"Σήμερα, σε γενικές γραμμές οι κυοφορούμενες νομοθετικές ρυθμίσεις για τη μουσική εκπαίδευση χαρακτηρίζονται από συγκεντρωτισμό, αδιαφάνεια, αυταρχισμό, προχειρότητα, παραγοντισμό με ροπές συναλλαγής".Τα παραπάνω υπογραμμίζονταν, μεταξύ άλλων, στο κείμενο με τα γενικά συμπεράσματα, στα οποία είχε καταλήξει πριν μερικούς μήνες η συνεδριακή συνάντηση των καλλιτεχνικών διευθυντών και των εκπροσώπων των διοικήσεων των δημοτικών ωδείων και μουσικών σχολών Μακεδονίας, Θεσσαλίας, Θράκης και Ηπείρου, με τη συμμετοχή του Συλλόγου Καθηγητών Ωδείων και Μουσικών Σχολών Μακεδονίας - Θράκης. Μια συνάντηση, που αφορούσε τους νομοθετικούς σχεδιασμούς, οι οποίοι προωθούνταν και τις προοπτικές της μουσικής παιδείας στον τόπο μας και είχε ως βασικό αίτημα την απόσυρση του άρθρου 5 του πολυνομοσχεδίου του ΥΠΠΟ,που αναφερόταν στη μουσική εκπαίδευση. Στο κείμενο αυτό υπογραμμιζόταν, μάλιστα, ότι οι νομοθετικοί σχεδιασμοί του υπουργείου έχουν ως κινητήρια δύναμη και υποβολέα τα συμφέροντα των μεγάλων ωδειαρχών των Αθηνών και ως τελικό σκοπό την αναδιανομή των οικονομικών πόρων της μουσικής εκπαίδευσης και όχι την αναβάθμισή της, μέσα από μηδενιστική και διαλυτική προοπτική.

Λίγους μήνες μετά αυτή τη συνεδριακή συνάντηση, κι ενώ έχει πλέον ψηφιστεί το πολυσυζητημένο Νομοσχέδιο του υπουργείου Πολιτισμού, φαίνεται ότι τίποτα δεν έχει αλλάξει ως προς τις μεθοδεύσεις του ΥΠΠΟ. Αντίθετα, το υπουργείο, ακολουθώντας τη γνωστή "οδό" των Προεδρικών Διαταγμάτων, προωθεί προς υπογραφή τα "Σχέδια Προεδρικών Διαταγμάτων για την Οργάνωση και Λειτουργία Σχολών Ανώτερης Μουσικής Εκπαίδευσης (ΑΣΜΕ) και Βασικής Μουσικής Εκπαίδευσης (ΣΒΑΜΕ)".Σχέδια, τα οποία, όπως τονίζεται σε υπόμνημα του Συλλόγου Καθηγητών Ωδείων και Μουσικών Σχολών Μακεδονίας - Θράκης,"όπου δεν είναι πιστή αντιγραφή, διέπονται από τη φιλοσοφία παλαιοτέρων προσχεδίων Ομάδων Εργασίας του ΥΠΠΟ άλλων κυβερνήσεων, που είχαν συναντήσει την έντονη κριτική και αντίθεσή μας".

Αντίθετος προς τις ρυθμίσεις του ΥΠΠΟ ο Σύλλογος Καθηγητών Ωδείων και Μουσικών Σχολών Μακεδονίας - Θράκης προχωρά σε συνέλευση σήμερα, στις 11πμ, στο Εργατικό Κέντρο Θεσσαλονίκης,στην οποία θα συζητηθούν οι θέσεις και η στάση του συλλόγου απέναντι στα σχέδια ΠΔ, που ετοιμάζονται για υπογραφή.

Ο σύλλογος, πάντως, έχει ήδη καταθέσει (18/3/98) σχετικό υπόμνημα προς τους υπουργούς Πολιτισμού και Παιδείας, στο οποίο καταγράφονται οι απόψεις του για τα κυρίως επίμαχα άρθρα. Επισημαίνονται οι δυσμενείς για τη μουσική κοινότητα συνέπειες, που απορρέουν από το νόμο και τα ΠΔ και τονίζεται ότι υπουργείο και κυβέρνηση είναι υποχρεωμένοι να πάρουν μέτρα για να αποκατασταθεί η άδικα διαταραγμένη ισορροπία.

Στο υπόμνημα υπογραμμίζεται ότι στο σχέδιο ΠΔ "δεν προβλέπονται κατευθύνσεις σπουδών με διαβάθμιση επιπέδου για καθηγητές ή σολίστες στις διάφορες ειδικότητες. Υπάρχει η αυτονόητη αναγκαιότητα για διαφοροποίηση των τίτλων και κάθετα (ανάλογα με το χρόνο σπουδών και το επίπεδο δυσκολίας) και οριζόντια (ανάλογα με το περιεχόμενο, τις κατευθύνσεις και την εξειδίκευση των γνώσεων)".

Αξίζει να σημειωθεί ότι οι σχεδιασμοί του ΥΠΠΟ, που καταγράφονται στα ΠΔ, διαπνέονται από τη λογική συγκεντροποίησης της μουσικής παιδείας (ιδιαίτερα της ανώτερης) σε ορισμένα πανίσχυρα οικονομικά κέντρα, προσδίδοντάς της μονοπωλιακό ή ολιγοπωλιακό χαρακτήρα.Οπως αναφέρεται στο υπόμνημα του συλλόγου "μόνο μεγάλα ωδεία μεγάλων αστικών κέντρων θα έχουν τη δυνατότητα να μετεξελιχθούν σε ΑΣΜΕ, αφού για λόγους πληθυσμιακών αναλογιών θα έχουν τη δυνατότητα να επανδρώσουν με καθηγητές και μαθητές όλα τα τμήματα που προβλέπονται με τις προϋποθέσεις που απαιτούνται.Πλήττεται ευθέως και άμεσα η επαρχία και έμμεσα η πολιτική εκπαιδευτικής και πολιτιστικής αποκέντρωσης". Τονίζεται, επίσης, ότι "ευνοούνται αυτόματα τα παλαιότερα ωδεία, όπου ήδη φοιτούν σπουδαστές στο ανώτερο επίπεδο σπουδών, και εκείνα τα οποία ως επιχειρήσεις έχουν μεγάλο οικονομικό απόθεμα ή που θα τύχουν οικονομικής ενίσχυσης από φορείς της Ελλάδας ή του εξωτερικού για επενδύσεις, διαφήμιση και στήριξη γενικώς των τμημάτων, που δεν έχουν εκείνη την ελάχιστη προσέλευση μαθητών, ώστε ο καθηγητής τους να αμείβεται αξιοπρεπώς".

Υπογραμμίζεται ότι η λειτουργία των ωδείων (από την έναρξη ισχύος του νέου συστήματος, ακόμη και μετά τη μεταβατική περίοδο) τίθεται υπό αίρεση, εφόσον κάποιο τμήμα ή τομέας μπορεί να μη λειτουργήσει (έλλειψη μαθητών, αποχώρηση καθηγητή κλπ) με συνέπεια να τίθεται μονίμως σε αμφιβολία η ομαλή εξέλιξη των σπουδών στα άλλα τμήματα, αν συντρέχουν εξαιτίας αυτού λόγοι ανάκλησης της άδειας λειτουργίας της Σχολής. Το ερώτημα που εδώ τίθεται είναι: "Ποιος θα λάβει πρόνοια για τους υπόλοιπους μαθητές και καθηγητές;". Στο υπόμνημα εκφράζονται φόβοι για απολύσεις εκπαιδευτικού προσωπικού,ενώ θα υπάρξουν περιπτώσεις μαθητών, που θα υποχρεωθούν ν' αλλάξουν καθηγητή. Τονίζεται, επίσης, ότι η ισοτιμία των τίτλων των ΑΣΜΕ με εκείνων του παλαιού συστήματος θα πρέπει να εξασφαλιστεί ρητώς.

Οσον αφορά στο θέμα της επταμελούς Γνωμοδοτικής Επιτροπής,που συγκροτείται με απόφαση του υπουργού Πολιτισμού (τριετής θητεία), ο σύλλογος τονίζει ότι "ένα τέτοιο υπερόργανο θα πρέπει να συγκροτηθεί με μεγαλύτερη αντιπροσωπευτικότητα και ως προς την ποιότητα της σύνθεσης (εκπρόσωποι συνδικαλιστικών οργάνων, φορέων κλπ) και ως προς τον αριθμό των μελών (εκπροσώπηση όλων των Σχολών και των ειδικοτήτων). Σε μια τέτοια περίπτωση η εμβέλεια των αρμοδιοτήτων της θα πρέπει να επεκταθεί αντίστοιχα και στις ΣΒΑΜΕ, αποκτώντας ένα χαρακτήρα Μουσικοπαιδαγωγικού Ινστιτούτου με διοικητική διάρθρωση σε όλη τη χώρα".Υπογραμμίζει δε, ότι "το έργο των μελών της Γνωμοδοτικής Επιτροπής γίνεται εξαιρετικά μεγάλης σημασίας αποκτώντας υπερεξουσίες, με απρόβλεπτες συνέπειες όταν πρόκειται για περιπτώσεις που αποκλίνουν από την πιστή ερμηνεία και εφαρμογή των διατάξεων των ΠΔ, όπου αυτά δεν προβλέπουν κάτι το συγκεκριμένο".Ετσι, η ενεργοποίηση των άρθρων για κατ' εξαίρεση γνωμάτευση "εμπεριέχει τον κίνδυνο δημιουργίας συναλλαγών και εξαρτήσεων ανάμεσα στους κατά περίπτωση ενδιαφερόμενους και στα μέλη της Γνωμοδοτικής Επιτροπής".Αυτό απαιτεί το "να προβλεφτούν δικλίδες ασφαλείας για τον έλεγχο της λειτουργίας της".

Σύμφωνα με τα σχέδια ΠΔ του ΥΠΠΟ επιτρέπεται η χορήγηση στον ίδιο ιδρυτή άδειας ίδρυσης και λειτουργίας άλλων αυτοτελών ιδιωτικών ΑΣΜΕ (και ΣΒΑΜΕ) με την ίδια προσωνυμία σε διαφορετικές πόλεις, ενώ ιδρυτές και ιδιοκτήτες ιδιωτικών ΑΣΜΕ (και ΣΒΑΜΕ) μπορούν να είναι αλλοδαποί (υπήκοοι των κρατών -μελών της Ευρωπαϊκής Ενωσης). Το γεγονός αυτό "δίνει τη δυνατότητα ανάπτυξης στο κέντρο και στην περιφέρεια μονοπωλιακού δικτύου σχολών (χωρίς να αποκλειστεί η δραστηριότητα ξένων ως επιχειρηματιών), που θα ελέγχει και οικονομικά το χώρο και που θα μπορέσει, στο βαθμό που είναι ή που θα γίνει ισχυρό, να μετεξελιχθεί σε κεντρικό ρυθμιστή των αποφάσεων για την εποπτεία του συνόλου της μουσικής εκπαίδευσης, με ό,τι συνέπειες μπορεί να σημαίνει αυτό. Επηρεάζοντας καθοριστικά την ακεραιότητα και το κύρος της Γνωμοδοτικής Επιτροπής, των Εξεταστικών Επιτροπών και εποπτικών οργάνων, μέχρι ακόμα και τον καθορισμό της δυνατότητας άσκησης διδακτικού έργου στο εκπαιδευτικό προσωπικό, ίδρυσης και απρόσκοπτης λειτουργίας των ΑΣΜΕ και ΣΒΑΜΕ".

Από τα παραπάνω συνάγεται πόσο μεγάλη σημασία έχει η αντιπροσωπευτικότητα στη σύνθεση της Γνωμοδοτικής Επιτροπής, η δημοκρατικότητα λειτουργίας της, η διαφάνεια στους χειρισμούς, η αμεροληψία και υπευθυνότητα των μελών που την απαρτίζουν, καθώς η κρίση και οι εισηγήσεις τους θα παίξουν καθοριστικό ρόλο για το σύνολο του μουσικού εκπαιδευτικού συστήματος. Ο Σύλλογος Καθηγητών Ωδείων και Μουσικών Σχολών Μακεδονίας - Θράκης ζητά την εκπροσώπησή του στη Γνωμοδοτική Επιτροπή με τακτικό και αναπληρωματικό μέλος, από την πρώτη εφαρμογή των ΠΔ.

Οσον αφορά στους καθηγητές μουσικής ο σύλλογος υπογραμμίζει ότι "πρέπει να υπάρξει πρόβλεψη για σύμβαση εξαρτημένης εργασίας αορίστου ή ορισμένου χρόνου και για το διδακτικό προσωπικό των ΑΣΜΕ και ΣΒΑΜΕ. Εφόσον αυτή προβλέπεται για τους διευθυντές, το καθεστώς αυτό θα πρέπει να επεκταθεί κατά μείζονα λόγο και στους εκπαιδευτικούς".

Σύμφωνα με τα συγκεκριμένα ΠΔ του ΥΠΠΟ, μετά τη λήξη τριών χρόνων από τη δημοσίευση του γενικού κανονισμού παύουν να ισχύουν όλες οι άδειες ίδρυσης και λειτουργίας ιδιωτικών μουσικών ιδρυμάτων.Καθώς οι νέες προδιαγραφές για τα ωδεία είναι πολύ πιο περιοριστικές από τις μέχρι σήμερα, είναι φανερό ότι πολλά θ' αναγκαστούν να κλείσουν. Στο υπόμνημα ζητείται η μεταβατική περίοδος να επεκταθεί από 3 σε 5 τουλάχιστον χρόνια, ώστε να έχουν τη δυνατότητα να αναπτύξουν τομείς και τμήματα που σήμερα είναι ανενεργά, στο επίπεδο και με τις προϋποθέσεις που απαιτούν τα ΠΔ.

Ρουμπίνη ΣΟΥΛΗ