Η παράδοση της εγχώριας αμυντικής βιομηχανίας βορά στα ξένα πολυεθνικά στρατιωτικοβιομηχανικά μεγαθήρια, η συρρίκνωση και τελικά η διάλυσή της, είναι ένας απ' τους κύριους στόχους της κυβέρνησης, στα πλαίσια μιας πολιτικής συρρίκνωσης και μαρασμού της βιομηχανικής βάσης της χώρας στο όνομα των ευρωενωσιακών επιλογών, αλλά και της γενικότερης πολιτικής εξάρτησης.

Οι πρόσφατες δηλώσεις των υπουργών Αμυνας Α. Τσοχατζόπουλου και Ανάπτυξης Β. Παπανδρέου, σε ημερίδα του Συνδέσμου Ελλήνων Κατασκευαστών Πολεμικού Υλικού, αποκάλυψαν σε όλες τις διαστάσεις τους κυβερνητικούς στόχους. Ο υπουργός Αμυνας σημείωσε ότι η ελληνική αμυντική βιομηχανία πρέπει να ενταχθεί στα ευρωπαϊκά προγράμματα και κάνοντας σαφές τι εννοεί, συμπλήρωσε πως "όταν οι μεγάλες ευρωπαϊκές μονάδες και οι κολοσσοί συνενώνονται, όταν σήμερα η μια εταιρία είναι γερμανική και την άλλη βδομάδα γίνεται γαλλική και μετά γίνεται αγγλική, καταλαβαίνετε ότι δεν είναι δυνατόν να συνεχίσουμε στην Ελλάδα με μικρομάγαζα"! Η κ. Παπανδρέου έκανε λόγο για "εξυγίανση" των αμυντικών βιομηχανιών, βαφτίζοντας έτσι την ιδιωτικοποίηση που προωθείται με τη μέθοδο της συμπαραγωγής και η οποία θα σημάνει την απορρόφηση των επιχειρήσεων απ' τους πολυεθνικούς κολοσσούς.

Οι αποφάσεις του ΚΥΣΕΑ μετά από λίγες μέρες, σχετικά με το πρώτο τμήμα του νέου εξοπλιστικού προγράμματος ύψους 1 τρισ. δρχ., όπου καμιά παραγγελία, ούτε με τη μορφή του αντισταθμιστικού οφέλους δεν ανακοινώθηκε για τις ελληνικές βιομηχανίες, συμπληρώνει το σκηνικό!Το έδαφος έχει προετοιμαστεί με τη συστηματική χρόνια υπονόμευση των επιχειρήσεων.

Το σοβαρό αυτό ζήτημα για την κατάσταση και τις προοπτικές της εγχώριας αμυντικής βιομηχανίας, αποτέλεσε θέμα ημερίδας που διοργάνωσε πρόσφατα η Κεντρική Επιτροπή του ΚΚΕ,στην οποία συμμετείχαν συνδικαλιστές και εκπρόσωποι όλων των επιχειρήσεων αυτών. Η όλη συζήτηση ήρθε να επιβεβαιώσει τις μέχρι τώρα επισημάνσεις του Κόμματος για τη χρόνια υπονόμευσή τους, τις εγκληματικές στοχεύσεις της κυβέρνησης, αλλά και να αναδείξει την ορθότητα της θέσης του ΚΚΕ για τη δημιουργία ενιαίου φορέα αμυντικής βιομηχανίας, 100% στο δημόσιο με εκσυγχρονισμό και ανάπτυξή του προς όφελος της εθνικής οικονομίας και της άμυνας της χώρας.

Σ' ένα "μαγαζάκι", παράρτημα των πολυεθνικών πολεμικών βιομηχανιών, σχεδιάζει η κυβέρνηση να μετατρέψει την ΠΥΡΚΑΛ,προχωρώντας στην αυτονόμηση τμημάτων της και ιδιωτικοποίησή τους, στη συρρίκνωση άλλων και στη δραστική μείωση του προσωπικού μέχρι και κατά 811 άτομα τα επόμενα χρόνια.Αυτά προβλέπονται σε επιχειρησιακό σχέδιο,που είναι έτοιμο και προωθείται προς υλοποίηση.

Σε πρώτη φάση, στο στόχαστρο μπαίνει ο εμπορικός τομέας, που αναμένεται να είναι ο πιο κερδοφόρος και που περιλαμβάνει το εργοστάσιο του Λαυρίου,το οποίο παράγει εκρηκτικά, τα τμήματα μεταλλικών κατασκευών, τα τμήματα κατασκευής φυσιγγιών κυνηγιού, λεβήτων κλπ. Ειδικά για το τμήμα κατασκευής ράουλων, το οποίο είναι νεκρό εδώ και 3 - 4 χρόνια, στα πλαίσια της ιδιωτικοποίησής του θα "αναστηθεί" παίρνοντας δουλιές απ' τη ΔΕΗ, ενώ προβλέπεται η πρόσληψη σε αυτό εργαζομένων με μερική απασχόληση. Σε δεύτερη φάση προωθείται η ιδιωτικοποίηση και του αμυντικού τομέα, μέσω της εξεύρεσης "στρατηγικού επενδυτή".

Οσον αφορά το προσωπικό, προβλέπεται η δραστική μείωσή του, ξεκινώντας με την απομάκρυνση 350 ατόμων, που στα επόμενα πέντε χρόνια μπορεί να φτάσουν και τα 811. Παράλληλα, προβλέπεται πάγωμα αποδοχών για πέντε χρόνια και περικοπή βασικών εργασιακών κατακτήσεων στο χώρο. Αυτοί που θα φύγουν προβλέπεται να είναι οι "νέοι", που έχουν μέχρι 20 χρόνια υπηρεσίας, δημιουργώντας ερωτηματικά για την ύπαρξη και αυτής της συρρικνωμένης επιχείρησης, αφού στα επόμενα 5 - 6 χρόνια οι παλιοί θα συνταξιοδοτηθούν.

Ηδη η κυβέρνηση έχει "φροντίσει" να δημιουργήσει τις προϋποθέσεις για την υλοποίηση των σχεδίων της, οδηγώντας τη σε παραγωγική υποβάθμιση. Η επιχείρηση λειτουργεί σήμερα στο 40% των παραγωγικών δυνατοτήτων της και με 50% υποαπασχόληση του προσωπικού.

Για το επιχειρησιακό σχέδιο ήδη έχουν ξεκινήσει συζητήσεις με τα σωματεία, σε μια προσπάθεια να αποσπάσει η κυβέρνηση την επιδιωκόμενη "συναίνεση". Σ' αυτό χέρι βοηθείας δίνει η πλειοψηφία του σωματείου του Υμηττού, που συμφωνεί με την αυτονόμηση του εμπορικού τομέα και με τη μετοχοποίηση, αρκεί οι "μέτοχοι να προέρχονται απ' τον ευρωπαϊκό χώρο"!

"Σύννεφα" μαζεύονται και πάνω απ' την Ελληνική Αεροπορική Βιομηχανία (ΕΑΒ), που αν και δεν αντιμετωπίζει τα οικονομικά και παραγωγικά προβλήματα των άλλων αμυντικών βιομηχανιών, ωστόσο έχει μπει και αυτή στο στόχαστρο των πολυεθνικών και της κυβέρνησης.

Με βάση μελέτη που ετοίμασε ιδιωτική εταιρία, άρχισαν να "παίζουν" σενάρια για αυτονόμηση τμημάτων της ΕΑΒ και για δημιουργία θυγατρικών, στα πλαίσια συμπαραγωγών με ξένες πολυεθνικές, ενόψει του νέου εξοπλιστικού προγράμματος. Τα σενάρια αυτά απορρίπτουν οι εργαζόμενοι, εκτιμώντας πως με τη "σαλαμοποίηση" της ΕΑΒ ανοίγει ο δρόμος για την ιδιωτικοποίηση αυτών των τμημάτων με κερδοφόρες δραστηριότητες και το μαρασμό της εναπομείνασας επιχείρησης.

Αυτή την περίοδο υπάρχουν μια σειρά εργασίες που έχει αναλάβει η επιχείρηση απ' την Πολεμική Αεροπορία (δομική αναβάθμιση των F-16, αναβάθμιση του ηλεκτρονικού συστήματος των F-4, συντηρήσεις κινητήρων κλπ.), αλλά και απ' τη συνεργασία με ξένες επιχειρήσεις, αναλαμβάνοντας την κατασκευή τμημάτων αεροσκαφών. Ομως, δε λείπουν τα προβλήματα, π.χ., τμήματα ηλεκτρονικών και αεροκατασκευών, αφού δεν καλύπτουν πλήρως τις παραγωγικές δυνατότητες. Επίσης και οικονομικά προβλήματα, λόγω οφειλών αρκετών δισ. δρχ. του υπουργείου Αμυνας από παραγγελίες που έχουν ολοκληρωθεί, με αποτέλεσμα να καταφεύγει στο δανεισμό.

Στο εξοπλιστικό πρόγραμμα του 1 τρισ. δρχ. δεν περιλαμβάνεται η ΕΑΒ!Η διοίκηση της επιχείρησης προσανατολίζεται στην υπογραφή κατ' αρχήν συμφωνιών για συμπαραγωγές με ξένες εταιρίες (π.χ. με την αμερικανική NORTHROP GRUMMAN για συμπαραγωγή στο αεροσκάφος έγκαιρης προειδοποίησης και ελέγχου). Συμφωνίες που ουσιαστικά δίνουν "μπόνους" στις ξένες εταιρίες να αναλάβουν τις δουλιές, ενώ μένει ανοιχτό τι μέρος της παραγωγής θα πάρει η ΕΑΒ, με κίνδυνο ακόμα και να είναι τελικά ζημιογόνο.

"Εν αναμονή" ιδιωτικοποίησης βρίσκεται η ΕΛΒΟ στη Θεσσαλονίκη και απώλειας της θέσης εργασίας τους οι 950 περίπου εργαζόμενοι σε αυτήν, καθώς απ' ό,τι διαφαίνεται και από δηλώσεις κυβερνητικών στελεχών είναι η πρώτη αμυντική βιομηχανία που θα παραδοθεί στα χέρια ιδιωτών.

Ηδη έχει προσληφθεί ιδιωτική εταιρία, που θα αναλάβει να συντάξει το επιχειρησιακό σχέδιο για την "εξυγίανση" και ιδιωτικοποίηση της ΕΛΒΟ. Διάφορα σενάρια προωθούνται, όπως να δοθεί πακέτο μετοχών σε "στρατηγικό επενδυτή" ή να μεταβιβαστεί πλήρως ή να μπει στο χρηματιστήριο κ.ά. Η κυβέρνηση έχει "φροντίσει" και για την "προίκα" στον επίδοξο αγοραστή. Ετσι, η ΕΛΒΟ είναι η μόνη κρατική αμυντική βιομηχανία που η κυβέρνηση της έδωσε το Δεκέμβρη του '97, με προγραμματικές συμφωνίες, παραγγελίες ύψους 170 δισ. δραχμών και πενταετούς διάρκειας. Λίγο δηλαδή πριν την έναρξη ισχύος κοινοτικής οδηγίας, που δεν επιτρέπει προγραμματικές συμφωνίες για προμήθειες του δημοσίου και επιβάλλει διεθνείς διαγωνισμούς.

Η ΕΛΒΟ είναι η μεγαλύτερη κατασκευάστρια εταιρία τροχοφόρων στη χώρα και η μοναδική ελληνική βιομηχανία οχημάτων, στρατιωτικών και πολιτικών, ενώ τα τελευταία χρόνια παρουσιάζει συνεχώς κέρδη. Αυτή την περίοδο, ωστόσο, παρουσιάζει υποαπασχόληση μηχανημάτων και προσωπικού κατά 35%, λόγω του ότι δεν έχουν αρχίσει να υλοποιούνται οι προγραμματικές συμφωνίες.

Οι πρόσφατες κινητοποιήσεις των εργαζομένων στην Ελληνική Βιομηχανία Οπλων (ΕΒΟ), για την καταβολή δεδουλευμένων τους, έφεραν στο προσκήνιο, με τον πιο χειροπιαστό τρόπο, το παραγωγικό και οικονομικό τέλμα στο οποίο έχει οδηγηθεί σκόπιμα από την κυβέρνηση η επιχείρηση. Η κυβέρνηση έχει δημιουργήσει το κατάλληλο κλίμα και ήδη έχει δρομολογήσει διαδικασίες για το πέρασμα της επιχείρησης στα χέρια "στρατηγικού επενδυτή".

Απ' τον περασμένο Ιούνη είναι έτοιμο επιχειρησιακό σχέδιο, που προβλέπει δραστική μείωση του προσωπικού και συρρίκνωση δραστηριοτήτων, ενώ ένα απ' τα σενάρια που προωθεί είναι και αυτό της μετοχοποίησης. Συγκεκριμένα, σχεδιάζεται σε πρώτη φάση μείωση του προσωπικού κατά 300 άτομα, με τη μορφή των μετατάξεων. Η μεγαλύτερη μείωση (120 εργαζόμενοι) θα γίνει απ' το εργοστάσιο της Μάνδρας και αυτό όχι τυχαία. Το συγκεκριμένο εργοστάσιο "εκτιμάται" ότι έχει ελάχιστες παραγωγικές δυνατότητες και προτείνεται η δραστική συρρίκνωσή του και η μετατροπή του ουσιαστικά σε ένα μικρό μηχανουργείο, προς το παρόν...

Η όλη λογική, που διαπνέει το επιχειρησιακό σχέδιο, είναι το πώς θα μειώσει το κόστος λειτουργίας της επιχείρησης, ώστε αυτό να προσαρμοστεί στις μικρού μεγέθους παραγγελίες που θα δίνονται απ' τις προμήθειες του ελληνικού στρατού. Αλλωστε, και στην απόφαση του ΚΥΣΕΑ για το πρώτο τμήμα του εξοπλιστικού προγράμματος, ύψους 1 τρισ. δραχμών, δεν προβλέπεται ούτε μια παραγγελία για την ΕΒΟ, ούτε καν με τη μορφή του αντισταθμιστικού οφέλους.

Στο μεταξύ, η επιχείρηση έχει οδηγηθεί σε έναν φαύλο κύκλο, απ' τον οποίο δεν μπορεί να ξεφύγει. Μεγάλες παραγγελίες δεν έχουν δοθεί φέτος, όποιες έχουν εγκριθεί είναι μόνο στα χαρτιά και δεν έχουν προχωρήσει γιατί δεν υπάρχουν χρήματα για πρώτες ύλες, ενώ η επιχείρηση εξωθείται συνεχώς στο δανεισμό (μόνο φέτος 6,5 δισ. δρχ.) για να καλύψει λειτουργικά έξοδα. Ετσι, η παραγωγική δραστηριότητα στο εργοστάσιο της Μάνδρας αγγίζει το μηδέν, το εργοστάσιο Λαυρίου λειτουργεί υποτυπωδώς, ενώ μικρή δραστηριότητα υπάρχει στο εργοστάσιο του Αιγίου.

Κείμενα: Ντίνα ΝΤΑΒΟΥ