Την υψηλότερη κερδοφορία και με σημαντική διαφορά (μέχρι και τέσσερις φορές μεγαλύτερη) παρουσιάζουν οι ελληνικές επιχειρήσεις, μεταξύ των 15 χώρων - μελών της Ευρωπαϊκής Ενωσης. Ομως και στο σύνολο των χωρών - μελών του ΟΟΣΑ, η Ελλάδα, από την άποψη της κερδοφορίας των επιχειρήσεων, διατηρεί τη δεύτερη θέση, αμέσως μετά τις Ηνωμένες Πολιτείες της Αμερικής. Δεν πρόκειται για λαϊκισμό ούτε κίτρινη προπαγάνδα. Τα επιτεύγματα της Ελλάδας, στον τομέα της υψηλής κερδοφορίας, επιβεβαιώνουν τα επίσημα στοιχεία του ΟΟΣΑ, σε σχετική έκθεση που εξετάζει την κερδοφορία στις χώρες - μέλη του, το οποίο δόθηκε στη δημοσιότητα τον περασμένο Δεκέμβρη.

Ετσι, σε μία περίοδο που οι εργαζόμενοι της Ελλάδας "λιθοβολούνται" και κατασυκοφαντούνται από την κυβέρνηση και τους βιομήχανους σαν υπεύθυνοι για τη χαμηλή παραγωγικότητα, για τις απώλειες ανταγωνιστικών θέσεων στο διεθνές εμπόριο και τα μεγάλα ελλείμματα της οικονομίας, τα επίσημα στοιχεία του ΟΟΣΑ αποκαλύπτουν:

Πρώτον, ότι η Ελλάδα είναι παράδεισος για τα βιομηχανικά κέρδη.

Δεύτερον, ότι οι Ελληνες εργαζόμενοι κατατάσσονται στους πιο κακοπληρωμένους, καθώς εισπράττουν μισθούς πολύ πιο κάτω από την αξία τους.Ενδεικτικό είναι ότι μεταξύ 1983 και 1993, το μερίδιο της εργασίας στο βιομηχανικό προϊόν μειώθηκε κατά 8,6 ολόκληρες μονάδες.

Επιβεβαιώνεται, έτσι, αυτό που έλεγε πάντα η Αριστερά στη χώρα μας ότι:

• Το μοντέλο καπιταλιστικής ανάπτυξης στην Ελλάδα στηρίχτηκε στο φτηνό - πάμφτηνο εργατικό κόστος, το οποίο τροφοδοτούσε την κεφαλαιοκρατική συσσώρευση.
• Οι όροι αξιοποίησης του βιομηχανικού κεφαλαίου ήταν επί χρόνια το "συγκριτικό πλεονέκτημα", καθώς ο βαθμός εκμετάλλευσης των εργαζομένων στην Ελλάδα υπήρξε και συνεχίζει να είναι από τους υψηλότερους μεταξύ των αναπτυγμένων και αναπτυσσόμενων καπιταλιστικά χωρών. Και σύμφωνα με τα στοιχεία του ΟΟΣΑ, πολύ ανώτερος, ακόμα και αν συγκριθεί με τις χώρες της Νότιο-Ανατολικής Ασίας, τις οποίες μέχρι πρότινος μας τις παρουσίαζαν σαν πρότυπο ανερχόμενων βιομηχανικά χώρων.

Και όλα αυτά αποκτούν ιδιαίτερη σημασία, καθώς με χαλκευμένα στατιστικά στοιχεία επιχειρείται η αντιστροφή της πραγματικότητας. Προσπαθούν, δηλαδή, να μας πείσουν ότι το οικονομικό πρόβλημα της χώρας εστιάζεται στους υψηλούς μισθούς των εργαζομένων, οι οποίοι φρενάρουν, δήθεν, την οικονομική ανάπτυξη της χώρας, ενώ η ουσία των προβλημάτων είναι αλλού.Μόλις τις τελευταίες μέρες γίναμε μάρτυρες μιας πολυμέτωπης κυβερνητικής επίθεσης κατά του εργατικού κινήματος με την επιβολή δικτατορίας στις εργασιακές σχέσεις και την προώθηση της ιδιωτικοποίησης των κερδοφόρων ΔΕΚΟ, των υπό δημόσιο έλεγχο τραπεζών και την ανατροπή του κοινωνικοασφαλιστικού συστήματος. Με τελικό δηλαδή στόχο, να ανατρέψουν δυσμενέστερα τους μηχανισμούς διανομής και αναδιανομής του εισοδήματος και να κάνουν τους εργαζόμενους πιο φτωχούς και τους επιχειρηματίες πιο πλούσιους.

Πάνω από την Ελλάδα είναι μόνο οι Ηνωμένες Πολιτείες, όπου η απόδοση του κεφαλαίου ανέρχεται στο 27,7%. Αντίθετα, στις χώρες - μέλη της Ευρωπαϊκής Ενωσης, τα αντίστοιχα ποσοστά αποδοτικότητας του κεφαλαίου των επιχειρήσεων είναι:

• Ολλανδία 18,4%
• Ισπανία 18,1%
• Γαλλία 15,8%
• Ιρλανδία (των ελαστικοποιημένων εργασιακών σχέσεων) 15,7%
• Ιταλία 15,4%
• Αυστρία 14,8%
• Γερμανία 14,4%
• Βέλγιο 13,7%
• Σουηδία 12,7%.
• Μεγάλη Βρετανία 12,6%
• Φιλανδία 10,1%
• Δανία 8,3%

Βλέπουμε, δηλαδή, ότι μεταξύ της Ελλάδας και της Ολλανδίας (δεύτερη στον κατάλογο των πιο κερδοφόρων επιχειρήσεων της ΕΕ) υπάρχει μία σημαντική διαφορά 6,6 μονάδων, ενώ μεταξύ της Ελλάδας και της τελευταίας (από άποψη κερδοφορίας), δηλαδή της Δανίας, υπάρχει μια διαφορά 16,7 ολόκληρων μονάδων.Στην Ιαπωνία, η αποδοτικότητα του κεφαλαίου το 1996 ανέρχεται στο επίπεδο του 13,4% (σχεδόν η μισή της ελληνικής), ενώ το μέσο επίπεδο αποδοτικότητας των επιχειρηματικών κεφαλαίων των χωρών - μελών του ΟΟΣΑ ήταν το 1996 19,7%. Η αποδοτικότητα του κεφαλαίου επηρεάζεται από μια σειρά παράγοντες, όπως ο μισθός εργασίας, το μη μισθολογικό κόστος (ασφαλιστικές εισφορές εργοδοτών), η αύξηση της παραγωγικότητας, αλλά και από άλλους παράγοντες, που επηρεάζουν έμμεσα την επιχείρηση, όπως είναι η ακολουθούμενη φορολογική, δημοσιονομική και νομισματική - συναλλαγματική πολιτική. Με δεδομένο αυτό, μπορούμε να πούμε ότι η υψηλή αποδοτικότητα του κεφαλαίου στην Ελλάδα "φωτογραφίζει" τους άθλιους μισθούς των εργατών, το επίσης άθλιο υγειονομικό σύστημα, το χαμηλό επίπεδο δημόσιας παιδείας και την απροκάλυπτη φιλομονοπωλιακή (φορολογική, δημοσιονομική, συναλλαγματική) πολιτική του κράτους.Αντίθετα, η πολύ πιο χαμηλή, σε σχέση με την Ελλάδα, απόδοση των κεφαλαίων των χωρών της Σκανδιναβικής Χερσονήσου, αντανακλά, τόσο το σαφώς υψηλότερο επίπεδο μισθών, όσο και την απόσπαση από τον κρατικό μηχανισμό, σημαντικού μέρους της νεοπαραγόμενης αξίας, για τη στήριξη των κοινωνικών υπηρεσιών.

Θανάσης ΚΑΝΙΑΡΗΣ

Οι Ελληνες εργαζόμενοι κατατάσσονται στους πιο κακοπληρωμένους, καθώς εισπράττουν μισθούς πολύ πιο κάτω από την αξία τους.Ενδεικτικό είναι ότι μεταξύ 1983 και 1993, το μερίδιο της εργασίας στο βιομηχανικό προϊόν μειώθηκε κατά 8,6 ολόκληρες μονάδες

Από τα στοιχεία του πίνακα προκύπτει εμφανώς ότι η εφαρμογή των προγραμμάτων λιτότητας αποτέλεσε το καλύτερο "λίπασμα" για την αύξηση της κερδοφορίας των βιομηχανικών και όχι μόνο επιχειρήσεων. Του λόγου το αληθές επιβεβαιώνουν και τα επίσημα στοιχεία του ΟΟΣΑ, για την εξέλιξη της κερδοφορίας των επιχειρήσεων την τελευταία δεκαετία.

Ετσι, ενώ το 1985 η απόδοση του κεφαλαίου ήταν 20,5%,με την εφαρμογή του προγράμματος λιτότητας 1985/87 από την κυβέρνηση του ΠΑΣΟΚ (υπουργός Εθνικής Οικονομίας, Σημίτης) τα επόμενα χρόνια αυξάνει: σε 20,8% για τη διετία 1986 - 87 και σε 21,8% το 1988. Τα δύο επόμενα χρόνια 1989-90 παρουσιάζει μία μικρή κάμψη στο 20,8% και 19,7% (η χαμηλότερη από το 1970 μέχρι σήμερα). Στη συνέχεια, με την εφαρμογή του προγράμματος λιτότητας από τις κυβερνήσεις της ΝΔ και του ΠΑΣΟΚ, αρχίζει νέα ανοδική πορεία και από 22,8% το 1991 - 92 ανέρχεται στο 25% το 1996. Για δε τα έτη 1997 - 1999 υπάρχουν προβλέψεις για σταθεροποίηση της απόδοσης κεφαλαίων σε επίπεδα πάνω του 25%.

Αντίθετη, καθοδική πορεία, όπως είναι φυσικό, ακολουθούν οι μισθοί στον επιχειρηματικό τομέα. Σύμφωνα πάντα με τα στοιχεία του ΟΟΣΑ, το μερίδιο της εργασίας στο παραγόμενο βιομηχανικό προϊόν, μεταξύ 1983 και 1993 μειώθηκε κατά 8,6 ολόκληρες μονάδες.Από το 59,8% που ήταν η συμμετοχή του εργατικού κόστους στη νεοπαραγώμενη αξία του βιομηχανικού τομέα, τα επόμενα χρόνια και μέχρι το 1988 παρουσιάζει μια συνεχή συρρίκνωση στο 54,2%. Τα επόμενα δύο χρόνια αυξάνει στο 56,1% και 57%, για να ακολουθήσει νέα συνεχή δραματική μείωση στο 51,2% το 1993. Τα επόμενα χρόνια και μέχρι το 1996 υπάρχει μια σταθεροποίηση στο 54%, γεγονός που σήμαινε ότι το κόστος εργασίας ήταν 6 μονάδες μικρότερο από τα αντίστοιχα επίπεδα του 1983.

Οι ψυχροί αυτοί αριθμοί ίσως να μη λένε σε ορισμένους και πολλά πράγματα, πίσω όμως από την αύξηση ή μείωση κατά μία μονάδα της συμμετοχής της εργασίας ή του κεφαλαίου στη νεοπαραγώμενη αξία, κρύβονται δεκάδες ή και εκατοντάδες δισ. κέρδη ή απώλειες. Και οι κερδισμένοι στην περίπτωση αυτή είναι οι βιομήχανοι, κάτι που προκύπτει, άλλωστε, και από τους ισολογισμούς των τελευταίων χρόνων. Τα οποία όμως, αντί να επενδυθούν παραγωγικά, "παίχτηκαν" και συνεχίζουν να παίζονται στον τζόγο του Χρηματιστηρίου και των κρατικών τίτλων ή ακόμη και να φυγαδευτούν νόμιμα στο εξωτερικό και να επενδυθούν σε παραγωγικές επενδύσεις χωρών που προσφέρουν κέρδη ακόμη πιο μεγάλα και από αυτά της Ελλάδας.

Θ. Κ.