Πριν από πέντε χρόνια, όταν ο νεοφιλελευθερισμός είχε φτάσει στο απόγειό του, υπογράφηκε η Συμφωνία Ελεύθερου Εμπορίου (North American Free Trade Agreement), γνωστή ως NAFTA, μεταξύ ΗΠΑ, Καναδά και Μεξικού. Το γνωστό σενάριο περί επίγειων παραδείσων (για χρυσά κουτάλια και πιλάφια δε γνωρίζουμε αν ειπώθηκε) παίχτηκε σε πολλές παραλλαγές και στις τρεις χώρες. 200.000 νέες θέσεις εργασίας ετήσια διαλαλούσε ο Κλίντον,καθώς επίσης και βελτίωση του περιβάλλοντος / υγιεινής στη μεθοριακή ζώνη με το Μεξικό. Στο τελευταίο δημιουργήθηκαν ελπίδες για περισσότερη ανάπτυξη κι αύξηση της απασχόλησης. Ομως, η πραγματικότητα είναι πολύ σκληρή μια και ο μοναδικός ωφελημένος από την όλη υπόθεση είναι οι πολυεθνικές, όπως αποκάλυψε μελέτη της οργάνωσης Global Trade Watch που δημοσιεύτηκε στο περιοδικό "Ecologist".

Αντί των 800.000 θέσεων εργασίας, που θεωρητικά θα έπρεπε να είχαν δημιουργηθεί στις ΗΠΑ τα 4 χρόνια, η συμφωνία αυτή είχεαποτέλεσμα την απώλεια 400.000 θέσεων! Οι επισήμως καταγραμμένοι είναι 170.000 από 2.600 επιχειρήσεις που εντάχτηκαν στο πρόγραμμα Βοήθεια για την Εμπορική Προσαρμογή.Ομως σ' αυτούς δεν υπολογίζονται αυτοί που απασχολούνταν στις υπηρεσίες κι άλλοι που επέλεξαν άλλα προγράμματα. Οι επιχειρήσεις που είχαν υποσχεθεί νέες θέσεις εργασίας αν εφαρμοζόταν η NAFTA λίγα χρόνια μετά μοιράζουν απολύσεις. Φιγουράρουν τα ονόματα των "General Electric", "Johnson & Johnson", "Mathel", "Xerox", "Zenith", "Siemens" κ.ά.Μια από αυτές, η "Allied Signal", απέλυσε 1.125 εργάτες μεταφέροντας τις δραστηριότητές της στο Μεξικό με τα εξευτελιστικά μεροκάματα, ο μέσος όρος των οποίων δεν ξεπερνά τα 4 δολάρια. H "General Electric" έδιωξε 2.600, η "Guess" 1.000 κτλ. Και σαν να μην έφταναν όλα αυτά, υπήρξε μείωση (στις ΗΠΑ) μισθών κατά 4,1%. Μια έκθεση, που η κυβέρνηση Κλίντον προσπάθησε με νύχια και με δόντια να αποκρύψει, έκανε γνωστό ότι τριπλασιάστηκε ο αριθμός των επιχειρήσεων που απειλούν τους εργαζόμενους πως θα μεταφέρουν τη δραστηριότητά τους στη μεθοριακή ζώνη με το Μεξικό, αν δε δεχτούν περικοπές μισθών και απομάκρυνση από τα συνδικάτα.

Μιλάμε για το Μεξικό, του οποίου το εξωτερικό χρέος το 1996 αυξήθηκε κατά 30 δισ. δολάρια. Στη μεθοριακή ζώνη Μακιγιαδόρα το εργατικό δυναμικό αυξήθηκε κατά 60%, όμως τα πραγματικά τους εισοδήματα μειώθηκαν 12%. Συχνό είναι το φαινόμενο των ημερομισθίων του 1 και 2 δολαρίων σε συνθήκες που λίγο απέχουν από το μεσαίωνα. Πριν από δυο χρόνια ο μισός πληθυσμός της χώρας αυτής ζούσε με λιγότερα από πέντε δολάρια τη μέρα. Το Εθνικό Αυτόνομο Πανεπιστήμιο του Μεξικού υπολογίζει (το 1996) ως πολύ φτωχούς το 1/2 των κατοίκων, ενώ το 1993 (σ.σ. πριν τη NAFTA) ήταν το 1/3. Πάνω από 8 εκατ. Μεξικανοί έχουν βυθιστεί στην εξαθλίωση. Είκοσι χιλιάδες ανεξάρτητες επιχειρήσεις έβαλαν "λουκέτο" κι εκατοντάδες χιλιάδες αγρότες εκδιώχτηκαν από τη γη τους επειδή σταμάτησε η αγροτική μεταρρύθμιση. Δημοσκόπηση που έγινε πριν από δυο χρόνια για λογαριασμό της εφημερίδας "Reforma" έδειξε ότι το 67% των πολιτών θεωρούσαν πως η συγκεκριμένη συνθήκη ελάχιστα ή τίποτα δεν απέφερε στη χώρα τους, ενώ μετέπειτα έρευνα έδειξε ότι τα 2/3 των κατοίκων θεωρούσαν ότι προσωπικά η NAFTA τους κατέστρεψε.

Ο Κλίντον κι ο Γκορ υποστήριζαν ότι η NAFTA θα ήταν καταλύτης για τη λύση των τεράστιων περιβαλλοντικών ζητημάτων στη μεθοριακή ζώνη, όπου είναι εγκαταστημένες 2.000 επιχειρήσεις. Εκτιμούσαν ότι οι επιχειρήσεις αυτές θα άλλαζαν τόπο εγκατάστασης. Μια περιοχή με ελάχιστες υποδομές για τη διαχείριση των τοξικών αποβλήτων και των λυμάτων από τα παραπήγματα. Τέσσερα χρόνια μετά τη συνθήκη οι επιχειρήσεις αυξήθηκαν όπως και οι εργαζόμενοι σ' αυτές. Μελέτη του Pablic Citizen και της RMALC αποκάλυψε τη δραματική επιδείνωση των περιβαλλοντικών συνθηκών,εξαιτίας των τοξικών αποβλήτων. Ετσι, η ποιότητα του νερού χειροτέρεψε και ασθένειες όπως φυματίωση, ηπατίτιδα έχουν αυξηθεί κατά γεωμετρική πρόοδο. Να σημειώσουμε και το υψηλό ποσοστό θνησιμότητας στα νεογέννητα, που συμπληρώνει το παζλ της θλιβερής εικόνας της περιοχής. Για το περιβάλλον η Αναπτυξιακή Τράπεζα δεν έδωσε ούτε ένα δολάριο, επειδή η αποπληρωμή των δανείων - λόγω των υψηλών επιτοκίων - κρίθηκε επισφαλής! Υπάρχει ένα ποσό 2 δισ. δολαρίων για το σκοπό αυτό, το οποίο ούτως ή άλλως είναι μικρό, μια και οι ανάγκες για την περιβαλλοντική αποκατάσταση πριν από πέντε χρόνια εκτιμούνταν σε 20 δισ. δολάρια.

Δεν είναι τυχαίο ότι μια προσπάθεια "απελευθέρωσης" των μεταφορών απέτυχε μια και η NAFTA το μόνο που πρόσφερε ήταν φτώχεια, ανεργία, κοινωνική αποδιάρθρωση και περιβαλλοντική καταστροφή. Φυσικά και πολλές εκατοντάδες δισ. δολαρίων για τις πολυεθνικές...

ΟΙΚΟΠΡΟΣΕΓΓΙΣΕΙΣ

Αναζητώντας το μήνυμα

Οσοι και όσες διαβάζατε (ή διαβάζετε) Αστερίξ σίγουρα θα θυμάστε τη γνωστή φράση "είναι τρελοί αυτοί οι Ρωμαίοι", οι οποίοι αν και σε κάθε τους επίθεση εναντίον των Γαλατών υφίσταντο ταπεινωτικές ήττες παρ' όλα αυτά δεν το έβαζαν κάτω. Παραφράζοντας την παραπάνω φράση θα λέγαμε "είναι τρελοί αυτοί οι ΠΑΣΟΚοι". Κι ο λόγος είναι απλός. Αν και έχασαν (ή δεν κατόρθωσαν να κερδίσουν, με δεδομένη την προκλητική στήριξη του κρατικού μηχανισμού και των ΜΜΕ) τους μεγαλύτερους δήμους της χώρας (Αθήνα, Θεσσαλονίκη, Πειραιάς, Πάτρα, Βόλος, Λάρισα, Καβάλα, Χανιά, Αλεξανδρούπολη, Δράμα, Ιωάννινα, Μυτιλήνη, Χίος, Χαλκίδα, Λαμία, Ν. Ιωνία, Γλυφάδα, Καισαριανή κ. ο. κ.), το βράδυ στα κανάλια λίγο ως πολύ μας είπαν ότι κέρδισαν, αυτογελοιοποιούμενοι και αποδεικνύοντας την αλαζονεία τους, που ορθότατα καταδίκασε ο λαός (μαζί με την πολιτική τους, φυσικά). Το πλέον θλιβερό, όμως, είναι ο αντικομμουνισμός που (ξανα)βγήκε από τα συρτάρια τους, βρίσκοντας άξιους συμπαραστάτες κρατικοδίαιτους "δημοσιογράφους", που στις περισσότερες των περιπτώσεων σε παλιότερες εποχές δε θα τους εμπιστεύονταν οι διευθυντές των εφημερίδων ούτε τα "φαρμακεία". Η λαϊκή δυσαρέσκεια καταγράφηκε, όπως και η διάθεση μεγάλης μερίδας πολιτών για αντίσταση στην κυβερνητική πολιτική. Ισως το μόνο μήνυμα που έλαβε η Χ. Τρικούπη είναι ότι ακολουθούν φουρτούνες.

ΟΙΚΟΑΛΙΕΥΜΑΤΑ

Από κίνημα διεκδίκησης στις πολυθρόνες της εξουσίας

Ο λόγος για τους Πράσινους της Γερμανίας. Πριν αλέκτορα λαλήσαι... ανέκρουσαν πρύμναν. Ο πολύς κύριος Φίσερ, ενώ προεκλογικά υποστήριζε ότι "χωρίς απόφαση του Συμβουλίου Ασφαλείας δεν επιτρέπεται να γίνει σε καμιά περίπτωση ΝΑΤΟική επέμβαση στο Κόσσοβο", μόλις άρχισαν τα παζάρια για τη συνεργασία Σοσιαλδημοκρατών - Πρασίνων, ξεπερνώντας ακόμα και τους Χριστιανοδημοκράτες, δήλωσε ότι η επέμβαση είναι επιβεβλημένη και ότι κατά τη γνώμη του "ο Μιλόσεβιτς δεν απειλεί μόνο το Κόσσοβο, αλλά όλη την Ευρώπη".

Για άλλη μια φορά αποδεικνύεται ότι όταν η οικολογία δε συνδέεται με αιτήματα κοινωνικών αλλαγών καταντά καρικατούρα.

Σε ήχο πλάγιο

Και για να μη νομιστεί ότι ο κύριος Φίσερ ασκεί προσωπική πολιτική, αναφέρουμε ότι το θέμα για το Κόσσοβο τέθηκε στην κοινοβουλευτική τους ομάδα. Από τους 45 που παραβρέθηκαν οι 28 ψήφισαν υπέρ, 9 κατά και 8 δήλωσαν αποχή σε ρόλο Πόντιου Πιλάτου... και είμαστε ακόμα στην αρχή. Οταν ξεκινήσει η διαχείριση της εξουσίας, έχουμε να δούμε πολλά. Οπως για παράδειγμα το θέμα με τα πυρηνικά εργοστάσια, τις 35 ώρες εργασίας κλπ.

Ολα αυτά σηματοδοτούν την πτώση (;) ενός πολλά υποσχόμενου κινήματος στη Γερμανία.

ΚΑΙ ΟΙΚΟΑΝΑΓΝΩΣΕΙΣ

Οικονομική του περιβάλλοντος και των φυσικών πόρων

Ο δεύτερος τόμος των οικονομικών του περιβάλλοντος του Tom Tietenberg, σε διάστημα ενός χρόνου, ολοκληρώνει ένα έργο που είναι απαραίτητο για τη φτωχή ελληνική βιβλιογραφία. Ο κλάδος των πράσινων οικονομικών αν και σχετικά νέος έχει αποκτήσει φανατικούς υποστηρικτές - που ελπίζουν ότι με κάποιες "ενέσεις" μπορούν να διορθωθούν τα κακώς κείμενα στο περιβάλλον - και σκληρούς επικριτές που τα κατηγορούν για φτιασίδωμα των οικονομικών της ελεύθερης αγοράς. Η αλήθεια είναι ότι η εφαρμογή κάποιων μεθόδων από αυτές που αναφέρονται μπορεί να συμβάλει σε μεθοδολογικά προβλήματα που μέχρι σήμερα είναι άλυτα. Ομως, η επικρατούσα άποψη είναι το λιγότερο κράτος. Οπότε τα πράσινα οικονομικά μάλλον παραμένουν στις αίθουσες των πανεπιστημίων και θ' αργήσουμε να τα δούμε να εφαρμόζονται στην πράξη.

Οι επιχειρήσεις, που είχαν υποσχεθεί νέες θέσεις εργασίας αν εφαρμοζόταν η NAFTA, λίγα χρόνια μετά μοιράζουν απολύσεις. Φιγουράρουν τα ονόματα των "General Electric", "Johnson & Johnson", "Mathel", "Xerox", "Zenith",

"Siemens" κ.ά. Μια από αυτές, η "Allied Signal" απέλυσε 1.125 εργάτες μεταφέροντας τις δραστηριότητές της στο Μεξικό με τα εξευτελιστικά μεροκάματα, ο μέσος όρος των οποίων δεν ξεπερνά τα 4 δολάρια