Αποκαλυπτική για τους στόχους και τη σκοπιμότητα της κυβέρνησης να φιμώσει την αντίθετη φωνή και την πολιτική κριτική στην αντιλαϊκή πολιτική της, ήταν η χτεσινή συζήτηση της αγωγής Πάγκαλου κατά του "Ριζοσπάστη" στο Πολυμελές Πρωτοδικείο Αθήνας, όπου ο υφιστάμενος του υπουργού Εξωτερικών, ο γγ του ΥΠΕΞ Κ. Ζώρας,προσπαθούσε να παρουσιάσει ως προσβολή της τιμής και της υπόληψης του προϊσταμένου του την πολιτική κριτική που άσκησε ο "Ρ" στην κυβερνητική πολιτική της υποτέλειας.

Μάλιστα, κατά την κατάθεσή του ο μάρτυρας κατηγορίας, παρουσιάστηκε απόλυτα εριστικός (αναγκάζοντας το προεδρείο του δικαστηρίου να του κάνει έντονες παρατηρήσεις) και, αντί να απαντά στις συγκεκριμένες ερωτήσεις του δικαστηρίου και των συνηγόρων υπεράσπισης, έφθασε στο σημείο να υποστηρίζει, ουσιαστικά, ότι δεν μπορεί να γίνεται πολιτική κριτική με σατιρικό τρόπο! Οσον αφορά το συγκεκριμένο σατιρικό δημοσίευμα του "Ρ", που σχολίαζε τη διαχειριστική - λογιστική λογική στην πολιτική της κυβέρνησης και την πολιτική της υποτέλειας, αρνούνταν να απαντήσει συγκεκριμένα στις ερωτήσεις του συνηγόρου υπεράσπισης Αντώνη Μπιτσάκη και του δικαστηρίου και περιορίζονταν να... αγορεύει "για σύγχυση εννοιών της υφαλοκρηπίδας και του εδάφους". Εφθασε, ακόμα, να παρουσιάσει ως παραποιημένα τα στοιχεία του δημοσιεύματος που αποδείχτηκε, ωστόσο, ότι ήταν, ακριβώς, όπως τα είχε πει ο Θ. Πάγκαλος μέσα στη Βουλή κατά τη συζήτηση για τα εθνικά θέματα...

Τελικά, μπροστά στην αδυναμία του να στοιχειοθετήσει τις κατηγορίες που επικαλείται ο Θ. Πάγκαλος, ο Κ. Ζώρας έχασε την ψυχραιμία του και αρνούνταν να απαντήσει συγκεκριμένα σε ερωτήσεις της υπεράσπισης. Ο ίδιος, πάντως, συμφώνησε με την άποψη του δικαστηρίου πως ο "Ριζοσπάστης" είναι μια σοβαρή πολιτική εφημερίδα, δεν είναι φυλλάδα και βεβαίως δεν εξυβρίζει ούτε συκοφαντεί. Αλλά πρόβαλε πως "δεν πρέπει να υπερβαίνει κάποια όρια στην κριτική της κυβέρνησης", αποκαλύπτοντας μ' αυτόν τον τρόπο ότι εκείνο που διώκει η κυβέρνηση με την προσφυγή Πάγκαλου κατά του "Ρ", είναι, ακριβώς, η πολιτική κριτική στην αντιλαϊκή πολιτική της κυβέρνησης...

Καταλύτης ήταν η κατάθεση της Λιάνας Κανέλλη, η οποία απόρησε πώς είναι δυνατόν μια σατυρική πολιτική κριτική όπως το συγκεκριμένο δημοσίευμα του "Ρ", να παρουσιάζεται σαν εξύβριση και συκοφαντία. Μ' αυτή τη λογική, είπε, θα έπρεπε να κόψουμε τη σάτιρα και σημείωσε ότι ο ίδιος ο Πάγκαλος κατά κανόνα χρησιμοποιεί πιο σκληρές εκφράσεις για τις οποίες μάλιστα, πολλές φορές αναγκάζεται και ζητά συγνώμη... Αλλωστε, τόνισε, οι πολιτικοί χαρακτηρισμοί για υποτέλεια και ξεπούλημα είναι κοινότοποι και κανένας δε θεώρησε ότι θίγεται προσωπικά μ' αυτούς. Τέτοιοι και άλλοι πιο "σκληροί" πολιτικοί χαρακτηρισμοί δημοσιεύονται καθημερινά σ' όλο τον Τύπο και χαρακτηρίζουν την πολιτική.

Η απόφαση του δικαστηρίου θα εκδοθεί αργότερα αφού, πρώτα, οι δύο πλευρές προσκομίσουν συμπληρωματικά στοιχεία.

Το Διοικητικό Συμβούλιο της ΕΣΗΕΑ γνωστοποίησε χτες, με ανακοίνωσή του, την απόφασή του να προχωρήσει στην αποκατάσταση μιας αδικίας σε βάρος έξι διακεκριμένων συναδέλφων, που δε βρίσκονται πια στη ζωή.

Στην ανακοίνωση τονίζεται πως "η πρωτοβουλία αυτή, που γίνεται έστω και τόσο καθυστερημένα, αφορά την επανεγγραφή και εγγραφή στα μητρώα της Ενωσής μας των: Κώστα Καραγιώργη (Γυφτοδήμο), Σεραφείμ Μαξίμου (Βόρειος), Γεωργίου Ζωιτοπούλου (Ζιούτος), Στρατή Πρίμπα (Γεράνης), Θεοδώρου Δογάνη και Τάσου Χαϊνογλου,που με το έργο τους τίμησαν το δημοσιογραφικό επάγγελμα και τα Ελληνικά Γράμματα".

"Για λόγους, συνεχίζει η ανακοίνωση, αναγόμενους στα ιστορικά γεγονότα του Εμφυλίου Πολέμου 1946 - 1949 και τις συνθήκες που επικράτησαν κατά τη μετεμφυλιακή περίοδο, οι συνάδελφοι διαγράφηκαν ή δεν επετράπη η εγγραφή τους στην Ενωσή μας, χωρίς να καταστεί δυνατή η δικαίωσή τους μέχρι το θάνατό τους, παρά τις προσπάθειες των ίδιων και των συγγενών τους.

Ο Κ. Καραγιώργης,μεγάλος δάσκαλος της δημοσιογραφίας, πένα δυνατή και εύστοχη, υπήρξε προπολεμικά ανταποκριτής του "Ριζοσπάστη" σε ευρωπαϊκές πρωτεύουσες, ενώ μετά την Κατοχή αναδείχτηκε σε κορυφαίο ανεπανάληπτο στιλίστα αρθρογράφο.

Ο Θ. Δογάνης διετέλεσε συντάκτης της "Βραδυνής", του "Ριζοσπάστη" και για πολλά χρόνια ανταποκριτής της "Αυγής" στο Λονδίνο.

Ο Στρ. Γεράνης ήταν συντάκτης της "Εστίας", της "Ακρόπολης", του "Ριζοσπάστη", της "Ελεύθερης Ελλάδας".

Ο Σεραφείμ Μάξιμος,από το 1936 ανταποκριτής της "Βραδυνής" σε ευρωπαϊκές πρωτεύουσες, συγγραφέας πολιτικών και οικονομικών μελετών, διηύθυνε την "Πολιτιστική Βιβλιοθήκη", εργάστηκε στην "Ελεύθερη Ελλάδα", στη"Νέα Οικονομία" και στον "Οικονομικό Ταχυδρόμο". Πέθανε εξόριστος στη Βιέννη τον Γενάρη του 1962.

Ο Γ. Ζιούτος εξέδωσε το 1921 την "Εργατική" στο Βόλο, διακεκριμένος επιστήμων, συγγραφέας βιβλίων για την επιστήμη του Τύπου. Βασικό στέλεχός του παράνομου αντιστασιακού Τύπου και αρχισυντάκτης του "Ριζοσπάστη" πέθανε στο Παρίσι το 1967.

Ο Τάσος Χαϊνογλου δημοσιογράφος από το 1928, συντάκτης στο "Φως" της Θεσσαλονίκης, αρχισυντάκτης της "Φωνής του Εργάτη", υπήρξε ηγετικό συνδικαλιστικό στέλεχος της Ενωσης Συντακτών Θεσσαλονίκης, που αγωνίστηκε για την καθιέρωση κατωτάτων ορίων μισθού και για την κυριακάτικη αργία. Η δικτατορία της 4ης Αυγούστου τον κατήργησε από το αξίωμά του. Ηλθε στην Αθήνα και εργάστηκε σαν συντάκτης στην "Ελεύθερη Ελλάδα" και στην "Αυγή" μέχρι το θάνατό του, το 1963.

Είναι, καταλήγει η ανακοίνωση της Ενωσης, ύψιστο θέμα ηθικής τάξης για την ΕΣΗΕΑ, να αποκαταστήσει, έστω και μετά θάνατον, τους συναδέλφους μας, τιμώντας έτσι, όχι μόνον τη μνήμη τους, αλλά και την ίδια της Ενωσή μας και τις ιστορικές παραδόσεις.

Αυτό μάλιστα καθίσταται επιτακτικό, έστω και με καθυστέρηση, μετά την ψήφιση του νόμου 1863/ 1989, ο οποίος εξαφανίζει όλες τις συνέπειες του Εμφυλίου πολέμου".

***

Με άλλα λόγια, αυτός ο κρατικός μηχανισμός είναι έτσι προσανατολισμένος, ώστε αλλού να επιδεικνύει έγκαιρη και αποτελεσματική αντίδραση και αλλού όχι. Θα το ξαναπούμε. Ο προσανατολισμός του είναι τέτοιος, που η σαπίλα του συστήματος είναι ευδιάκριτη και στις περιπτώσεις που οι μηχανισμοί του λειτουργούν "ρολόι" και στις περιπτώσεις που η ανικανότητά τους "βγάζει μάτια"

***

Μετά το τέλος της εκδίκασης της προσφυγής Πάγκαλου κατά του "Ριζοσπάστη", με δήλωσή του, ο διευθυντής της εφημερίδας Δημήτρης Κουτσούμπας δήλωσε:

"Με την όλη ακροαματική διαδικασία αποδείχτηκε περίτρανα αυτό που τονίζαμε και μέσα από τις σελίδες του "Ρ", ότι στόχος της αγωγής του υπουργού Εξωτερικών είναι η φίμωση της ελευθεροτυπίας. Να βάλει εμπόδια στην άσκηση της πολιτικής κριτικής από τον Τύπο και ιδιαίτερα από το "Ριζοσπάστη", πράγμα το οποίο, νομίζουμε, δε θα γίνει αποδεκτό από το δημοκρατικό ελληνικό λαό, από τις μαζικές του οργανώσεις, όπως φάνηκε και από τις αντιδράσεις όλο αυτό το διάστημα από αυτήν την απαράδεκτη αγωγή ενάντια στην εφημερίδα μας".