"Βροχή" συσκέψεων ξεκινά από την ερχόμενη Δευτέρα το οικονομικό επιτελείο της κυβέρνησης, προκειμένου να θέσει σε εφαρμογή το πρόγραμμα επιτάχυνσης των λεγόμενων διαρθρωτικών αλλαγών, που ανακοίνωσε αμέσως μετά την υποτίμηση της δραχμής ο υπουργός Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών Γ. Παπαντωνίου. Πρόγραμμα που έχει να κάνει με την άμεση - πλέον - προώθηση της ιδιωτικοποίησης μιας σειράς ΔΕΚΟ και τραπεζών (μεταξύ των οποίων εμφανίζεται τώρα και η Ιονική), την εκχώρηση της αρμοδιότητας κατασκευής και εκμετάλλευσης των μεγάλων έργων σε ιδιώτες (με το λεγόμενο σύστημα αυτοχρηματοδότησης), την κατάργηση κάθε έννοιας κράτους πρόνοιας και προστασίας εργατικών δικαιωμάτων, που ισχύουν από τις πρώτες δεκαετίες του αιώνα μας.

Στο παραπάνω πνεύμα αναμένεται να πραγματοποιηθούν την ερχόμενη Δευτέρα δύο συσκέψεις στο υπουργείο Εθνικής Οικονομίας. Η πρώτη θα γίνει υπό την προεδρία του Γ. Παπαντωνίου και με τη συμμετοχή των υφυπουργών Οικονομικών, του υφυπουργού Εθνικής Οικονομίας και αρμόδιων υπηρεσιακών παραγόντων και θα αφορά την εκτέλεση του προϋπολογισμού του 1998, με τα νέα δεδομένα που επέφερε η υποτίμηση της δραχμής. Στο τραπέζι της σύσκεψης αναμένεται να τεθούν η πορεία των εσόδων και των δαπανών, η αντιμετώπιση του κόστους που θα προκαλέσει η υποτίμηση στις δαπάνες εξυπηρέτησης του εξωτερικού δημόσιου χρέους και διαφόρων άλλων δαπανών του προϋπολογισμού που πληρώνονται σε συνάλλαγμα, καθώς και η πορεία εκτέλεσης του Προγράμματος Δημοσίων Επενδύσεων.

Το μεσημέρι της ίδιας μέρας, πραγματοποιείται δεύτερη σύσκεψη μεταξύ του Γ. Παπαντωνίου και των διοικητών των Τραπεζών Εμπορικής (Κ. Γεωργουτσάκος) και Ιονικής (Χ. Σταματόπουλος). Αντικείμενο της σύσκεψης θα είναι η τύχη της σχέσης μεταξύ Εμπορικής και Ιονικής μετά τις νέες εξελίξεις. Η κυβέρνηση, με αφορμή τα νέα δεδομένα που δημιουργήθηκαν με την υποτίμηση, έχει κάνει σχεδόν φανερό (όπως προκύπτει από δηλώσεις των τελευταίων ημερών του Γ. Παπαντωνίου) ότι μεθοδεύει την ιδιωτικοποίηση της Ιονικής Τράπεζας. Κι αυτό παρά το γεγονός ότι η έκθεση της ΜΟΝΙΤΟΡ δε συνιστούσε ιδιωτικοποίηση - όπως και άλλες εκθέσεις ελληνικών και ξένων οίκων που είχαν καταρτιστεί για το ίδιο θέμα - αλλά πρόκρινε σαν καλύτερη δυνατή λύση τη συγχώνευση,με την απορρόφηση της Ιονικής από την Εμπορική.

Να θυμίσουμε ότι το 61,7% του μετοχικού κεφαλαίου της Ιονικής ανήκει στην Εμπορική, η οποία ελέγχεται από το δημόσιο, αφού το 38,5% του δικού της μετοχικού κεφαλαίου ανήκει σε διάφορα ασφαλιστικά ταμεία. Την προηγούμενη χρονιά, η πολιτική ηγεσία του υπουργείου Εθνικής Οικονομίας είχε δώσει εντολή στην εταιρία MΟΝΙΤΟΡ να εκπονήσει μελέτη σχετικά με το σχήμα που θα πρέπει να έχουν στο εξής οι δύο τράπεζες. Η MΟΝΙΤΟΡ κλήθηκε να εξετάσει όλα τα πιθανά σενάρια συνεργασίας μέχρι και πλήρη συγχώνευση, εκτός από το σενάριο της ιδιωτικοποίησης. Ωστόσο, στις αρχές του 1998 τέθηκε για πρώτη φορά από τα χείλη του Γ. Παπαντωνίου το ενδεχόμενο ιδιωτικοποίησης της Ιονικής, σενάριο που ήρθε πιο έντονα στην επιφάνεια στις σχετικές δηλώσεις που έγιναν μετά την υποτίμηση.

Η εταιρία MΟΝΙΤΟΡ παραδίδει εντός ολίγων ημερών στην πολιτική ηγεσία του υπουργείου Εθνικής Οικονομίας τη μελέτη της, η οποία - σύμφωνα με πληροφορίες - προτείνει ως καλύτερη δυνατή λύση τη συγχώνευση των δύο τραπεζών. Ωστόσο, όπως είναι εμφανές, η πολιτική ηγεσία του υπουργείου Ενικής Οικονομίας, στον υποτιθέμενο διάλογο που θα ακολουθήσει μεταξύ των συναρμόδιων φορέων, θα προτείνει και θα προωθήσει ως "λύση" την ιδιωτικοποίηση της Ιονικής.

"Συμφωνίες κυρίων", μυστικές και φανερές, εφαρμόζουν οι μεγάλες επιχειρήσεις που κατέχουν το μεγαλύτερο μέρος της διακίνησης μιας σειράς ειδών ευρείας κατανάλωσης με τρόπο τέτοιο ώστε από τη μια να μη ζημιώνονται στο ελάχιστο τα κέρδη τους και από την άλλη να κάνουν και το "χατίρι" της κυβέρνησης να μην περάσει μεμιάς η αύξηση στην κατανάλωση και κατά συνέπεια και στον πληθωρισμό. Μεγάλοι χαμένοι σ' αυτή τη φάση του κύματος ανατιμήσεων είναι οι οικογενειακοί προϋπολογισμοί των καταναλωτών αλλά και οι λιγότερο ισχυροί της αγοράς, στην προκειμένη περίπτωση οι μικροί λιανοπωλητές που εκβιάζονται από τους προμηθευτές τους να μειώσουν τα ποσοστά κέρδους τους, κάτι το οποίο ούτε γι' αστείο δε διανοούνται οι μεγάλες επιχειρήσεις.

Οι καινούριοι τιμοκατάλογοι των επιχειρήσεων σνακς, μπισκότων, σοκολατοποιίας, αναψυκτικών και χυμών παρουσιάζουν αυξήσεις κατά 8% - 15%, μέχρι και 20% σε ορισμένες περιπτώσεις, ενώ αυξήσεις της τάξης του 10% γνωστοποιούν στους μικρεμπόρους ότι θα επιβάλουν οι γαλακτοβιομηχανίες για τις ανοιξιάτικες παραλαβές παγωτών που θα ισχύσουν από την 1η Απρίλη. Ωστόσο, η τιμή που θα αναγράφεται στη συσκευασία θα είναι κατά τι μικρότερη από αυτή που προμηθεύονται τα προϊόντα αυτά οι μικροί καταστηματάρχες, οι οποίοι αναγκάζονται στην ουσία να περιορίσουν το δικό τους κέρδος. Δε συμβαίνει όμως το ίδιο, όπως είναι σαφές, για τις βιομηχανίες και τις επιχειρήσεις εισαγωγών που πληρώνονται στο ακέραιο την όποια αύξηση κρίνουν σκόπιμο να επιβάλουν στη χονδρική τιμή πώλησης.

Τα παραπάνω καταδεικνύουν τη λογική της "απελευθερωμένης" αγοράς, στην οποία τα κέρδη των μεγάλων επιχειρήσεων είναι α-δι-α-πραγ- μά-τευ-τα! Αυτοί οι οποίοι καλούνται να δείξουν "αυτοσυγκράτηση" και στον τομέα της παραγωγής και διακίνησης προϊόντων, αυτό που συνιστά η κυβέρνηση, είναι εκ προοιμίου οι εργαζόμενοι καταναλωτές και οι μικροί έμποροι που αποτελούν τον τελευταίο κρίκο της αλυσίδας της διακίνησης των προϊόντων.

Χαρακτηριστικά του πόσο λειτουργεί ο "ανταγωνισμός" κυρίως σε ορισμένα είδη τροφίμων, είναι τα όσα καταγγέλλουν οι ίδιοι οι έμποροι. Συγκεκριμένα, τρεις μεγάλες γαλακτοβιομηχανίες που έχουν το "πάνω χέρι" στη διάθεση παγωτών, τα έβαλαν κάτω μεταξύ τους και αποφάσισαν ότι οι περιπτερούχοι απολαμβάνουν πολλά "μπόνους" όπως λέγονται στην αγορά, από τις πωλήσεις παγωτών. Ετσι, τους ενημερώνουν ότι αυτά αρχίζουν να κόβονται. Παράλληλα, κάνοντας χρήση του δικαίου του ισχυρότερου, και στα πλαίσια του... αλληλοσεβασμού μεταξύ τους, συμφώνησαν εάν κάποιος μικροπωλητής δε δεχτεί τις αυξήσεις που του επιβάλουν, να μην τον προμηθεύσει καμία από τις άλλες επιχειρήσεις! Ετσι λειτουργεί η "ελεύθερη" αγορά! Τέτοιες πρακτικές κλιμακώνονται αυτές τις μέρες στα πλαίσια της συγκράτησης των αυξήσεων στη λιανική τιμή με παράλληλη διατήρηση των κερδών των επιχειρήσεων.

Ας σημειωθεί ότι σε χτεσινή ανακοίνωσή της η Νομαρχία Αθηνών αναφέρει ότι οι αρμόδιες υπηρεσίες κατέγραψαν "αυξήσεις περιορισμένης έκτασης στις τιμές μόνο των εισαγομένων ειδών πρώτης ανάγκης". Για... του λόγου το αληθές, παραθέτει τις "περιορισμένης έκτασης" αυξήσεις μέχρι 8% στα κρέατα, μέχρι 12% σε κατεψυγμένα ψάρια, μέχρι 14% σε κατεψυγμένα λαχανικά, 10% κοτόπουλα, 14% τυριά, 10% σε κονσέρβες. Πάντως, στο υπουργείο Ανάπτυξης καταγράφονται καταγγελίες καταναλωτών για αυξήσεις μέχρι 20%. Την ίδια στιγμή η πολιτική ηγεσία του υπουργείου Ανάπτυξης παρέπεμψε χτες στην επιτροπή ανταγωνισμού, όπως ανακοίνωσε, 20 εταιρίες που δραστηριοποιούνται στον κλάδο κατεψυγμένων τροφίμων γιατί "προχώρησαν σε μεταβολή της τιμολογιακής πολιτικής τους χωρίς να συντρέχουν πραγματικοί λόγοι". Οι αυξήσεις που επέβαλαν οι εταιρίες αυτές είναι 10% - 16%. Πάντως, η καλύτερη απάντηση σε τέτοιες κινήσεις εντυπωσιασμού που επιχειρεί η πολιτική ηγεσία, προέρχεται από στέλεχος του υπουργείου, δεινό γνώστη της σχετικής νομοθεσίας σύμφωνα με το οποίο: "δεν προσδιορίζεται στην ισχύουσα νομοθεσία, να καθοριστεί πού αρχίζουν οι "αδικαιολόγητες" αυξήσεις"!

Στο μεταξύ, χτες, οι εισαγωγείς αυτοκινήτων έσπευσαν να "διευκρινίσουν" ότι η πρόσφατη κυβερνητική ρύθμιση για διατήρηση μέχρι τις 24 Μάρτη των ισοτιμιών που ίσχυαν πριν την υποτίμηση στους φόρους που βαρύνουν την εισαγωγή αυτοκινήτων, δεν έχει καμία σχέση μετη βιομηχανική τιμή που αυξάνεται ούτως ή άλλως κανονικότατα. Οι ίδιοι υποστηρίζουν ότι οι αυξήσεις μέχρι τώρα κυμαίνονται στο 7% - 8% και βεβαίως μετά τις 24 Μάρτη θα αυξηθούν κι άλλο.

Τέλος, η Ελληνική Βιομηχανία Ζάχαρης με χτεσινή ανακοίνωσή της εξηγώντας την αύξηση της τιμής του προϊόντος κατά 7,5%, αναφέρει ότι: "η διαμόρφωση στην ελληνική αγορά νέας τιμής στον συγκεκριμένο χρόνο και στο συγκεκριμένο ύψος, ήταν υποχρεωτική και ταυτόχρονα προς το συμφέρον του Ελληνα καταναλωτή, διότι απέτρεψε κερδοσκοπικές κινήσεις για την εξαγωγή του προϊόντος στο εξωτερικό όπου η τιμή της μετά τη μεταβολή των ισοτιμιών ήταν υψηλότερη κατά 30 - 40 δραχμές. Στην περίπτωση αυτή οι ανάγκες της ελληνικής κατανάλωσης θα ικανοποιούνταν από εισαγωγές και σε τιμές πολύ υψηλότερες από την ισχύουσα στο εξωτερικό. Σήμερα η Ελλάδα έχει τη φτηνότερη ζάχαρη από όλες τις χώρες της ΕΕ". Συμπληρώνει, δε, ότι τα τελευταία δύο χρόνια η αύξηση στη ζάχαρη είναι 2,5% έναντι ρυθμών πληθωρισμού πάνω από 8%.

Μ. Ζ.