Ακόμα πιο μακρινό γίνεται το όνειρο απόκτησης πρώτης κατοικίας, για όσους δε διαθέτουν ισχυρό "κομπόδεμα", αφού η κυβέρνηση του ΠΑΣΟΚ έκανε στα "μουλωχτά" ένα ακόμη βήμα στην κατεύθυνση του δραστικού περιορισμού της επιδότησης που ισχύει στα διάφορα στεγαστικά δάνεια που χορηγούν οι τράπεζες. Με υπουργική απόφαση ημερομηνίας 7-1-1998 που υπογράφουν ο υπουργός Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών Γ. Παπαντωνίου και ο υφυπουργός Οικονομικών Ν. Χριστοδουλάκης και η οποία ουδέποτε ανακοινώθηκε επίσημα από την καθ' ύλην αρμόδια πολιτική ηγεσία, άλλαξε ο τρόπος προσδιορισμού του ύψους του δανείου που δικαιούται κάποιος για στεγαστικό δάνειο με επιδοτούμενο επιτόκιο. Οπως είναι γνωστό, μέχρι σήμερα οι ενδιαφερόμενοι δικαιούνταν δάνειο που μπορούσε να φτάσει στο 75% της πραγματικής αξίας του προς αγορά ακινήτου. Για ακίνητο δηλαδή 25 εκατ. δρχ. το επιδοτούμενο δάνειο μπορούσε να είναι μέχρι 18.750.000 δραχμές, για ακίνητο εμπορικής αξίας 30 εκατ. δρχ. μέχρι 22.500.000 κ. ο. κ. Τώρα, με την "εκσυγχρονιστική" απόφαση τα ποσά αυτά μειώνονται σχεδόν στο σύνολό τους, ενώ σε μερικές περιπτώσεις η μείωση είναι ιδιαίτερα σημαντική. Σύμφωνα με την απόφαση, που φέρει σήμερα στη δημοσιότητα ο "Ρ", "για την εκτίμηση της αγοραζόμενης ή κατασκευαζόμενης κατοικίας θα λαμβάνεται υπόψη η αντικειμενική της αξία. Ειδικά για την κατασκευαζόμενη κατοικία η αντικειμενική της αξία θα υπολογίζεται βάσει της άδειάς της. Το ύψος του επιδοτούμενου δανείου δεν μπορεί να είναι μεγαλύτερο από το 100% της αντικειμενικής αξίας και μέχρι 12.000.000 δρχ. και από το 80% της αντικειμενικής αξίας πέραν του εναπομείναντος ποσού". Με δεδομένο ότι στις περισσότερες περιοχές που ισχύουν αντικειμενικές αξίες, αυτές υπολείπονται αισθητά από τις πραγματικές τιμές των ακινήτων, είναι φανερό ότι θα προκύψει μείωση του δανείου που θα επιδοτείται από το δημόσιο.

Η κυβερνητική απόφαση αλλάζει "άρδην" τα μέχρι σήμερα ισχύοντα στην αγορά των επιδοτούμενων στεγαστικών δανείων και στενεύει ασφυκτικά τα περιθώρια χιλιάδων οικογενειών εργαζομένων, που προσπαθούν να λύσουν το στεγαστικό τους πρόβλημα, προσφεύγοντας στη λύση του επιδοτούμενου δανείου, αφού η "τσέπη" τους δεν τους προσφέρει εναλλακτική λύση. Επίσης, ανατρέπει ολοσχερώς τους οικογενειακούς προϋπολογισμούς που είχαν σχεδιαστεί με βάση όσα ίσχυαν μέχρι σήμερα.

Με την καινούρια απόφαση, η κυβέρνηση στην πραγματικότητα δεν αναγνωρίζει τις τιμές της αγοράς και συνδέει το ύψος του επιδοτούμενου δανείου αποκλειστικά με τις αντικειμενικές αξίες, τις τιμές δηλαδή που υπάρχουν στους καταλόγους του υπουργείου Οικονομικών για τον υπολογισμό των φόρων μεταβίβασης. Κι όχι μόνο αυτό. Ακόμα και αυτές τις αντικειμενικές αξίες δεν τις αναγνωρίζει 100%, όταν η αξία του ακινήτου ξεπερνά τα 12 εκατ. δρχ., πέραν των οποίων επιδότηση θα δίνεται μόνο για το 80% της αντικειμενικής αξίας. Με δυο λόγια, πετσοκόβονται από όλες τις πλευρές τα όρια των επιδοτούμενων δανείων, σε μια προσπάθεια να περικοπούν ακόμα και οι ελάχιστοι στοιχειώδεις όροι στήριξης όσων δε διαθέτουν το "δικό τους κεραμίδι".

Το πρόσχημα με το οποίο έγινε η παραπάνω κίνηση είναι ότι μετά τις πρόσφατες αυξήσεις που επιβλήθηκαν από το υπουργείο Οικονομικών στις αντικειμενικές αξίες, οι τελευταίες έχουν προσεγγίσει σε μεγάλο βαθμό τις αγοραίες τιμές και υπολείπονται αυτών κατά μέσο όρο κατά 25%. Ωστόσο, στην πραγματικότητα και για τις περισσότερες περιοχές της Αττικής και της χώρας είναι γνωστό πως τα σπίτια πωλούνται σε πολύ ακριβότερες τιμές από αυτές που προσδιορίζονται με το σύστημα των αντικειμενικών αξιών.

Για να δούμε το μέγεθος των επιπτώσεων από την κυβερνητική απόφαση, αρκεί να δούμε ορισμένα παραδείγματα:

• Εστω ότι κάποιος θέλει να αγοράσει καινούριο διαμέρισμα 100 τ. μ. πρώτου ορόφου στην περιοχή του Ζωγράφου. Οι τιμές στην περιοχή ανέρχονται στις 400.000 δρχ. το τετραγωνικό. Αρα η αξία (εμπορική) του συγκεκριμένου διαμερίσματος ανέρχεται στα 40 εκατ. δρχ. Με το προηγούμενο καθεστώς (όταν λαμβανόταν υπόψη η εμπορική αξία) ο δικαιούχος μπορούσε να πάρει επιδοτούμενο στεγαστικό δάνειο μέχρι ποσού 30 εκατ. δρχ. (το 75% της εμπορικής αξίας).

Ας δούμε τι γίνεται με το νέο καθεστώς. Η ακριβότερη τιμή ζώνης που ισχύει στην περιοχή του Ζωγράφου σήμερα είναι 270.000 το τετραγωνικό. Αρα η αντικειμενική αξία του συγκεκριμένου διαμερίσματος ανέρχεται συνολικά σε 27 εκατ. δρχ. Με βάση τη νέα απόφαση, ο ενδιαφερόμενος δικαιούται να πάρει επιδοτούμενο στεγαστικό δάνειο στην καλύτερη περίπτωση για ποσό μέχρι 24 εκατ. δρχ! (δηλαδή το 100% των 12 εκατ. συν το 80% των υπόλοιπων 15 εκατ. δρχ. που είναι επίσης 12 εκατ.). Δικαιούται δηλαδή επιδότηση για ποσό δανείου 6 εκατ. δρχ. λιγότερου σε σχέση με πριν.

• Ας υποθέσουμε ότι κάποιος άλλος θέλει να αγοράσει διαμέρισμα 100 τετραγωνικών πρώτου ορόφου επίσης στου Ζωγράφου, αλλά σε πολυκατοικία 21 ετών. Εστω ότι το διαμέρισμα αυτό πωλείται προς 230.000 το τετραγωνικό και η αξία αγοράς του φτάνει τα 23 εκατ. δρχ. Με το προηγούμενο καθεστώς ο δικαιούχος μπορούσε να πάρει επιδοτούμενο στεγαστικό δάνειο μέχρι ποσού 17.250.000 δρχ. (το 75% των 23 εκατ.).

Με το νέο καθεστώς και με ίδια τιμή ζώνης (270.000 δρχ.), το συγκεκριμένο ακίνητο, συνυπολογίζοντας το συντελεστή παλαιότητας, ο οποίος για το διαμέρισμα του παραδείγματός μας (πολυκατοικία 21 χρόνων) ανέρχεται σε 0,6%, έχει αντικειμενική τιμή 162.000 δρχ. το τετραγωνικό και άρα 16.200.000 δρχ. συνολικά. Με βάση λοιπόν την κυβερνητική απόφαση, ο ενδιαφερόμενος δικαιούται, στην καλύτερη περίπτωση, να πάρει επιδοτούμενο στεγαστικό δάνειο 15.360.000 δρχ. Δηλαδή, την επιδότηση τώρα τη δικαιούται για ποσό μικρότερο κατά 1.890.000 δρχ. σε σχέση με πριν.

Σημειώνεται, τέλος, ότι όσο μεγαλύτερη είναι κατά περίπτωση η διαφορά ανάμεσα στις "αντικειμενικές" και τις πραγματικές αξίες των ακινήτων, τόσο μεγαλύτερη θα είναι και η μείωση του ύψους των στεγαστικών δανείων που βάσει της υπουργικής απόφασης θα επιδοτούνται από εδώ και πέρα.

Βάσω ΜΠΑΡΜΠΑ

Οι πραγματικές προθέσεις της κυβέρνησης για τη ΣΟΦΤΕΞ, που αποκαλύπτονται μέρα με τη μέρα, συνηγορούν στην αρχική εκτίμηση περί επιδιώξεων... απαλλαγής της αγοράς από την κερδοφόρα δραστηριότητά της προς όφελος ανταγωνιστικών ιδιωτικών συμφερόντων. Ενδεικτικές ως προς αυτό είναι οι τρέχουσες εξελίξεις γύρω από την πορεία της ιδιωτικοποίησης της επιχείρησης, η οποία αποδεικνύεται ο πιο σύντομος δρόμος για να οδηγηθεί η μεγαλύτερη χαρτοποιία της χώρας στο κλείσιμο. Μετά από έναν χρόνο αγώνα δρόμου για την ανεύρεση αγοραστή, η ΣΟΦΤΕΞ κινδυνεύει να έχει ξανά πρόβλημα ρευστότητας, ενώ η κυβέρνηση περιορίζεται απλώς στο να μεταθέτει τις ευθύνες σε διάφορους συναρμόδιους οργανισμούς και υπηρεσίες, αφού ο πραγματικός σκοπός της δεν είναι να δώσει λύση, αλλά να κερδίσει χρόνο για να πετύχει όσο το δυνατόν μικρότερο κόστος από το κλείσιμο μιας ακόμη κερδοφόρας επιχείρησης.

Σύμφωνα με έγκυρες πληροφορίες, ο διευθύνων σύμβουλος της ΣΟΦΤΕΞ, Α. Γεωργίτσης,έχει ενημερώσει με έγγραφό του το υπουργείο Ανάπτυξης, ότι η επιχείρηση κινδυνεύει να καταρρεύσει οικονομικά, εάν μέχρι τις 15 Φλεβάρη ο ΟΑΕ, ως μέτοχος, δεν καταβάλει 800 εκατ. δρχ. για την εξόφληση, στις τράπεζες, μέρος του κοινοπρακτικού δανείου που είχε δοθεί το περσινό καλοκαίρι για την αντιμετώπιση των οικονομικών προβλημάτων που είχαν προκύψει. Από την πλευρά του ο ΟΑΕ ισχυρίζεται ότι αδυνατεί να καταβάλει αυτό το ποσό, γιατί η εκκαθαρίστρια εταιρία "ΕΤΒΑ Φάινανς" με τη σειρά της αρνείται να καταβάλει στον ΟΑΕ 3,5 δισ. δρχ. από έσοδα των εκκαθαρίσεων που έχει κάνει για λογαριασμό του Οργανισμού. Από την πλευρά του το αρμόδιο υπουργείο Ανάπτυξης φαίνεται να βολεύεται από τη "διαμάχη" ΟΑΕ - ΕΤΒΑ, αποποιούμενο τις ευθύνες του. Ολα δείχνουν ότι πολύ σύντομα θα ξαναδούμε το ίδιο "έργο", που είδαμε και το Δεκέμβρη του 1996, όταν η κυβέρνηση πέταγε το "μπαλάκι" στις τράπεζες και εκείνες με τη σειρά τους αλλού. Οι τότε κινητοποιήσεις των εργαζομένων ανάγκασαν την κυβέρνηση να δεσμευτεί για τη βιωσιμότητα της επιχείρησης και ακολούθησε η απόφαση για ιδιωτικοποίηση.