ΛΟΝΔΙΝΟ - ΜΑΔΡΙΤΗ - ΣΑΝΤΙΑΓΚΟ - ΜΠΟΥΕΝΟΣ ΑΪΡΕΣ.-

"Ξαφνική αλλαγή του κλίματος σε όλα τα σημεία του πλανήτη" στην υπόθεση της σύλληψης και της έκδοσης του στυγερού Χιλιανού δικτάτορα. Μαζικά υψώνονται ηχηρές φωνές για την απελευθέρωσή του, ξεπερνώντας την αρχική αμηχανία ή ακόμα και τη στοιχειώδη "επαγγελματική ηθική" που τους επέτασσε να μείνουν τουλάχιστον σιωπηλοί. Αραγε οι πιέσεις από τα "γνωστά πρόσωπα" απέδωσαν;

Αυτό το ερώτημα μάλλον δύσκολα θα απαντηθεί, εάν μπορέσει ποτέ κανείς να δώσει μια πειστική απάντηση που να έχει τη στοιχειώδη αιδώ. Γεγονός όμως παραμένει ότι και από τις δύο πλευρές του Ατλαντικού εντάθηκαν οι βαρύνουσες φωνές που εκφράζονται ανοιχτά πλέον υπέρ της απελευθέρωσης του Πινοσέτ.

Κατ' αρχάς ο πρόεδρος της Αργεντινής Κάρλος Μένεμ,που χτες εξέφρασε την "πλήρη υποστήριξή του" προς τη θέση της χιλιανής κυβέρνησης, η οποία δεν αναγνωρίζει σε τρίτη χώρα το δικαίωμα να δικάσει τον πρώην δικτάτορα Αουγκούστο Πινοσέτ. Αυτό ανακοινώθηκε μετά το τέλος του Υπουργικού Συμβουλίου, όταν ο υπουργός Στρατηγικού Προγραμματισμού Χόρχε Κάστρο δήλωσε ότι ο Μένεμ "προσφέρει την πλήρη, την απόλυτη και τη σθεναρή υποστήριξή του" προς τη θέση της κυβέρνησης του Εδουάρδο Φρέι σε ό,τι αφορά την κράτηση του Πινοσέτ.

Αν ποτέ μπορούσε κανείς να δώσει έστω και πιστευτή ερμηνεία για την εκδήλωση αυτή της επίσημης Αργεντινής, λόγω της μακρόχρονης και στενής συνεργασίας των δύο χωρών σε θέματα καταστολής των προοδευτικών κινημάτων, ποια δικαιολογία μπορεί να βρει η ισπανική δικαιοσύνη που αφήνει ουσιαστικά έκθετους τους ίδιους της δικαστές;

Η Εισαγγελία της Μαδρίτης ενημέρωσε χτες τον ανακριτή Μπαλτασάρ Γκαρθόν - ενώ έχει αφήσει την είδηση να διαρρεύσει προ ημερών στον Τύπο και την έχει δημοσιεύσει η "Ελ Παϊς" από την Τρίτη - ότι είναι αντίθετη στο να ζητήσει την έκδοση του Αουγκούστο Πινοσέτ.

Η ενημέρωση αυτή κατέστη αναγκαία μετά από έκκληση του Γκαρθόν προς την Εισαγγελία, αλλά και τα πολιτικά κόμματα να του γνωρίσουν πριν από το Σάββατο τις απόψεις τους σχετικά με το ενδεχόμενο αιτήματος έκδοσης του Πινοσέτ από τη Βρετανία στην Ισπανία. Ο δικαστής θα αποφασίσει στις αρχές του επόμενου μήνα εάν θα ζητήσει την έκδοση ή όχι του Πινοσέτ. Μεταξύ των επιχειρημάτων της Εισαγγελίας είναι και η έλλειψη κατά τόπο αρμοδιότητας της ισπανικής δικαιοσύνης για να διωχτεί ο πρώην Χιλιανός δικτάτορας και το γεγονός ότι προστατεύεται - κατά την Εισαγγελία - από διπλωματική ασυλία και από την ιδιότητα του ισόβιου Γερουσιαστή. Τα ισπανικά πολιτικά κόμματα, από την πλευρά τους, στις απόψεις τους που κατέθεσαν σήμερα, εκτιμούν ότι η ισπανική δικαιοσύνη είναι αρμόδια να δικάσει τον Πινοσέτ για "γενοκτονία", αφού το αδίκημα αυτό έχει παγκόσμιο χαρακτήρα και ζητούν την έκδοση του πρώην δικτάτορα.

Δυστυχώς, μάλλον και η βρετανική κυβέρνηση πραγματοποίησε "στροφή" 180 μοιρών από την αρχική "ευδαιμονία" της. Σύσσωμος ο βρετανικός Τύπος με χτεσινά δημοσιεύματα αφήνει να εννοηθεί ότι η βρετανική κυβέρνηση εξετάζει το ενδεχόμενο να αφήσει ελεύθερο τον Πινοσέτ, ο οποίος βρίσκεται "υπό κράτηση". Οι εφημερίδες στο σύνολό τους κάνουν λόγο για αλλαγή της θέσης της κυβέρνησης, δημοσιεύοντας δήλωση του επισήμου εκπροσώπου του πρωθυπουργού Τόνι Μπλερ,σύμφωνα με την οποία "το Λονδίνο είναι πιθανό να απορρίψει για ανθρωπιστικούς λόγους το ισπανικό αίτημα για την έκδοση του Πινοσέτ".

Οι εφημερίδες επισημαίνουν τη διαβεβαίωση που έδωσε ο υπουργός Εσωτερικών απαντώντας σε Επερώτηση βουλευτή, ότι είναι σε θέση να εμποδίσει μια έκδοση. Οι ανθρωπιστικοί λόγοι τους οποίους μπορεί να επικαλεστεί η κυβέρνηση αφορούν την υγεία του ηλικίας 82 ετών Πινοσέτ, η οποία, σύμφωνα με Χιλιανούς οπαδούς του που πήγαν στο Λονδίνο, έχει επιδεινωθεί.

Το πιο παράδοξο, αλλά και πιο "ειρωνικό" από τον καταιγιστικό ποταμό των πληροφοριών είναι ότι - σύμφωνα με δημοσίευμα της "Ελ Μούντο" - ο Αουγκούστο Πινοσέτ, 82 ετών, δεν γνωρίζει ότι είναι κρατούμενος μετά την εγχείρηση στην οποία υποβλήθηκε σε κλινική του Λονδίνου και εξακολουθεί να νοσηλεύεται κρατούμενος!

Βέβαια, ο στρατηγός "αντιλαμβάνεται ότι κάτι συμβαίνει", αλλά πιστεύει πως η εντολή για τη σύλληψή του ήταν λάθος και ότι η Βρετανία σέβεται τη διπλωματική του ασυλία, ενώ κανείς δεν έχει αποτολμήσει να του το ανακοινώσει μετά από αίτημα της οικογενείας του, που ζήτησε από τους αστυνομικούς να κάνουν διακριτική την παρουσία τους, επειδή "εάν ο Αουγκούστο αντιληφθεί τι συμβαίνει, μπορεί από το θυμό να του ανέβει το αίμα στο κεφάλι και να πεθάνει", δήλωσε η σύζυγος του Πινοσέτ Λουτσία Χιριάρτ.

Οσο για το "αναβράζον σκηνικό" στη χιλιανή πρωτεύουσα που έχουν δημιουργήσει οι "νοσταλγοί", έκανε τον Πρόεδρο της χώρας Εδουάρδο Φρέι να κάνει έκκληση - μέσω τηλεοπτικού διαγγέλματος - στους συμπατριώτες του να αποποιηθούν τη βία, δείχνοντας "μεγαλοφροσύνη", ανακοινώνοντας ταυτόχρονα πως θα καταπολεμήσει "ενεργά" κάθε απόκλιση εκ μέρους εκείνων "που πασχίζουν να αναβιώσουν το μίσος" και τη διχόνοια στη χώρα.

ΟΥΑΣΙΓΚΤΟΝ.-

Την επίτευξη συμφωνίας ανάμεσα σε Ισραηλινούς και Παλαιστινίους ανακοίνωσε πανηγυρικά, χτες τα ξημερώματα, ο Λευκός Οίκος, ολοκληρώνοντας τις πολυήμερες προσπάθειές του για επανεπιβεβαίωση του ρόλου του στην περιοχή μέσω της αναθέρμανσης της ισραηλινο-παλαιστινιακής "ειρηνευτικής διαδικασίας". Εντούτοις, το ισραηλινό αίτημα για απελευθέρωση του Αμερικανοεβραίου Τζόναθαν Πόλαρντ, που κατηγορείται για κατασκοπία υπέρ του Ισραήλ, οδήγησε σε νέο κύκλο συνομιλιών ανάμεσα σε Αμερικανούς και Ισραηλινούς και οδήγησε σε αναβολή της προγραμματισμένης, για χτες το απόγευμα, υπογραφής της συμφωνίας. Ανεπίσημες πηγές υποστήριζαν ότι διευθετήθηκε, τελικά, η απελευθέρωση Πόλαρντ, αλλά η ισραηλινή αντιπροσωπεία υποστήριζε ότι "αν και υπάρχει κατανόηση εκ μέρους της Ουάσιγκτον, τίποτα δεν έχει καταληχθεί".

Η επίσημη ανακοίνωση της επίτευξης συμφωνίας έγινε, τις πρώτες πρωινές ώρες χτες, από τον εκπρόσωπο του Λευκού Οίκου Τζον Λόκχαρτ και τον εκπρόσωπο του Στέιτ Ντιπάρτμεντ Τζέιμς Ρούμπιν. Πλήθος δημοσιογράφων και πολιτικών αναλυτών ανέμενε με αγωνία την παρουσίαση του περιεχομένου της συμφωνίας κατά τη διάρκεια της τελετής υπογραφής της, χτες το απόγευμα, η οποία όμως αναβλήθηκε μετά την ανάδυση του ζητήματος του Τζόναθαν Πόλαρντ. Πάντως, τα, ήδη, υπάρχοντα στοιχεία οδηγούν στο συμπέρασμα ότι μάλλον πρόκειται για διευθέτηση ορισμένων διαφορών παρά για μια νέα βιώσιμη συμφωνία.

Σύμφωνα με αμερικανικές διπλωματικές πληροφορίες, η συμφωνία, που επιτεύχθηκε στο Μέριλαντ των ΗΠΑ, προβλέπει: την αποχώρηση από το 13% της Δυτικής Οχθης των ισραηλινών στρατευμάτων, την απελευθέρωση 750 από τους 3.000 Παλαιστίνιους κρατουμένους στις ισραηλινές φυλακές, τη διαγραφή από την Παλαιστινιακή Χάρτα του άρθρου που αναφέρεται στην καταστροφή του κράτους του Ισραήλ, τη σύλληψη, φυλάκιση χωρίς αναστολή και τον αφοπλισμό των ισλαμιστών εξτρεμιστών με βάση συγκεκριμένο χρονοδιάγραμμα, του οποίου την έγκυρη και ορθή εφαρμογή θα επιβλέπει κλιμάκιο της CIA, τη λειτουργία του αεροδρομίου στη Γάζα και την κατασκευή ασφαλούς περάσματος ανάμεσα στη Λωρίδα της Γάζας και τη Δυτική Οχθη.Επίσης, συμφωνήθηκε να αρχίσουν μέσα στο αμέσως επόμενο χρονικό διάστημα οι τελικές ισραηλινο-παλαιστινιακές διαπραγματεύσεις κατά τη διάρκεια των οποίων θα καταληχθεί η τρίτη φάση της ισραηλινής αποχώρησης, ο ορισμός των συνόρων, το τελικό καθεστώς της Ιερουσαλήμ και η ακριβής οροθέτηση της περιοχής που θα ελέγχεται από την αυτόνομα παλαιστινιακή διοίκηση.

Εξαιτίας του απρόοπτου ισραηλινού αιτήματος για τον Τζόναθαν Πόλαρντ, Ισραηλινοί και Παλαιστίνιοι αξιωματούχοι δεν είχαν την ευκαιρία να σχολιάσουν τη συμφωνία και μόνο οι εκπρόσωποι των δύο ηγετών κατάφεραν να αναφερθούν λακωνικά στο θέμα. Ο Μαρουάν Καναφανί, εκπρόσωπος του Παλαιστινίου ηγέτη Γιάσερ Αραφάτ, εξέφρασε την εκτίμηση ότι η συμφωνία του Μέριλαντ ανοίγει το δρόμο για την ίδρυση ανεξάρτητου παλαιστινιακού κράτους. Εντελώς διαφορετική ήταν η εκτίμηση του Ντόρε Γκολντ, συμβούλου του Ισραηλινού πρωθυπουργού Μπέντζαμιν Νετανιάχου, ο οποίος υπογράμμισε ότι η συμφωνία του Μέριλαντ έχει ως κύριο μέλημά της την ικανοποίηση του αιτήματος για την ισραηλινή ασφάλεια. Μάλλον, το χαρακτηριστικότερο σχόλιο είναι αυτό της ισραηλινής εφημερίδας "Χααρέτζ", η οποία υπογραμμίζει ότι "έτσι κι αλλιώς κανείς δεν εγγυάται ότι η συμφωνία θα εφαρμοστεί ποτέ".

Μάλλον αρνητική ήταν η υποδοχή της συμφωνίας στο Ισραήλ και στα παλαιστινιακά εδάφη. Εκπρόσωποι των Εβραίων εποίκων, αλλά και της ισραηλινής ακροδεξιάς κατηγορούν τον Μπέντζαμιν Νετανιάχου για "προδοσία" και απειλούν με πρόωρες εκλογές, προειδοποιώντας για σοβαρές επιπτώσεις σε "εθνικό επίπεδο". Την ίδια στιγμή, το Εργατικό Κόμμα παραμένει σταθερό στη θέση του να στηρίξει την ψήφιση της συμφωνίας στο ισραηλινό Κοινοβούλιο.

Τη δυσαρέσκεια της "Χαμάς" εξέφρασε ο πνευματικός της ηγέτης Σεϊκ Αχμέντ Γιασίν, ο οποίος τόνισε ότι η οργάνωσή του δε θα αναγνωρίσει τη συμφωνία, αλλά "δε θα προκαλέσει εμφύλιο πόλεμο με την Παλαιστινιακή Αρχή". Την ίδια στιγμή, η Παλαιστίνια υπουργός Εκπαίδευσης Χανάν Ασράουι δήλωνε "ότι είναι ιδιαίτερα ειρωνικό να πανηγυρίζεται μια συμφωνία για τα ήδη συμπεφωνημένα από το 1993" και συμπλήρωνε ότι "αν δεν υπάρχουν συγκεκριμένοι όροι εφαρμογής, τότε το Ισραήλ δε θα τη σεβαστεί ποτέ".