Η βελτίωση της ανταγωνιστικότητας της οικονομίας της Ευρωπαϊκής Ενωσης, έναντι των Ηνωμένων Πολιτειών και της Ιαπωνίας, είναι ένα από τα πιο γνωστά επιχειρήματα των θιασωτών του ΕΥΡΩ. Το επιχείρημα αυτό αποτελεί παραλλαγή της θέσης που διατύπωναν οι ιθύνοντες της Ευρωπαϊκής Ενωσης τη δεκαετία του '80, όταν ισχυρίζονταν ότι η ανάπτυξη θα φέρει απασχόληση και γενική ευημερία. Τώρα, λοιπόν, ισχυρίζονται ότι ο ανταγωνισμός και η ανταγωνιστικότητα θα δώσουν απάντηση τόσο στο πρόβλημα της ανεργίας, όσο και στην απόλυτη ή σχετική εξαθλίωση των εργαζομένων. Και στις δυο περιπτώσεις η πραγματικότητα αποκαθίσταται αν αλλάξουμε τις λέξεις "ανάπτυξη" και "ανταγωνιστικότητα" με την πρόταση: "κέρδη των πολυεθνικών, των τραπεζών, του μεγάλου κεφαλαίου".

Σήμερα και με αφορμή την εισαγωγή του ΕΥΡΩ η φιλολογία της "ανταγωνιστικότητας" επανέρχεται, συνοδευόμενη από την υπόσχεση ότι όσο θα βελτιώνεται η ανταγωνιστικότητα της οικονομίας θα μειώνονται οι τιμές των προϊόντων και των υπηρεσιών, ενώ οι επενδύσεις που θα γίνουν από τα κέρδη των επιχειρήσεων θα δώσουν νέες θέσεις εργασίας. Ετσι διατυπώνεται και η πρόσκληση προς τους εργαζόμενους να συμβάλουν στην αύξηση της ανταγωνιστικότητας των επιχειρήσεων και των οικονομιών, θυσιάζοντας, πρόσκαιρα δήθεν, τα εισοδήματα και τα δικαιώματά τους, για να ωφεληθούν μακροπρόθεσμα.

Η εμπειρία των τελευταίων χρόνων, ειδικά μετά την υπογραφή της Συνθήκης του Μάαστριχτ, μπορεί να δώσει την απάντηση σ' αυτή τη φιλολογία. Στο διάστημα αυτό το Ακαθάριστο Εθνικό Προϊόν (ΑΕΠ) όλων των χωρών - μελών αυξήθηκε εντυπωσιακά, τα κέρδη των επιχειρήσεων πολλαπλασιάστηκαν, η ανταγωνιστικότητά τους έναντι των αμερικανικών και των ιαπωνικών βελτιώθηκε σημαντικά και όμως οι εργαζόμενοι είδαν την αγοραστική τους δύναμη να μειώνεται δραματικά, το μερίδιο τους στην "πίτα" του ΑΕΠ αντί να μεγαλώσει μίκρυνε, όχι μόνο δε δημιουργήθηκαν περισσότερες θέσεις εργασίας, αλλά, αντιθέτως, είδαν την ανεργία να αυξάνεται αλματωδώς.

Στο βαθμό που η όποια αύξηση του ΑΕΠ δε συνοδεύεται από μηχανισμούς δίκαιης ανακατανομής του πλούτου, αποβαίνει αποκλειστικά υπέρ των κυρίαρχων τάξεων και σε βάρος των εκμεταλλευομένων. Τέτοιοι μηχανισμοί δεν υπάρχουν και δεν είναι δυνατόν να υπάρξουν στο καπιταλιστικό σύστημα. Επομένως η όποια θεωρία υπόσχεται ότι η "ανάπτυξη" και η "ανταγωνιστικότητα" στο σημερινό κοινωνικοοικονομικό σύστημα μπορεί να αποβούν υπέρ του "κοινού καλού" ισοδυναμεί με επικίνδυνη αυταπάτη. Ετσι, όπως μέχρι σήμερα, και στο μέλλον η "ανταγωνιστικότητα" δεν πρόκειται να έχει καμιά θετική συνέπεια για τους εργαζόμενους. Θα συνεχίσει να είναι το άλλοθι της εκμετάλλευσης, το προϊόν της οποίας θα συνεχίσει να καρπώνεται το μεγάλο κεφάλαιο, ενώ η θέση της εργατικής τάξης θα συνεχίσει να χειροτερεύει, η απόλυτη και η σχετική εξαθλίωση να μεγαλώνει.

Απ' την άλλη πλευρά βέβαια θα ήταν μέγιστη αφέλεια να πιστεύει κανείς ότι ο ενδοκαπιταλιστικός ανταγωνισμός, ο ανταγωνισμός μεταξύ των πολυεθνικών επιχειρήσεων, θα οδηγήσει σε βελτίωση της θέσης των εργαζομένων επειδή θα "μειωθούν οι τιμές". Αντίθετα, αυτό που βλέπουμε είναι ένας συναγωνισμός των πολυεθνικών για το ποια θα κάνει τις περισσότερες απολύσεις, ποια θα εφαρμόσει τις πιο αντεργατικές ρυθμίσεις, για να καταλάβουν την καλύτερη θέση στην αγορά.

Δ. Π.

Τις βάσεις για ανοιχτή ανάμειξη της Εκκλησίας στην πολιτική, με αντάλλαγμα την υποστήριξή της στην κυβερνητική πολιτική, έθεσαν, κατά τη χτεσινή τους συνάντηση, διάρκειας μιας ώρας, στο Μέγαρο Μαξίμου, ο πρωθυπουργός Κ. Σημίτης και ο αρχιεπίσκοπος Χριστόδουλος.

Με τις δηλώσεις που έκαναν μετά τη συνάντηση πρωθυπουργός και αρχιεπίσκοπος, δίνεται η εντύπωση για χάραξη κοινής πολιτικής Εκκλησίας και κράτους. Ως τομείς κοινού ενδιαφέροντος και κοινής δράσης αναφέρθηκαν στο μεν εξωτερικό η παρουσία στα Βαλκάνια και στην Ευρωπαϊκή Ενωση, στο δε εσωτερικό ο τομέας της κοινωνικής πολιτικής. Ο Κ. Σημίτης μίλησε για "από κοινού" αντιμετώπιση αυτών των θεμάτων και έκανε ειδική αναφορά στην "παρουσία της Ορθοδοξίας στα Βαλκάνια και στο γύρω κόσμο". Και σημείωσε: "Η Ορθοδοξία έπαιξε πάντα έναν πολύ σημαντικό ρόλο για το έθνος. Και σήμερα στο γύρω μας κόσμο έχει κύρος. Σήμερα υπάρχουν πολλές άλλες Εκκλησίες, οι οποίες έχουν στενή σύνδεση με τη δική μας Εκκλησία και αυτή τη στενή σύνδεση πρέπει να την αξιοποιήσουμε. Πρέπει να την αξιοποιήσουμε και για την Εκκλησία, αλλά και για την Ελλάδα". Επίσης ο πρωθυπουργός, ζήτησε τη βοήθεια της Εκκλησίας σε θέματα που έχουν σχέση με την Ευρώπη, υποσχόμενος κοινή εκμετάλλευση των δυνατοτήτων που υπάρχουν στα πλαίσια μιας "στενής επαφής" Εκκλησίας και κράτους. Στον εσωτερικό τομέα, ο Κ. Σημίτης στις δηλώσεις του συνέδεσε το "κοινωνικό έργο" της Εκκλησίας με αυτό που "επιδιώκει να πραγματοποιήσει το κράτος", νομιμοποιώντας κοινή πολιτική Εκκλησίας και κράτους σε προβλήματα, όπως είπε, που αφορούν την τάξη και την ασφάλεια των πολιτών, κατονομάζοντας τη μετανάστευση, τους πρόσφυγες, την εγκληματικότητα.

Ο αρχιεπίσκοπος μίλησε για επιβεβαίωση "της στενής και αγαστής συνεργασίας μεταξύ Εκκλησίας και πολιτείας" και ανέφερε ότι είχε την ευκαιρία να αναλύσει στον πρωθυπουργό "το γεγονός ότι η Εκκλησία έχει τη δύναμη, τη δυνατότητα και τη θέληση να συμβάλει στην αντιμετώπιση ποικίλων κοινωνικών προβλημάτων, όπως είναι η εγγύηση της κοινωνικής συνοχής και της ενότητας του λαού μας".Ο αρχιεπίσκοπος έκανε με τον τρόπο αυτό σαφές ότι είναι διατεθειμένος να προσφέρει τις "καλές" του υπηρεσίες του προς την κυβέρνηση και τον πρωθυπουργό. Μάλιστα, διαβεβαίωσε για τα "εκσυγχρονιστικά βήματα και την πορεία της Εκκλησίας" και τον ευρωπαϊκό προσανατολισμό της. Και δε δίστασε να διαβεβαιώσει για τη θέληση της Εκκλησίας να στηρίξει "τις κρίσιμες και σοβαρές επιλογές, καθώς και τους στόχους της κυβέρνησης, που αποβλέπουν στην ευημερία και στην ευτυχία του λαού μας". Ο αρχιεπίσκοπος ευχαρίστησε τον πρωθυπουργό για την "κατανόηση των θέσεων της Εκκλησίας και της ανάγκης κοινής συμπόρευσης για την αντιμετώπιση προβλημάτων που αναφέρονται στον ελληνικό λαό". Και ανήγγειλε την πρόθεση της Εκκλησίας για"πανεθνική σταυροφορία για την αντιμετώπιση της κακοποίησης των παιδιών και της παιδικής πορνείας, καθώς επίσης και για την αντιμετώπιση του ρατσισμού και της βίας".

Σύμφωνα με πληροφορίες, η συνάντηση χαρακτηρίζεται από τους ίδιους κύκλους, ως γόνιμη, χρήσιμη, εποικοδομητική και με ουσιαστικό περιεχόμενο. Και, όπως προσθέτουν, διεξήχθη σε κλίμα εγκαρδιότητας, η οποία χαρακτηρίζει τις σχέσεις αγαστής συνεργασίας Εκκλησίας και πολιτείας.

ΒΡΥΞΕΛΛΕΣ.-

Στην "Ατζέντα 2000" και στις "κατηγορίες" κατά της Ευρωπαϊκής Επιτροπής ήταν αφιερωμένη η χτεσινή συνεδρίαση της Επιτροπής Μονίμων Αντιπροσώπων (coperer), η πρώτη με τη γερμανική προεδρία.

Για την "Ατζέντα 2000" οι μόνιμοι αντιπρόσωποι συζήτησαν τη μέθοδο της διαπραγμάτευσης σχετικά με τα κρίσιμα θέματα που περιλαμβάνει. Η γερμανική προεδρία, όπως συμπεραίνεται από τη συζήτηση, είναι αποφασισμένη να καταβάλει πιεστικές προσπάθειες για να επιταχύνει τις σχετικές διαδικασίες, με στόχο να καταλήξουν οι "15" έγκαιρα σε κάποια συμβιβαστική λύση, ενόψειτου έκτακτου Ευρωπαϊκού Συμβουλίου τον προσεχή Μάρτη.

Για τις "κατηγορίες" κατά της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, που συγκλονίζουν την κοινοτική πρωτεύουσα, ενημέρωσε τους Μονίμους Αντιπροσώπους ο γενικός γραμματέας του Συμβουλίου Υπουργών κ. Τρογιάν.Σχετικά διατυπώθηκε έντονη ανησυχία για το κύρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, που θα αντιμετωπίσει την ερχόμενη βδομάδα και πρόταση μομφής στην Ολομέλεια του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου στο Στρασβούργο.

Αναφέρθηκαν ιδιαίτερα οι περιπτώσεις των δύο επιτρόπων, του Ισπανού Μ. Μαρίν και της Γαλλίδας Εντίθ Κρεσόν,που έχουν προκαλέσει πολλές αρνητικές αντιδράσεις.