Η ενημέρωση των στρατευμένων για τα δικαιώματά τους είναι στο επίκεντρο των πρωτοβουλιών που παίρνει η ΚΝΕ, με στόχο την ανάδειξη των προβλημάτων της στρατευμένης νεολαίας και την ενίσχυση της διάθεσης των νέων που υπηρετούν τη θητεία της για μια άλλη στάση μέσα στο στρατό, μια στάση αγωνιστικής αντιμετώπισης των προβλημάτων. Ο "Ρ" συζήτησε το θέμα με στρατευμένους και άλλους νέους στη διάρκεια του Φεστιβάλ της ΚΝΕ. Η συζήτηση έγινε στο ειδικό στέκι που λειτουργούσε τις μέρες του φετινού Φεστιβάλ στα Ιλίσια.

"Η Οργάνωσή μας, τονίζει ο Γρηγόρης Παπαδόπουλος, μέλος του Συμβουλίου Πόλης της Οργάνωσης Αθήνας της ΚΝΕ, δείχνει ιδιαίτερο ενδιαφέρον για τη στρατευμένη νεολαία. Αυτό δε φαίνεται μόνο από τις εκδηλώσεις που γίνονται στα πλαίσια του Φεστιβάλ, αλλά και από την όλη δραστηριότητα των μελών της ΚΝΕ και βέβαια από την παρέμβαση του Κόμματός μας για τα προβλήματα της στρατευμένης νεολαίας. Στο επίκεντρο βρίσκεται η ενημέρωση των στρατευμένων για τα δικαιώματά τους μέσω της προσέγγισης των ιδιαίτερων προβλημάτων που αντιμετωπίζουν, όπως η αυθαιρεσία κι ο αυταρχισμός, αλλά και ο εθνικισμός που καλλιεργείται. Η ΚΝΕ αναδεικνύει τις βαθύτερες αιτίες αυτών των προβλημάτων. Μας ενδιαφέρει η ενημέρωση των στρατευμένων. Επιδιώκουμε την ευαισθητοποίησή τους για ό,τι γίνεται γύρω τους και την αγωνιστική αντιμετώπιση των προβλημάτων που συναντάνε ακόμα και εντός των στρατοπέδων. Είναι πολύ σημαντικό να κρατούν μια αξιοπρεπή στάση στη διάρκεια της θητείας τους. Είναι ζήτημα στάσης ζωής".

Ο Θέμης,που υπηρετεί στην Κω, μπαίνει στη συζήτηση μεταφέροντας την εικόνα που έχει σχηματίσει: "Το βασικό που ακούει ένας νέος μπαίνοντας στο στρατό είναι "ξέχνα ό,τι ήξερες έξω, εδώ είναι στρατός".Με άλλα λόγια, δηλαδή, ξέχνα ότι υπάρχουν προβλήματα, μη σκέφτεσαι, μην κρίνεις, μην αναζητάς λύσεις.Περνάει έτσι η αντίληψη ότι η θητεία είναι τιμωρία, χαμένος χρόνος. Μαζί με αυτό και ο αυταρχισμός μέσω της λογικής "πρώτα εκτελείς τα πάντα και μετά βγαίνεις παραπονούμενος". Αυτό αποτελεί κατάχρηση, γιατί δεν μπορείς και δεν πρέπει να εκτελείς μια διαταγή που προσβάλλει την προσωπικότητά σου ή να είναι σε αντίθεση με το πνεύμα άλλων άρθρων του Στρατιωτικού Κανονισμού και γενικά παραβιάζει βασικές αρχές των δημοκρατικών δικαιωμάτων".

Ο Ηλίας,που επίσης υπηρετεί στην Κω, τονίζει: "Προσπαθούν να κάνουν τους φαντάρους να πειθαρχήσουν από φόβο. Παρ' όλα αυτά η διάθεση για αντίσταση είναι φανερή και συνυπάρχει με την αντίληψη για τη λούφα και τον οχαδελφισμό. Μέσα σε αυτό το κλίμα, η ανάγκη ενημέρωσης των στρατιωτών για τα δικαιώματά τους είναι αυτό που αλλάζει τα δεδομένα, δημιουργεί ένα άλλο σκηνικό".

Το λόγο παίρνει ο Γιώργος που υπηρετεί στην Αυλώνα: "Ο στρατιώτης που γνωρίζει τα δικαιώματά του έχει κάνει και το πρώτο βήμα αντίστασης,καθώς μπαίνει στη λογική της αμφισβήτησης της κατάστασης που βιώνει στο στρατό. Βέβαια, τα φαινόμενα που συναντάει μέσα στο στρατό είναι μια αντανάκλαση των όσων συμβαίνουν και στην έξω κοινωνία, όπως π. χ. τα ναρκωτικά, οι διακρίσεις κλπ. Είναι φανερό ότι τελικά θέλουν να φτιάξουν έναν άνθρωπο με υποταγμένη συνείδηση.Για αυτό κι αν κάποιος αντιδράσει ή δυσανασχετήσει στον αυταρχισμό και τον παραλογισμό που εκδηλώνεται με το να μαζεύει πευκοβελόνες ή αποτσίγαρα, μπορεί να χαρακτηριστεί ακόμα και "πράκτορας των Τούρκων"".

Ο Θέμης επανέρχεται: "Θέλουν τον στρατιώτη υποταγμένο, γιατί ο στρατός είναι η "μήτρα" καλλιέργειας του ρουσφετιού,της λογικής "κοίτα την πάρτη σου". Στόχος αυτής της διαπαιδαγώγησης είναι η ανάπτυξη ανθρώπων υποταγμένων και στην πολιτική τους ζωή, χωρίς διάθεση να αντιδράσουν.Υπάρχει όμως και η άλλη πλευρά. Τους νέους ανθρώπους, που υπηρετούν τη θητεία τους, τους απασχολεί έντονα το γιατί γίνεται έτσι μια πράξη, ωστόσο, όσο δε γνωρίζουν τα δικαιώματά τους, δεν μπορούν να αντιληφθούν ότι θα μπορούσε να γίνεται και διαφορετικά".

Ο Γιώργος,που υπηρετεί στην Κόρινθο,σημειώνει: "Είναι φανερό ότι μέσα στο χώρο του στρατεύματος δεν προωθείται η πειθαρχία, αλλά η υποταγή. Αλλωστε, πώς θα μπορούσε να είναι διαφορετικά, τη στιγμή που οι Ενοπλες Δυνάμεις έχουν μπει στην υπηρεσία της νέας δομής του ΝΑΤΟ. Σ' ένα περιβάλλον, λοιπόν, που δε δέχεται την ανάπτυξη της προσωπικότητας του στρατιώτη, μόνο έργα βιτρίνας ευδοκιμούν, που δεν αγγίζουν το φαντάρο, είτε αυτά αναφέρονται στην αντιμετώπιση του προβλήματος των ναρκωτικών, είτε του αυταρχισμού. Παρ' όλα αυτά όταν βλέπει τους άλλους που είναι "βύσματα" να παίρνουν τις μεταθέσεις που θέλουν, αισθάνεται την ανάγκη να αντιδράσει. Συναντάει όμως τοίχο από το κλίμα και την ιδεολογία που επικρατούν. Εντούτοις, παρόλο που πιάνει τόπο η ασκούμενη προπαγάνδα, ο φαντάρος διψάει, ψάχνει να βρει κάπου να μιλήσει γι' αυτό που ζει".

Το ζήτημα της ενημέρωσης επανέρχεται: "Ενημερωτικά φυλλάδια, τονίζει ο Γρηγόρης, δίνει και το ΓΕΣ, αλλά η ενημέρωση αυτή αναπαράγει μια κατάσταση. Στο φυλλάδιο που μοιράζεται στους νεοσύλλεκτους γίνεται λόγος για αναστολή της πολιτικής και συνδικαλιστικής δραστηριότητας στο στρατό. Αυτό μόνο τους ενδιαφέρει. Ομως η υποκρισία και η διαστρέβλωση δεν κρύβονται εύκολα. Γιατί ο στρατός δεν είναι κάτι ουδέτερο, αλλά υπηρετεί συγκεκριμένα ταξικά συμφέροντα. Το βλέπουμε όταν ο στρατός χρησιμοποιείται σαν απεργοσπαστικός μηχανισμός ή στέλνεται σε ΝΑΤΟικές αποστολές". Αναφερόμενος στην παρέμβαση της ΚΝΕ σημειώνει ότι αυτή αφορά κατά κύριο λόγο στην ενημέρωση των στρατευμένων. "Είναι, λέει, μιας μορφής παρέμβαση σε αυτά που συμβαίνουν μέσα στα στρατόπεδα. Επίσης προβαίνουμε και σε κεντρικές πρωτοβουλίες, όπου καλούμε τους φαντάρους να συμμετέχουν ανοιχτά σε εκδηλώσεις, όπως προς τιμήν της επετείου του Πολυτεχνείου".

Μια συζήτηση με στρατιώτες δεν μπορεί παρά να φτάσει στο θέμα του ρουσφετιού και των διακρίσεων,οι συζητήσεις γύρω από τα οποία κυριαρχούν ανάμεσα στους στρατευμένους. Ο Θέμης αναφέρεται στις εξαγγελίες του υπουργού Αμυνας για κατάργηση του ρουσφετιού. "Κι άλλες φορές, λέει, τα έχουν εξαγγείλει. Ομως ο λύκος δεν μπορεί να φυλάει τα πρόβατα. Δεν πιστεύω ότι θα καταργηθεί το ρουσφέτι. Ακριβώς γιατί αυτή είναι η φιλοσοφία του στρατού σήμερα, σπρώχνουν τους νέους στο ρουσφέτι ακριβώς για να είναι έτοιμοι όταν μετά βγουν στην πολιτική τους ζωή να συνεχίσουν να λειτουργούν με τον ίδιο τρόπο,πέφτοντας έτσι στην παγίδα της χειραγώγησής τους".

Την ίδια άποψη έχει και ο Γιώργος από το ΚΕΤΘ. "Οι εξαγγελίες, λέει, είναι για τα μάτια του κόσμου. Για να βλέπουν οι αδικημένοι ότι δήθεν κάτι γίνεται και γι' αυτούς".

Ο Γρηγόρης από την ΚΝΕ σημειώνει: "Για να καλύψουν τη συνολική πολιτική τους εμφανίζονται να παίρνουν κάποια μέτρα για το ρουσφέτι. Το κύριο όμως είναι τι προσανατολισμό έχει ο στρατός. Αυτό δεν το συζητάνε βέβαια. Η ΚΝΕ όμως δε λέει όχι στους διαλόγους που κατά καιρούς λένε ότι ανοίγουν, ωστόσο εμείς τον ουσιαστικό διάλογο τον κάνουμε με τη στρατευμένη νεολαία.Η μεγάλη πρόκληση για μας είναι να αλλάξουμε συνειδήσεις και να απαντήσουμε στη λογική ότι δε γίνεται τίποτα, δεν υπάρχει άλλη πολιτική. Θέλουμε να περάσουμε μια διαφορετική λογική που θα ανατρέπει την αντίληψη ότι η σημερινή κατάσταση είναι μονόδρομος και ότι ο ιμπεριαλισμός είναι ανίκητος".

Τη συζήτηση που είχαμε παρακολουθούν και δύο νέοι οι οποίοι την επομένη ημέρα θα κατατάσσονταν στις Ενοπλες Δυνάμεις. Ο Γιάννης που ετοιμαζόταν για να μπει στο ΚΕΤΘ στην Αυλώνα έχει, όπως λέει, το "φυσιολογικό άγχος" για το τι θα βρει μέσα. "Εχω αγωνία για το τι ανθρώπους θα συναντήσω, αν θα μπορώ να συνεννοηθώ μαζί τους και κατά πόσο θα μπορώ να ασκώ τα δικαιώματά μου". Οσο για την ενημέρωση που έχει, αυτή, όπως λέει, προέρχεται από φίλους και γνωστούς και από ένα φυλλάδιο που μοιράζεται πριν την κατάταξη. Ο Ζαχαρίας,που θα έμπαινε στο Κέντρο Νεοσυλλέκτων της Λαμίας, δηλώνει ότι δεν περιμένει να συναντήσει τίποτα ιδιαίτερο και αισθάνεται ψύχραιμος, καθώς, όπως λέει, 18 μήνες είναι αυτοί που "θα τους περάσουμε όλοι". Η ενημέρωσή του προέρχεται από φίλους του που απολύθηκαν πρόσφατα από το στρατό και δηλώνει δύσπιστος για την ενημέρωση από κάποιον κρατικό φορέα, γιατί "δεν πιστεύω ότι θα είναι αντικειμενική". Ενώ για το ενημερωτικό που πήρε μαζί με το δελτίο κατάταξης, σχολιάζει λέγοντας ότι "αυτά που γράφει δεν έχουν καμία σχέση με αυτά που άκουγα ότι συμβαίνουν στην πραγματικότητα, τα παρουσιάζει ότι είναι όλα ωραία και καλά, πράγμα που δε νομίζω ότι συμβαίνει".

Κ. Ζ.