(Του απεσταλμένου μας ΑΓΗ ΜΑΡΑΓΚΟΥΔΑΚΗ). -

Πάνω από 40 ταινίες, σε ένα δεκαήμερο πρόγραμμα προβολών, φτιάχνουν μια γεμάτη μέρα στο Φεστιβάλ Δράμας. Είναι, όμως, δύσκολο για τον δημοσιογράφο ή τον θεατή να τις παρακολουθήσει, αν θέλει να έχει μια ολοκληρωμένη εικόνα. Δεν είναι μόνο η κούραση που εμφανίζεται κάποια στιγμή, εξασθενώντας την ενάργεια των αισθήσεων. Είναι και οι απανωτές διαφορετικές εντυπώσεις από τη μια ταινία στην άλλη, εντυπώσεις που δεν προλαβαίνουν να αποκρυσταλλωθούν, καθώς νέες εικόνες, νέα θέματα, ήχοι, αισθητικές και οπτικές διαδέχονται τα προηγούμενα, έτσι ώστε κάθε φιλμ να χάνει την αυτοτέλεια που θα είχε σε μια ανεξάρτητη προβολή του, για παράδειγμα σε μια κινηματογραφική αίθουσα σε κανονική διανομή, πριν από τη "μεγάλη" ταινία της βδομάδας. Πόσες, όμως, από τις δεκάδες ταινίες μικρού μήκους, που προβάλλονται αυτές τις μέρες στη Δράμα, έχουν την τύχη μιας τέτοιας δυνατότητας; Δηλαδή, να δοκιμαστούν και σε πραγματικές και όχι μόνο φεστιβαλικές συνθήκες προβολής; Και πόσο δύσκολο είναι, επιτέλους, για τους αρμόδιους της ΕΡΤ να πραγματοποιήσουν κάποτε - και γιατί όχι τώρα; - την ανά έτος επαναλαμβανόμενη εξαγγελία της καθιέρωσης μιας ζώνης ταινιών μικρού μήκους στο τηλεοπτικό πρόγραμμα;

Εν πάση περιπτώσει, η Δευτέρα (και δεύτερη μέρα του Φεστιβάλ) κύλησε, όσον αφορά το ελληνικό τμήμα,με προβολές ταινιών του πληροφοριακού τμήματος και με δύο κύκλους προβολής σπουδαστικών ταινιών (πληροφοριακό και διαγωνιστικό τμήμα).

Ανάμεσά τους πολλά φιλμ έκαναν ορατή, στην κατασκευή τους, μια λειτουργία ενταγμένη στα όρια των "εκπαιδευτικών" αναγκών των δημιουργών τους: Ταινίες με μόνο σκοπό το πτυχίο της σχολής. Η, ταινίες - ασκήσεις για την εξοικείωση των δημιουργών τους με τα κινηματογραφικά μέσα. Αλλού πάλι ήταν σαφής η καλλιτεχνική πρόθεση, που έδινε ζωή στα μικρά έργα, πρόθεση που συχνά δεν ολοκληρωνόταν, ώστε ν' αποκτήσει πνοή, είτε από αδυναμίες στο χειρισμό του θέματος - της οργάνωσης του χώρου και του χρόνου στο φιλμ - είτε από μια οικονομική ένδεια που επέβαλε σε ιδέες γόνιμες, να παραμένουν στα όρια και τους περιορισμούς ενός πρώτου σχεδιάσματος.

Ετσι, θα ήταν καλύτερα, αν ο έντονος και πραγματικά μεταδοτικός αισθησιασμός στο πεντάλεπτο "Layil" της Ελένης Γεωργακοπούλου απέφευγε κάποιες στιγμές της αφήγησης που τον μετέτρεπαν σε "πομπώδη". Αν η "Συνάντηση" δύο παιδιών από δύο διαφορετικούς κόσμους, στο φιλμ του Παναγιώτη Καραμήτσου, ανακάλυπτε ένα πιο αρμονικό μέτρο στη διαδοχή των παράλληλων ζωών τους, δίχως την ευκολία που προσφέρει ένα μουσικό χαλί με την ψευδαίσθηση ότι γεμίζει τα αφηγηματικά κενά. Η, αν η "Μαγική αυλή" του Θανάση Ιατρίδη είχε τη δυνατότητα μιας παραγωγής, ώστε τα μικρά στιγμιότυπα που τη συνθέτουν να ολοκληρωθούν σε πλήρεις σκηνές. Αλλά και μόνο το γεγονός, ότι αυτές οι τρεις ταινίες περιείχαν στη σύντομη διάρκειά τους ένα κομμάτι από την αλήθεια των δημιουργών τους, τις κατατάσσει σε μια κατηγορία πολύ πιο ενδιαφέρουσα από κάθε είδος μιας άρτιας τεχνικά κινηματογραφικής διακόσμησης.

Ανάλογα λόγια θα μπορούσαν να ειπωθούν και για άλλες ακόμη ταινίες, που μπόρεσαν να διακινδυνεύσουν ένα προσωπικό στοίχημα και να αγγίξουν ένα καλλιτεχνικό αποτέλεσμα. Και δημιουργεί τελικά, μια αίσθηση ελπίδας, ισχυρής μέσα στο γενικό όρο της ημέρας, να γνωρίζεις από τις εικόνες που φτιάχνουν ανθρώπους, που τολμούν κάτι, γιατί κάτι θέλουν να πουν. Ιστορίες σαν αυτή της συγκατοίκησης ενός ρέμπελου φοιτητή με μια παλαιών αρχών ηλικιωμένη κυρία, μιας γνωριμίας "χωρίς σύνορα" στο φιλμ της Χρύσας Ψωμαδέλη. Σαν την αμηχανία ενός "καινούριου" στο λαμπερό κόσμο της τηλεοπτικής δημοσιογραφίας, ο οποίος στα πρώτα επαγγελματικά του βήματα πρέπει να σταθεί και να αντιμετωπίσει απέναντί του "Το παιδικό βλέμμα του Λάρι Κινγκ" στην ταινία του Γιάννη Σκοπετέα. Σαν τις μνήμες από παιδικά χρόνια στη"λησμονημένη" εποχή της δικτατορίας των συνταγματαρχών στη "Γερμανία" τουΧρυσόστομου Κρικέλλη. Μνήμες ενός τριαντάχρονου, που οι σπουδές του σε μια ξένη χώρα δεν τον έκαναν να ξεχάσει.

Δεκαεννέα έργα, κυρίως υδατογραφίες τοπίων και αρχαιολογικών χώρων της Ελλάδας, φιλοτεχνημένα από Σουηδούς περιηγητές των 17ου, 18ου, 19ου και των αρχών του 20ού αιώνα, περιλαμβάνει η έκθεση που εγκαινιάζεται σήμερα στο Μουσείο Κυκλαδικής Τέχνης του Ιδρύματος Ν. Π. Γουλανδρή.Τίτλος της έκθεσης, "Ταξιδιώτες από το Βορρά - Οι πρώτοι Ελληνες περιηγητές στην Ελλάδα".Διοργανώνεται σε συνεργασία με το Σουηδικό Ινστιτούτο Αθηνών,στο πλαίσιο των εκδηλώσεων της πεντηκοστής επετείου από την ίδρυσή του. Τα έργα των Σουηδών περιηγητών παρουσιάζονται πρώτη φορά στο ελληνικό κοινό. Προέρχονται κυρίως από το Εθνικό Μουσείο Καλών Τεχνών της Στοκχόλμης, την Πανεπιστημιακή Βιβλιοθήκη της Ουψάλας, τη Βασιλική Βιβλιοθήκη της Στοκχόλμης και από ιδιωτικές συλλογές.

Οπως αναφέρθηκε στη χτεσινή συνέντευξη Τύπου, "πριν από το 19ο αιώνα ελάχιστοι Σουηδοί επιχείρησαν ένα ταξίδι στο χώρο που τότε θεωρούνταν Ανατολή. Δύο από τους πιο διακεκριμένους παρουσιάζονται στην έκθεση. Πρόκειται για τον Μ. Παλμπίτσκι, ο οποίος έφτασε στη Νότια Ευρώπη το 1647 και τον Κ. Λος το 1710. Ο απελευθερωτικός αγώνας των Ελλήνων αντιμετωπίστηκε με μεγάλη συμπάθεια από τους Σουηδούς, όμως ελάχιστοι ήρθαν για να πολεμήσουν. Στις αρχές του 19ου αιώνα, οι Σουηδοί ταξιδιώτες στην Ελλάδα ήρθαν ως διπλωμάτες ή ως μέλη στρατιωτικών αποστολών. Ολοι αυτοί ζωγράφισαν ή σχεδίασαν με τον τρόπο που θα χρησιμοποιούσαμε μια φωτογραφική μηχανή". Την έκθεση συνοδεύει δίγλωσσος κατάλογος (ελληνικά - αγγλικά).