Η επίκληση του "μονόδρομου" προς την ΟΝΕ, ο χαρακτηρισμός αυτής της προοπτικής από τους θιασώτες της Ευρωπαϊκής Ενωσης ως "εθνικός στόχος", γίνεται η αιχμή της προπαγάνδας για την επιβολή της πιο αντιλαϊκής - αντιδραστικής πολιτικής για την εργατική τάξη και τα άλλα λαϊκά στρώματα. Μέσα από τα λεγόμενα προγράμματα "σύγκλισης", εντείνεται η αφαίμαξη των λαϊκών εισοδημάτων, η εκμετάλλευση, προκειμένου η άρχουσα τάξη να πετύχει την αύξηση των κερδών της και την ενίσχυση της εξουσίας της. Η ένταξη της καπιταλιστικής Ελλάδας στο ΕΥΡΩ προπαγανδίζεται περίπου ως πανάκεια για την αντιμετώπιση λαϊκών προβλημάτων από τις δυνάμεις του ευρωμονόδρομου και ας ζει ο λαός τη σκληρή πραγματικότητα μιας πολιτικής εχθρικής για τα συμφέροντά του και τα δικαιώματά του. Αυτή η πραγματικότητα καθορίζει αντικειμενικά και την αντίθεση της συντριπτικής πλειοψηφίας του λαού με την πορεία που χάραξαν τα μονοπώλια για την ευρωπαϊκή ενοποίηση, αντίθεση που επίσης αντικειμενικά οδηγεί στον αγώνα για την ανατροπή αυτής της πολιτικής. - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - -

Για την πορεία της ενοποίησης και την πολιτική που εφαρμόζεται στη χώρα μας, προκειμένου να υπηρετηθεί αυτή η πορεία, μιλούν στο "Ρ" η Μαρία Νεγρεπόντη - Δελιβάνη, καθηγήτρια Οικονομίας στο Πανεπιστήμιο και ο Αντώνης Ντρέκος, μέλος του Οικονομικού Τμήματος της ΚΕ του ΚΚΕ.

- Στην Ελλάδα εφαρμόζεται μια σκληρή πολιτική λιτότητας στο όνομα εκπλήρωσης των κριτηρίων του Μάαστριχτ. Ποιο είναι το σχόλιό σας;

- Μαρία Νεγρεπόντη - Δελιβάνη: Τα κριτήρια του Μάαστριχτ, όπως είναι γνωστό, είναι καθαρά μονεταριστικά και πολύ σκληρά. Για την Ελλάδα αποδεικνύεται - βάσει των τελευταίων ετών - ότι όλο το κόστος το έχουν πληρώσει κατά πρώτο λόγο οι εργαζόμενοι και οι συνταξιούχοι και κατά δεύτερο λόγο όλοι οι μικροεπαγγελματίες. Αυτό έχει δώσει μία νέα διανομή του εισοδήματος για τους μισθωτούς - κυρίως χαμηλόμισθους - και συνταξιούχους σε σχέση με τις δεκαετίες πριν από το '80, που είναι σαφώς δυσμενέστερη γι' αυτές τις κατηγορίες.

- Αυτό έγινε μόνο στην Ελλάδα ή στην Ευρωπαϊκή Ενωση συνολικά;

- Μαρία Νεγρεπόντη - Δελιβάνη: Νομίζω ότι στην Ελλάδα είναι πολύ πιο έντονη η μορφή αυτή της - ας πούμε - ληστείας εναντίον των εισοδημάτων αυτών των τάξεων, των κοινωνικών ομάδων. Και έξω βέβαια, σε άλλες χώρες, το μερίδιο των μισθών μέσα στο εθνικό εισόδημα μειώνεται. Οχι όμως όσο έχει πέσει στην Ελλάδα. Το μερίδιο των μισθών στο εθνικό εισόδημα στην Ελλάδα παρουσιάζει πτώση τα τελευταία περίπου 16 χρόνια και είναι πάρα πολύ έντονο. Και η ορατή μείωση του μεριδίου των μισθών στο εθνικό εισόδημα είναι μεγαλύτερη από 5% που φαίνεται από τα επίσημα στοιχεία για την περίοδο μεταξύ '82 και '97, αν συνυπολογίσουμε τις απώλειες που προκαλούνται από την τελική αναδιανομή του εθνικού εισοδήματος. Πρώτον, είναι οι απώλειες που προκαλούνται με το φορολογικό σύστημα. Με τη φορολογία αφαιρείται από τους μισθούς και συντάξεις το μερίδιο εκείνο που θα έπρεπε να πληρώνεται από μη μισθωτούς και μη συνταξιούχους. Επειδή όμως οι δεύτεροι δεν πληρώνουν τους φόρους που τους αναλογούν - φοροδιαφεύγουν - και το μερίδιο αυτό εξακολουθεί να πληρώνεται από τους μισθωτούς και συνταξιούχους. Δεύτερον, πρέπει να συνυπολογίσουμε και τις επιπτώσεις από την ανεργία στην Ελλάδα, που επίσημα βρίσκεται στο 10,3% και αυξάνει συνεχώς. Εγώ έχω δε στοιχεία από ξένες πηγές ότι η ανεργία στην Ελλάδα ανέρχεται στο 13%. Αυτή η ανεργία στους νέους είναι γύρω στο 30% ή και 40% σε ορισμένες περιοχές, όπως στη Δυτική Μακεδονία, στην Ηπειρο και στη Θράκη. Επομένως αφαιρείται και από κει ένα ποσοστό εισοδήματος. Αλλά και ο "κοινωνικός μισθός" και οι συντάξεις υποφέρουν με τη συρρίκνωση του "κράτους πρόνοιας" και με την κατεδάφιση των παραδοσιακών εργασιακών σχέσεων.

- Εφαρμόζονται τα λεγόμενα προγράμματα σύγκλισης της ΝΔ (1993-97), το "αναθεωρημένο" του ΠΑΣΟΚ (1994-99) και το "επικαιροποιημένο" πρόγραμμα του ΠΑΣΟΚ, που παρατείνει τη λιτότητα μέχρι το 2001. Μπορούμε να μιλήσουμε για πραγματική σύγκλιση με τις οικονομίες των άλλων αναπτυγμένων χωρών της ΕΕ;

- Μαρία Νεγρεπόντη - Δελιβάνη: Οχι, δεν μπορούμε να μιλήσουμε για πραγματική σύγκλιση. Μπορούμε να μιλήσουμε μόνο για τρικ, για τεχνάσματα, τα οποία χρησιμοποιούν για να καλύψουν ένα ένα αυτά τα κριτήρια. Δηλαδή για να περιορίσουνε τα ελλείμματα έχουνε κάνει την παρακράτηση των μισθών, έχουνε περάσει έξοδα σε προηγούμενες χρονιές. Επίσης, για τον ίδιο λόγο, δεν τιμαριθμοποίησαν τη φορολογική κλίμακα και αυτό είχε σαν συνέπεια την αύξηση των φορολογικών βαρών για τους μισθωτούς. Ετσι ενώ τα εισοδήματά τους στη διετία 1996-98 δείχνουν να έχουν αυξηθεί κατά 20%, η φορολογική επιβάρυνση των μισθωτών και συνταξιούχων έχει αυξηθεί κατά 63%.

- Ποια είναι η σχέση του λεγόμενου Συμφώνου Σταθερότητας και των προγραμμάτων "σύγκλισης";

- Αντώνης Ντρέκος: Το "Σύμφωνο Σταθερότητας" είναι η άδεια παραμονής στην ΟΝΕ με τίμημα που θα πληρωθεί - όπως είπαμε προηγούμενα - πανάκριβα από τον ελληνικό λαό και από τους άλλους λαούς των χωρών - μελών. Το δε πρόγραμμα σύγκλισης είναι το διαβατήριο εισόδου στην ΟΝΕ.

- Μαρία Νεγρεπόντη - Δελιβάνη: Συμφωνώ απόλυτα με αυτά που είπε ο κ. Ντρέκος και θα ήθελα να προσθέσω μερικά στοιχεία. Κατ' αρχήν για το αν μπορέσουμε να πιάσουμε το 3,5% αύξησης του ΑΕΠ, εγώ το αμφισβητώ αυτό. Εν πάση περιπτώσει όλη αυτή η προβλεπόμενη αύξηση θα προέλθει από τα πακέτα της ΕΕ, τα οποία δεν είναι καθόλου σίγουρο ότι θα τα πάρουμε. Και δεν είναι σίγουρο, γιατί ακριβώς όλοι αυτοί οι εταίροι, οι οποίοι μετέχουν περισσότερο στις δαπάνες του Ταμείου Συνοχής, έχουν αρχίσει να διαμαρτύρονται και πρώτη απ' όλες η Γερμανία. Επίσης, η διεύρυνση θα περιορίσει τις δυνατότητες να εξακολουθούμε να παίρνουμε - εμείς και όλος ο ευρωπαϊκός νότος - σημαντικά πακέτα από την ΕΕ. Και θα ήθελα να επισημάνω πως αν προς το παρόν η κρίση η οποία υπάρχει σε παγκόσμια βάση δεν έχει εμφανή σημεία στην ελληνική οικονομία - μία μικρή χώρα - μια μικρή οικονομία, αυτό δε σημαίνει ότι δε θα φανούν οι συνέπειες αργότερα. Με δεδομένο μάλιστα ότι όλες οι χώρες έχουν μειώσει τις αρχικές τους προβλέψεις για το ρυθμό αύξησης του ΑΕΠ - εκτός από την ελληνική κυβέρνηση που εξήγγειλε και επιμένει να θεωρεί ρεαλιστικό το στόχο για αύξηση του ΑΕΠ 3,5% - με κάνει να αμφισβητώ την εκπλήρωση του συγκεκριμένου στόχου, από τον οποίο εξαρτώνται όλοι οι υπόλοιποι.

- Ποιες θα είναι οι επιδράσεις στην ασκούμενη οικονομική πολιτική με την εφαρμογή του ΕΥΡΩ;

- Μαρία Νεγρεπόντη - Δελιβάνη: Μας χωρίζουν μόνο λίγες μέρες πριν αρχίσει να λειτουργεί το ΕΥΡΩ και το τοπίο είναι περισσότερο από ομιχλώδες για το πού πάμε. Για το τι αρμοδιότητες θα έχει η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα, στην οποία έχει παραχωρηθεί η χάραξη και άσκηση της νομισματικής και δημοσιονομικής πολιτικής. Ηδη υπάρχουν πολλές αντιδράσεις μεταξύ των τραπεζιτών και του Ντούισεμπεργκ. Υπάρχουν επίσης αντιδράσεις και μεταξύ πολιτικών των επιμέρους κρατών, οι οποίοι αντιλαμβάνονται ότι την ευθύνη της δημοσιονομικής και νομισματικής πολιτικής των κρατών τους δε θα την έχουν, πλέον, οι ίδιοι, αλλά η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα. Δηλαδή, οι πολιτικοί της ΕΕ έχουν παραχωρήσει στην ΕΚΤ, χωρίς καλά καλά να το έχουν καταλάβει, ένα πολύ μεγάλο μέρος των αρμοδιοτήτων που αναφέρεται στον οικονομικό τομέα, ο οποίος βέβαια θα πρέπει να πούμε ότι είναι και ο πρώτος για έναν πολιτικό, για μία κυβέρνηση.

- Τι ακριβώς σημαίνει η φορολογική εναρμόνιση η οποία επιδιώκεται στην Ευρωπαϊκή Ενωση και ποιες θα είναι οι συνέπειές της; Πώς είναι δυνατόν να συμβιώσουν στον ίδιο οικονομικό οργανισμό χώρες που παρουσιάζουν τόσο μεγάλες διαφορές στον τομέα των ελλειμμάτων;

- Μαρία Νεγρεπόντη - Δελιβάνη: Οπως είπα και προηγουμένως αυτό το μοντέλο είναι καταδικασμένο, αφού επιχειρεί να βάλει στο ίδιο επίπεδο αναπτυσσόμενες και αναπτυγμένες οικονομίες. Στις προηγούμενες δεκαετίες μαθαίναμε ότι αυτό είναι κάτι αδύνατο. Ολα τα ως τώρα διαθέσιμα στοιχεία έχουν αποδείξει ότι τέτοια συστήματα έχουν ως αποτέλεσμα να κάνουν τις πλούσιες χώρες πλουσιότερες και τις φτωχές φτωχότερες και στο εσωτερικό κάθε χώρας λίγους πλούσιους και πολλούς φτωχούς.Αυτά έχουν ξεχαστεί τώρα και έχουμε το σύστημα της παγκοσμιοποίησης, που ισοπεδώνει τους πάντες με ένα ορισμένο μοντέλο. Αυτό γίνεται και με την ΟΝΕ και μάλιστα σε μεγαλύτερο βαθμό. Μα άλλες ανάγκες έχει μια οικονομία σαν την ελληνική, που πραγματικά πρέπει να αναπτυχθεί και να έχει μια πραγματική σύγκλιση με το μέσο ευρωπαϊκό επίπεδο και άλλες έχει η Γερμανία, η Γαλλία, το Λουξεμβούργο, το Βέλγιο, που είναι ήδη στην κορυφή.

- Αντώνης Ντρέκος: Νομίζω ότι ο κόσμος δεν έχει πληροφορηθεί για το τι θα περάσει μέσα από τη φορολογική εναρμόνιση στα κράτη - μέλη. Αυτό λοιπόν θα είναι το αμέσως επόμενο βήμα, δηλαδή η θεσμική αναμόρφωση στον τομέα της φορολογικής εναρμόνισης. Με δύο λόγια θα επιχειρηθεί η δημιουργία ενός ενιαίου συστήματος φορολογίας στην Ευρωπαϊκή Ενωση. Τι θα γίνει μ' αυτό; Η ΕΕ έχει ήδη στα χέρια της μια σειρά μηχανισμών για να επιβάλει αυτή την πορεία. Εχει την πολυμερή εποπτεία, έχει τις συστάσεις για τα ελλείμματα, τις γενικές κατευθύνσεις της οικονομικής πολιτικής. Τώρα πάει να επιδράσει καταλυτικά και στο σκέλος των εσόδων του προϋπολογισμού σ' όλα τα κράτη -μέλη. Θα επιδρά με τέτοιο τρόπο ώστε το σύνολο του προϋπολογισμού να βρίσκεται κάτω από τον απόλυτο έλεγχο των κοινοτικών οργάνων.Θα αναφερθώ σε ένα παράδειγμα που έχει σχέση με το ΦΠΑ. Σύμφωνα με τη φορολογική εναρμόνιση, η είσπραξη του ΦΠΑ, πλέον, θα γίνεται στη χώρα καταγωγής και όχι στη χώρα κατανάλωσης του προϊόντος. Αυτό όπως καταλαβαίνετε θα έχει οδυνηρές συνέπειες για χώρες όπως η Ελλάδα, όπου θα δημιουργηθεί ακόμη μεγαλύτερο πρόβλημα στο ελλειμματικό εμπορικό ισοζύγιο.

- Οι υπέρμαχοι του Μάαστριχτ επικαλούνται τον "πακτωλό" χρημάτων που εισπράττει η Ελλάδα κάθε χρόνο με τα διάφορα "πακέτα", ότι χρηματοδοτείται η ανάπτυξη και η σύγκλιση της οικονομίας με τις άλλες χώρες - μέλη της ΕΕ και πως εκτός ΕΕ η κατάσταση θα ήταν χειρότερη και για τα ελλείμματα του ισοζυγίου. Τι απαντάτε σ' αυτά;

- Μαρία Νεγρεπόντη - Δελιβάνη: Η ΕΕ έχει έντονο πλεονασματικό εξωτερικό ισοζύγιο, αλλά η Ελλάδα έχει ελλειμματικό. Αυτό το ελλειμματικό ισοζύγιο, ως προς την υπόλοιπη ΕΕ γίνεται όλο πιο ελλειμματικό τα τελευταία χρόνια. Αυτό βεβαίως δείχνει ότι η ελληνική οικονομία όχι μόνο δε συγκλίνει σε όρους ανταγωνιστικότητας, αλλά αποκλίνει.Ακούγεται λοιπόν ότι από τότε που μπήκαμε στην ΕΟΚ έχουμε εισπράξει σαν χώρα τεράστια ποσά με τα περίφημα "πακέτα" για να κάνουμε τις διαρθρωτικές μας βελτιώσεις στο εσωτερικό, ανεξάρτητα από το πόσο καλά τα αξιοποιούμε. Δε λαμβάνεται, όμως, καθόλου υπόψη το γεγονός ότι έχουμε ένα συνεχώς διευρυνόμενο ελλειμματικό εμπορικό ισοζύγιο. Αν βάλετε αυτά τα δύο στη ζυγαριά, δεν ξέρω ποιο έχει μεγαλύτερη σημασία. Το ότι η Ελλάδα θα έχει ένας διαρκώς μεγαλύτερο ελλειμματικό ισοζύγιο ή αυτά τα "πακέτα"; Δεδομένου μάλιστα ότι και αυτά τα κονδύλια χρησιμοποιούνται κατά 50% μόνο, γιατί δεν αρκεί να σου δώσουν χρήματα, πρέπει και να μπορείς να τα χρησιμοποιήσεις.

- Αντώνης Ντρέκος: Εγώ θα είμαι λίγο πιο απόλυτος σε σχέση με το αποτέλεσμα. Συνήθως κάποιοι κάνουν μια λογιστική ερμηνεία των πραγμάτων, "εισροές - εκροές". Αν το κάνουμε έτσι, πράγματι το αποτέλεσμα βγαίνει θετικό. Ανεξάρτητα από το γεγονός ότι αυτές οι εισροές απ' τα ταμεία στο συντριπτικό ποσοστό είναι με προδιαγραφές της ΕΕ και όχι με βάση τις εθνικές μας προτεραιότητες, ανεξάρτητα από το γεγονός ότι απαιτείται και εθνική συμμετοχή για τη χρηματοδότηση των έργων και ανεξάρτητα από το γεγονός ότι αυτές οι κοινοτικές επιχορηγήσεις συνεχώς θα μειώνονται, για να βρούμε το πραγματικό αποτέλεσμα θα πρέπει να συνυπολογίσουμε από το 1981 - τότε που μας μίλαγαν σ' όλους τους τόνους για τα 300 εκατομμύρια της ενιαίας αγοράς της Ευρώπης κ. ά. - την πορεία του εμπορικού ισοζυγίου με τις χώρες της ΕΕ. Τότε το αποτέλεσμα θα είναι εξαιρετικά αρνητικό για τη χώρα μας.

- Θέλετε να πείτε ότι η ελλειμματικότητα του ισοζυγίου οφείλεται στο ότι ήμασταν μέλη της ΕΕ και πως θα ήταν μικρότερη αν η Ελλάδα ήταν εκτός ΕΕ;

- Αντώνης Ντρέκος: Αυτό είναι καθαρό γιατί έχουν περιοριστεί οι εμπορικές σχέσεις με τις άλλες χώρες μη μέλη της ΕΕ. Αυτή μάλιστα η κατάσταση θα χειροτερέψει. Ειδικά για το γεωργικό ισοζύγιο, που βρίσκεται ήδη σε δραματικά επίπεδα, θα πρέπει να περιμένουμε ότι θα φτάσει σε ύψη ρεκόρ με τη διεύρυνση. Με τη διεύρυνση θα απαιτηθεί μια νέα Κοινή Αγροτική Πολιτική, εκεί θα μπουν και νέα ζητήματα ποσοστώσεων και επιδοτήσεων.

- Μαρία Νεγρεπόντη - Δελιβάνη: Η Ελλάδα με βάση τη συμμετοχή της στο συνολικό Ακαθάριστο Κοινοτικό Προϊόν θα έπρεπε να δίνει για τον κοινοτικό προϋπολογισμό το 1,5% του εθνικού ΑΕΠ και δίνει το 1,6%. Αυτά τα οποία χάνουμε με τις εμπορικές σχέσεις με την Ευρωπαϊκή Ενωση μετά το 1990, τα έχουμε κερδίσει σταδιακά με το εμπορικό μας ισοζύγιο με τα Βαλκάνια. Πράγμα το οποίο σημαίνει ότι είμαστε μη ανταγωνιστικοί με την Ευρωπαϊκή Ενωση, είμαστε όμως ακόμη ανταγωνιστικοί μέσα στα Βαλκάνια, είναι πολύ σαφή τα πράγματα. Ως προς την Κοινή Αγροτική Πολιτική θα ήθελα να προσθέσω ότι όταν θα ενταχθούν στην ΕΕ οι τέως σοσιαλιστικές χώρες θα πρέπει να δίνεται σ' αυτές το μεγαλύτερο μέρος της Κοινής Αγροτικής Πολιτικής και επομένως θα είναι σχεδόν μηδενικές οι παροχές προς την Ελλάδα. Και να προσθέσω ότι η ΚΑΠ περιορίζεται, πράγμα που θα δημιουργήσει έντονα προβλήματα στους Ελληνες αγρότες.

- Πώς απαντάτε στο επιχείρημα εκείνων που υποστηρίζουν πως αν η Ελλάδα δεν εκπληρώσει τα κριτήρια για την ένταξή της στην ΟΝΕ το 2001, αυτό θα ισοδυναμεί με "εθνική καταστροφή"; Υπάρχουν όμως άλλες λύσεις - και από το χώρο των πανεπιστημιακών κύκλων - που να αμφισβητούν το "μονόδρομο" της ΟΝΕ;

- Μαρία Νεγρεπόντη - Δελιβάνη: Μέχρι τώρα τα μέσα μαζικής ενημέρωσης ωραιοποιούν αυτό το "όραμα", χωρίς να δίνουν καμιά απολύτως εξήγηση για το τι ακριβώς υπάρχει και θα υπάρξει. Απλώς επαναλαμβάνουν ότι θα μπούμε σε έναν παράδεισο και ότι αυτό είναι ο "εθνικός μας στόχος". Επομένως ο κόσμος μέχρι τώρα έλεγε "ναι, θέλουμε να μπούμε στην ΟΝΕ". Μου προξένησε όμως κατάπληξη κάτι που πέρασε στα "ψιλά γράμματα", αλλά είναι το πιο συντριπτικό στοιχείο που έχουμε τον τελευταίο καιρό σε σχέση με την ΟΝΕ. Το γεγονός ότι από 77% συναίνεση του ελληνικού πληθυσμού έχουμε πέσει στο 50% και μάλιστα χωρίς καμιά ενημέρωση. Αυτό συνέβη απλά και μόνο γιατί ο καθένας από μας άρχισε πλέον να αισθάνεται στο πετσί του τι σημαίνει για τον ίδιο αυτή η πορεία προς την ΟΝΕ. Δεν ξέρει βέβαια ότι αυτή η πορεία δε θα τελειώσει το 2001, αν θα μπούμε στο ΕΥΡΩ, αλλά θα εξακολουθήσει και κατά πάσα πιθανότητα θα γίνει και σκληρότερη, επ' αόριστον.

Ο λεγόμενος ευρωσκεπτικισμός έχει αναπτυχθεί πολύ στην Ευρώπη. Εδώ, απ' όσο μπορώ να γνωρίζω, υπάρχουν ελάχιστοι σε πανεπιστημιακό τουλάχιστον επίπεδο που θα μπορούσαμε να τους ονομάσουμε "ευρωσκεπτικιστές". Αυτό οφείλεται στο ότι στην Ελλάδα δεν υπήρχαν περιθώρια για να σκεφθεί κανείς ότι υπάρχουν και άλλες λύσεις, δεδομένου ότι εμφανίζεται σαν πρωταρχικός "εθνικός στόχος". Αν λοιπόν κάποιος βγει απ' αυτόν τον "εθνικό στόχο", αν ήμασταν στο Μεσαίωνα, θα τον έριχναν στην πυρά. Εχω το αίσθημα όταν γράφω κάποια άρθρα, ή όταν μιλώ και παίρνω θέσεις τέτοιες σαν κι αυτές που σας ανέπτυξα εναντίον αυτού του μοντέλου που προωθείται, ότι είμαι αιρετική, επομένως έχει ένα κόστος αυτό. Τουλάχιστον θα μπορούσαμε να πούμε τι πρέπει να διεκδικήσουμε, εμείς όμως δε διαπραγματευόμαστε τίποτα. Μπήκαμε μέσα και ό,τι μας πούνε λέμε "ναι" και επιβάλλουμε τις θυσίες εκεί που τις επιβάλλουμε, πάντα στους ίδιους. Ακουσα πρόσφατα τον κ. Παπαντωνίου που έλεγε ότι εμείς κάναμε ό,τι ήθελε η ΟΝΕ και επομένως θα πρέπει να γίνουμε δεκτοί.

- Τι θα μπορούσε να γίνει απέναντι σ' αυτή την παγκοσμιοποίηση, για μια πολιτική υπέρ των εργαζομένων;

- Αντώνης Ντρέκος: Κατά τη γνώμη μου, δεν μπορεί να θεωρείται ούτε μονόδρομος ούτε εθνικός στόχος μία πορεία και μία πολιτική, η οποία ακρωτηριάζει την παραγωγική βάση της χώρας και καταδικάζει τη μεγάλη πλειοψηφία του ελληνικού λαού να πληρώνει πανάκριβα το τίμημα της προσαρμογής, ενώ την ίδια ώρα οι ελάχιστοι κερδίζουν όσο περνά ο χρόνος όλο και περισσότερο. Κατά συνέπεια για μένα δίνει απάντηση η ίδια η ζωή για το αν είναι μονόδρομος και αν πρέπει να θεωρείται εθνικός στόχος η ουσία αυτής της συγκεκριμένης ασκούμενης οικονομικής πολιτικής. Κανείς δε δικαιούται να αμφισβητήσει τα ευρωπαϊκά οράματα των πολιτών και της χώρας μας. Το ζητούμενο κατά τη γνώμη μου είναι: για ποιους είναι ενωμένη η Ευρώπη. Αν είναι ενωμένη, έχοντας στο κέντρο της προσοχής της τον άνθρωπο και κυρίως τον εργαζόμενο άνθρωπο, τότε μιλάμε για μια άλλη Ευρώπη. Δε μιλάμε γι' αυτή την Ευρώπη που προωθούν με τη Συνθήκη του Μάαστριχτ, η οποία έχει αποδειχθεί ότι έχει προσανατολιστεί αποκλειστικά στην υπεράσπιση των συμφερόντων μιας χούφτας τραπεζιτών, μεγαλοβιομηχάνων και των παρατρεχάμενών τους. Αν λοιπόν μιλάμε για μια άλλη Ευρώπη, θα ήταν άσκηση επί χάρτου να σας πω σήμερα πως βλέπω ένα άλλο μοντέλο. Είναι μια υπόθεση που έχει δυναμική, που έχει άμεση σχέση με την ανάπτυξη των κινημάτων, αυτών που βλέπουν ότι αυτό το μοντέλο δεν τους ταιριάζει, ή ακριβέστερα πάει κόντρα στα συμφέροντά τους. Από τη δυναμική ανάπτυξη αυτών των κινημάτων θα προέλθει, και είμαι σίγουρος γι' αυτό, η ανάγκη συγκρότησης ενός πανευρωπαϊκού μετώπου, που θα έχει ως στόχο την ανατροπή αυτού του μοντέλου, τη διάλυση αυτού του μοντέλου και τη γέννηση μιας άλλης Ευρώπης, στην οποία το πάνω χέρι θα έχουν οι εργαζόμενοι και οι λαοί. Δεν μπορώ να απαντήσω τώρα με ένα σχέδιο που να δείχνει με τα σημερινά δεδομένα την άλλη Ευρώπη η οποία είναι το ζητούμενο, ζητούμενο όμως κυρίως του λαϊκού κινήματος στη χώρα μας, αλλά και σε όλη την ΕΕ.

- Μαρία Νεγρεπόντη - Δελιβάνη: Και να προσθέσω ότι αν είναι μονόδρομος και εθνικός στόχος θα πρέπει να τοποθετηθεί ο ελληνικός λαός...

- Αντώνης Ντρέκος: Εκεί θέλω να καταλήξω. Κανονικά θα έπρεπε αν είναι μονόδρομος και εθνικός στόχος αυτό να το κρίνει ο ίδιος ο ελληνικός λαός, ο οποίος δυστυχώς έχει μείνει όχι απλά στη γωνία, αλλά και εντελώς απληροφόρητος για την αιτία που γεννάει αυτές τις συνέπειες που περιέγραψε προηγούμενα η κα Δελιβάνη. Κατά συνέπεια, νομίζουμε πως είναι αυτονόητο να διεκδικούμε την ανάγκη ολόπλευρης ενημέρωσης του ελληνικού λαού γύρω από το πραγματικό περιεχόμενο της ΟΝΕ, των συνθηκών που καλύπτουν αυτή την πορεία και στη συνέχεια ένας πληροφορημένος λαός να κρίνει με την ψήφο του αν αυτό που συντελείται σήμερα και που του επιφυλάσσουν για το μέλλον είναι εθνικός στόχος ή όχι.

- Μαρία Νεγρεπόντη - Δελιβάνη: Επανερχόμαστε σε παλιά σχήματα γιατί η κόντρα που υπάρχει είναι μεταξύ κεφαλαίου και εργασίας σε όλη την Ευρώπη, είναι η μαρξιστική άποψη η οποία κερδίζει έδαφος σε επίπεδο σπουδών του Μαρξ στην Αμερική, που μέχρι τώρα δεν υπήρχε. Τώρα βέβαια και μέσα στην εργασία υπάρχουν διαφορές, υπάρχουν ανισότητες, οι ανισότητες αυτές όμως είναι μικρότερες από αυτές μεταξύ κεφαλαίου και εργασίας, πάντα και παντού. Πιστεύω λοιπόν ότι για λόγους στοιχειώδους ευαισθησίας θα έπρεπε να ερωτηθεί ο ελληνικός λαός αν θέλει να δεχτεί όλες αυτές τις θυσίες, όπως έχουν ήδη δρομολογηθεί και αν θέλει να εξακολουθήσει επ' αόριστον η συνέχιση αυτής της πορείας. Να του θέσουμε όμως ευθέως το ερώτημα, επίσημα, και να έχουμε το αποτέλεσμα, όπως κάνουν άλλες χώρες, όπως πολλές από τις σκανδιναβικές και όπως θα το κάνει και η Βρετανία, και όχι να λέμε αυθαίρετα ότι είναι ένας "εθνικός στόχος" και ότι όλοι πρέπει να ισοπεδωθούμε σ' αυτόν το στόχο. Θα ήθελα ακόμη με την ευκαιρία να υπογραμμίσω την ανάγκη, ενόψει ευρωεκλογών, να έχει ο ελληνικός λαός μια πλήρη ενημέρωση για όλα αυτά που συζητήσαμε σήμερα. Ετσι, ώστε να πάει στις κάλπες εν γνώσει του (εάν δεν υπάρξει δημοψήφισμα) για να δώσει μια τάση ως προς το αν δέχεται ή όχι αυτή τη δρομολογημένη κατάσταση. Γνωστού όντος ότι το ΚΚΕ είναι το μόνο κόμμα που αντιτίθεται και σ' αυτό το μοντέλο, θα μπορούσε η αύξηση του ποσοστού του να ερμηνευτεί σαν δείκτης μιας έντονης αντίδρασης. Βέβαια, είναι αδύνατο να εκφραστεί το 50% που δηλώνει ότι είναι κατά της ΟΝΕ σε ποσοστό του ΚΚΕ, όμως αυτοί που θα ερμηνεύσουν το αποτέλεσμα, θα πρέπει να λάβουν υπόψη τους αυτή την τάση.

- Αντώνης Ντρέκος: Μια και όλα δείχνουν ότι θα πάμε το Φλεβάρη στη διαδικασία επικύρωσης της Συνθήκης του Αμστερνταμ στη Βουλή θα έπρεπε από τώρα να έχει ξεκινήσει μια διαδικασία αντικειμενικής ενημέρωσης του ελληνικού λαού για το περιεχόμενο αυτής της Συνθήκης, με ανάλογο προσανατολισμό όλων των εντύπων και ηλεκτρονικών ΜΜΕ και όχι με την αποσιώπηση ή διαστρέβλωση της άλλης άποψης.

Λάμπρος ΤΟΚΑΣ - Δάνης ΠΑΠΑΒΑΣΙΛΕΙΟΥ

Το Σύμφωνο Σταθερότητας είναι η άδεια παραμονής στην ΟΝΕ, με τίμημα που θα πληρωθεί πανάκριβα από τον ελληνικό λαό και από τους άλλους λαούς των χωρών - μελών. Το δε πρόγραμμα σύγκλισης είναι το διαβατήριο εισόδου στην ΟΝΕ

Τα μέσα μαζικής ενημέρωσης ωραιοποιούν το "όραμα" της ΟΝΕ, χωρίς να δίνουν καμιά απολύτως εξήγηση για το τι ακριβώς υπάρχει και θα υπάρξει. Απλώς επαναλαμβάνουν ότι θα μπούμε σε έναν παράδεισο. Αυτή η πορεία δε θα τελειώσει το 2001, αλλά θα εξακολουθήσει και θα γίνει και σκληρότερη