Στις 17 Νοέμβρη 1918 συνήλθε το Πρώτο Ιδρυτικό Συνέδριο του Κόμματός μας. Η ΚΕ του ΚΚΕ αφιέρωσε ολόκληρη τη χρονιά στην 80ή επέτειο του Κόμματος. Σήμερα, μέρα που κλείνουν ακριβώς τα 80 χρόνια, ο "Ρ" δημοσιεύει αποσπάσματα από τη Διακήρυξη της ΚΕ του ΚΚΕ.

***

Το Κόμμα μας υπήρξε "τέκνο της ανάγκης κι ώριμο τέκνο της οργής", όπως εύστοχα το είπε ο μεγάλος Κώστας Βάρναλης. Το γέννησε και το ανέθρεψε η ελληνική οικονομική και κοινωνική πραγματικότητα. Υπήρξε, είναι και θα παραμείνει σάρκα και αίμα της εργατικής τάξης, του πιο πρωτοπόρου τμήματος του λαού μας. Η εμφάνιση του ΚΚΕ σηματοδότησε την πολιτική και ιδεολογική χειραφέτηση αυτής της τάξης.

Η Μεγάλη Οχτωβριανή Επανάσταση, που φέτος συμπληρώνει 80 χρόνια, συγκλόνισε τον κόσμο το Νοέμβρη (με το νέο ημερολόγιο) του 1917. Επιτάχυνε τη δημιουργία πολλών κομμουνιστικών κομμάτων σε διάφορες χώρες. Η νίκη της είχε ευεργετική επίδραση και στην Ελλάδα. Συνέβαλε στη διάδοση του επιστημονικού σοσιαλισμού και στην επίσπευση της ίδρυσης του Κόμματός μας.

Ογδόντα χρόνια μετά, αντίθετα προς όλες τις ψευδοπροφητείες για τη διάλυση και το θάνατό του, το ΚΚΕ παραμένει όρθιο, ζωντανό και μαχητικό. Πέρασε μέσα από τη "φωτιά και το σίδερο", από παντοειδείς διώξεις, σκληρές δοκιμασίες, συνεχείς συκοφαντίες, ομαδικές συλλήψεις, απάνθρωπα βασανιστήρια, φυλακίσεις, εκτοπίσεις και εκτελέσεις μελών και στελεχών του. Πέρασε τη μισή ζωή και δράση του στην παρανομία.

Πολλές φορές ποικιλώνυμοι διώκτες και αντίπαλοί του θριαμβολόγησαν ότι "συνέτριψαν" και "διέλυσαν" το ΚΚΕ. Πρόσφατα, ύστερα από τα συγκλονιστικά γεγονότα στις πρώην σοσιαλιστικές χώρες και ιδιαίτερα στην πρώην Σοβιετική Ενωση, πολλοί ήταν εκείνοι που "προφήτεψαν" ξανά το τέλος του ΚΚΕ. Αλλοι πανηγύρισαν, πιστεύοντας ότι μείωσαν, εξασθένισαν, απογύμνωσαν το ΚΚΕ από την επιρροή του στο λαό. Ολοι αυτοί έπεσαν έξω στους υπολογισμούς και στις επιδιώξεις τους.

Το ΚΚΕ άντεξε. Είναι και παραμένει πάντοτε όρθιο.

Οι δυσμενείς εξελίξεις της περιόδου 1989 - 1991 δεν άλλαξαν στο παραμικρό την ακλόνητη πεποίθηση και πίστη μας στη σοσιαλιστική και κομμουνιστική προοπτική ως ιστορική αναγκαιότητα, αλλά και δυνατότητα. Η ανθρώπινη ιστορία είναι διαδικασία συνεχούς προόδου, που συντελείται μέσα και από παλινδρομήσεις και προσωρινές υποχωρήσεις. Ομως, η μετάβαση από το "βασίλειο της ανάγκης" στο "βασίλειο της ελευθερίας" είναι νομοτελειακή.

Στη μακρόχρονη ύπαρξη και δράση του, το ΚΚΕ υπερασπίστηκε με συνέπεια και αποφασιστικότητα τους ανθρώπους του μόχθου. Προσπάθησε να τους αποσπάσει από τις επιδράσεις της αστικής τάξης και των πολυποίκιλων προπαγανδιστικών μηχανισμών της, από την υποταγή, τη συνθηκολόγηση, τη μοιρολατρία. Προσπάθησε να διαλύσει τις αυταπάτες περί μεταρρυθμίσεων, να δείξει το δρόμο της συνειδητοποίησης των συμφερόντων των εργαζομένων, της ενότητας, της οργάνωσης και του αδιάκοπου αγώνα για διεκδίκηση του δίκαιου που αντιστοιχεί στον κλεμμένο ιδρώτα τους.

Το Κόμμα μας υποστήριξε, πάντοτε, έντονα και με κάθε ευκαιρία, τους αγώνες όλων των εργαζομένων. Δεν υπήρξε δίκαιος αγώνας, μικρός ή μεγάλος, που να μην είχε την ανυστερόβουλη και γενναία συμπαράσταση του ΚΚΕ. Δεν υπήρξε αυθαιρεσία, αντιδημοκρατική και αντισυνδικαλιστική ενέργεια, δίωξη και τρομοκρατία σε βάρος των εργαζομένων, που το ΚΚΕ δεν τη στιγμάτισε, δεν τη χτύπησε και δεν την κατήγγειλε.

Το 8ωρο (το 7ωρο αργότερα, σε ορισμένους κλάδους), οι κοινωνικές ασφαλίσεις, οι συλλογικές συμβάσεις εργασίας, η χορήγηση επιδομάτων στους ανέργους, η διανομή γης στους αγρότες, η ισοτιμία των γυναικών, η υποχρεωτική δημόσια και δωρεάν παιδεία, η προστασία της επαγγελματικής στέγης και πολλές άλλες σημαντικές κατακτήσεις οφείλονται σε μεγάλο βαθμό στην ακαταπόνητη και επίμονη πάλη των κομμουνιστών. Οφείλονται, ταυτόχρονα, στην επίδραση που άσκησε το σοσιαλιστικό σύστημα, ανοίγοντας νέους ελπιδοφόρους ορίζοντες σε όλα τα θύματα της εκμετάλλευσης και καταπίεσης.

Υποχρέωσε τους κεφαλαιοκράτες να συναινούν στην απόσπαση των λίγων για να αποφεύγουν τη μοιραία γι' αυτούς ανατροπή της εκμεταλλευτικής κοινωνίας τους και την απώλεια των πάντων.

Το ΚΚΕ έδωσε ιδιαίτερη σημασία στα προβλήματα της γυναίκας, όταν η τεράστια πλειοψηφία των γυναικών ζούσε σε καθεστώς καταπίεσης, καθυστέρησης και αμάθειας, μακριά από κάθε κοινωνική και πολιτική δραστηριότητα. Αξίωσε από την πρώτη στιγμή ίσα δικαιώματα και για τα δύο φύλα: Δικαίωμα ψήφου, ίση αμοιβή για ίση προσφορά εργασίας. Ιδρυση νηπιακών και παιδικών σταθμών, ώστε οι μητέρες να μπορούν να εργάζονται. Αμεση αντιμετώπιση των οξύτατων γυναικείων προβλημάτων, μέτρα για την προστασία της μητρότητας. Εργάστηκε δραστήρια για την αφύπνιση και συνειδητοποίηση των γυναικών, καθώς και για την προσέλκυσή τους στον αγώνα για διεκδίκηση και υπεράσπιση τω δικαιωμάτων και των συμφερόντων τους.

Το ΚΚΕ διεκδίκησε τα δικαιώματα της νεολαίας στη ζωή, στη μόρφωση, στη δουλιά, στην ψυχαγωγία, στον αθλητισμό. Στάθηκε συνεπής υπερασπιστής όλων αυτών των ζωτικών και ευγενικών αναγκών των νέων ανθρώπων.

Στην ογδοντάχρονη ιστορία του, το ΚΚΕ επιτέλεσε ένα τεράστιο και πολύμορφο ιστορικό έργο προς όφελος του λαού και της πατρίδας μας:

Καταπολέμησε το σοβινισμό και το μεγαλοϊδεατισμό, που οδήγησαν σε τυχοδιωκτισμούς και εθνικές τραγωδίες, με αποκορύφωμα τη Μικρασιατική Καταστροφή. Ανέδειξε έμπρακτα τον αληθινό πατριωτισμό, πλουτίζοντας το περιεχόμενό του με τον προλεταριακό διεθνισμό και την αλληλεγγύη των λαών. Αντίστοιχα, στιγμάτισε την πατριδοκαπηλία, την προδοσία των εθνικών συμφερόντων, το ξεπούλημα των πλουτοπαραγωγικών πηγών της χώρας μας στα ξένα συμφέροντα. Πολέμησε το φασισμό, τα αλλεπάλληλα στρατιωτικά πραξικοπήματα και δικτατορικά καθεστώτα που επιβλήθηκαν κατά καιρούς από τις ξένες και ντόπιες αντιδραστικές δυνάμεις. Αντιτάχθηκε στις ωμές επεμβάσεις πρώτα των Αγγλων και αργότερα των Αμερικανών ιμπεριαλιστών. Στο καθεστώς της αμερικανοκρατίας και στις υποδουλωτικές συμφωνίες για την ένταξη της χώρας στο ΝΑΤΟ. Στην εγκατάσταση των αμερικανικών βάσεων, στην είσοδο στην ΕΟΚ και στην Ευρωπαϊκή Ενωση, στην ολέθρια Συμφωνία του Μάαστριχτ. Αγωνίστηκε για την εθνική ανεξαρτησία και κυριαρχία.

Μεγάλη και σημαντική είναι η συμβολή του ΚΚΕ στη μελέτη των οικονομικών και άλλων προβλημάτων της χώρας, στην επιστημονική απόρριψη των αντιδραστικών θεωριών, στην υποστήριξη προοδευτικών μέτρων σε διάφορους τομείς της οικονομίας, στην επεξεργασία επιστημονικών σχεδίων για την εκβιομηχάνιση της πατρίδας μας και στην ορθολογική αξιοποίηση του φυσικού της πλούτου και του ανθρώπινου δυναμικού της, στην επίλυση των μεγάλων προβλημάτων της υγείας και της παιδείας.

Ξεσκέπασε το νόημα της "Μεγάλης Ιδέας" της ελληνικής αστικής τάξης και της θεωρίας της "Ψωροκώσταινας", ιδεολογικού προκαλύμματος της υποτέλειας και της εξάρτησης της ολιγαρχίας του τόπου από το ξένο κεφάλαιο και το διεθνή ιμπεριαλισμό, που συμπαρέσυρε σε δεινή θέση ολόκληρο τον ελληνικό λαό. Το ΚΚΕ απόδειξε ότι η Ελλάδα δεν είναι η φτωχή χώρα που παρουσίαζε η προπαγάνδα της άρχουσας τάξης για να διαιωνίσει την εξάρτηση από το ξένο κεφάλαιο και τις ιμπεριαλιστικές δυνάμεις. Εξάλλου, η φτώχεια αυτή πλήττει μόνο το λαό, την ίδια στιγμή που τα ντόπια και ξένα μονοπώλια, στις ίδιες συνθήκες, αποκομίζουν απροσμέτρητα κέρδη.

Αντίθετα προς τις αντιλαϊκές θεωρίες και απόψεις, το ΚΚΕ, στο 7ο Συνέδριό του, το 1945, επεξεργάστηκε ένα συγκεκριμένο πρόγραμμα κοινωνικοοικονομικής ανάπτυξης της χώρας μας, διακηρύσσοντας ότι αυτή μπορεί να στηριχτεί στις δικές της δυνάμεις και να διεκδικήσει μια πραγματικά ανεξάρτητη οικονομική βάση. Η Ελλάδα, με το μόχθο και τον ιδρώτα των εργαζομένων της, μπορεί να αναπτυχθεί (και θα αναπτυχθεί) οικονομικά, προς όφελος αυτών των ίδιων των δημιουργών της ανάπτυξής της.

Το ΚΚΕ επεξεργάστηκε επίσης το πρόβλημα της κοινωνικοοικονομικής ανάπτυξης της χώρας μας στα προγραμματικά Συνέδριά του, στο 9ο, στο 10ο και το πρόσφατο 15ο Συνέδριο.

Σύμφωνα με τις θέσεις του 15ου Συνεδρίου, ο ελληνικός λαός θα απαλλαγεί από τα δεσμά και τις συνέπειες της καπιταλιστικής εκμετάλλευσης, της ιμπεριαλιστικής καταπίεσης και εξάρτησης, όταν η εργατική τάξη, με τους συμμάχους της, τους μισοπρολετάριους, τη φτωχή αγροτιά και τα πιο καταπιεσμένα λαϊκά μικροαστικά στρώματα της πόλης, θα πραγματοποιήσει τη σοσιαλιστική επανάσταση και θα προχωρήσει στην οικοδόμηση του σοσιαλισμού και του κομμουνισμού.Η νεολαία θα παίξει δραστήριο ρόλο στον αγώνα για το σοσιαλισμό και την οικοδόμησή του. Το ΚΚΕ επιδιώκει να πείσει και άλλα τμήματα των μεσαίων στρωμάτων, ότι τα μακροπρόθεσμα συμφέροντά τους δεν υπηρετούνται με τη διατήρηση του καπιταλιστικού συστήματος. Η πορεία της σοσιαλιστικής οικοδόμησης θα εξαλείψει τις αυταπάτες για τον καπιταλισμό, θα διαλύσει τις προκαταλήψεις τους για το σοσιαλισμό.

Η αντιιμπεριαλιστική αντιμονοπωλιακή δημοκρατική γραμμή πάλης συμβάλλει σήμερα στη συσπείρωση της μεγάλης πλειοψηφίας του λαού, στην αντίσταση και υπεράσπιση των συμφερόντων του από την επιθετικότητα και τον καταιγισμό μέτρων που προωθεί το μεγάλο κεφάλαιο. Είναι ο δρόμος που βοηθάει να αλλάξει ο συσχετισμός δυνάμεων, να γίνει η προσέγγιση και, με ορισμένες προϋποθέσεις, να πραγματοποιηθεί η μετάβαση στο σοσιαλισμό.

Η ΚΕ, τιμώντας τα 80 χρόνια του ΚΚΕ, απευθύνει θερμό χαιρετισμό στην εργατική τάξη της χώρας μας, στους αλλοδαπούς εργάτες που ζουν στην Ελλάδα, στην αγροτιά, στους βιοτέχνες, στους επαγγελματίες, στους συνταξιούχους, στους μετανάστες, στα στρατευμένα παιδιά του λαού, στους αγωνιστές που έζησαν τα χρόνια της προσφυγιάς, σ' αυτούς που ακόμα δεν απέκτησαν την ελληνική ιθαγένεια. Ιδιαίτερα, απευθύνεται στις γυναίκες και στους νέους, που υφίστανται με ιδιαίτερη σκληρότητα τις συνέπειες της κρίσης. Καλεί σε συσπείρωση και αγώνα, για τα επείγοντα προβλήματα του λαού, προτείνοντας μακροπρόθεσμες, βαθιές και βιώσιμες αλλαγές.

Η κοινωνία της εκμετάλλευσης και τους κέρδους δεν έχει προοπτική!

Η ΚΕ αποτίνει φόρο τιμής στους χιλιάδες ήρωες και μάρτυρες. Διαβεβαιώνει, εξ ονόματος όλων των μελών του ΚΚΕ, ότι το Κόμμα μας θα συνεχίσει να αγωνίζεται για την ίδια υπόθεση, για την οποία εκείνοι έδωσαν τη ζωή τους: Για την ευημερία και ευτυχία του λαού μας, για την εθνική ανεξαρτησία και την εδαφική ακεραιότητα της χώρας μας, για την ειρήνη στην περιοχή μας και σε όλη τη Γη, για το σοσιαλισμό και τον κομμουνισμό.

Το ΚΚΕ είναι και θα είναι παρόν στην πρώτη γραμμή όλων των αγώνων και δραστηριοτήτων που φέρνουν τη σφραγίδα των εργατικών και λαϊκών διεκδικήσεων. Απλώνει το χέρι σε όλες τις λαϊκές δυνάμεις, που σήμερα αναζητούν έναν άλλο δρόμο για την ελληνική κοινωνία, ένα δρόμο διαφορετικό από εκείνους στους οποίους μας ανάγκασαν μέχρι τώρα να βαδίσουμε.

Το Κόμμα μας, ενισχυμένο με τις αποφάσεις του 15ου Συνεδρίου του, έχοντας διδαχτεί από τις νίκες του, αλλά και από τα λάθη και τις ελλείψεις του, δίνει τη μάχη της συσπείρωσης των λαϊκών αγωνιστικών, ριζοσπαστικών δυνάμεων της ελληνικής κοινωνίας, με την πρωτοπορία της εργατικής τάξης, για τη διαμόρφωση του Αντιιμπεριαλιστικού Αντιμονοπωλιακού Δημοκρατικού Μετώπου Πάλης. Αντάξια της 80χρονης επετείου μας θα είναι η νέα και πιο ορμητική μας δράση, ο ζήλος για γνώση της θεωρίας μας, για ανάπτυξη και εμπλουτισμό της στις νέες συνθήκες.

Η ΚΕ καλεί τα μέλη και τους φίλους του ΚΚΕ και της ΚΝΕ να πρωτοστατήσουν σ' αυτήν την προσπάθεια με πνεύμα αυτενέργειας και πρωτοβουλίας, σε στενή σύνδεση με τις πιο προοδευτικές λαϊκές δυνάμεις, με τους νέους, που σκιρτούν για μια μεγάλη λαϊκή αντεπίθεση, που θα διεκδικήσει βαθιές αλλαγές και ουσιαστικές ρήξεις.

Ο στρατηγικός στόχος του Κόμματός μας είναι ο σοσιαλισμός και ο κομμουνισμός, που σήμερα, παρά τις ανατροπές, παραμένει επίκαιρος. Το ΚΚΕ στηρίζεται στην επιστημονική θεωρία του μαρξισμού - λενινισμού και στα συμπεράσματα και στους προβληματισμούς που έχουν προκύψει από την οικοδόμηση του σοσιαλιστικού συστήματος στον 20ό αιώνα. Αφετηρία για τη μετάβαση της χώρας μας στο σοσιαλισμό θα είναι η επαναστατική κατάκτηση της εξουσίας από την εργατική τάξη και τους συμμάχους της. Αυτό θα έχει ως αποτέλεσμα την κοινωνικοποίηση των βασικών μέσων παραγωγής και το σοσιαλιστικό σχεδιασμό της οικονομίας. Η δικτατορία του προλεταριάτου εκφράζει μιαν ανώτερη μορφή δημοκρατίας με βασικό χαρακτηριστικό της την ενεργητική συμμετοχή της εργατικής τάξης, του λαού, στην επίλυση των βασικών προβλημάτων οικοδόμησης της σοσιαλιστικής κοινωνίας και στον έλεγχο της εξουσίας και των οργάνων της.

Ο 21ος αιώνας θα είναι αιώνας ανασύνταξης και ενδυνάμωσης του εργατικού- κομμουνιστικού κινήματος. Αιώνας κοινωνικών και λαϊκών κινημάτων και εξεγέρσεων. Θα είναι ο αιώνας, στον οποίο ο σοσιαλισμός θα ξαναγίνει η ελπίδα και το στήριγμα των λαών, στη μεγάλη τους έφοδο ενάντια στον ιμπεριαλισμό, στο καπιταλιστικό σύστημα.

Το Δεύτερο Συνέδριο του ΣΕΚΕ, 5-12 Απρίλη (18-25) 1920