Τον έρωτα ενός Ουκρανού αγρότη με την κόρη του αφέντη του, ξεδιπλώνει η λυρική ποιητική ταινία του Μαρκ Ντονσκόι "Το άλογο που κλαίει", μια ουκρανική εκδοχή της ιστορίας του Τριστάνου και της Ιζόλδης. Ο Μαρκ Ντονσκόι, σκηνοθέτης μεγάλων ταινιών όπως το "Ετσι δέθηκε το ατσάλι", "Τα παιδικά χρόνια του Μαξίμ Γκόρκι", γεννήθηκε στην Οδησσό το 1901 και πέθανε στη Μόσχα το 1981. Αρχικά σπούδασε νομικά και ιατρική, έγινε μποξέρ και ποδοσφαιριστής, δημοσίευσε νουβέλες και θεατρικά έργα μέχρι να ανακαλύψει ότι η μεγάλη του αγάπη ήταν ο κινηματογράφος. Με τον κινηματογράφο άρχισε ν' ασχολείται το 1926 ως σεναριογράφος. Το 1934 γυρίζει την ταινία το "Τραγούδι της ευτυχίας", ενώ γνωστός γίνεται με την κινηματογραφική διασκευή της αυτοβιογραφικής τριλογίας του φίλου του, μεγάλου συγγραφέα, Μαξίμ Γκόρκι. Εκτός από τα "Παιδιά χρόνια" στην τριλογία αυτή συμπεριλαμβάνεται η ταινία"Στα ξένα χέρια" που τιμήθηκε με κρατικό βραβείο της ΕΣΣΔ το 1941 και τα"Πανεπιστήμιά μου". Η τριλογία αυτή, που θεωρείται από τις πιο έξοχες κινηματογραφικές βιογραφίες, διαπνέεται από λυρισμό, ενώ σκιαγραφεί τη ρώσικη ζωή στα προεπαναστατικά χρόνια. Τα ίδια στοιχεία διαπνέουν και τη μετέπειτα ταινία του "Η δασκάλα του χωριού", που και αυτή τιμήθηκε με κρατικό βραβείο. Γύρισε επίσης τις ταινίες "Η καρδιά της μάνας" και η "Πίστη της μάνας" εμπνευσμένες από την προσωπικότητα της μητέρας του Λένιν. Ο Ντονσκόι συνδυάζει στις ταινίες του το ρεαλισμό με το λυρισμό, το τραγικό με το κωμικό, ενώ το έργο του καταγράφει την ιστορική περίοδο στην οποία κάθε φορά αναφέρεται.

Το "Αλογο που κλαίει", ταινία γυρισμένη το 1957, θεωρείται σήμερα το λυρικό αριστούργημα του σκηνοθέτη. Στην Ουκρανία στις αρχές του 19ου αιώνα, ο νεαρός δουλοπάροικος Οστάπ, έχει ένα μόνο όνειρο, την ελευθερία. Αποφασίζει να φύγει κρυφά για τη γειτονική Βεσαραβία, που ήταν κάτω από την κυριαρχία των Τούρκων. Η ζωή του όλη όμως, θα είναι μια σειρά από αποτυχίες. Θα τον συλλάβουν, αλλά ο πόνος θα είναι μεγάλος όταν θα δει να παντρεύουν την αγαπημένη του Σαλόμια, με τον άνδρα που τον κατέδωσε στις αρχές. Θα κάνει, όμως το επόμενο βήμα για να γλιτώσει και θα δοκιμάσει και πάλι να φύγει, αυτή τη φορά με τη βοήθεια της αγαπημένης του που θα μεταμφιεστεί σε άνδρα. Η Σαλόμια είναι μια γυναίκα που έχει πάθος και μπορεί να πάρει τρελές αποφάσεις. Ετσι θα εγκαταλείψει το μέθυσο άνδρα της και θα κάνει τα πάντα για αυτόν που αγαπά, αψηφώντας ακόμη και τη ζωή της. Ο Οστάπ πληγώνεται και σώζεται από τη Σαλόμια. Οι δύο εραστές θα βρουν καταφύγιο σε μια κοινότητα Τσιγγάνων, αλλά η ευτυχία τους ότι θα είναι μαζί θα είναι πρόσκαιρη. Η ταινία είναι ένας χείμαρρος συναισθημάτων, μουσικής και χρωμάτων, που την απογειώνουν στο χώρο της ποίησης, του μύθου και της λαϊκής φαντασίας. Αλλωστε πρόκειται για την αφήγηση ενός γέρου βαρκάρη, έτσι που κανείς δεν μπορεί να καταλάβει πόσο πραγματική είναι, πού τελειώνει το βιωματικό και αρχίζει η φαντασία. Πρωταγωνιστούν η Βέρα Ντόνσκαγια και ο Γιούρι Ντένοβιτς. (ΕΤ-3, Τετάρτη 01.00)

Στο ανάκτορο της Κνωσού θα βρεθεί αυτήν την εβδομάδα ο φακός του ντοκιμαντέρ "Ελλάδος περιήγησις". Το ανάκτορο είναι γνωστό ως ανάκτορο του Μίνωα και είναι το μεγαλύτερο από τα τέσσερα ανάκτορα που έχουν ανασκαφεί έως τώρα στην Κρήτη. Εχει έκταση 22.000 τ.μ. και υψώνεται σε αρκετούς ορόφους. Η Κνωσός υπήρξε σημαντική πόλη κατά την αρχαιότητα, με συνεχή ζωή από τα νεολιθικά χρόνια έως τον 5ο μ.Χ. αιώνα. Το ανάκτορο είναι κτισμένο στο λόφο της Κεφάλας, με εύκολη πρόσβαση στη θάλασσα, αλλά και στο εσωτερικό της Κρήτης. Σύμφωνα με την παράδοση, υπήρξε η έδρα του βασιλιά Μίνωα.

Οι πρώτες ανασκαφές έγιναν το 1878 από τον Ηρακλειώτη Μίνωα Καλοκαιρινό. Ακολούθησαν οι ανασκαφές του μεγάλου Αγγλου αρχαιολόγου Αρθουρ Εβανς, που έγιναν από το 1900 έως το 1913 και από το 1922 έως το 1930 και οι οποίες αποκάλυψαν ολόκληρο το ανάκτορο.

Στο ανάκτορο της Κνωσού έχουν γίνει ευρείας έκτασης αναστηλώσεις. Εντύπωση προκαλούν η ποικιλία των δομικών υλικών, τα χρωματιστά κονιάματα, οι ορθομαρμαρώσεις και οι τοιχογραφίες που κοσμούν δωμάτια και διαδρόμους. Τις υψηλές τεχνικές γνώσεις των Μινωιτών, επιβεβαιώνουν πρωτότυπες αρχιτεκτονικές και κατασκευαστικές επινοήσεις, όπως οι φωταγωγοί και τα πολύθυρα, η χρήση δοκαριών για ενίσχυση της τοιχοποιίας, καθώς και το σύνθετο αποχετευτικό και υδρευτικό δίκτυο. Το ανάκτορο αναπτύσσεται γύρω από τη μεγάλη κεντρική αυλή, χώρο δημοσίων συγκεντρώσεων. Μια δεύτερη αυλή, η δυτική, αποτελούσε την επίσημη είσοδο στο ανάκτορο, αλλά και χώρο τελετουργιών. Στη δυτική πτέρυγα εντάσσονται οι επίσημοι χώροι διοικητικών και θρησκευτικών δραστηριοτήτων, όπως το τριμελές ιερό, τα ιερά θησαυροφυλάκια και οι υπόστυλες κρύπτες. Ξεχωρίζει η αίθουσα του θρόνου με τη δεξαμενή καθαρμών και τον αλαβάστρινο θρόνο, που πλαισιώνεται από θρανία. Στη νότια πτέρυγα σημαντικότεροι χώροι είναι το νότιο πρόπυλο, ο διάδρομος της πομπής και η νότια είσοδος με την τοιχογραφία του πρίγκιπα με τα κρίνα. Από τη βόρεια είσοδο γινόταν η επικοινωνία με το λιμάνι της Κνωσού. Η είσοδος αυτή πλαισιώνεται από υπερυψωμένες στοές, από τις οποίες η δυτική κοσμείται με την τοιχογραφία του κυνηγιού ταύρου.

Τα πολυάριθμα εξαιρετικής τέχνης ευρήματα από το ανάκτορο, όπως αγγεία, σκεύη, ειδώλια, το αρχείο των πινακίδων της γραμμικής Β γραφής, καθώς και πρωτότυπα των τοιχογραφιών, βρίσκονται και φυλάσσονται στο μουσείο Ηρακλείου. Η σκηνοθεσία του ντοκιμαντέρ είναι του Σταύρου Ιωάννου και η επιστημονική επιμέλεια του αρχαιολόγου Αντώνη Βασιλάκη. (ΝΕΤ, Δευτέρα 18.30)

"Το άλογο που κλαίει". Λυρική ποιητική ταινία του Μαρκ Ντονσκόι