ΡΕΠΟΡΤΑΖ | ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ

ΡΕΠΟΡΤΑΖ

"ΛΙΜΙΤ - ΑΠ" ΣΤΗ ΖΩΗ

Ακούγεται παράταιρη και ίσως εκτός πραγματικότητας η διατύπωση ερωτηματικών και - πολύ περισσότερο - ανησυχίας για τα όσα γίνονται στο Χρηματιστήριο της Αθήνας. Οι τρελοί ρυθμοί του τελευταίου εικοσάμηνου, φαινομενικά αφαιρούν επιχειρήματα ακόμα και σε εκείνους τους θιασώτες του θεσμού, που ενεργοποιώντας απλώς την κοινή λογική σημειώνουν πως "δεν υπάρχει καμία απολύτως περίπτωση οι τωρινοί ρυθμοί ανόδου να συνεχιστούν για πολύ". Για τους άλλους, εκείνους που με πείσμα βεβαιώνουν ότι "η απότομη άνοδος οδηγεί με μαθηματική ακρίβεια σε ανεξέλεγκτη πτώση", δεν υπάρχει καν χώρος στους περί του Χρηματιστηρίου διαλογισμούς. Αν πάλι εμφανιστεί κάποιος που θα επιχειρήσει να συνδέσει και να συσχετίσει - θετικά ή αρνητικά - την πορεία των τιμών στην οδό Σοφοκλέους με ζητήματα που αφορούν την κατάσταση της ελληνικής οικονομίας, το μέγα θέμα της ανάπτυξης, το επίπεδο διαβίωσης και τα τεράστια προβλήματα των εργαζομένων, θα εισπράξει την περιφρόνηση και τη χλεύη των συνομιλητών.

Ο "Ρ" δεν παραγνωρίζει στο παραμικρό το φαινόμενο, ότι για την άρχουσα τάξη και τους διαχειριστές μεγάλων χαρτοφυλακίων είναι θέμα ζωής - ακόμα και ύπαρξης - να επιτρέπουν κατά καιρούς την αποκόμιση κερδών στους λεγόμενους "μικροεπενδυτές". Μ' αυτά τα κέρδη "γλυκαίνονται" και αποφασίζουν να προσφέρουν τις αποταμιεύσεις τους στο ναό του καπιταλισμού, όπου ο τελικός κερδισμένος δεν είναι ποτέ ο "μικρός παίχτης". Εχουμε επισημάνει όμως με έμφαση πως μία από τις χειρότερες επιπτώσεις που επιφέρει η διεύρυνση του κοινού που ασχολείται με τις μετοχές, είναι ένας ιδιόμορφος εκμαυλισμός που τείνει ν' αποκτήσει επικίνδυνες διαστάσεις. Αν μη τι άλλο, επειδή και μόνο - σε τελευταία ανάλυση - η προβολή, η διαφήμιση και η ώθηση του μέσου πολίτη προς την οδό Σοφοκλέους, ουσιαστικά είναι σχεδόν ταυτόσημη με τη θεοποίηση του τζόγου. Με την αναγωγή της ιδέας του εύκολου κέρδους σε στάση ζωής, με ό,τι αυτό συνεπάγεται. Αλλωστε, τα παραδείγματα ότι μια "καλή παρτίδα πόκερ" δε διαφέρει στο παραμικρό από την εξέλιξη των τιμών σε κάποιες μετοχές, είναι τόσα πολλά, που το ομολογούν πλέον - έστω δειλά και με συμφραζόμενα - ακόμα και ορισμένοι από τους αρμόδιους παράγοντες, που έχουν αρχίσει να κρούουν τον κώδωνα του κινδύνου.

Ο Γενικός Δείκτης εδώ και δύο μέρες κινείται πάνω από το "ψυχολογικό όριο" των 5.000 μονάδων. Κανείς από όσους ασχολούνται με το Χρηματιστήριο δεν υποστηρίζει στα σοβαρά ότι η εκτόξευση των τιμών στηρίζεται σε πραγματικά δεδομένα. Σου λένε - και σωστά - περί της πτώσης των επιτοκίων, της πολιτικής που ευνοεί τις επιχειρήσεις, περί της ΟΝΕ που θα εξασφαλίσει ακόμα μεγαλύτερα κέρδη για τους εκπροσώπους του κεφαλαίου, περί της σταθερότητας της οικονομίας κλπ. Ωστόσο, θέλοντας πάντα να έχουν καλυμμένα τα νώτα τους - μια και οι ρυθμοί ανόδου είναι εξωφρενικοί και κανείς δεν μπορεί να προβλέψει πώς θα διαμορφωθούν στο άμεσο μέλλον - στους παράγοντες της ξέφρενης πορείας προσθέτουν την "προεξόφληση των μελλοντικών κερδών", τις "αυξημένες προσδοκίες", το "ψυχολογικό περιβάλλον", το "θετικό κλίμα" κ.ο.κ. Σε εκείνο πάντως που όλοι συμφωνούν είναι ότι πέρα από το παιχνίδι των γνωστών κερδοσκόπων, που μπορούν με σχετική ευκολία να αυξομειώνουν τις τιμές, η ανοδική πορεία στηρίζεται και ενισχύεται από τη λεγόμενη "εισροή κεφαλαίων". Γι' αυτό έχουν ενεργοποιηθεί θεοί και δαίμονες να πιπιλίζουν το μυαλό του κόσμου για τα οφέλη που θα αποκομίσουν αν αποφασίσουν να ποντάρουν στην οδό Σοφοκλέους. Οι προσπάθειές τους έχουν ακόμα αποτελέσματα. Ετσι, δεν είναι τυχαίο ότι ενώ πριν από μερικά χρόνια οι καταθέσεις ιδιωτών σε τραπεζικούς λογαριασμούς αυξάνονταν με ετήσιους ρυθμούς γύρω στο 20%, πέρσι είχαν μείωση 1,1%, και αντίστοιχη εικόνα αναμένεται να σημειωθεί και φέτος. Τα τρισεκατομμύρια που "φεύγουν" από τις καταθέσεις και τοποθετούνται σε μετοχές, αποτελούν την καλύτερη ένεση για τις χρηματιστηριακές συναλλαγές, γεγονός που επιβεβαιώνει ό,τι έχει γίνει εδώ και δεκαετίες στα χρηματιστήρια άλλων χωρών. Δε θα μπορούσε να γίνει αλλιώς. Γιατί, για παράδειγμα, αυτός που αγόρασε μετοχές στα υψηλά για τις μέρες του Μάη επίπεδα των 4.000 μονάδων, μπορεί να κερδίσει μόνο στο βαθμό που σήμερα βρεθούν κάποιοι άλλοι που θα θελήσουν να βάλουν τα χρήματά τους στα ακόμα ακριβότερα επίπεδα των 5.000 μονάδων. Από αυτή την άποψη έχουν δίκιο οι χρηματιστές που υποστηρίζουν πως "το μέλλον της οδού Σοφοκλέους βρίσκεται στην εθνική αποταμίευση". Οπως επίσης σωστό είναι και το γνωστό, με τη μορφή... ρητού, ότι "κάθε νέος παίχτης αποτελεί πηγή κέρδους για τον προηγούμενο"... Ολα αυτά όμως έχουν αρχή και τέλος. Δείχνουν παράλληλα με τον τρόπο τους ότι η ευφορία δεν μπορεί να κρατήσει στο διηνεκές, ούτε μπορεί όλοι να είναι κερδισμένοι από το αλισβερίσι με τις μετοχές.

Βέβαια, για μερικούς τα παραπάνω είναι "ψιλά γράμματα". Οπως επίσης θεωρούν λεπτομέρεια άνευ ουσίας τις εκατοντάδες πραγματικές ιστορίες ανθρώπων που έχασαν περιουσίες, μέσα σε λίγες μέρες. Οταν οι επιτήδειοι έχουν καταφέρει να κάνουν μόδα και υστερία το παιχνίδι με τις μετοχές και οι μέχρι χτες ανυποψίαστοι εμφανίζονται κερδισμένοι, ό,τι και να τους πεις, η απάντηση έρχεται πληρωμένη: "Δεν ξέρω τι λες και πού το πας, εγώ ξέρω ότι σε δύο βδομάδες κέρδισα τρεις - τέσσερις μισθούς".

Δεν είναι ψέματα. Για μερικούς, τους τραπεζίτες, τους "θεσμικούς", άλλους εκπροσώπους της... αφρόκρεμας του πλούτου, οι δοσοληψίες και το καθημερινό παιχνίδι είναι επάγγελμα και μπορούν να κερδίζουν σε λίγες μέρες ποσά που αντιστοιχούν στην ετήσια μισθοδοσία των πολλών. Είναι αλήθεια ότι υπάρχουν και αρκετοί... "κοινοί θνητοί" που κέρδισαν σε μερικές βδομάδες τρεις, τέσσερις ή και περισσότερους μισθούς. Στο βαθμό όμως που πρόκειται για κερδισμένους που από τη θέση τους στην κοινωνία ήταν μέχρι σήμερα αναγκασμένοι να ποντάρουν ακριβώς στο μηνιάτικο που με καθημερινή ανασφάλεια, μόχθο και ιδρώτα τους εξασφαλίζει τα προς το ζην, πρέπει να είναι ιδιαίτερα προσεκτικοί. Οφείλουν, πέρα και πάνω από όλα να γνωρίζουν ότι το "καλύτερο χαρτί" γι' αυτούς είναι η ίδια τους η εργασία και ο μισθός που τους εξασφαλίζει. Το δε κέρδος δεν μπορεί να είναι τίποτα άλλο από την πάλη και τον αγώνα για "λίμιτ - απ" στις συνθήκες ζωής, το δικαίωμα στην εργασία, στις καλύτερες αμοιβές, στη διεύρυνση των λαϊκών καταχτήσεων και δικαιωμάτων. Γιατί, αν τα μυαλά μας πάρουν αέρα από τα πρόσκαιρα - και εν πολλοίς απροσδόκητα - κέρδη της οδού Σοφοκλέους, τότε υπάρχει έντονος κίνδυνος το ένα "λίμιτ - ντάουν" να διαδέχεται το άλλο...

Γιώργος ΚΑΚΟΥΛΙΔΗΣ

Μία από τις χειρότερες επιπτώσεις που επιφέρει η διεύρυνση του κοινού που ασχολείται με τις μετοχές, είναι ένας ιδιόμορφος εκμαυλισμός που τείνει ν' αποκτήσει επικίνδυνες διαστάσεις, αφού η προβολή, η διαφήμιση και η ώθηση του μέσου πολίτη προς την οδό Σοφοκλέους, ουσιαστικά είναι σχεδόν ταυτόσημη με τη θεοποίηση του τζόγου

ΤΟΥ ΒΑΣΙΛΗ ΠΑΠΑΛΙΤΣΑ, ΓΡΑΜΜΑΤΕΑ ΤΗΣ ΕΝΩΤΙΚΗΣ ΟΜΟΣΠΟΝΔΙΑΣ ΑΓΡΟΤΙΚΩΝΣΥΛΛΟΓΩΝ ΚΑΡΔΙΤΣΑΣ

Χαλάζι σαν την κυβερνητική πολιτική

- Ποιο είναι το μέγεθος της καταστροφής από το χαλάζι στις καλλιέργειες της Θεσσαλίας;

- Η καταστροφή, όχι μόνο από την πρόσφατη χαλαζόπτωση, αλλά και από άλλες που προηγήθηκαν πριν λίγο καιρό, είναι τεράστια.

Πάνω από 150.000 στρέμματα, συνολικά, έχουν υποστεί ζημιές από το χαλάζι, αλλά και τον καύσωνα, που κυμαίνονται σε ποσοστό από 30% μέχρι και 100% της παραγωγής. Ιδιαίτερα, έχουν πληγεί καλλιέργειες βαμβακιού, βιομηχανικής ντομάτας, καλαμποκιού, τεύτλων, καπνών, κηπευτικών και οπωροφόρων δέντρων. Η ζημιά είναι ολοκληρωτική, γιατί οι περισσότερες καλλιέργειες βρίσκονται στο τελικό στάδιο της ωρίμανσης, ή και της συγκομιδής.

- Καιρικό φαινόμενο είναι το χαλάζι, γιατί τα "βάζετε" με την κυβέρνηση; -

- Με τον Θεό δεν μπορούμε να τα "βάλουμε", αλλά δε φταίει μόνο ο καιρός. Χρόνια ζητάμε να γίνουν έργα αντιχαλαζικής προστασίας και οι αρμόδιοι "αγρόν ηγόραζον". Εμείς δεν κατηγορούμε την κυβέρνηση για τη θεομηνία, αλλά για την αδιαφορία της. Και δεν αναφέρομαι μόνο στην αντιχαλαζική προστασία, αλλά, κυρίως, διαμαρτυρόμαστε γιατί η κυβέρνηση και ο ΕΛΓΑ δεν ανταποκρίνονται στο δίκαιο αίτημά μας να πάρουμε τις αποζημιώσεις που δικαιούμαστε, για τις καταστροφές από καιρικά φαινόμενα. Υπογραμμίζω το "δικαιούμαστε" γιατί, εκτός των άλλων, πληρώνουμε "χοντρά λεφτά" στον ΕΛΓΑ, για να μας ασφαλίσει την παραγωγή από ζημιές.

- Τι, ακριβώς, ζητούν οι χαλαζόπληκτοι από την κυβέρνηση και τον ΕΛΓΑ;

- Να γίνουν έγκαιρα και δίκαια οι εκτιμήσεις των ζημιών - ιδιαίτερα στις καλλιέργειες που βρίσκονται στο στάδιο της συγκομιδής, γιατί σε λίγο δε θα υπάρχει τίποτα για να εκτιμηθεί - και να δοθούν οι αποζημιώσεις μέχρι το διάστημα, που οι αγρότες θα πωλούσαν και θα πληρώνονταν για τα προϊόντα τους. Η, τουλάχιστον, να πάρουν αμέσως μια αξιόλογη προκαταβολή της αποζημίωσης, όπως έγινε μετά από θεομηνία σε περιοχή της Λάρισας το 1997. Στην εκτίμηση των ζημιών και στον υπολογισμό της αποζημίωσης να παρθεί υπόψη και το ποσοστό της καταστροφής, αλλά και το ύψος της παραγωγής που αναμενόταν, αν δε μεσολαβούσε το χαλάζι. Π. χ. να ληφθεί υπόψη ότι φέτος η παραγωγή του βαμβακιού αναμένεται να είναι πολύ μεγάλη, ενώ το κόστος παραγωγής της βιομηχανικής ντομάτας κι άλλων καλλιεργειών είναι πολύ υψηλό.

- Ελπίζετε ότι ο ΕΛΓΑ θ' ανταποκριθεί τώρα σ' αυτά τα αιτήματα;

- "Ο ελπίζων πεθαίνει χαρούμενος", αλλά αν σκεφτούμε τι έγινε σε ανάλογες περιπτώσεις παλιότερα, δεν είμαστε καθόλου αισιόδοξοι.

Ο ΕΛΓΑ πρέπει να χρηματοδοτηθεί από τον κρατικό προϋπολογισμό - όπως προβλέπεται, άλλωστε - για ν' ανταποκριθεί στις υποχρεώσεις του γρήγορα και δίκαια κι όχι να προσφύγει ξανά σε δανεισμό, όπως έκανε δυο φορές μέχρι τώρα, με αποτέλεσμα να καταχρεώνεται και να μας βάζει μετά και νέα "χαράτσια". Και ο πρόεδρος του ΕΛΓΑ καλά θα κάνει να πιέσει κι αυτός την κυβέρνηση προς αυτή την κατεύθυνση κι όχι να παίζει το "προεκλογικό χαρτί" της, γυρίζοντας την επαρχία και δίνοντας "ανέξοδες" υποσχέσεις για αποζημιώσεις.

- Αν δεν ικανοποιηθείτε πώς θα αντιδράσετε;

- Εχουμε τον τρόπο, ξέρουμε και τον τόπο. Με τον αγώνα μας θ' αντιδράσουμε. Θα πιέσουμε για αποζημιώσεις και, ταυτόχρονα, θα παλέψουμε για ν' ανατρέψουμε την αντιαγροτική πολιτική, που μην νομίζετε ότι προκαλεί μικρότερες καταστροφές απ' το χαλάζι. Την πολιτική της κυβέρνησης και της ΕΕ, που μειώνει το εισόδημά μας και αυξάνει το κόστος παραγωγής, μας δίνει συντάξεις πείνας, μας ξεκληρίζει από τα χωράφια μας και μας διώχνει από τα χωριά μας. Ε, αυτή την πολιτική δε θα την αφήσουμε "σε χλωρό κλαρί"...

Π. Ρ.