ΠΕΚΙΝΟ - ΤΑΪ ΠΕΪ.-

Τόσο στον Τύπο της Λαϊκής Δημοκρατίας της Κίνας, όσο και από δηλώσεις αξιωματούχων της κυβέρνησης του Προέδρου Ζιανγκ Ζεμίν, το συμπέρασμα ήταν χτες σαφές: Η Κίνα εξακολουθεί - κατά την πάγια στάση της - να θεωρεί την Ταϊβάν αποσχισθείσα επαρχία της, και αν ο Πρόεδρός της Λι Τενγκ - Χούι κηρύξει την ανεξαρτησία του νησιού, ενδέχεται να χρησιμοποιήσει βία.

Σε κύριο άρθρο που αναδημοσιεύτηκε σε πολλές εφημερίδες της χώρας, η "Ημερησία του Απελευθερωτικού Στρατού" έγραψε ότι οι ένοπλες δυνάμεις παραμένουν έτοιμες, αν χρειαστεί να υπερασπιστούν την πολιτική της κυβέρνησης έναντι της Ταϊβάν.

Το άρθρο, ουσιαστικά, αντήχησε τις προειδοποιήσεις του υπουργού Αμυνας Τσι Χαοτιάν, που προειδοποίησε ότι ο στρατός "θα πλήξει κάθε προσπάθεια να διαμελιστεί η χώρα".

Οι δηλώσεις δεν είναι τόσο "απρόκλητες", όσο τις παρουσιάζει μέρος του δυτικού - κυρίως του αμερικανικού - Τύπου. Την περασμένη Κυριακή, ο Λι Τενγκ - χούι προκάλεσε οργή στο Πεκίνο, με δηλώσεις του περί "δύο κρατικών υποστάσεων", και αποκατάσταση σχέσεων "κράτους προς κράτος", ουσιαστικά, δηλαδή, διακηρύσσοντας πως πρόκειται για δύο χώρες. Επίσης, ο τόνος του στρατού απηχεί και την οργή για την αμερικανική πολιτική της διγλωσσίας, που έχει ενταθεί μετά το βομβαρδισμό της πρεσβείας της ΛΔ Κίνας στη Γιουγκοσλαβία. Η "Ημερησία του Απελευθερωτικού Στρατού" τόνισε στο άρθρο της πως "δε θα ανεχθεί συνωμοσίες" για την απόσχιση της νήσου. Το άρθρο αναδημοσιεύτηκε σε πάρα πολλές εφημερίδες της Κίνας - ανάμεσά τους και η "Λαϊκή Ημερησία", όργανο του ΚΚ της Κίνας.

Στην Ουάσιγκτον, ο εκπρόσωπος του Λευκού Οίκου Τζο Λόκχαρτ εμφανίσθηκε να υιοθετεί μια τακτική τήρησης "ίσων αποστάσεων". "Πιστεύουμε", είπε, "ότι η ρητορική και από τις δύο πλευρές δεν είναι εποικοδομητική". Πρόσθεσε πως "η πολιτική μας προς την Κίνα και την Ταϊβάν παραμένει απαράλλακτη", ένα σχόλιο μάλλον διφορούμενο, αφού ο Κλίντον είχε διαβεβαιώσει πέρυσι το Πεκίνο για την ισχύ της πολιτικής της "μιας Κίνας" (έκφραση του Νίξον), αλλά ο Λι Τενγκ - χούι μοιάζει να μην το πιστεύει και τόσο.

Ενδεικτικό της κλιμακούμενης έντασης είναι ότι η κυβέρνηση της Ταϊβάν αύξησε χτες την κατάσταση επιφυλακής των δυνάμεών της στην περιοχή Ελ ντε Κεμουά, που βρίσκεται σε απόσταση δύο χιλιομέτρων από τις ακτές της νοτιοανατολικής Κίνας. Επίσημες πηγές στην Ταϊπέι ανέφεραν ότι ανακλήθηκαν όλες οι άδειες των στρατιωτών.

Πολλοί από τους Ταϊβανέζους πολιτικούς, που φιλοδοξούν να διαδεχτούν τον Λι Τενγκ - χούι (αποσύρεται του χρόνου), όπως ο Τζέιμς Σουνγκ, υποψήφιος για την Προεδρία, μίλησε για "ευθυγράμμιση του Λι στις δικές του θέσεις". Ο "εκλεκτός" του ίδιου του Λι, ο αντιπρόεδρος Λιεν Τσαν, υπεραμύνθηκε των δηλώσεων του προέδρου.

Ο Λι προχτές διαμήνυσε στις ΗΠΑ ότι "δεν υπάρχει" αλλαγή πολιτικής, αλλά απλώς μια νέα "ορολογία". Συνεργάτες του, μάλιστα, δεν απέκλειαν να "προχωρήσουν" οι συνομιλίες για την επανένωση της νήσου με την ηπειρωτική Κίνα (από το 1949, όταν ο στρατηγός Τσανγκ Κάι - σεκ και οι εθνικιστές του κατέφυγαν εκεί, το καθεστώς δεν αποσαφηνίστηκε ποτέ).

Ουκ ολίγοι αναλυτές συνδέουν το "ανέβασμα του θερμομέτρου" στο μέτωπο της Ταϊβάν με τις σχέσεις ΗΠΑ - Κίνας, που βρίσκονται σε κακή κατάσταση, μετά και τη δημοσιοποίηση της Εκθεσης Κοξ περί "υποκλοπής πυρηνικών μυστικών" τη δεκαετία του '80.

Χτες η κυβέρνηση της ΛΔ Κίνας απέρριψε και πάλι τον ισχυρισμό ότι "υπέκλεψε" μυστικά, χρησιμοποιώντας έναν κατάσκοπο, κινεζικής καταγωγής, που εργαζόταν σε αμερικανικό εργαστήριο του Λος Αντζελες.

Μεταξύ άλλων, το έγγραφο ανέφερε ότι η Κίνα διαθέτει την απαραίτητη τεχνολογία για να κατασκευάσει βόμβα νετρονίου εδώ και πολλά χρόνια. Η έκθεση, τον περασμένο Μάη, του Ρεπουμπλικανού βουλευτή Κρίστοφερ Κοξ αναφερόταν σε "απόσπαση" πληροφοριών και για τη βόμβα νετρονίου.

ΛΟΝΔΙΝΟ - ΜΠΕΛΦΑΣΤ.-

Ασταθής και περιχαρακωμένη παραμένει η "ειρήνη" στη Βόρεια Ιρλανδία, μετά την απόρριψη του τροποποιημένου ειρηνευτικού σχεδίου από τους "Ενωτικούς Προτεστάντες". Ενα σχέδιο που είχαν προτείνει από κοινού οι πρωθυπουργοί της Βρετανίας και της Ιρλανδίας, προκειμένου να εκλεγεί πολυκομματική κυβέρνηση - μάλιστα με πρωθυπουργό τον ηγέτη των Ενωτικών Προτεσταντών Ντέιβιντ Τριμπλ - και κατά συνέπεια να αποτελματωθεί η συμφωνία της "Μεγάλης Παρασκευής".

Ετσι, μετά την ενέργεια των Ενωτικών να μποϊκοτάρουν τη νέα συνέλευση - με το αιτιολογικό ότι αν ο ΙΡΑ δεν καταθέσει πρώτα τα όπλα δεν είναι δυνατό να μετάσχει στην τοπική κυβέρνηση η πολιτική του πτέρυγα, το Σιν Φέιν - ο μετριοπαθής καθολικός ηγέτης Σίμους Μάλον ανακοίνωσε την παραίτησή του από το αξίωμα του αναπληρωτή πρωθυπουργού της Βόρειας Ιρλανδίας, καλώντας εμμέσως πλην σαφώς τον πρωθυπουργό της επαρχίας Ντέιβιντ Τριμπλ, να πράξει το ίδιο.

Οσο για τις βρετανικές αντιδράσεις ήταν και αυτές έντονες. Κατ' αρχήν ο Βρετανός πρωθυπουργός τόνισε ότι "πρόκειται για οπισθοδρόμηση, πρέπει όμως να ανασκουμπωθούμε και να προσπαθήσουμε και να συνεχίσουμε", όπως δήλωσε ο εκπρόσωπος του Μπλερ, μετά τη σύνοδο του Υπουργικού Συμβουλίου που πρόσθεσε ότι ο Βρετανός πρωθυπουργός σκοπεύει να συναντηθεί με τον Ιρλανδό ομόλογό του Μπέρτι Αχερν την ερχόμενη βδομάδα, με σκοπό τη συνολική επανεξέταση της ειρηνευτικής διαδικασίας, πράγμα που δεν αναμένεται να ολοκληρωθεί πριν από το φθινόπωρο. Ολες οι πρωτοβουλίες που θα λάβει ο Μπλερ, είναι μέρος των "δεσμεύσεών του να συνεχίσει τις προσπάθειες άρσης του αδιεξόδου, στο οποίο έχει περιέλθει η ειρηνευτική διαδικασία στη Βόρεια Ιρλανδία".

Στο ίδιο μήκος κύματος και η Βρετανή υφυπουργός αρμόδια για θέματα Βόρειας Ιρλανδίας, Μο Μόουλαμ, που χαρακτήρισε το μποϊκοτάζ της συνέλευσης από τους Ενωτικούς σοβαρή οπισθοδρόμηση. "Θα ήταν ανόητο να αρνηθούμε κάτι τέτοιο, θα ήταν όμως ακόμη πιο ανόητο, πιστεύω, να συμπεράνουμε ότι η Συμφωνία της Μεγάλης Παρασκευής δεν μπορεί να έχει συνέχεια", είπε. Ετσι, λίγο αργότερα και σε εφαρμογή της απόφασης αυτής, η Μόουλαμ ανακοίνωσε στη Βουλή των Κοινοτήτων ότι θα προχωρήσει στην επανεξέταση της ειρηνευτικής συμφωνίας και για τον σκοπό αυτό θα πραγματοποιήσει σειρά επαφών με την ιρλανδική κυβέρνηση, διευκρινίζοντας ότι "δεν πρόκειται να είναι μία επανεξέταση αυτής καθεαυτής της συμφωνίας, αλλά της εφαρμογής της".

ΤΕΧΕΡΑΝΗ. -

Ηρεμία επικρατούσε, χτες, για πρώτη μέρα μετά την περασμένη Παρασκευή στους δρόμους της ιρανικής πρωτεύουσας. Ισχυρές αστυνομικές δυνάμεις πραγματοποιούσαν αλλεπάλληλες περιπολίες, ενώ οι εφημερίδες που υποστηρίζουν το σκληροπυρηνικό κλήρο του Αγιατολάχ Αλί Κχαμενέι γιόρταζαν τη νίκη επί των "εχθρών του έθνους", μετά την εντυπωσιακή συγκέντρωση των εξτρεμιστών ισλαμιστών της Τετάρτης. Από την πλευρά τους, πάντως, οι φοιτητές επιμένουν στα αιτήματά τους και τονίζουν ότι αν δεν αρχίσει διάλογος με την κυβέρνηση μέχρι το Σάββατο, οι κινητοποιήσεις τους ξαναρχίζουν με μεγαλύτερη ορμή.

Μετά από 6 μέρες συνεχόμενων σκληρών και αιματηρών συγκρούσεων που προκάλεσαν το θάνατο, τουλάχιστον, 3 ανθρώπων, τον τραυματισμό εκατοντάδων και οδήγησαν στη σύλληψη δεκάδων, η Τεχεράνη φάνηκε να επανήλθε, χθες, στους φυσιολογικούς της ρυθμούς. Οι εφημερίδες που υποστηρίζουν το σκληρό πνευματικό ηγέτη Αγιατολάχ Αλί Κχαμενέι θριαμβολογούσαν, χτες, για τη μεγαλειώδη συγκέντρωση της Τετάρτης. Επαναλάμβαναν δε, ότι όλοι οι συλληφθέντες κατά τη διάρκεια των επεισοδίων της Δευτέρας και της Τρίτης θα παραπεμφθούν σε δίκη ως "εχθροί του κράτους", με αποτέλεσμα να απειλούνται με θανατική ποινή.

Την ίδια στιγμή, ένας από τους ηγέτες των φοιτητικών οργανώσεων που συμμετείχαν στις διαδηλώσεις, ο Αλί Αφσχάρι, κατήγγειλε με δηλώσεις του στην προοδευτική εφημερίδα "Νεσχάτ", ότι δεκάδες συναγωνιστές του προπηλακίστηκαν κατά τη διάρκεια του ισλαμιστικού συλλαλητηρίου της Τετάρτης, και έκτοτε αγνοούνται. Ο Αφσχάρι υποστηρίζει ότι οι συμφοιτητές του, που προσπάθησαν να παρακολουθήσουν τη συγκέντρωση, ξυλοκοπήθηκαν, σχεδόν λιντσαρίστηκαν από μέλη παραστρατιωτικών ισλαμιστικών οργανώσεων, που τους έδεσαν και τους μετέφεραν σε άγνωστη τοποθεσία. Εντούτοις, ο Αφσχάρι δεν προσδιόρισε τον αριθμό των θυμάτων και τις συνθήκες υπό τις οποίες συνέβησαν τα όσα κατήγγειλε.

Πάντως, οι φοιτητικές οργανώσεις, με ανακοίνωσή τους, επανέλαβαν τα αιτήματά τους, για έλεγχο των παραστρατιωτικών οργανώσεων, απομάκρυνση του αρχηγού Εθνικής Αστυνομίας, ταγματάρχη Χενταγιάτ Λοτφιάν, τιμωρία των υπευθύνων για την επιδρομή στο πανεπιστήμιο την περασμένη Παρασκευή και επαναλειτουργία των απαγορευμένων προοδευτικών εφημερίδων. Επίσης, υπογραμμίζουν ότι μετά την πάροδο του χρονικού περιθωρίου που έχουν θέσει, την 17η Ιούλη, οι κινητοποιήσεις τους θα ξαναρχίσουν.

Την αποφυγή κάθε χρήσης βίας, τόσο από την κυβέρνηση όσο και από τους φοιτητές ζήτησε, χθες, η ΕΕ μέσα από ανακοίνωση της φινλανδικής προεδρίας. Στην ανακοίνωση υπογραμμίζεται ότι τα προβλήματα που έχουν προκύψει μπορούν να λυθούν μόνο με διάλογο, στη βάση των διεθνώς αναγνωρισμένων ανθρωπίνων δικαιωμάτων.

ΑΓΚΥΡΑ. -

Αγνωστοι που αξιωματούχοι του τουρκικού στρατού θεωρούν πως ήταν "αντάρτες του ΡΚΚ", πυροβόλησαν και σκότωσαν την Τετάρτη το βράδυ πέντε Κούρδους χωρικούς στην ανατολική επαρχία Ερζιντσάν, σύμφωνα με το πρακτορείο "Ανατολή". Ο στρατός "απάντησε" με μια επιχείρηση με 3.000 άνδρες, που "χτένιζαν" χθες την περιοχή για να εντοπίσουν τους "αντάρτες του ΡΚΚ", όπως μετέδιδε το "Ρόιτερ".

Στο μεταξύ μια βόμβα εξερράγη σε συνοικία της Αγκυρας όπου βρίσκονται το Προεδρικό Μέγαρο και η οικεία του πρωθυπουργού, καθώς και πολλές πρεσβείες. Δεν αναφέρθηκαν θύματα.

Σε ένα ακόμη περιστατικό, άγνωστοι άνοιξαν πυρ κατά ενός αστυνομικού τμήματος στην Κωνσταντινούπολη - στην ασιατική πλευρά της πόλης. Δεν αναφέρθηκαν τραυματισμοί ή θύματα.

Την Τρίτη το ΡΚΚ είχε καλέσει για "αναστολή" των επιθέσεων αυτοκτονίας σε τουρκικούς στόχους. Η εκεχειρία που έχει κηρύξει η οργάνωση τυπικά ισχύει ακόμη.

Μόλις δύο πτώματα έχουν ανασυρθεί από το ναυάγιο ενός φέρι που κινούνταν στον ποταμό Γάγγη, την Τρίτη, όταν από "άγνωστη αιτία" βυθίστηκε. Τουλάχιστον 98 άνθρωποι αγνοούνται. Στη φωτογραφία συγγενείς του ενός από τους ανασυρθέντες θρηνούν