ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ
ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ
Κυριακή 25 Οχτώβρη 1998
Σελ. /48
ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ
Πορεία προς το έπος

Παραμονή της 28ης την Τρίτη, του Αγίου Δημητρίου θα έχει περάσει και τα επετειακά προγράμματα της τηλεόρασης μονοπωλούν το ενδιαφέρον μας. Στις 00.45 από την ΕΤ-1 θα προβληθούν "Τα τραγούδια της Κατοχής".Είναι οι μουσικές μνήμες μιας οδυνηρής περιόδου, κατά την οποία οι Ελληνες εύρισκαν τρόπο να τραγουδούν, να διακωμωδούν, να αψηφούν, αλλά και να τρομοκρατούν τον κατακτητή. Μνήμες έτσι όπως φτάνουν στο σήμερα μέσα από ντοκουμέντα της εποχής και παλιές ελληνικές ταινίες. Σενάριο - σκηνοθεσία Στέλιος Ράλλης.

Επίσης, από τη ΝΕΤ στις 23.00 την Τρίτη θα παρουσιαστεί το "πορτρέτο" του "Σάιμον Βάιζενταλ",του ανθρώπου που έγινε γνωστός σε ολόκληρο τον κόσμο σαν ο "κυνηγός των ναζί". Τότε, μετά τον πόλεμο, οι άνθρωποι προσπαθούσαν να ξεχάσουν τις πληγές και τις ενοχές, ο Βάιζενταλ άρχισε να "θυμάται" και να κάνει ένα αμείλικτο κυνήγι των ναζί.

Αυτός ο άνδρας, που τρεις φορές περίμενε γυμνός πάνω από το λάκκο της εκτέλεσής του και γλίτωσε το κρεματόριο, επειδή δε... λειτουργούσε, αυτός που σώθηκε από του χάρου τα δόντια είχε το χάρισμα, την τύχη μέσα στην ατυχία του να διαθέτει μια απίστευτη ικανότητα για επιβίωση. Οι αρχιτεκτονικές του σπουδές τον βοήθησαν να ζωγραφίζει πινακίδες και αυτό του εξασφάλιζε μια μεγαλύτερη μερίδα τροφής που ήταν αρκετή για να επιζήσει. Η απελευθέρωση τον βρήκε στο εφιαλτικό Μαουτχάουζεν και από τότε αφιέρωσε όλη την υπόλοιπη ζωή του στο βωμό της δικαιοσύνης και όχι της εκδίκησης, όπως υποστήριζε ο ίδιος. Ομως, κατηγορήθηκε ότι φρόντισε να βγει "λευκό" το μητρώο του Κουρτ Βαλντχάιμ και ακόμη ότι αγάπησε πολύ τη δημοσιότητα. Ας παρακολουθήσουμε το ντοκιμαντέρ και μόνοι θα βγάλουμε μερικά συμπεράσματα.

Ανήμερα

Μέρες που έρχονται τι άλλο μπορούμε να σκεφτούμε, εκτός από το "Επος του '40 στα Αλβανικά βουνά - Το χρονικό της δόξας". Αυτό το ελληνικό ντοκιμαντέρ, που θα φρεσκάρει τη μνήμη μας, και θα μας υποδείξει τι δεν πρέπει ποτέ να λησμονήσουμε, θα μεταδοθεί την Τετάρτη από την ΕΤ-1 στις 23.30. Τα τελευταία δυο χρόνια, σε κυριολεκτικά εμπόλεμες περιοχές, η κινηματογραφική κάμερα κατάφερε με τεράστιες δυσκολίες να καταγράψει το έπος στη γειτονική χώρα, την Αλβανία. Η σκηνοθέτις Μαρία Μαυρίκου και το συνεργείο της, αρκετές φορές μέσα σε καταιγισμούς από πυροβολισμούς, κινδύνευσαν στην προσπάθειά τους να φτάσουν μέχρι τα πιο απόμακρα χωριά και τις απρόσιτες βουνοπλαγιές, εκεί που δόθηκαν οι σκληρές μάχες του ολιγάριθμου, αλλά ηρωικού, ελληνικού στρατού με τις αναρίθμητες φασιστικές στρατιές της Ιταλίας, στα παγωμένα αλβανικά βουνά το 1940. Το ντοκιμαντέρ δεν κάνει περιγραφή των μαχών, ούτε μεταδίδει τα πολεμικά ανακοινωθέντα του μετώπου. Κάνει κάτι καλύτερο, κάνει ένα προσκύνημα, μια εκπλήρωση χρέους στους χιλιάδες νεκρούς Ελληνες στρατιώτες και αξιωματικούς που πότισαν με το αίμα τους τα χώματα της Αλβανίας.

Ο φακός αναζήτησε επίμονα στις πλαγιές σ' όλη την Αλβανία τα ξεχασμένα από την επίσημη πολιτεία μας ιερά, λείψανα των πεσόντων, που είναι θαμμένοι πρόχειρα μέσα στο χιόνι, στο Αργυρόκαστρο, την Κλεισούρα, το Πογράδετς, την Κορυτσά, την Πρεμετή, τους Αγιους Σαράντα και τη Χειμάρρα.

Οι συντελεστές αυτού του ντοκιμαντέρ έζησαν συγκλονιστικές στιγμές όταν, τυχαία, σ' ένα δρόμο σε κάποιο βουνό του Προγάδετς ανακάλυψαν με τη βοήθεια Αλβανών χωρικών και του ιερέα της περιοχής ομαδικό τάφο 62 ηρώων, που τα νερά της βροχής παρέσυραν στο δρόμο.

Η ταινία καταγράφει με λυρισμό και ευαισθησία το ζωντανό θρύλο που άφησε στο πέρασμά του ο στρατός μας στα χωριά και τις πόλεις της Βορείου Ηπείρου. Ο φακός κατέγραψε τους χώρους που περιγράφει στην "Πορεία προς το μέτωπο" ο Οδυσσέας Ελύτης. Συγκλονιστική η επίσκεψη - προσκύνημα επιζώντων του '40 στο νεκροταφείο του Βαριαράτες. Ο ηρωισμός του ελληνικού στρατού έγινε ποίημα, έγινε μελωδία στο στόμα του πολύπαθου ελληνισμού της Αλβανίας, τραγούδι που τραγουδιέται ως τα σήμερα και θα το ακούσουμε στην ταινία. Ο μεγαλύτερος κλαρινίστας της Αλβανίας, ο Λέβερ Μαριόν από την Πρεμετή, συνέθεσε ειδικά για την ταινία και τους πεσόντες ένα μοιρολόι, που το έπαιξε με ευλάβεια και συγκίνηση μπροστά στον ξύλινο σταυρό στην Κλεισούρα, στον τόπο θυσίας 5.000 παλικαριών.

Του Τύπου η αντίσταση

Λαμπρή, νεανική, δροσερή σελίδα της ιστορίας του Ελληνικού Τύπου είναι αυτή που θα παρακολουθήσουμε την Τετάρτη στις 12.30 από την ΕΤ-1, σελίδα που έγραψαν οι νέοι τότε, εκείνα τα δύσκολα χρόνια της Κατοχής. Το ντοκιμαντέρ "Ο Νεανικός Τύπος της Αντίστασης",που γυρίστηκε πριν μερικούς μήνες, παρουσιάζει αρκετές από τις 339 παράνομες εφημερίδες που έγραφαν, τύπωναν και κυκλοφορούσαν, "παίζοντας" το κεφάλι τους κορόνα γράμματα, οι μαθητές και οι σπουδαστές της εποχής. Στο εξαιρετικό αυτό κινηματογραφικό ντοκουμέντο μιλούν οι: Νίκος Καραντηνός, Νίκος Κυριαζίδης, Μηνάς Λαμπρινίδης, Χρήστος Πασαλάρης, Σταύρος Γιαννακόπουλος (Πέτρος Ανταίος), Αγγελος Διαμαντόπουλος, Μανώλης Κονδυλάκης, Κώστας Παράσχος, Ελλη Παππά, Ηρακλής Πετιμεζάς, Φράνσις Κάραμποτ και Σοφιανός Χρυσοστομίδης. Ακούγονται, επίσης, διάφορα ραδιοφωνικά ντοκουμέντα - μηνύματα του BBC, καθώς και η τελευταία εκπομπή με εκφωνητή τον Κώστα Σταυρόπουλο, του τότε Εθνικού Ιδρύματος Ραδιοφωνίας (ΕΙΡ), προτού αυτό καταληφθεί από τους κατακτητές. Σκηνοθεσία Γιώργος Ζερβουλάκος. Ιδρυμα Προαγωγής δημοσιογραφίας Αθανασίου Β. Μπότση.

Εφτά τρυφερές μέρες

Μια νέα σειρά ντοκιμαντέρ αρχίζει αυτή την Πέμπτη στη ΝΕΤ στις 18.30, μια σειρά ευαίσθητη, τρυφερή, ανθρώπινη, μια σειρά που όλοι οφείλουμε να την παρακολουθήσουμε, για να μας βοηθήσει να γίνουμε περισσότερο άνθρωποι, με κατανόηση και καλοσύνη. Το "Επταήμερο" είναι μια σειρά εφτά επεισοδίων πάνω σε νέους με νοητική καθυστέρηση. Επτά μέρες, λοιπόν, θα ζήσουμε κοντά σε μια κοινότητα εφήβων και νέων με νοητική καθυστέρηση, που φοιτούν στο εργαστήρι Ειδικής Αγωγής "Μαργαρίτα", που παρέχει επαγγελματική κατάρτιση σε διάφορες ειδικότητες, κηπευτική, πλεκτική, υφαντική, μεταξοτυπία, ενώ παράλληλα οι φοιτητές παρακολουθούν και ορισμένα μαθήματα για την καλλιέργεια και την ανάπτυξη γνώσεων και δεξιοτήτων τους (μαγειρική, κυκλοφοριακή αγωγή και ψώνια, γιόγκα, γυμναστική, θέατρο) που στοχεύουν σε μια καλύτερη σχέση με τον εαυτό τους και τους άλλους. Ομως η σειρά δεν περιορίζεται στην παρακολούθηση του εκπαιδευτικού προγράμματος του "Μαργαρίτα".Ο φακός ακολουθεί τους νέους στο σπίτι τους και στις άλλες ιδιωτικές στιγμές και δραστηριότητες - κοινωνικές, ψυχαγωγικές, αθλητικές, καλλιτεχνικές κτλ. - με αποτέλεσμα να προβάλλει "ολοζώντανα" μπροστά στα μάτια μας η ζωή ενός άλλου κόσμου, ενός κόσμου γεμάτου ζωντάνια, ενός κόσμου που καλλιεργεί ισχυρούς δεσμούς αλληλεγγύης, φιλίας και έρωτα. Η σειρά πλησίασε αυτούς τους νέους με το σκοπό να τονίσει το αυτονόητο: Ο,τι δηλαδή ο νοητικά υστερών έχει και αυτός πρόσωπο και ότι το πρόσωπο εν τέλει δεν είναι δωρεά, αλλά κατάκτηση και μια συνεχής διαδικασία που προϋποθέτει τη σχέση με την τριβή με τους άλλους και που οδηγεί όχι μόνο στην αυτοαναγνώριση, αλλά και στην αναγνώριση του προσώπου των άλλων. Σενάριο - σκηνοθεσία Λευτέρης Δανίκας.

ΛΕΖΑΝΤΑ

"Το Επος του '40 στ' αλβανικά βουνά". Η κ. Μαυρίκου με μέλη της οικογένειας που φιλοξένησε Ελληνες στρατιώτες του '40



Ευρωεκλογές Ιούνη 2024
Μνημεία & Μουσεία Αγώνων του Λαού
Ο καθημερινός ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ 1 ευρώ