Η ανάγκη αξιόλογης μείωσης των επιτοκίων, με τα οποία χορηγούνται τα δάνεια προς το δημόσιο τομέα - και όχι μόνο - ήταν το αντικείμενο σύσκεψης που πραγματοποιήθηκε χτες στο υπουργείο Εθνικής Οικονομίας. Η σύσκεψη αυτή πραγματοποιήθηκε κάτω από το βάρος της κοινής διαπίστωσης ότι το ύψος των επιτοκίων που ισχύουν σήμερα στην Ελλάδα είναι αρκετά υψηλότερο από το μέσο όρο της Κοινότητας και παρουσιάζει σημαντική απόκλιση από το ύψος των επιτοκίων που ορίστηκε με τη Συνθήκη του Μάαστριχτ για την ένταξη κάποιας χώρας στην ΟΝΕ. Η πολιτική ηγεσία του υπουργείου Εθνικής Οικονομίας εμφανιζόταν χτες - μετά τη σύσκεψη - αισιόδοξη για το στόχο της μείωσης των επιτοκίων στο ύψος που ορίζει η Συνθήκη του Μάαστριχτ.

Παράγοντας του υπουργείου Εθνικής Οικονομίας διατύπωνε την άποψη πως μεταξύ των κριτηρίων για την ένταξη της Ελλάδας στην ΟΝΕ είναι "να μειωθούν το 1999 τα επιτόκια ομολόγων του δημοσίου δεκαετούς διάρκειας κατά μέσο όρο 2 ποσοστιαίες μονάδες, δηλαδή από 8,3% που είναι σήμερα στο 6,3% το 1999". Ο ίδιος παράγοντας, με δηλώσεις του στα μέσα μαζικής ενημέρωσης, υποστήριζε πως δεν υπάρχει λόγος ανησυχίας ή λήψης μέτρων για τη μείωση των επιτοκίων, καθώς η κυβέρνηση εκτιμά ότι το μέσο επιτόκιο ομολόγων δεκαετούς διάρκειας θα μειωθεί φέτος κατά μία ποσοστιαία μονάδα (από 8,3% σήμερα στο 7,3% στο τέλος του χρόνου) και μέσα στο 1999 θα έχει πέσει στο 6,3%.

Αξίζει πάντως να σημειωθεί πως ενώ η κυβέρνηση δηλώνει αισιόδοξη ότι το μέσο επιτόκιο των ομολόγων δεκαετούς διάρκειας θα μειωθεί στο ερχόμενο δεκατετράμηνο κατά 2 ποσοστιαίες μονάδες, αποφεύγει να κάνει οποιαδήποτε πρόβλεψη και για αντίστοιχη μείωση στα επιτόκια των άλλων δανείων που χορηγούν οι τράπεζες (βραχυπρόθεσμα ή μεσοπρόθεσμα) στο δημόσιο ή τον ιδιωτικό τομέα. Για την ιστορία να αναφερθεί ότι το ύψος των επιτοκίων καταναλωτικών δανείων είναι πολλαπλάσιο του πληθωρισμού (από τριπλάσιο μέχρι και υπερτετραπλάσιο), ενώ τα επιτόκια που πληρώνει το δημόσιο για την κάλυψη των δανειακών του αναγκών με την πώληση εντόκων γραμματίων είναι υπερδιπλάσια του πληθωρισμού.

Στη χτεσινή σύσκεψη, που έγινε υπό την προεδρία του προέδρου του Συμβουλίου Οικονομικών Εμπειρογνωμόνων (ΣΟΕ) Γ. Στουρνάρνα - που είναι και σύμβουλος του υπουργού Εθνικής Οικονομίας - μετείχαν οι υποδιοικητές των κρατικών τραπεζών Ελλάδας (Α. Θωμόπουλος), Εθνικής (Ν. Καραμούζης), Εμπορικής (Μιχελής), Αγροτικής (Δ. Σαντιξής) και ο διοικητής της Ιονικής Β. Σταματόπουλος.

"Αποσύρεται" για την ώρα από την κυβέρνηση το σενάριο της απόσυρσης των οχημάτων παλαιάς τεχνολογίας που προγραμματιζόταν - σύμφωνα με όσα φημολογούνταν όλους τους προηγούμενους μήνες - για το 1999. Σύμφωνα με σχετικές δηλώσεις που έγιναν χτες από ανώτατο στέλεχος του υπουργείου Οικονομικών, το μέτρο της απόσυρσης δε θα εφαρμοστεί τελικά για το 1999, με το πρόσχημα ότι δεν είναι δυνατόν να προσμετρηθεί από τις αρμόδιες υπηρεσίες με ακρίβεια η επίπτωση που θα είχε ενδεχόμενη εφαρμογή του στον πληθωρισμό.

Η κυβέρνηση φαίνεται πως κατέληξε στην παραπάνω απόφαση, ανταποκρινόμενη σε σχετικές πιέσεις που ασκούσαν το τελευταίο διάστημα οι εισαγωγείς αυτοκινήτων, οι οποίοι ισχυρίζονται ότι η αγορά έχει "παγώσει", λόγω της σχετικής φιλολογίας που αναπτύσσεται, τόσο στο ζήτημα της απόσυρσης, όσο και στο ζήτημα της προωθούμενης μείωσης των ειδικών φόρων κατανάλωσης.

Στο μεταξύ σε εξέλιξη βρίσκεται η φιλολογία και η συζήτηση, που αναπτύσσεται στους κόλπους της κυβέρνησης το τελευταίο διάστημα για το ζήτημα της μείωσης των έμμεσων φόρων, σε κάποιες υπηρεσίες και αγαθά, στην κατεύθυνση της μείωσης του πληθωρισμού, ως ενός από τα κριτήρια ένταξης της χώρας στην ΟΝΕ.Την ίδια στιγμή, βέβαια, έχουν ληφθεί οριστικές αποφάσεις από τα κυβερνητικά στελέχη για την ουσία της οικονομικής πολιτικής του 1999, η εφαρμογή της οποίας θα επιφέρει περισσότερο από κάθε προηγούμενη χρονιά απώλειες στα λαϊκά εισοδήματα, αλλά και περαιτέρω πτώση του βιοτικού επιπέδου των εργαζόμενων, μέσα από μια συνεχιζόμενη συρρίκνωση του κράτους πρόνοιας. Κι αυτό γιατί η εισοδηματική πολιτική που αποφασίστηκε να εφαρμοστεί για το επόμενο έτος θα είναι η χειρότερη μετά την αντίστοιχη του 1992 (που έδινε αυξήσεις 0% + 0%), αφού θα προβλέπει αυξήσεις στους μισθούς των δημοσίων υπαλλήλων μόλις κατά 2%! Παράλληλα, ο προϋπολογισμός του 1999 και η επιδιωκόμενη μέσα από αυτόν μείωση του ελλείμματος σε επίπεδα χαμηλότερα του 2% του ΑΕΠ, στηρίζεται σε μια άνευ προηγουμένου συμπίεση των δαπανών κοινωνικού χαρακτήρα - πράγμα που δήλωσε και ο καθ' ύλην αρμόδιος υπουργός Γ. Παπαντωνίου - με αποτέλεσμα οι διάφοροι φορείς του δημοσίου που εξυπηρετούν κοινωνικούς σκοπούς να αντιμετωπίζουν πλέον πρόβλημα επιβίωσης.

Και ενώ οι παραπάνω ουσιαστικές πτυχές της οικονομικής πολιτικής για το 1999 έχουν ήδη οριστικοποιηθεί από την κυβέρνηση, παραμένουν σε εκκρεμότητα και εγκλωβισμένα στη δίνη της προσωπικής κόντρας που έχει αναπτυχθεί μεταξύ των αρμοδίων υπουργών, τα ζητήματα που έχουν να κάνουν με την προωθούμενη μείωση των έμμεσων φόρων. Ως γνωστόν, στην Κυβερνητική Επιτροπή της περασμένης Παρασκευής δεν πάρθηκαν αποφάσεις για το συγκεκριμένο θέμα της μείωσης των έμμεσων φόρων - που θα κοστίζει στον προϋπολογισμό συνολικά γύρω στα 180 δισ. δρχ. - λόγω της διαμάχης που επικρατεί μεταξύ του Γ. Παπαντωνίου και της Β. Παπανδρέου.

Τα διάφορα σενάρια μείωσης των έμμεσων φόρων που συζητούνται αυτές τις μέρες, αφορούν ως γνωστόν τα εξής:

• Μείωση του ΦΠΑ στα τιμολόγια της ΔΕΗ.Το πρώτο σενάριο προβλέπει μείωση στο 8% από 18% που είναι σήμερα. Σύμφωνα με ανώτατα στελέχη του υπουργείου Οικονομικών, η εφαρμογή του σεναρίου αυτού θα στοιχίζει στον προϋπολογισμό 80 δισ. δρχ. και θα "ωφελήσει" τον πληθωρισμό κατά 0,18 μονάδες. Αξίζει να σημειωθεί ότι οι ωφελημένοι μιας τέτοιας ρύθμισης θα είναι οι μεγαλοβιομήχανοι, οι οποίοι θα αποκομίζουν κέρδος ύψους 50 δισ. δρχ.(από το παραπάνω συνολικό κόστος των 80 δισ. δρχ.), ενώ το όφελος στους καταναλωτές θα ανέρχεται σε 30 δισ. δρχ. Υπάρχει και ένα δεύτερο σενάριο, που προβλέπει μείωση του ΦΠΑ στα τιμολόγια της ΔΕΗ από 18% σε 15%.Η υλοποίηση του σεναρίου αυτού εκτιμάται ότι θα επιφέρει κόστος 25 δισ. δρχ. στον προϋπολογισμό και όφελος της τάξης του 0,06% στον πληθωρισμό.
• Μείωση του Ειδικού Φόρου Κατανάλωσης στα αυτοκίνητα κατά 20% - 25%, που θα επιφέρει κόστος 85 δισ. δρχ. και όφελος στον πληθωρισμό της τάξης του 0,35%.