ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ
ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ
Κυριακή 7 Μάρτη 1999
Σελ. /48
ΚΕΝΗ
Videodance: Μια καινούρια τέχνη

Ολες οι τέχνες, ανάμεσά τους και ο χορός, έχουν μια σχέση αλληλεπίδρασης με την κοινωνία, μέσα στην οποία υπάρχουν και δημιουργούν. Ετσι, στις σημερινές κοινωνικές συνθήκες και στη συγκεκριμένη χρονική στιγμή, λίγα χρόνια πριν τη νέα χιλιετία, η τεχνολογία έχει πια εισβάλει στην καθημερινή μας ζωή και η ανάπτυξή της γίνεται με ιλιγγιώδη ταχύτητα. Οπως ήταν επόμενο, οι τέχνες και ο χορός πιο συγκεκριμένα, δε θα μπορούσαν να αφήσουν ανεκμετάλλευτο ένα τέτοιο γεγονός.

Η σχέση της τεχνολογίας με το χορό έχει, πια, ένα ευρύ φάσμα εφαρμογών. Η αυτοματοποίηση των φωτιστικών και ηχητικών χειρισμών των θεάτρων είναι κοινός τόπος. Η χορογραφία μέσω ειδικών προγραμμάτων στον υπολογιστή αποκτά όλο και περισσότερες εφαρμογές. Οι πειραματικές παραστάσεις που συνδυάζουν επί σκηνής πραγματικά σώματα με εικονικά σώματα στον κυβερνοχώρο, ή η χρήση interactive συστημάτων, όπου με ηλεκτρόδια κολλημένα στο σώμα του χορευτή μεταδίδονται οι αλλαγές θερμοκρασίας ή οι μυικοί του σπασμοί και έτσι αλλάζει το ηχητικό ή το φωτιστικό περιβάλλον της παράστασης, αυξάνονται συνεχώς σε αριθμό.

Το videodance δεν είναι μόνο μια εφαρμογή της τεχνολογίας στο χορό, αλλά σηματοδοτεί τη γέννηση μιας καινούριας τέχνης, η οποία έχει, όπως είναι φυσικό, τους υποστηρικτές και τους επικριτές της. Οι τελευταίοι υποστηρίζουν ότι στο video χάνεται η φυσική παρουσία του ανθρώπινου σώματος, κάτι που υπάρχει πολύ έντονα στη ζωντανή παράσταση, και ότι δεν υφίσταται πια η ανταλλαγή ενέργειας μεταξύ του κοινού και των ερμηνευτών. Οι υποστηρικτές από την άλλη μεριά, τονίζουν ότι η καθημερινή μας ζωή έχει κατακλυστεί από τις ποικίλες εφαρμογές της τεχνολογίας, έτσι που η αντίληψη και οι αισθήσεις μας να έχουν πια προσαρμοστεί στις νέες αυτές συνθήκες.Ιδιαίτερα χαρακτηριστικά

Η χρήση του βίντεο στο χορό ξεκινά από την απλή καταγραφή μιας παράστασης, μέχρι την καλλιτεχνική δημιουργία ενός νέου είδους τέχνης. Ο χορός, τέχνη εφήμερη, που πραγματώνεται μόνο στη διάρκεια της παράστασης και δεν αφήνει ίχνη στο χρόνο, είχε ανάγκη από κάποιο είδος καταγραφής. Το βίντεο έδωσε αυτή τη δυνατότητα και έτσι ο χορός επιμήκυνε τη ζωή του, αναπτύχθηκε η θεωρητική μελέτη του, αφού δημιουργήθηκε ένα σταθερό αντικείμενο αναφοράς που μπορεί κανείς να το παρακολουθήσει όσες φορές θέλει. Επανεκτιμήθηκαν έργα του παρελθόντος και διευρύνθηκε η έννοια της χορευτικής παράστασης: Από την ιδιαιτερότητα του αστάθμητου ανθρώπινου παράγοντα περάσαμε στη δυνατότητα ύπαρξης πολλαπλών όμοιων αντιτύπων (αντιγράφων).

Το βίντεο εμπλουτίζει το χορό με δυνατότητες που η ζωντανή παράσταση δεν μπορεί να δώσει. Οι πολλές κάμερες που μπορούν να χρησιμοποιηθούν δίνουν διαφορετικές οπτικές γωνίες του ίδιου έργου, πολλαπλασιάζοντας την εικόνα του, τονίζοντας μια ποικιλία στοιχείων και ανατρέποντας τη μετωπικότητα του χώρου. Δίνονται, δηλαδή, στοιχεία που ο θεατής μιας παράστασης δεν μπορεί να συλλάβει από την κλασική του θέση απέναντι από τη σκηνή. Τα κοντινά πλάνα(zoom) "κομματιάζουν" το ανθρώπινο σώμα, προβάλλοντας μια αποσπασματική εικόνα του, περιορίζοντας το οπτικό πεδίο των θεατών μόνο μέσα στο πλαίσιο της κάμερας, ενώ συγχρόνως μεγεθύνουν τις μικρές κινήσεις των μερών του σώματος, που κάτω από άλλες συνθήκες θα περνούσαν απαρατήρητες.

Το μεγαλύτερο πρόβλημα που ένας δημιουργός videodance έχει να αντιμετωπίσει είναι η μετατροπή ενός τρισδιάστατου θεάματος σε ένα δισδιάστατο μέσο.Το χαρακτηριστικό αυτό αντισταθμίζεται, όμως, από τις άπειρες δυνατότητες ειδικών εφέ του video. Η χρήση αργής και γρήγορης κίνησης, τα απότομα κοψίματα (cut) τα blak out, το πάγωμα της εικόνας, η δυνατότητα εξωτερικών λήψεων και αλλαγών του χώρου από σκηνή σε σκηνή, δίνουν άλλη διάσταση στις έννοιες "χώρος" και "χρόνος" της παράστασης, ανατρέποντας την ευθύγραμμη πορεία που συνήθως έχουν. Τέλος, η τεχνική του μοντάζ επιτρέπει τη διαλογή και συρραφή συγκεκριμένων λήψεων, έτσι ώστε το τελικό αποτέλεσμα να είναι απόλυτα συνειδητή επιλογή του δημιουργού.

Το videodance αποτελεί πρόκληση τόσο για ένα χορογράφο, όσο και για ένα χορευτή ή ένα θεατή. Για το χορογράφο ανοίγονται καινούριοι δρόμοι πραγματοποίησης του έργου του. Μέσα από τη συνεργασία χορογράφου - σκηνοθέτη προσεγγίζεται μια νέα διάσταση της έννοιας της συνεργασίας δύο δημιουργών. Είναι, ίσως, μια ιδιαίτερη περίπτωση όπου το τελικό καλλιτεχνικό αποτέλεσμα έχει απόλυτη σχέση με την πραγμάτωση του οράματος και των δύο καλλιτεχνών, γιατί πολύ απλά το τελικό αποτέλεσμα δεν μπορεί να χωριστεί στα επιμέρους συστατικά του. Για τον ερμηνευτή υπάρχει η πρόκληση του να χορεύει χωρίς να βιώνει εκείνη τη στιγμή το τελικό αποτέλεσμα, αφού μεσολαβεί η επεξεργασία των λήψεων που μεταμορφώνει το τελικό έργο. Ακόμη, η σχέση του με το κοινό έχει υποστεί μια χρονική μετατόπιση: δηλαδή, όταν ο χορευτής χορεύει, το κοινό απουσιάζει και όταν ο θεατής απολαμβάνει, ο χορευτής είναι απών. Τέλος ο ρόλος του θεατή ενδυναμώνεται γιατί έχει τη δυνατότητα να σταματήσει την προβολή του video, να επαναλάβει μια σκηνή, να χρησιμοποιήσει τη γρήγορη κίνηση κτλ.

Ετσι, δημιουργούνται νέα αισθητικά, φιλοσοφικά, ακόμα και ηθικά δεδομένα, σχετικά με το τι είναι χορός και τι όχι. Γεννιούνται προβληματισμοί για τη χρήση του ζωντανού σώματος, τη μείξη της τέχνης με την καθημερινή ζωή και τα καταναλωτικά προϊόντα, τη σχέση της εικόνας με τα πρότυπά μας και πολλά άλλα. Ομως, παρά τις διχογνωμίες και τις διαφορετικές προσεγγίσεις που υπάρχουν, αναμφισβήτητα το videodance είναι μια καλλιτεχνική και δημιουργική πρόταση που αξίζει κανείς να γνωρίσει και να απολαύσει.

Σ. ΖΗΚΑ

Η ελληνική κινηματογραφία δικαιούται στήριξης

Υπάρχει προοπτική για τον ελληνικό κινηματογράφο; Υπάρχει δυνατότητα για τον σύγχρονο ελληνικό κινηματογράφο να πρωταγωνιστήσει στην εσωτερική ή ευρωπαϊκή αγορά;

ΣΕΛΙΔΑ 3

ΝΙΚΟΣ ΣΚΑΛΚΩΤΑΣ Μια μουσική ιδιοφυϊα... στο περιθώριο

Τον χαρακτήρισαν "Μότσαρτ του καιρού μας", τον κατέταξαν ανάμεσα στους κορυφαίους συνθέτες Σένμπεργκ, Στραβίνσκι και Σοστακόβιτς, επισημαίνοντας ότι "αν υπάρχει μια χαρακτηριστική περίπτωση αγνοημένης μεγαλοφυϊας στη μουσική ιστορία του αιώνα μας, αυτή είναι η περίπτωση του Νίκου Σκαλκώτα"

ΣΕΛΙΔΑ 4

Ρυθμιστικό για πολυεθνικές - διαπλεκόμενα

Ο "Ρ" αποκαλύπτει σήμερα όλες τις αλλαγές που σκοπεύει να κάνει η κυβέρνηση στο Ρυθμιστικό Σχέδιο της Αθήνας και παράλληλα, φέρνει στη δημοσιότητα Εκθεση της Ειδικής Επιτροπής Εμπειρογνωμόνων του ΕΜΠ, στην οποία συμπεριλαμβάνονται τα πορίσματα από τις μελέτες χωροθέτησης και ωρίμανσης των νέων Ολυμπιακών εγκαταστάσεων

ΣΕΛΙΔΕΣ 8 - 9

ΔΟΕ Ουτοπία το "ευ αγωνίζεσθαι"

Ακόμα και οι Αμερικανοί, "καθηγητές" της οικονομικής εκμετάλλευσης πάντων, παραδέχονται πλέον το μεγάλο πλήγμα που έχει προκαλέσει στο Ολυμπιακό κίνημα η διαφθορά, την οποία δημιουργεί η συνεχώς αυξανόμενη εμπορευματοποίηση των Ολυμπιακών Αγώνων και τα τεράστια οικονομικά συμφέροντα που διακυβεύονται

ΣΕΛΙΔΑ 14



Ευρωεκλογές Ιούνη 2024
Μνημεία & Μουσεία Αγώνων του Λαού
Ο καθημερινός ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ 1 ευρώ