ΠΕΜΕΝ, με ημερομηνία 25 Μάρτη 1997,βεβαιώνει ότι ο "Ελληνικός Νηογνώμονας" δεν είναι αναγνωρισμένος και επιπλέον δεν έχει κάνει ούτε και αίτηση για αναγνώριση!

Και όμως ο υπουργός Εμπορικής Ναυτιλίας, Στ. Σουμάκης,απαντώντας στη Βουλή σε Ερώτηση του ΚΚΕ για να καλύψει το "Νηογνώμονα", έφτασε στο σημείο να πει ανακριβέστατα ότι ο ΕΝ είναι αναγνωρισμένος από τον AICS!

- Ο "Ελληνικός Νηογνώμονας" αμφισβητείται και από την Ευρωπαϊκή Ενωση.Τον περασμένο Απρίλη ο επίτροπος Μεταφορών της Ευρωπαϊκής Ενωσης έστειλε τέσσερις επιθεωρητές για να ελέγξουν αν ο ΕΝ πληρεί τα κριτήρια που θέτει η Ευρωπαϊκή Ενωση για να αναγνωριστούν ως αξιόπιστοι οι Νηογνώμονες. Προφορικά ειπώθηκε από τους επιθεωρητές ότι το πόρισμα το οποίο αναμένεται να εκδοθεί θα είναι "καταπέλτης" για αυτή την εταιρία. Αλλωστε αυτό είναι αναμενόμενο, αφού και μόνο το στοιχείο ότι η διοίκηση του "Νηογνώμονα" αποτελείται και από εφοπλιστές - δηλαδή οι ελεγχόμενοι είναι ελεγκτές - σημαίνει ότι παραβιάζεται ένα από τα κριτήρια που θέτει η σχετική κοινοτική οδηγία που αναφέρει: "Ο οργανισμός δεν πρέπει να είναι υπό τον έλεγχο πλοιοκτητών"!

Η Πανελλήνια Ενωση Μηχανικών Εμπορικού Ναυτικού (ΠΕΜΕΝ) χαρακτηρίζει ως επιτακτική ανάγκη να τεθεί ο "Νηογνώμονας" στον κρατικό έλεγχο,να συμμετέχουν στη διοίκησή του ναυτεργάτες και άλλοι εκπρόσωποι φορέων εμπειρογνωμόνων, που να έχουν άμεση οργανική σχέση με την ασφάλεια και την αξιοπλοϊα των πλοίων, ώστε να καταστήσουν τον "Ελληνικό Νηογνώμονα" αξιόπιστο και πηγή εσόδων, η οποία θα ενισχύσει τη ναυτιλία και την υποδομή της χώρας.

Τα κείμενα έγραψε η Αθηνά ΖΥΜΑΡΗ

Πνίγουν ναυτεργάτες οι εφοπλιστές και η ιδιωτική εταιρία "Ελληνικός Νηογνώμονας ΑΕ" προκειμένου να αυξήσουν τα κέρδη τους και όμως η κυβέρνηση του ΠΑΣΟΚ και ειδικά ο υπουργός Εμπορικής Ναυτιλίας, Στ. Σουμάκης,όχι μόνο καλύπτει τα εγκλήματα που διαπράττουν, αλλά προκειμένου να τους εξυπηρετήσει, δε διστάζει να μετατρέπει σε "κουρελόχαρτα" ακόμα και αυτά τα "κουτσουρεμένα" νομοθετήματα της κυβέρνησης σχετικά με τις επιθεωρήσεις των πλοίων, ακόμα και τις Διεθνείς Συμβάσεις που αποτελούν πλέον νόμο του κράτους. Απόδειξη της... άκρας προστασίας που χαίρει από την κυβέρνηση ο "Ελληνικός Νηογνώμονας", που είναι αποδεδειγμένα "πλοκάμι" της εφοπλιστικής ασυδοσίας, αποτελούν οι τελευταίες δηλώσεις του υπουργού Στ. Σουμάκη την περασμένη Τετάρτη και μάλιστα ένα 24ωρο μετά την ποινική δίωξη για κακούργημα που άσκησε ο προϊστάμενος Εισαγγελίας Πειραιά εναντίον αυτής της εταιρίας, επειδή εξέδιδε ψευδή πιστοποιητικά στο μοιραίο τσιμεντάδικο ΔΥΣΤΟΣ με σκοπό το αθέμιτο όφελος. Είπε συγκεκριμένα ο υπουργός, ότι δεν πρόκειται να... αγγίξει τον "Ελληνικό Νηογνώμονα" γιατί ο κάθε Ελληνας πολίτης "απαιτεί υποταγή στους θεσμούς" και άλλα παρόμοια!

- Η διεθνής σύμβαση SOLAS η οποία αποτελεί νόμο του ελληνικού κράτους, στον Κανονισμό 21 με τίτλο "Ατυχήματα", αναφέρει για τις υποχρεώσεις των κρατών σε περίπτωση ναυτικού ατυχήματος: "Εκαστη Αρχή αναλαμβάνει την υποχρέωσιν να επιλαμβάνεται ανακρίσεων επί παντός σοβαρού ναυτικού ατυχήματος, επί συμβαίνοντος εις πλοίον αύτης όπερ υπόκειται εις τας διατάξεις της παρούσης Συμβάσεως, όταν αύτη κρίνη ότι αι ανακρίσεις αύται δύναται να συμβάλλωσιν εις τον καθορισμόν των μεταβολών εκείνων οίτινες θα ήτο επιθυμητόν να επενεχθούν εις τους παρόντας Κανονισμούς". Τώρα στο ερώτημα κατά πόσο το υπουργείο Εμπορικής Ναυτιλίας ανέλαβε αυτή την υποχρέωση, απαντά ο ίδιος ο υπουργός, ο οποίος σε κάθε ερώτηση σχετική με ναυτικό ναυάγιο - όχι μόνο του ΔΥΣΤΟΣ - δηλώνει: "Υπάρχει δικαιοσύνη"!

- Η οδηγία 94/57 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, που θεσπίζει κανόνες και πρότυπα για τους Οργανισμούς επιθεώρησης και ελέγχου πλοίων, επικυρώθηκε από τη χώρα μας με το ΠΔ 32 που δημοσιεύτηκε στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως στις 14 Μάρτη 1997 και υπογράφεται και από τον υπουργό Εμπορικής Ναυτιλίας Στ. Σουμάκη. Στο άρθρο 9 του ΠΔ αναφέρεται: "Το ΥΕΝ ελέγχει το έργο των αναγνωρισμένων οργανισμών που ενεργούν για λογαριασμό του για τους σκοπούς του άρθρου 3 παράγραφος 2 του Διατάγματος αυτού προκειμένου να διαπιστώνει ότι εκπληρούν πράγματι τα καθήκοντα τα οποία αναφέρονται στο εν λόγω άρθρο κατά τρόπο ικανοποιητικό και ότι οι οργανισμοί αυτοί πληρούν τα κριτήρια του παραρτήματος του διατάγματος αυτού. Αυτό είναι δυνατό να επιτυγχάνεται με άμεση παρακολούθηση των αναγνωρισμένων οργανισμών από τη ΔΕΕΠ ή, στην περίπτωση οργανισμών που είναι εγκατεστημένοι σε άλλο κράτος - μέλος, με την αντίστοιχη παρακολούθηση των οργανισμών αυτών από την Αρχή του άλλου κράτους - μέλους".

- Στο άρθρο 8 του ίδιου ΠΔ αναφέρεται: "Ανεξάρτητα από τα κριτήρια (σ. σ. που πρέπει να πληρεί ο αναγνωρισμένος Νηογνώμονας) τα οποία καθορίζονται στο παράρτημα, όταν το ΥΕΝ θεωρήσει ότι δεν είναι πλέον δυνατό κάποιος αναγνωρισμένος οργανισμός να έχει εξουσιοδότηση να εκτελεί για λογαριασμό του τα καθήκοντα που αναφέρονται στο άρθρο 3 του διατάγματος αυτού, μπορεί να αναστέλλει τη σχετική εξουσιοδότηση". Στις 15 Γενάρη και μάλιστα εν μέσω πανναυτεργατικής απεργίας ψηφίζεται στη Βουλή το πολυνομοσχέδιο - φωτιά για τους ναυτεργάτες που κατέθεσε ο υπουργός Εμπορικής Ναυτιλίας, στο οποίο ο υπουργός, εκτός των άλλων και προκειμένου να καλύψει τα "νώτα" του, εντάσσει διάταξη για να ανανεώσει στον "Ελληνικό Νηογνώμονα" την εξουσιοδότηση του ελληνικού κράτους. Ετσι, ανατίθεται ξανά σε αυτή την ιδιωτική εταιρία όπως αναφέρεται στη σχετική διάταξη: "Η γενική ή μερική επιθεώρηση των πλοίων, η χάραξη των γραμμών φόρτωσης, η έκδοση των οικείων πιστοποιητικών, η παρακολούθηση εργασιών ναυπηγήσεων ή μετασκευών καθώς και ο έλεγχος των πλοιοκτητριών εταιριών και η έκδοση των οικείων πιστοποιητικών σύμφωνα με τις διατάξεις της διεθνούς σύμβασης του 1974 "Περί ασφαλείας ανθρώπινης ζωής εν θαλάσση""!

Ο υπουργός σπεύδει να ανανεώσει την εξουσιοδότηση του "Ελληνικού Νηογνώμονα" όταν θα έπρεπε χωρίς συζήτηση να διακόψει τις δραστηριότητες αυτής της εταιρίας, αφού ήδη πριν την ψήφιση του νομοσχεδίου έχουν προηγηθεί δύο αποφάσεις του Μονομελούς Πρωτοδικείου Πειραιά οι οποίες αναδείκνυαν τις εγκληματικές ευθύνες του "Ελληνικού Νηογνώμονα" για το ναυάγιο του ΔΥΣΤΟΣ. Επιπλέον, ήταν θέμα ημερών η έκδοση του πορίσματος των εμπειρογνωμόνων για το τραγικό αυτό ναυάγιο, ενώ ακόμα εκκρεμεί το πόρισμα για τα αίτια του πολύνεκρου ναυαγίου του πλοίου ΑΪΡΟΝ ΑΝΤΩΝΗΣ,το οποίο διέγραψε από τους καταλόγους του ο Γαλλικός Νηογνώμονας λόγω ακαταλληλότητας και έσπευσε να το "μαζέψει" ο "Ελληνικός Νηογνώμονας". Τρεις μήνες μετά από την εγγραφή του στους καταλόγους του ΕΝ, το ΑΪΡΟΝ ΑΝΤΩΝΗΣ βούλιαξε στη μέση του Ατλαντικού Ωκεανού! Ακόμα και τώρα που ο Νηογνώμονας διώκεται για κακούργημα, ο υπουργός αρνείται να λάβει κάποιο μέτρο.

Παρ' όλα αυτά, προκαλεί ερωτηματικά το γεγονός ότι ο υπουργός Εμπορικής Ναυτιλίας και συνολικά η κυβέρνηση, επιμένουν να αναλαμβάνουν τέτοια ευθύνη και να καλύπτουν τον "Ελληνικό Νηογνώμονα" ο οποίος δεν είναιβεβαρημένος μόνο με εγκλήματα σε βάρος των ναυτεργατών, αλλά και με σοβαρέςοικονομικές ατασθαλίες.

Ειδικότερα, ο υφυπουργός Οικονομικών Γ. Δρυς στις 13 Αυγούστου 1997, απαντώντας εγγράφως σε Ερώτηση των βουλευτών του ΚΚΕ Στρατή Κόρακα και Νίκου Γκατζή για τους φορολογικούς ελέγχους του ΕΝ, αναφέρει: "Στην παραπάνω επιχείρηση διενεργήθηκε στις 28.3.95 προληπτικός έλεγχος από την ΥΠΕΔΑ Αθηνών από κοινού και με την Τελωνειακή Διεύθυνση Ελέγχου Οικονομικού Εγκλήματος. Από τον έλεγχο αυτό προέκυψαν παραβάσεις ΚΒΣ για τις οποίες ήδη έχουν επιβληθεί τα οικεία πρόστιμα από την αρμόδια ΔΟΥ ενώ βρέθηκαν και κατασχέθηκαν και διάφορα ανεπίσημα στοιχεία που στη συνέχεια διαβιβάστηκαν στη ΔΟΥ αυτή για επεξεργασία και περαιτέρω αξιοποίηση. Ηδη από την αρμόδια ΔΟΥ έχει αρχίσει η επεξεργασία των πιο πάνω κατασχεθέντων στοιχείων, τόσο για τις χρήσεις 1993 και 1994, στα πλαίσια τακτικού ελέγχου των χρήσεων αυτών, όσο και σε σχέση με περαιωμένες προγενέστερες χρήσεις, με τις οποίες αυτά εμπλέκονται".

Ο υφυπουργός, ωστόσο, αρνείται να καταθέσει στη Βουλή αντίγραφα των πορισμάτων των ελέγχων, γιατί αυτό προσκρούει στις διατάξεις περί φορολογικού απορρήτου. Ομως από τον Μάρτη του 1995 που κατασχέθηκαν τα ανεπίσημα στοιχεία του Νηογνώμονα έχουν περάσει τρία χρόνια και ακόμα η αρμόδια ΔΟΥ δεν έχει εκδώσει κανένα πόρισμα! Αν τα αποτελέσματα δε βγουν μέχρι τον επόμενο μήνα Μάρτη - οπότε και κλείνουν ακριβώς 3 χρόνια - τότε η υπόθεση παραγράφεται..!

"Και το παράδειγμα του ΕΛΙΝΥΑΕ αναδεικνύει την ανάγκη για αλλαγή των συσχετισμών στη ΓΣΕΕ και τα παρακάτω συνδικαλιστικά όργανα, την ανάγκη για διαμόρφωση ενός ισχυρού ταξικού ρεύματος στα πλαίσια του συνδικαλιστικού κινήματος της χώρας μας". Αυτό θα επισημάνει ο τεχνικός ασφάλειας Μ. Παπαδόπουλος,μέλος του ΔΣ του ΕΛΙΝΥΑΕ, σαν εκπρόσωπος της ΕΣΑΚ, με τον οποίο συζητήσαμε για τις εκτιμήσεις και τα συμπεράσματα απ' τη μέχρι τώρα δράση του Ινστιτούτου.

Θα πει συμπληρωματικά: "Εμείς σαν παράταξη καταθέσαμε όλο αυτό το διάστημα τις δικές μας θέσεις για την ανάγκη επαναπροσανατολισμού της ερευνητικής και εκπαιδευτικής δραστηριότητας του Ινστιτούτου, με γνώμονα τις ανάγκες των εργαζομένων. Απαιτήσαμε τη συμμετοχή εκπροσώπου του επιστημονικού δυναμικού του στο ΔΣ, καθώς και την άμεση ενεργοποίηση του επιστημονικού συμβουλίου. Ομως οι αρνητικοί συσχετισμοί είναι δεδομένοι και έδρασαν απαγορευτικά".

Από τη μέχρι τώρα δράση του Ινστιτούτου, ένα πρώτο σημαντικό συμπέρασμα θα επισημάνει ο Μ. Παπαδόπουλος είναι το ότι "το παράδειγμα του ΕΛΙΝΥΑΕ απομυθοποιεί την κυβερνητική προπαγάνδα για την επάρκεια τάχα του νομοθετικού πλαισίου που υπάρχει για την υγιεινή και ασφάλεια. Και αυτό γιατί αναδεικνύει - πέρα απ' τις γνωστές ελλείψεις σε νομοθετικό επίπεδο - ότι δεν υπάρχει η στοιχειώδης εκείνη υποδομή που απαιτείται για να είναι δυνατή η εφαρμογή αυτού του νομοθετικού πλαισίου. Το γεγονός αυτό φαίνεται και απ' τη διαλυτική κατάσταση των Επιθεωρήσεων Εργασίας, την απουσία Υγειονομικής Επιθεώρησης, τον υποβαθμισμένο ρόλο του αντίστοιχου κρατικού ΚΥΑΕ. Θα αναφέρω ένα παράδειγμα για να γίνει κατανοητό. Συνολικά έχουμε 52 αναγνωρισμένους χημικούς βλαπτικούς παράγοντες, όμως το ΚΥΑΕ μπορεί να ελέγξει λιγότερους από 10, ενώ το ΕΛΙΝΥΑΕ δεν έχει μέχρι σήμερα προσφορά σε αυτό το ζήτημα".

Επίσης, ένα ακόμα σημαντικό συμπέρασμα που προκύπτει είναι για τον Μ. Παπαδόπουλο ότι "το παράδειγμα του ΕΛΙΝΥΑΕ διαλύει τις αυταπάτες σχετικά με τη δυνατότητα προσφοράς στους εργαζόμενους των θεσμών ταξικής συνεργασίας. Δείχνει ότι τα ζητήματα υγιεινής και ασφάλειας μπορούν να αντιμετωπιστούν μόνο με την όξυνση της ταξικής πάλης, με τη δουλιά στα πρωτοβάθμια σωματεία και τη συγκρότηση επιτροπών υγιεινής και ασφάλειας στους χώρους δουλιάς. Τα ταξικά σωματεία και Ομοσπονδίες πρέπει να απαιτήσουν να γίνει ουσιαστική επιστημονική έρευνα στα θέματα που "καίνε" σήμερα την εργατική τάξη".

Για τον Μ. Παπαδόπουλο, "τα ζητήματα υγιεινής και ασφάλειας ενώνουν, αποτελούν προνομιακό πεδίο για να εκφραστεί ο συντονισμένος διεκδικητικός αγώνας διαφορετικών τμημάτων των εργαζομένων. Αυτό έχει ιδιαίτερη σημασία, στα πλαίσια της προσπάθειας των ταξικών δυνάμεων για τη δημιουργία προϋποθέσεων με σκοπό τη συγκρότηση αντιιμπεριαλιστικού - αντιμονοπωλιακού μετώπου πάλης".

Ρεπορτάζ: Ντίνα ΝΤΑΒΟΥ