Με αυξημένη ανησυχία παρατηρεί το Νοτιοαφρικανικό Κομμουνιστικό Κόμμα τη στρατιωτική δράση του ΝΑΤΟ στη Γιουγκοσλαβία. Οχι απαραίτητα γιατί οι επιδρομές στη Γιουγκοσλαβία θα μπορούσαν να επαναληφθούν και στην Αφρική, αλλά γιατί αυτού του είδους η δράση, που συνιστά εισβολή κατά μίας κυρίαρχης χώρας και αγνοεί τους κανόνες του Διεθνούς Δικαίου, απειλεί την ασφάλεια της υφηλίου. Σ' αυτή τη διαπίστωση προέβη ο Δρ Ρομπ Ντέιβις, μέλος της Κεντρικής Επιτροπής του Νοτιοαφρικανικού Κομμουνιστικού Κόμματος,στη διάρκεια συζήτησης με το "Ρ". Επιπλέον, έκανε εκτενείς αναφορές στο έργο της απερχόμενης κυβέρνησης Μαντέλα και στα αποτελέσματα της συμμαχίας του Νοτιοαφρικανικού ΚΚ με το Αφρικανικό Εθνικό Κογκρέσο (ΑΕΚ) και το Κογκρέσο Νοτιοαφρικανικών Συνδικάτων, ενόψει των προγραμματισμένων για τις 2 Ιούνη προεδρικών, γενικών και περιφερειακών εκλογών στη Νότια Αφρική.

- Μεταξύ των κεντρικών ζητημάτων της διάσκεψης των κομμουνιστικών κομμάτων ήταν η κρίση του καπιταλισμού και ο σημερινός πόλεμος του ΝΑΤΟ στη Γιουγκοσλαβία. Νομίζετε πως μπορεί στο μέλλον να δούμε παρόμοιες επιδρομές και σε κάποια αφρικανική χώρα;

- Δεν μπορώ να προβλέψω εάν κάτι τέτοιο είναι μέσα στα άμεσα σχέδια του ΝΑΤΟ. Ωστόσο, θεωρώ πως το πιο ανησυχητικό ζήτημα που θέτει η επιθετικότητα κατά της Γιουγκοσλαβίας είναι η απόφαση του ΝΑΤΟ να δράσει μονομερώς δίχως αναφορά στο Συμβούλιο Ασφαλείας και αγνοώντας το Διεθνές Δίκαιο. Εδρασε κατά μίας ανεξάρτητης χώρας δημιουργώντας ένα προηγούμενο δράσης όχι μόνον για τη Γιουγκοσλαβία. Ομως, βέβαια, το "προηγούμενο" αυτό είναι ήδη καθορισμένο και απειλεί και τον υπόλοιπο κόσμο, γι' αυτό και είναι υπαρκτός ο κίνδυνος το ΝΑΤΟ να δράσει παρόμοια και σε άλλες περιοχές της υφηλίου. Δεν μπορώ να προβλέψω τώρα κάποιο συγκεκριμένο μέρος της Αφρικής όπου θα μπορούσε να συμβεί κάτι τέτοιο, αλλά μπορώ να πω ότι όλοι οι άνθρωποι στον κόσμο θα πρέπει να ανησυχούν σοβαρά για το γεγονός ότι το ΝΑΤΟ αποφάσισε μονομερώς να δράσει στρατιωτικά αγνοώντας τους κανόνεςΔιεθνούς Δικαίου που εξουσιοδοτούν τέτοιες ενέργειες...

- Πιστεύετε πως οι πολίτες στη Ν. Αφρική έχουν συνειδητοποιήσει ότι αυτό που συμβαίνει σήμερα στη Γιουγκοσλαβία θα μπορούσε να συμβεί κάποτε, υπό κάποιες συνθήκες, και στη δική τους χώρα;

- Στη Νότια Αφρική, το Νοτιοαφρικανικό ΚΚ εξέδωσε αμέσως καταδικαστική ανακοίνωση για τους βομβαρδισμούς του ΝΑΤΟ στη Γιουγκοσλαβία. Είναι επίσης σημαντικό πως το ίδιο έπραξε και η κυβέρνησή μας του Προέδρου Νέλσον Μαντέλα. Θα πρέπει επίσης να πω πως στη Ν. Αφρική υπάρχει πολύ μεγάλη ανησυχία για οποιεσδήποτε πολιτικές εθνοκάθαρσης και παρόμοιων ζητημάτων που εμφανίζονται στην πρώην Γιουγκοσλαβία. Εχουμε μεγάλη ανησυχία και ενδιαφέρον για τέτοια αποσταθεροποιητικά στοιχεία, αλλά πάνω από όλα θα πρέπει να υπογραμμίσουμε πως η επέμβαση του ΝΑΤΟ δεν έκανε τίποτε άλλο από το να ενισχύσει τις μαζικές εξόδους πληθυσμού από το Κόσσοβο και αυτό είναι που δυσκολεύει και την επιστροφή των προσφύγων. Είναι καθαρό ότι τέτοιου είδους δράση (από πλευράς του ΝΑΤΟ) διόλου δε βοηθά την επίλυση τέτοιων ζητημάτων...

- Είμαστε κοντά στη διεξαγωγή των γενικών και προεδρικών εκλογών της 2ης Ιούνη στη Νότια Αφρική. Υπάρχουν πολλοί που λένε πως εάν είναι κάτι σαφές σ' αυτές τις κάλπες είναι πως ο Τάμπο Μπέκι θα είναι αδιαμφισβήτητα ο νέος Πρόεδρος της Ν. Αφρικής. Προσθέτουν δε πως αυτό που δεν είναι σίγουρο είναι το ποσοστό του Αφρικανικού Εθνικού Κογκρέσου. Θα είναι κάτω του 66% ή άνω του 70%, οπότε ενδέχεται να ανοίξει ο δρόμος για συνταγματικές μεταρρυθμίσεις; Πώς σχολιάζετε τα παραπάνω;

- Θεωρώ πως το Αφρικανικό Εθνικό Κογκρέσο βαδίζει σίγουρα προς μία σημαντική νίκη σ' αυτές τις εκλογές.Δεν μπορώ να πω ποιο θα είναι το ποσοστό ψήφων, αν και αυτό φαίνεται πως θα είναι μεγάλο. Προς το παρόν οι σφυγμομετρήσεις αναφέρουν ένα ποσοστό νίκης γύρω στο 62%. Αυτό θα είναι η βάση για την επιτάχυνση των μεταρρυθμίσεων του εκλογικού προγράμματος ολόκληρης της συμμαχίας ανάμεσα στο Αφρικανικό Εθνικό Κογκρέσο, το Νοτιοαφρικανικό Κομμουνιστικό Κόμμα και τη Νοτιοαφρικανική Ενωση Συνδικάτων. Αλλωστε η πρόοδος των μεταρρυθμίσεων στη Ν. Αφρική θα πρέπει να επιταχυνθεί μέσα στα επόμενα πέντε χρόνια, παρά τις προσπάθειες όλων των κομμάτων της αντιπολίτευσης να επιβραδύνουν αυτή τη διαδικασία αλλαγών.Ετσι, νομίζω ότι μία καθαρή και σημαντική νίκη είναι πιθανή. Εάν το ΑΕΚ πάρει άνω των δύο τρίτων των ψήφων, τα κόμματα της αντιπολίτευσης θα επιχειρήσουν να κάνουν εκστρατεία κατά του ΑΕΚ, στη βάση ότι το κόμμα θα κάνει μεταρρυθμίσεις συνταγματικές...

- Νομίζω πως το Νέο Εθνικό Κόμμα πρωτοστατεί σ' αυτή την εκστρατεία... - Και το Νέο Εθνικό Κόμμα και το Δημοκρατικό Κόμμα και όλα τα κόμματα της αντιπολίτευσης επικεντρώνουν την προεκλογική τους εκστρατεία στο να εμποδίσουν το ΑΕΚ να πάρει ποσοστό άνω των δύο τρίτων των ψήφων! Επιχειρούν δε να δημιουργήσουν το φόβο πως εάν γίνει κάτι τέτοιο τότε το Αφρικανικό Εθνικό Κογκρέσο θα προβεί σε μεγάλες συνταγματικές αλλαγές. Στην πραγματικότητα, εάν το ΑΕΚ πάρει τα δύο τρίτα των ψήφων, τότε θα πάρει το μήνυμα για την επίσπευση των ρυθμίσεων που θα οδηγήσουν τη νοτιοαφρικανική κοινωνία σε μία δημοκρατική πρόοδο (μετά την εποχή του απαρτχάιντ).

- Πώς εκτιμάτε τη συμμαχία ανάμεσα σε ΑΕΚ, Νοτιοαφρικανικό Κομμουνιστικό Κόμμα και τη Νοτιοαφρικανική Ενωση Συνδικάτων;

- Νομίζω πως είναι μία σχέση που γεννήθηκε στη θεμελιώδη δέσμευση για την πρόοδο και τη διεύρυνση των δημοκρατικών αλλαγών στη Ν. Αφρική. Νομίζω ακόμη πως μέσα στα πέντε χρόνια υπήρξαν όντως αντιθέσεις ανάμεσα στα μέλη της συμμαχίας εν σχέσει με τις διαφορετικές πολιτικές θέσεις τους... Θεωρώ, όμως, πως το κοινό βασικό όραμα αυτής της συμμαχίας είναι ισχυρό και αυτό φανερώνεται από το γεγονός ότι και οι τρεις εταίροι δουλεύουν πράγματι με στόχο μία ισχυρή και ενωμένη νίκη.

- Προ μηνών είδαμε το πακέτο μέτρων του υπουργού Οικονομικών, Μάνιουελ Τρέβορ, σχετικά με την κάλυψη των ελλειμμάτων του προϋπολογισμού για το τρέχον έτος, όπου μεταξύ άλλων προβλέπεται η πώληση κρατικής περιουσίας συνολικής αξίας περίπου 600 εκατομμυρίων δολαρίων. Υπήρξαν μήπως διαφωνίες από το Νοτιοαφρικανικό Κομμουνιστικό Κόμμα πάνω σ' αυτή τη συγκεκριμένη πολιτική;

- Αυτή ήταν η βάση διαφόρων διαφωνιών τα προηγούμενα χρόνια. Ωστόσο, με την εκδήλωση παγκόσμιων κρίσεων της οικονομίας, όπως η περσινή στη Νοτιοανατολική Ασία, η ανάγκη δραστικών λύσεων για την αύξηση της οικονομικής ανάπτυξης στη Ν. Αφρική, η κυβέρνηση σωφρόνως αποφάσισε σ' αυτόν τον προϋπολογισμό να προβεί σε τέτοια μέτρα... Νομίζω, ότι η κατάλληλη μακροοικονομική πολιτική απαιτεί την επιτάχυνση αλλαγών, κάτι που θα είναι ζήτημα μελλοντικών διαβουλεύσεων μεταξύ των μελών της συμμαχίας. Θεωρώ επίσης πως οι συνθήκες είναι κατάλληλες για μία ώριμη συζήτηση τέτοιων θεμάτων, όπως επίσης και οι πολιτικές που θα πρέπει να εφαρμοστούν για τη δημιουργία θέσεων εργασίας.

- Συγχωρέστε την επιμονή μου... Το Νοτιοαφρικανικό Κομμουνιστικό Κόμμα συμφωνεί με την πώληση κρατικών περιουσιακών στοιχείων προς κάλυψη των ελλειμμάτων του προϋπολογισμού;

- Λοιπόν, στη Ν. Αφρική μετά από μία μεγάλη περίοδο συζητήσεων γι' αυτό το ζήτημα, υπήρξε ένα λεγόμενο πλαίσιο συντονισμού συμφωνιών που καθόρισε και κατηγοριοποίησε σε διάφορες ομάδες την κρατική περιουσία. Γι' αυτό και ένα από τα παράπονα των κομμάτων της Δεξιάς και των καπιταλιστών ήταν πως η διαδικασία ιδιωτικοποίησης δεν προχωρά πολύ γρήγορα στη Ν. Αφρική, η οποία όμως δεν είναι μέσα στα πολιτικά σχέδια της κυβέρνησης του ΑΕΚ.

- Υπάρχουν ορισμένοι στη Ν. Αφρική που σχολιάζουν ως σχεδόν ανύπαρκτο το πρόγραμμα της κυβέρνησης Μαντέλα στο ζήτημα αναδιανομής της αγροτικής γης, που ως επί το πλείστον (85%) κατέχεται από τους λευκούς μεγαλογαιοκτήμονες. Ποια η απάντησή σας σ' αυτό το ζήτημα;

- Δεν είναι αλήθεια ότι δεν έχει συμβεί τίποτε σ' αυτόν τον τομέα! Στην πραγματικότητα, όλα αυτά τα ζητήματα θεωρώ πως θα πρέπει να αντιμετωπιστούν μέσα στο πλαίσιο του συσχετισμού δυνάμεων. Και αυτός ο συσχετισμός δυνάμεων θα πρέπει να θεωρηθεί και σε εθνικό αλλά και σε διεθνές επίπεδο. Στη Ν. Αφρική, η αναδιανομή αγροτικής γης απαιτούσε τη συνταγματική αλλαγή περί περιουσιακών δικαιωμάτων. Και αυτό γιατί η περίοδος μετάβασης απαιτούσε κάτι τέτοιο.Ομως, αυτό δε σημαίνει πως η διαδικασία αναδιανομής γης θα έπρεπε να λάβει χώρα στη βάση των χρηματικών αποζημιώσεων. Αυτό που πραγματικά συνέβη δεν ευνοεί τη διαδικασία αναδιανομής γης στη βάση της αγοράς και των χρηματικών αποζημιώσεων. Αλλωστε, οι συνθήκες που απαιτούνται και η διαδικασία των αρχών για την αναδιανομή γης είναι τώρα πιο ώριμες, καθώς έχει υλοποιηθεί ένας αριθμός αλλαγών. Ο νόμος αναδιανομής γης προχώρησε μεν αργά αλλά πρέπει να γίνει κατανοητό πως μέσα στα επόμενα πέντε χρόνια θα αντιμετωπίσουμε πιο αποτελεσματικά την πρόκληση. Εν τέλει, θα έλεγα πως ήταν αναγκαία η προηγούμενη διαδικασία προετοιμασίας της υπόθεσης περί αναδιανομής γης.

- Μέσα στο πλαίσιο συμμαχίας σας με το ΑΕΚ προβλέπετε κομμουνιστή υπουργό και σ' αυτή την κυβέρνηση, που θα προκύψει από τις εκλογές της 2ης Ιούνη;

- Οπως γνωρίζετε, υπήρχε ένας αριθμός στελεχών του ΚΚ Ν. Αφρικής στην προηγούμενη κυβέρνηση. Σίγουρα, και στη νέα κυβέρνηση θα υπάρχουν κομμουνιστέςμ, όπως: Τζέραλντιν Φρέιζερ Μολεκέτι, αναπληρωτής πρόεδρος του κόμματος ως υπουργός Κοινωνικής Πρόνοιας, Θέλμα Μάντι, μέλος ΚΕ ως υπουργός Γενικής Ασφαλείας, Τζεφ Χαντίμπι, επίσης μέλος της Κεντρικής Επιτροπής. Επίσης, υπάρχουν πολλοί ακόμη πιθανοί υποψήφιοι για υπουργικές θέσεις.

- Τέλος, ποια η άποψή σας για τον πολύ πιθανό νέο Πρόεδρο της Ν. Αφρικής Τάμπο Μπέκι;

- Ο Τάμπο Μπέκι έχει δεσμευτεί να ηγηθεί μίας κυβέρνησης συνέχισης του έργου του Μαντέλα και προόδου της χώρας. Σε διάφορες ομιλίες του έχει επισημάνει ότι πέντε χρόνια μετά, εξακολουθούμε να έχουμε δύο έθνη σε μία χώρα. Το ένα της πλειοψηφίας των μαύρων Νοτιοαφρικανών, που ως επί το πλείστον είναι φτωχοί με σκληρές συνθήκες ζωής, ενώ το άλλο έθνος είναι η μειοψηφία των λευκών αλλά ευημερούντων ως επί το πλείστον.

Νομίζω πως θα οργανώσει ακόμη περισσότερο τους στόχους της κυβέρνησης και, με δεδομένο το γεγονός πως θαυμάζει τον Μαντέλα, θα επιχειρήσει να πετύχει τους στόχους διαδικασίας προόδου της χώρας.

Δ. ΟΡΦΑΝΑΚΗ

Οι αλλαγές του νόμου περί "κράτους πρόνοιας" είναι συντριπτικές και εκατομμύρια οικογένειες έχουν εκτοξευτεί εκτός του "τροχού" - όπως οι κοινωνιολόγοι αρέσκονται να περιγράφουν την αμερικανική κοινωνία. Το ερώτημα που τίθεται, είναι πού; Στην απόλυτη ένδεια...

Πάνω από 20 Πολιτείες των ΗΠΑ έχουν δώσει εντολές να εκπονηθούν μελέτες - έρευνες για τις επιπτώσεις των δραματικών αλλαγών στους πολίτες στα όρια της πολιτειακής τους επικράτειας. Τα πορίσματα των ερευνών κατέδειξαν πολύ καθαρά τη διάρρηξη του "κοινωνικού δικτύου ασφαλείας" από τη στιγμή που τέθηκε σε εφαρμογή το πρόγραμμα "διά της βίας εύρεση οποιασδήποτε εργασίας" και διαγραφή τους από τις λίστες των χρηζόντων δικαιώματος επιδόματος ανεργίας ή ιατροφαρμακευτικής περίθαλψης. Πλέον οι περισσότεροι έχουν εργασία αλλά η εργασία αυτή δεν είναι ικανή ορισμένες φορές να τους εξασφαλίσει ούτε την καθημερινή διατροφή. Κερδίζουν ελάχιστα περισσότερα από αυτά που θα έπαιρναν από τα πετσοκομμένα επιδόματα ανεργίας. Ομως, δεν είναι ικανά να τους κάνουν να ξεπεράσουν το όριο της απόλυτης φτώχειας. Ενώ η περίπτωση να βρεθούν στους δρόμους άστεγοι δεν είναι μακρινή, αν και χαρακτηρίζεται σπάνια. Ενας μεγάλος αριθμός δεν είναι σε θέση να αντιμετωπίσει τις καθημερινές οικονομικές απαιτήσεις μιας οικογένειας, να πληρώσουν το φως, το ηλεκτρικό, ή το νερό. Οσο για πολυτέλειες όπως η αγορά ενός καινούριου ζευγαριού παπουτσιών, είναι για την πλειονότητα "όνειρο μακρινό".

Η τραγική και ζοφερή συνάμα πραγματικότητα, αποτυπώνεται στη μελέτη του ανεξάρτητου αμερικανικού "Κέντρου Νομικής και Κοινωνικής Πολιτικής". "Τα στατιστικά στοιχεία που έρχονται στο Κέντρο, καθημερινά επιβεβαιώνουν αυτή την πραγματικότητα ενώ εμφανίζονται συνεχώς αυξημένα", θα τονίσει ο Μαρκ Γκρίνμπεργκ, μέλος του Κέντρου. Η νομοθεσία για το "κράτος πρόνοιας" αλλάζει συνεχώς, τα όρια "ανοχής" για την ένταξη κάποιου συνεχώς μειώνονται, με ρυθμό τόσο ταχύ, που κανείς δεν μπορούσε να προβλέψει. Η δυναμική της"ισχυρότερης οικονομίας" του πλανήτη, τα πολύ αυστηρά κριτήρια εύρεσης εργασίας που έχουν εισαχθεί, η ελαστικοποίηση της αγοράς εργασίας, οι αθρόες περικοπές έχουν μετατρέψει το "αμερικανικό όνειρο" σε εφιάλτη. Εναν εφιάλτη που είναι ακόμα στην αρχή του... αφού ακόμα υπάρχουν οικογένειες που εμπίπτουν στην κατηγορία και έχουν το δικαίωμα να λαμβάνουν τα προνόμια, αν και από το 1994 που περισσότερες από 5.000.000 οικογένειες απολάμβαναν του δικαιώματος, το νούμερο συρρικνώθηκε σε 2,7 εκατομμύρια οικογένειες το 1998. Και οι έρευνες συνεχίζονται... Ωστόσο, η διαφορετική μεθοδολογία για τη συγκέντρωση των στοιχείων και τη στατιστική ανάλυσή τους που χρησιμοποιείται σε κάθε Πολιτεία - τηλεφωνικές, πόρτα - πόρτα, δηλώσεις από τους εργοδότες - δυσχεραίνει τη συγκέντρωση όλων των στοιχείων για να μπορεί να ολοκληρωθεί η εικόνα της κατάπτωσης. Ορισμένοι πιο καχύποπτοι για την πολιτική που ακολουθείται, διαβλέπουν δόλο αφού οι μελέτες έχουν πολύ διαφορετικά στοιχεία άρα και συμπεράσματα, συνηθέστερα ωραιοποιώντας την πραγματικότητα, ενώ η κατάσταση είναι πιο τραγική. Οσο για τα κενά μεγάλου αριθμού πολιτών, αυτών που δεν αναφέρονται γιατί δε βρίσκονται και άρα αλλοιώνουν σημαντικά την εικόνα, τονίζουν ότι ακριβώς αυτό είναι το πιο ενδεικτικό της κατάστασης, διότι αυτοί που δε βρίσκονται πουθενά αντιμετωπίζουν και τα μεγαλύτερα προβλήματα αφού μπορεί ήδη να έχουν βρεθεί στους δρόμους.

Οι περισσότεροι τονίζουν ότι ακόμα και αυτοί που δουλεύουν βρίσκονται πολύ κάτω από το όριο της φτώχειας και μια λύση θα ήταν η υψηλότερη φορολόγηση ορισμένων μεγάλων επιχειρήσεων δεδομένης της πολύ ισχυρής οικονομίας ούτως ώστε οι Πολιτείες να έχουν στη διάθεσή τους να δαπανήσουν περισσότερα χρήματα στους μηέχοντες τα προς το ζην. Εντούτοις, η απάντηση από τα επίσημα χείλη είναι αποστομωτική: "Φιλοδοξία του προγράμματος ήταν να γίνουν οι φτωχοί της πρόνοιας... φτωχοί εργαζόμενοι και ίσως να τους δώσουμε μία ευκαιρία για κάτι καλύτερο. Το πρόγραμμα δεν πρόκειται να μεταμορφώσει τους φτωχούς της πρόνοιας σε μέση τάξη και δεν πρέπει να το εξετάζουμε έτσι", δήλωσε ο Τζακ Τουίντι της Εθνικής Επιτροπής για τις Πολιτειακές Νομοθεσίες.

Χρ. Μ.

***

***

***

Αντώνης ΔΑΜΙΓΟΣ

Μέλη του Αφρικανικού Εθνικού Κογκρέσου σε προεκλογική αφισοκόλληση