ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΥΠΟΛΗ - ΑΓΚΥΡΑ.-

Οι τελευταίες εκτιμήσεις από την πρωτεύουσα της Τουρκίας έκαναν λόγο για σχεδόν 3.800 επιβεβαιωμένους θανάτους και 18.000 τραυματισμούς χτες βράδυ, αλλά ο αριθμός αναμενόταν να υπερβεί κατά πολύ ακόμη και τους χειρότερους φόβους των αρχών.

Τα σωστικά συνεργεία, που διαθέτουν σε πολλές περιπτώσεις ανεπαρκή εξοπλισμό, συνέχιζαν τον αγώνα δρόμου ενάντια στο χρόνο - κάθε λεπτό που περνά σημαίνει ότι ζωές χάνονται -, για να σώσουν όσους μπορούσαν. Αλλά ήδη, σήμερα, πιθανολογείται ότι θα είναι πολύ αργά για τους περισσότερους εγκλωβισμένους.

Αξιωματούχος είπε, υπό τον όρο της ανωνυμίας, στην εφημερίδα "Turkish Daily News" ότι ο αριθμός των νεκρών αναμένεται να υπερβεί τις 10.000, και αποκάλυψε ότι η κυβέρνηση έχει διατάξει να ανοιχτούν χιλιάδες τάφοι...

Ο σεισμός - που, κατά τις τελευταίες εκτιμήσεις Τούρκων σεισμολόγων, είχε μέγεθος 7,4 στην κλίμακα Ρίχτερ, αρκετά παραπάνω από τους 7,0 που εκτιμούσαν Αμερικανοί και Βρετανοί προχτές - προκάλεσε "εθνική καταστροφή", σύμφωνα με τους Τούρκους αξιωματούχους.

Σκηνές "Αποκάλυψης" εκτυλίσσονταν στις δεκάδες πόλεις που επλήγησαν από την καταστροφική δόνηση. Στο Ιζμίτ, εκατοντάδες πτώματα τυλιγμένα σε ματωμένες πετσέτες και κουβέρτες τοποθετούνταν σε ένα παγοδρόμιο, όπου συγγενείς και φίλοι, κρατώντας μαντίλια κοντά στο πρόσωπό τους για να αποφύγουν τη δυσωδία, περπατούσαν με δυσκολία πάνω στους πάγους ανάμεσα στα αραδιασμένα πτώματα ψάχνοντας για τους δικούς τους...

Στο εσωτερικό του παγοδρομίου ο ατμός από τον πάγο που εξατμιζόταν μέσα στη ζέστη του Αυγούστου έκανε ακόμα δυσκολότερο το έργο των κατάκοπων εκπαιδευόμενων αστυνομικών, που, φορώντας πλαστικά γάντια και αποστειρωμένες μάσκες, μετέφεραν τα πτώματα με απαρχαιωμένα σιδερένια φορεία. Εξω, δεκάδες φορτηγά έφερναν συνεχώς νεοανασυρθέντα πτώματα συνήθως το ένα πάνω στο άλλο, αφήνοντάς τα βιαστικά στο χώρο στάθμευσης του παγοδρομίου.

"Είναι σαν να έχουμε πόλεμο", έλεγε ένας γιατρός του Ιζμίτ.

Σε δεκάδες πόλεις η παροχή ηλεκτρικού και νερού εξακολουθεί να μην υφίσταται. Στο Ιζμίτ εξακολουθεί να φλέγεται μια μονάδα με διυλιστήρια πετρελαίου.

Στο Γκολτσούκ 10.000 εκτιμάται ότι είναι θαμμένοι ζωντανοί, ενώ χιλιάδες είναι οι αγνοούμενοι στην Κωνσταντινούπολη και αλλού στην Τουρκία.

Η απελπισία των Τούρκων μπροστά στην καταστροφή έγινε οργή. "Ποιος θα μας βοηθήσει;" φώναζαν εκατοντάδες άνθρωποι στο Γκολτσούκ - οι συγγενείς τους εξακολουθούν να είναι παγιδευμένοι σε συντρίμμια κτισμάτων, αλλά λόγω της έλλειψης προσωπικού δε γίνονται έρευνες για τη διάσωσή τους.

Ο πρωθυπουργός Μπουλέντ Ετσεβίτ προσπάθησε να απαλύνει τις διαμαρτυρίες. "Κάνουμε ό,τι είναι δυνατό", είπε από την Αγκυρα.

Εκατοντάδες μετασεισμοί, μεγέθους έως και 4,5 βαθμών της κλίμακας Ρίχτερ, συνέχιζαν να πλήττουν τη χώρα.

Στο Γκολτσούκ προκλήθηκε παλίρροια, την οποία οι επιστήμονες δεν ήταν σε θέση να εξηγήσουν. Κάποιοι την απέδωσαν στο γεωλογικό "σοκ" μετά το σεισμό.Η ζώνη που επλήγη, σύμφωνα με την εφημερίδα "Χουριέτ", αποτελεί την πηγή του 45,2% του ΑΕΠ της χώρας, γεγονός που προκάλεσε νέες εκτιμήσεις "σοβαρής οικονομικής ζημιάς" από τους αναλυτές.

Σε ολόκληρη τη Δυτική Τουρκία, οι κάτοικοι αρνούνταν να καταλύσουν στο εσωτερικό κτισμάτων. Ο τρόμος των μετασεισμών είναι προφανής όσο και δικαιολογημένος. Οι άνθρωποι στήνουν τέντες σε οποιοδήποτε ανοιχτό χώρο, προκειμένου να περάσουν τις νύχτες. "Νιώθουμε πιο ασφαλείς έξω", έλεγε ο Βουράλ Αλτίν στο σχεδόν ολοκληρωτικά κατεστραμμένο Ιζμίτ.

Αξιωματούχοι του υπουργείου Υγείας εξέφρασαν χτες ανησυχία για τον κίνδυνο εμφάνισης επιδημιών. Τα χιλιάδες πτώματα και οι τραυματίες που έχουν εκτεθεί σε δημόσιους χώρους, η έλλειψη νερού και η ζέστη συνθέτουν μια δυνητικά επικίνδυνη κατάσταση. Στο μεταξύ, τα αποθέματα σε τρόφιμα λιγόστευαν επικίνδυνα σε μερικές από τις πληγείσες περιοχές.

Χτες διατυπώθηκαν κατηγορίες σχετικά με την αντίδραση της κρατικής μηχανής. Το τουρκικό Υπουργικό Συμβούλιο συνεδρίασε μόλις χτες τη νύχτα. Μετά τη συνεδρίαση, ο εκτελών χρέη κυβερνητικού εκπροσώπου, υπουργός άνευ χαρτοφυλακίου, Σουκρού Σινά Γιουρέ, είπε πως "η ανθρωπιστική βοήθεια δεν ήταν δυνατόν να φτάσει στις σεισμόπληκτες περιοχές, επειδή οι πανικοβλημένοι κάτοικοι είχαν κλείσει τους δρόμους, καθώς εγκατέλειπαν τις εστίες τους". Ο υπουργός πρόσθεσε ότι η κυβέρνηση αποφάσισε να σταματήσει την κυκλοφορία στον εθνικό δρόμο, για να διευκολυνθεί η μεταφορά της βοήθειας και των σωστικών συνεργείων.

ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΥΠΟΛΗ - ΙΖΜΙΤ.- 700.000 τόνοι αργού πετρελαίου βρίσκονται αποθηκευμένοι στο διυλιστήριο του Ιζμίτ, όπου συνέχιζε χθες να καίει μια πυρκαγιά που προκαλούσε τρόμο σε αξιωματούχους της περιοχής. Ο Μεμντούζ Ογκούζ, κυβερνήτης της περιοχής, δήλωσε ότι "αν η φωτιά επεκταθεί... θα έχουμε μια ακόμη μεγαλύτερη καταστροφή". Εξι δεξαμενές φλέγονται, και ακριβώς δίπλα τους βρίσκονται 8.000 τόνοι αμμωνίας, μια ποσότητα που αν απελευθερωθεί θα δημιουργήσει ένα φονικό νέφος, ικανό να σκοτώσει δεκάδες χιλιάδες.

Οι πυροσβέστες δεν μπορούσαν ως χθες βράδυ να αντλήσουν νερό από τη θάλασσα, αφού η παροχή ρεύματος έχει διακοπεί, και πρέπει να μετακινούνται με τα οχήματά τους διαρκώς.

Ενα αεροσκάφος της πολεμικής αεροπορίας βοηθά στην κατάσβεση, ρίχνοντας αφρό, ενώ 4 ακόμη (από Ελλάδα, Γαλλία, Ισραήλ και Γερμανία) προστέθηκαν στις δυνάμεις που επιχειρούν την κατάσβεση.

Χθες το απόγευμα οι αρχές ανέφεραν ότι η κατάσταση έχει τεθεί υπό "μερικό έλεγχο". Ωστόσο το προσωπικό του διυλιστηρίου και κάτοικοι της περιοχής διατάχθηκαν να απομακρυνθούν, μετά την προειδοποίηση από τις αρχές ότι μπορεί να σημειωθούν εκρήξεις σε ακτίνα τεσσάρων με πέντε χιλιομέτρων.Ωστόσο αρκετοί κάτοικοι αρνήθηκαν να απομακρυνθούν, αφού οι συγγενείς τους παραμένουν παγιδευμένοι στα συντρίμμια σπιτιών που κατέρρευσαν από το σεισμό.

Η φωτιά στο διυλιστήριο αυτό, ένα από τα σημαντικά οικονομικά σύμβολα της Τουρκίας, αποτελεί εκτός των άλλων και πλήγμα στις προσπάθειες "επίσπευσης των ιδιωτικοποιήσεων", οι οποίες είναι ζωτικής σημασίας για τις οικονομικές μεταρρυθμίσεις στη χώρα.

Το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο θεωρεί την ιδιωτικοποίηση σημαντικών επιχειρήσεων στην Τουρκία ως ουσιαστικό βήμα για τη μείωση του τεράστιου δημοσίου χρέους και για την αποδέσμευση ενός δανείου προς τη χώρα φέτος.

ΑΓΚΥΡΑ.-

"Ομάδες έρευνας και διάσωσης, συνολικά 1.055 άνθρωποι, από 19 διαφορετικές χώρες έφτασαν στην Τουρκία και μέχρι το βράδυ θα έχουν ξεπεράσει τους 1.300", δήλωσε χτες ο Τούρκος υπουργός Εξωτερικών Ισμαήλ Τζεμ, ο οποίος ευχαρίστησε τις χώρες που προσφέρουν βοήθεια.

Ωστόσο, η βοήθεια - ειδικοί σε έρευνες για την ανάσυρση επιζώντων με εξοπλισμό υψηλής τεχνολογίας, εκπαιδευμένα σκυλιά, και χρηματικά ποσά - μπορεί να φθάσει πολύ αργά. Αξιωματούχοι στα πεδία των ερευνών χαρακτήριζαν κρίσιμες αυτές τις ώρες, αφού μετά τις πρώτες 48 ώρες θεωρείται δύσκολο να επιβιώσουν οι χιλιάδες παγιδευμένοι κάτω από τα συντρίμμια.

Μετά από αίτημα της τουρκικής Ερυθράς Ημισελήνου, ο διεθνής Ερυθρός Σταυρός ξεκίνησε μια προσπάθεια συγκέντρωσης ενός ποσού σχεδόν 7 εκατ. δολαρίων, για να βοηθηθούν οι 100.000 άνθρωποι που εκτιμάται ότι έμειναν άστεγοι μετά το σεισμό.

Η Ευρωπαϊκή Ενωση ανακοίνωσε χτες ότι αποστέλλει βοήθεια 2,1 εκατ. δολαρίων σε ανθρωπιστική βοήθεια και υποσχέθηκε περισσότερη. Ανάμεσα στις χώρες που απέστειλαν χρηματική βοήθεια είναι η Βρετανία, η Γερμανία, η Ιρλανδία, η Σαουδική Αραβία. Βοήθεια προσέφερε και ο ΟΗΕ, του οποίου ο Γενικός Γραμματέας, Κόφι Ανάν, δήλωσε συγκλονισμένος από την τραγωδία.

Ειδικοί με εξοπλισμό και σκυλιά έφθασαν από τις ΗΠΑ, τη Γαλλία, τη Γερμανία, τη Βρετανία, τη Δανία, τη Νορβηγία, την Ελβετία, τη Δανία, το Ισραήλ, τη Ρωσία. Ακόμη βοήθεια πρόσφεραν η Ιαπωνία, η Βουλγαρία, η Αυστρία, το Ιράν και η Ρουμανία.

Ο Σέφα Σιρμέν, δήμαρχος του Ιζμίτ, δήλωσε χτες: "Χρειαζόμαστε περισσότερα συνεργεία, περισσότερη βοήθεια... το μέγεθος της καταστροφής είναι τεράστιο".

Παντού η εικόνα της καταστροφής

Το φλεγόμενο διυλιστήριο