ΑΠΟΣΤΟΛΗ: Μπέρρυ ΤΣΟΥΓΚΡΑΝΗ

ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΕΣ: Βαγγέλης ΤΟΚΑΣ

Εάν υπάρχει έστω ένας άνθρωπος που να πιστεύει τα "συγνώμη, ήταν λάθος", τα οποία επιστρατεύουν ως... επιχειρήματα - ύστερα από κάθε εν ψυχρώ έγκλημά τους - οι ΝΑΤΟικοί σφαγείς, δεν έχει παρά να επισκεφτεί το Αλέξινατς και ν' αλλάξει γνώμη.

Δεν έχει παρά να περπατήσει στους αιματοβαμμένους δρόμους αυτής της μικρής πόλης των 17.000 κατοίκων - βρίσκεται αρκετά χιλιόμετρα μακριά απ' το Βελιγράδι - και να δει τα ισοπεδωμένα δίπατα σπίτια και τα γκρεμισμένα ντουβάρια των πολυκατοικιών, που πλάκωσαν "κατά λάθος" 20 ανθρώπινες ζωές και άφησαν ανεξίτηλα σημάδια στα κορμιά άλλων 50 συνανθρώπων.

Δεν έχει παρά να μπει στο μοναδικό ιατρικό κέντρο της πόλης - που εκείνο το βράδυ του "λάθους" βρίσκονταν σε πλήρη λειτουργία πέντε τμήματά του - για ν' αντικρίσει σε όλο της το μεγαλείο τη φρίκη του πολέμου. Τη φρίκη αυτού του πολέμου. Που έχει επιστρατεύσει την ανανδρία και τον ύπουλο τρόπο για ν' αντιμετωπίσει έναν γενναίο λαό, ο οποίος μέσα απ' τα συντρίμμια του, μέσα απ' το πένθος και τα τρομακτικά βιώματά του μπορεί ακόμα να γελά, να ζει και να ονειρεύεται. Ενα λαό που και κάτω απ' τα συντρίμμια του έχει ακόμα πολλή δύναμη, απίστευτη δύναμη για να συνεχίσει να αντιστέκεται με το ίδιο - ίσως και με περισσότερο απ' ό,τι πριν - σθένος...

Η οδός Μίλοσα είναι ο κεντρικός δρόμος του Αλέξινατς, της πόλης που βομβαρδίστηκε τις πρώτες μέρες αυτού του βρώμικου πολέμου. Στο πάνω μέρος αυτού του δρόμου βρίσκεται η εκκλησία και το δημαρχείο, τα δύο μοναδικά - αν εξαιρέσεις και το ιατρικό κέντρο - δημόσια κτίρια της πόλης. Το γεγονός ότι αυτά τα κτίρια δεν έχουν ούτε μια γρατσουνιά, αποδεικνύει πως εκείνο το βράδυ "τα γεράκια του πολέμου" δίψαγαν για αίμα. Για αίμα αθώων και αμάχων. Αλλά ακόμα κι αν αυτό δεν είναι απόδειξη, υπάρχουν και τόσα άλλα που συνηγορούν σ' αυτό το συμπέρασμα. Το στρατόπεδο - που ήταν και ο στόχος των ΝΑΤΟικών - βρίσκεται ένα και πλέον χιλιόμετρο έξω απ' την πόλη. Εκεί έπεσε η πρώτη βόμβα. Κι ήταν, όντως, στρατιωτικός ο στόχος. Οι υπόλοιπες έξι, όμως, που έπεσαν μέσα στο Αλέξινατς, τι στόχο είχαν; Η μία το ιατρικό κέντρο της πόλης - ίσως το πραγματικό λάθος τους να ήταν το γεγονός πως η βόμβα έπεσε στο διπλανό οικόπεδο κι όχι μέσα στο κτίριο - και οι υπόλοιπες πέντε κυριολεκτικά πάνω στα κεφάλια των Γιουγκοσλάβων πολιτών! Οι κολόνες μέσα στο κέντρο της πόλης εξακολουθούν να είναι φορτωμένες από τα δεκάδες αναγγελτήρια θανάτου...

"Το Αλέξινατς είναι ένα ντοκουμέντο".Το είπε ο Μπράνκο Αλεβάνκοβιτς,πρόεδρος του Ερυθρού Σταυρού Σερβίας, στους 150 Ελληνες της διεθνιστικής αποστολής αλληλεγγύης, που επισκέφτηκαν τη βομβαρδισμένη πόλη το απόγευμα του προηγούμενου Σαββάτου. "Αυτό που ισχυρίζεται το ΝΑΤΟ, ότι δηλαδή χτυπάει μόνο στρατιωτικούς στόχους, δεν είναι αλήθεια. Χτυπάει γέφυρες, σχολεία, νοσοκομεία, ακόμα και σπίτια. Και όλα αυτά θα έχετε την ευκαιρία να τα δείτε στην πόλη μας",είπε χαρακτηριστικά. Και όντως, όπως τα είπε ο Μπ. Αλεβάνκοβιτς είναι τα πράγματα. Το Αλέξινατς είναι ένα ντοκουμέντο. Απανθρωπιάς και απόγνωσης. Αλλά κι ελπίδας...

Οι καφετερίες της πόλης, το απόγευμα εκείνου του Σαββάτου, ήταν γεμάτες νέους ανθρώπους. Οι αυλές των παραδοσιακών τους καφενείων γεμάτες μεσήλικες άνδρες. Οι δρόμοι πλημμύριζαν από τις φωνές, τα γέλια, τα παιγνίδια των μικρών παιδιών. Και μπορεί στα μάτια τους να φαντάζει ο φόβος, η έκπληξη, αυτό το διαφορετικό που τους μεγάλωσε ξαφνικά μέσα σ' ένα βράδυ, αλλά η ζωή είναι ζωή. Και σ' αυτή την πόλη το πείσμα δείχνει να 'χει κάνει θαύματα.

"Οι βομβαρδισμοί δεν έχουν τρομάξει τους κατοίκους. Ημασταν όλοι προετοιμασμένοι και γι' αυτό. Ολοι οι Γιουγκοσλάβοι είμαστε έτοιμοι για το χειρότερο. Τα περιμένουμε όλα απ' τους Αμερικανούς",δηλώνει ο πρόεδρος των Συνδικάτων Γιουγκοσλαβίας, Μπράντοσα Βίλιτς.

"Εμείς οι κάτοικοι του Αλέξινατς κρατούμε στη μνήμη μας όλες τις εμπειρίες από εκείνο το βράδυ. Θέλω όμως να μεταφέρετε αυτό το μήνυμα: Μπορούν να μας βομβαρδίσουν, μπορούν να μας σκοτώσουν. Δεν μπορούν, όμως, να μας τσακίσουν. Δε θα μπορέσουν ποτέ να το κάνουν", λέει συγκινημένος και απευθυνόμενος προς τους Ελληνες της αποστολής ο Μπράνκο Αλεβάνκοβιτς.

Οι Ελληνες διασχίζουν με συνθήματα και κόκκινες σημαίες το κέντρο της πόλης. Ολοι οι κάτοικοι χαιρετούν, υψώνοντας το χέρι και σχηματίζοντας με τα δάχτυλά τους το σήμα της νίκης. "Η νίκη της Σερβίας, νίκη των λαών, κάτω η νέα τάξη των ιμπεριαλιστών". Πολλοί χαιρετούν και με τα τρία δάχτυλα, το σήμα της νίκης και ο αντίχειρας ανοιγμένος. "Ετσι είναι το σήμα της νίκης στη Γιουγκοσλαβία;", αναρωτιέται μια νεαρή Ελληνίδα της αποστολής. "Ετσι χαιρετούν οι Σέρβοι, όταν θέλουν να χαρίσουν την καρδιά τους", της εξηγεί ο Μίλε, κάτοικος του Αλέξινατς.

Ο Μπράνκο Αλεβάνκοβιτς και ο Μπράντοσα Βίλιτς εξηγούν πώς σε πολύ μικρό χρονικό διάστημα οι κάτοικοι του Αλέξινατς κατάφεραν να οργανωθούν. Οι συνέπειες των βομβαρδισμών είναι εμφανώς μεγάλες, αφού εκτός απ' τις ανθρώπινες ζωές, είναι χτυπημένα 40 σπίτια, γύρω στα 300 διαμερίσματα, ενώ 2.000 άνθρωποι έχουν μείνει χωρίς δουλιά. Ηδη έχουν ξεκινήσει διαδικασίες επισκευής κάποιων κτιρίων, ωστόσο τα περισσότερα απ' αυτά πρέπει να γκρεμιστούν, γιατί δεν επιδέχονται επισκευές. Βέβαια, σε κάποια άλλα ούτε καν γκρέμισμα δε χρειάζεται, αφού οι ΝΑΤΟικοί πύραυλοι έκαναν και με το παραπάνω τη δουλιά τους...

Ο Μπράνκο Αλεβάνκοβιτς θα κάνει μια παράκληση προς τους Ελληνες: "Θέλω να σας παρακαλέσω να μεταφέρετε στη δική σας κυβέρνηση τις εικόνες που είδατε εδώ και να τους πείτε για το δικό μας μικρό λαό που αγωνίζεται ενάντια σε έναν τόσο μεγάλο εχθρό". Μόνο που δική μας κυβέρνηση έχει αλλού στραμμένα τα μάτια της και δεν μπορεί να διακρίνει το μεγαλείο ενός λαού που ξέρει και μπορεί να ξαναγεννιέται μέσα απ' τις στάχτες του.

Γι' αυτό και ο Θανάσης Παφίλης,γενικός γραμματέας της ΕΕΔΥΕ, ξεκαθάρισε τα πράγματα: "Παρόλο που η ελληνική κυβέρνηση ανήκει στο ΝΑΤΟ και συμμετέχει σ' αυτούς τους βομβαρδισμούς, ο ελληνικός λαός συμπαραστέκεται στον αγώνα σας. Η παρουσία μας εδώ έχει αυτή την έννοια και θα συνεχίσουμε πιο δυνατά κάθε μέρα να αγωνιζόμαστε. Κι αυτό γιατί πιστεύουμε πως ο αγώνας που δίνει σήμερα η Γιουγκοσλαβία κατά του ΝΑΤΟ, των ΗΠΑ, της ΕΕ και της "νέας τάξης πραγμάτων" είναι αγώνας όχι μόνο του γιουγκοσλαβικού λαού, ούτε μόνο των Βαλκανίων, αλλά ολόκληρης της ανθρωπότητας".

Με το ίδιο πνεύμα μίλησε προς τους δύο Γιουγκοσλάβους και η Χριστίνα Τσεντούρου,πρόεδρος του Συνδικάτου Κλωστοϋφαντουργίας - Ιματισμού - Δέρματος: "Υποσχόμαστε πως αυτά που είδαμε δε θα τα μεταφέρουμε με λόγια, αλλά με συγκεκριμένες πράξεις, όπως ήδη κάναμε μέχρι τώρα. Ο ελληνικός λαός γνωρίζει πολύ καλά πως οι Αμερικανοί και οι Ευρωπαίοι ιμπεριαλιστές είναι διεθνείς εγκληματίες, που βομβαρδίζουν ακόμα και αμάχους. Εμείς δεν είχαμε αυταπάτες πριν έρθουμε εδώ. Ξέραμε πως το ΝΑΤΟ είναι μια εταιρία δολοφόνων. Εμείς, απ' την πλευρά μας, θέλουμε να σας πούμε πως πιστεύουμε πως ήδη ο λαός της Γιουγκοσλαβίας έχει νικήσει. Κι αυτό γιατί μέσα σε πολύ λίγες μέρες μια μικρή χώρα έχει δώσει ένα πολύ μεγάλο μάθημα".

Ιδιαίτερα συγκινητικά ήταν τα όσα είπε ο δήμαρχος της Καισαριανής Γιώργος Κατημερτζής: "Είμαι δήμαρχος μιας ιστορικής πόλης της Ελλάδας, που χτυπήθηκε κατά τη διάρκεια του Β Παγκοσμίου Πολέμου από τους Γερμανούς φασίστες. Βρισκόμαστε στο Αλέξινατς, νιώθοντας πραγματικά βαθιά συγκίνηση και παραλληλίζοντας εκείνες τις βαρβαρότητες με τα όσα συμβαίνουν σήμερα. Βρισκόμαστε στο πλευρό σας γιατί πιστεύουμε πως αδίκως και για άλλους σκοπούς χτυπηθήκατε. Μπορούμε μέσα απ' το λαό σας και το λαό μας, μέσα απ' τους λαούς όλου του κόσμου, να ανατρέψουμε τους στόχους των ιμπεριαλιστών. Πιστεύουμε, τέλος, ότι ο δικός σας αγώνας αφορά και τη δική μας ελευθερία, γι' αυτό και στηρίζουμε τις ελπίδες μας στο γιουγκοσλαβικό λαό. Κουράγιο, δύναμη και ελπίδα σ' αυτό που κάνετε".

Απ' το πολύπαθο Αλέξινατς, το ρεπορτάζ δε θα μπορούσε να κλείσει παρά με την ευχή πίστης του προέδρου των Συνδικάτων Γιουγκοσλαβίας Μπράντοσα Βίλιτς: "Εύχομαι να ξαναβρεθούμε κάτω από καλύτερες συνθήκες. Ελπίζω αυτή μας η νέα συνάντηση να γίνει όταν θα γιορτάσουμε τη νίκη".

"Βρήκα ένα βιβλίο μουσικής στα χαλάσματα ενός βομβαρδισμένου σπιτιού στο Αλέξινατς, μια πόλη πιο πέρα απ' το Βελιγράδι. Ηταν του Ντράγκο, εννέα χρόνων, που σκοτώθηκε, μαζί με τους γονείς του, που ζούσαν σ' αυτό το σπίτι πριν το βομβαρδισμό. Που ζούσαν και έκαναν όνειρα οι τρεις τους για τη ζωή. Που τραγούδαγαν το "αύριο", που δεν ήρθε ποτέ γι' αυτούς...

Γι' αυτό το "αύριο" του Ντράγκο ορκίζομαι να τραγουδήσω με τα δικά μας παιδιά όλα τα τραγούδια του βιβλίου, που βρήκα στα χαλάσματα του Αλέξινατς!

25 Απρίλη 1999

Αγγελική Γκόγκου"

Υ. Γ. (δικό μας): Κανένα όπλο, όσο υπερσύγχρονο κι αν είναι, δε θα μπορέσει να σκοτώσει τις νότες, που μιλούν μια γλώσσα παγκόσμια. Δε θα μπορέσει να συντρίψει το συναίσθημα, που επίσης μιλά την ίδια γλώσσα. Η Αγγέλα, ως ...συνέχεια της μουσικής του Ντράγκο, που στα σερβικά σημαίνει Αγαπητός. Κι ένα "αύριο" που μπορεί να ελπίζει πως τα παιδιά κάποτε θα τραγουδούν, δε θα πεθαίνουν...

Οι Ελληνες γνωρίζουν από κοντά τη φρίκη του πολέμου. "Δεν είχαμε αυταπάτες πριν έρθουμε. Ξέραμε πως το ΝΑΤΟ είναι μια εταιρία δολοφόνων", θα δηλώσει η Χρ. Τσεντούρου

Τρομακτικές οι συνέπειες του βομβαρδισμού στο Αλέξινατς. Σαράντα σπίτια γκρεμισμένα, 300 διαμερίσματα με ζημιές και 2.000 άνθρωποι χωρίς δουλιά...

Μέσα από τα συντρίμμια, μέσα από το πένθος και τα τρομακτικά βιώματά του ο λαός αυτός μπορεί ακόμα να γελά, να ζει και να ονειρεύεται

Σ' αυτό το σπίτι έχασαν τη ζωή τους τρία άτομα. Ηταν μήπως κι αυτό ένα ακόμα... λάθος;

Σ' αυτό το σπίτι έχασε τη ζωή του ο 9χρονος Ντράγκο. Τα λουλούδια της αυλής μάταια ανθίζουν περιμένοντας το χέρι του...

Σ' αυτό το οικόπεδο έπεσε μια από τις εφτά βόμβες του ΝΑΤΟ. Μέσα στην καρδιά της πόλης!

Κι όμως, ακόμα και μετά το Αλέξινατς οι εγκληματίες του ΝΑΤΟ συνεχίζουν να ισχυρίζονται πως "χτυπούμε μόνο στρατιωτικούς στόχους"!

--------------------------------------------------------------------------

Είναι η στιγμή που οι 150 Ελληνες συναντήθηκαν με τους επίσημους της βομβαρδισμένης πόλης

Μπράντοσα Βίλιτς: "Ελπίζω να ξανασυναντηθούμε όταν θα γιορτάσουμε τη νίκη"...

Είναι οι αναγγελίες θανάτου των ανθρώπων που έχασαν τη ζωή τους κατά τη διάρκεια του βομβαρδισμού του Αλέξινατς. Είναι η ντροπή και η αηδία κολλημένη στις κολόνες αυτής της πόλης...

Οι Ελληνες διασχίζουν με συνθήματα το κέντρο της πόλης. Οι κάτοικοι χαιρετούν και τους χαρίζουν την καρδιά τους