Τη χαριστική βολή στο περιβάλλον της Αττικής ετοιμάζεται να δώσει η κυβέρνηση, με πρόσχημα τους Ολυμπιακούς Αγώνες του 2004. Η ανατροπή του Ρυθμιστικού Σχεδίου της Αθήνας (νόμος 1515/85) έχει μπει στην τελική ευθεία και τα αρμόδια κυβερνητικά επιτελεία επεξεργάζονται προτάσεις προκειμένου να συνταχθεί ένας νέος νόμος - "Ρυθμιστικό Σχέδιο", όχι για την προστασία του περιβάλλοντος της Αθήνας αλλά για την προώθηση επιχειρηματικών σχεδίων στο Λεκανοπέδιο.

Το Ρυθμιστικό Σχέδιο της Αθήνας που δέχτηκε ένα πρώτο πλήγμα με το νόμο 2730/1999, με τον οποίο χωροθετήθηκαν οι Ολυμπιακές εγκαταστάσεις, πρόκειται να ανατραπεί πλήρως, σύμφωνα και με όσα προβλέπει το "Ειδικό Στρατηγικό Σχέδιο Δράσης "Αθήνα - Αττική 2004"".

Η επίσημη δικαιολογία για την ανατροπή του Ρυθμιστικού Σχεδίου, όπως διατυπώνεται στο Σχέδιο Δράσης, είναι η εξής: "Ο νόμος για τις ολυμπιακές εγκαταστάσεις δεν εξαντλεί το ζήτημα της ενσωμάτωσης των Ολυμπιακών Αγώνων στο Ρυθμιστικό Σχέδιο της Αθήνας" και έτσι "απαιτείται γενικότερη προσαρμογή που μπορεί να γίνει μόνο μέσω της επικαιροποίησης του Ρυθμιστικού"...

Αυτή, όμως, η... "συνολική επικαιροποίηση", αφορά στην ουσία έναν νέο νόμο, που θα επιτρέπει σε επιχειρηματικούς ομίλους να προχωρήσουν τα επενδυτικά τους προγράμματα στο Λεκανοπέδιο, σε δάση, παραλίες, Εθνικούς Δρυμούς και ελεύθερους χώρους, χωρίς να μπαίνουν εμπόδιο διάφορα "ενοχλητικά" νομοθετήματα, όπως το Ρυθμιστικό Σχέδιο ή για παράδειγμα το Προεδρικό Διάταγμα 84/84 (απαγορεύει την εγκατάσταση και λειτουργία βιομηχανιών στο Λεκανοπέδιο).

Η περίπτωση του Πάρκου Ελευθερίας και το όργιο συνδιαλλαγής στην περίπτωση των Αστεριών της Γλυφάδας, είναι δύο χαρακτηριστικά παραδείγματα. Φαίνεται πως το μεγάλο κεφάλαιο απαιτεί πλήρη ελευθερία κινήσεων και έτσι η κυβέρνηση δεν έχει λόγο να κρύβεται μόνιμα πίσω από ευνοϊκές τροπολογίες που περνούν νύχτα ή κατά παραγγελία φωτοερμηνείες δασαρχών και θέλει έναν νόμο που θα λύνει τα χέρια των κάθε λογής στρατηγικών επενδυτών.

Ποιο όμως θα είναι το πρόσχημα για να γίνουν όλες αυτές οι αλλαγές, δεδομένου ότι η λαϊκή αντίδραση έχει "φρενάρει" στο παρελθόν καταστροφικά για το περιβάλλον σχέδια; Μα, υπάρχει καλύτερο άλλοθι από τη "Μεγάλη Ολυμπιακή Ιδέα"; Οι κυβερνώντες γνωρίζουν ότι με το πρόσχημα των Ολυμπιακών Αγώνων, ίσως να μπορέσουν να εξασφαλίσουν την απαιτούμενη κοινωνική συναίνεση και να αμβλύνουν τις αντιδράσεις των κατοίκων του Λεκανοπεδίου.

Τις προτάσεις του Σχεδίου Δράσης σχετικά με τη λεγόμενη "επικαιροποίηση" του Ρυθμιστικού Σχεδίου της Αθήνας, αποκαλύπτει σήμερα η έρευνα του "Ρ".

Κώστας ΠΑΣΑΚΥΡΙΑΚΟΣ

"Ο νόμος (σ.σ. 2730/99) επιλύει το πρόβλημα της συμβατότητας των χωροθετήσεων των Ολυμπιακών εγκαταστάσεων με το Ρυθμιστικό Σχέδιο της Αθήνας. Ωστόσο, κατά την άποψή μας προκύπτουν και γενικότερα ζητήματα, που δεν μπορούν να αντιμετωπιστούν παρά με μια συνολική επικαιροποίηση του Ρυθμιστικού Σχεδίου Αθήνας"...

Με αυτή τη διαπίστωση ξεκινά το Σχέδιο Δράσης την αναφορά του στο Ρυθμιστικό Σχέδιο της Αθήνας (ΡΣΑ). Και στη συνέχεια προχωρά σε μια πιο αναλυτική περιγραφή των σημείων εκείνων που πρέπει να... "εξαφανιστούν" από το ισχύον Ρυθμιστικό.

Τρία, λοιπόν, είναι τα κύρια σημεία - στόχοι που κρίνεται απαραίτητο ότι πρέπει να αλλάξουν.Αυτά, σύμφωνα με το Σχέδιο, είναι:

• Η σταθεροποίηση του πληθυσμού της ευρύτερης περιοχής της Αθήνας με απώτερη προοπτική τη μείωσή του.
• Η ανάσχεση της διόγκωσης των οικονομικών δραστηριοτήτων στην πρωτεύουσα με λήψη όλων των αναγκαίων μέτρων για αναπροσανατολισμό των δημόσιων και ιδιωτικών επενδύσεων στην περιφέρεια της χώρας κατά προτεραιότητα.
• Η οικονομική ανασυγκρότηση της ευρύτερης περιοχής της Αθήνας σε σχέση με ενίσχυση του πρωτογενούς τομέα, εκσυγχρονισμό των μεταποιητικών δραστηριοτήτων, σχετική ενίσχυση της βιοτεχνίας και ελαφράς βιομηχανίας, με περιβαλλοντικά κριτήρια και ανάσχεση, έλεγχο και εκσυγχρονισμό του τριτογενούς τομέα.

"Η επικαιροποίηση του Ρυθμιστικού, συνεχίζει το Σχέδιο Δράσης, είναι, άλλωστε, αναγκαία και λόγω άλλων πολύ σημαντικών παρεμβάσεων ή εξελίξεων,που έχουν μεσολαβήσει από την περίοδο της εκπόνησης του Ρυθμιστικού Σχεδίου μέχρι σήμερα. Η απλή προσθήκη στο κείμενο του ΡΣΑ της πρόβλεψης, π. χ., του Μετρό της Αθήνας ή του νέου αεροδρομίου των Σπάτων, δεν αρκεί - όπως και στην περίπτωση της πρόβλεψης των Ολυμπιακών εγκαταστάσεων - γιατί δε λαμβάνει υπόψη τις αλληλεπιδράσεις των παρεμβάσεων αυτών με τη δομή της Αθήνας / Αττικής, με διάφορους επιμέρους τομείς και πεδία της χωρικής οργάνωσης, και με τους στόχους του ΡΣΑ".

Αυτά λοιπόν αναφέρει το Σχέδιο Δράσης. Και κάνει καθαρό ότι το να προβλέψει ο νόμος απλά και μόνο τη χωροθέτηση των Ολυμπιακών εγκαταστάσεων δε φτάνει...

Τι σημαίνει, όμως, αυτό; Ας πάρουμε για παράδειγμα την παραλιακή ζώνη (Φάληρο - Κορωπί). Μέσα σε αυτή τη ζώνη θα κατασκευαστούν οι εγκαταστάσεις του Ολυμπιακού Κέντρου Ιστιοπλοϊας, τα γήπεδα σόφτμπολ, μπέιζμπολ κλπ. στο Φαληρικό Δέλτα. Το Ρυθμιστικό Σχέδιο του 1985 δεν έδινε τη δυνατότητα να γίνουν τέτοιες εγκαταστάσεις στην παραλιακή ζώνη (άρθρο 2.1.1 "... Προστασία των ακτών από την εξάπλωση της οικιστικής χρήσης και των περιφράξεων"). Η κυβέρνηση, με το νόμο για τους Ολυμπιακούς Αγώνες, έδωσε τη δυνατότητα κατ' αρχήν να γίνουν οι εγκαταστάσεις αυτές.

Ομως, όπως διαπιστώνει και το Σχέδιο Δράσης, αυτό δε λύνει εντελώς το πρόβλημα. Ποιο είναι το πρόβλημα; Οτι οι μεγάλες εταιρίες, που θα αναλάβουν να κατασκευάσουν τα έργα, θέλουν να εκμεταλλεύονται και μεγάλες εκτάσεις γύρω από τις Ολυμπιακές εγκαταστάσεις. Δηλαδή, θέλουν δίπλα στα γήπεδα να κατασκευάσουν ξενοδοχεία, κέντρα διασκέδασης, εμπορικά κέντρα και να αναπτύξουν και τέτοιου είδους δραστηριότητες, που το υπάρχον ΡΣΑ δεν επιτρέπει. Ετσι, λοιπόν, χρειάζεται η ανατροπή του και η δημιουργία ενός νέου...

Το Σχέδιο Δράσης όμως δε σταματά εδώ. Το κείμενο που έχει στη διάθεσή του ο "Ρ", όπως και η πολιτική ηγεσία του ΥΠΕΧΩΔΕ και η Οργανωτική Επιτροπή για τη διεξαγωγή των Αγώνων Αθήνα 2004, αναφέρει:

"Τα κύρια σημεία που επιβάλλουν μια νέα προσέγγιση μέσω ενός επικαιροποιημένου Ρυθμιστικού Σχεδίου είναι τα εξής:

• Το σημερινό ΡΣΑ δεν περιλαμβάνει σαφή αναφορά στο διεθνή ρόλο της Αθήνας. Οι Ολυμπιακοί Αγώνες του 2004, αντίθετα, έχουν μια σειρά από (θετικές) επιπτώσεις, που προωθούν ακριβώς ένα τέτοιο ρόλο. Η γενικότερη σημασία του διεθνούς ρόλου των μητροπόλεων σήμερα, η αποδοχή της ανάγκης αναβάθμισης του διεθνούς ρόλου και από άλλα μείζονα προγραμματικά κείμενα, αλλά και οι επιπτώσεις από άλλες μείζονες παρεμβάσεις που, ενίοτε, έχουν ενσωματωθεί καθαυτές στο Ρυθμιστικό, αλλά χωρίς αναγνώριση της γενικότερης επίδρασής τους στο διεθνή ρόλο (π.χ. αεροδρόμιο Σπάτων) καθιστούν αναγκαία την εισαγωγή στο ΡΣΑ ενός ή περισσοτέρων στόχων που θα αναφέρονται στο ζήτημα αυτό.
• Οι στόχοι 2β και 3δ (σ.σ. αναπροσανατολισμός των δημόσιων και ιδιωτικών επενδύσεων στην περιφέρεια και ενίσχυση του πρωτογενούς τομέα) του σημερινού Ρυθμιστικού πρέπει να αναθεωρηθούν. Η διατήρηση του στόχου της ενίσχυσης του πρωτογενούς τομέα στην Αθήνα είναι προφανώς ανεδαφική, καθώς και σε άλλο επίπεδο η ανάπτυξη ενός νέου διεθνούς μητροπολιτικού ρόλου είναι αδύνατη χωρίς αύξηση του τριτογενούς τομέα".

Ιδιαίτερη αναφορά γίνεται στο Σχέδιο Δράσης για τη σχέση μεταξύ των λεγόμενων υπερτοπικών πόλων που θεσπίστηκαν με το νόμο για τις Ολυμπιακές εγκαταστάσεις και του Ρυθμιστικού Σχεδίου Αθήνας. Να σημειώσουμε ότι αυτοί οι υπερτοπικοί πόλοι αναψυχής, αθλητισμού και τουρισμού αφορούν και τις περιοχές που θα κατασκευαστούν οι ολυμπιακές εγκαταστάσεις αλλά και εκείνες που θα εξυπηρετήσουν τις ανάγκες των Ολυμπιακών Αγώνων (π.χ. χώρος του αεροδρομίου στο Ελληνικό, Λιπάσματα Δραπετσώνας κ. ά.).

Οι ερευνητές του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας, που έχουν εκπονήσει το Σχέδιο Δράσης, σε μια προσπάθεια να αποδείξουν την ανάγκη για "επικαιροποίηση" του ισχύοντος Ρυθμιστικού Σχεδίου της Αθήνας, προχωρούν σε μια αναλυτική εξέταση και τελικά σε έναν συσχετισμό, μεταξύ των στόχων του ΡΣΑ (1515/85) και των νέων υπερτοπικών πόλων που προβλέπει ο νόμος για τις Ολυμπιακές εγκαταστάσεις. Κι αυτό για να αποδείξουν την ασυμβατότητα μεταξύ των προβλέψεων του Ρυθμιστικού και εκείνων του νόμου για τις Ολυμπιακές εγκαταστάσεις.

Θα αναφέρουμε εδώ τρία συγκεκριμένα παραδείγματα:

1. Το άρθρο 2 του ΡΣΑ αναφέρεται στους "ειδικότερους στόχους για την εξέλιξη της ευρύτερης περιοχής της Αθήνας σε σχέση με το εθνικό επίπεδο". Η παράγραφος "α" αναφέρει: "Σταθεροποίηση του πληθυσμού της ευρύτερης περιοχής της Αθήνας με απώτερη προοπτική τη μείωσή του". Το Σχέδιο Δράσης λοιπόν εκτιμά ότι αυτός ο στόχος του 1515/85 δεν έχει άμεση σχέση με τον 2730/99 και εν γένει τους Ολυμπιακούς Αγώνες και πρέπει να αντικατασταθεί! Οι λόγοι είναι προφανείς, αφού στην Αθήνα αναμένεται να εισρεύσουν από την επαρχία χιλιάδες άνθρωποι λόγω της συρρίκνωσης τα επόμενα χρόνια του αγροτικού πληθυσμού, αλλά και ενόψει των Ολυμπιακών Αγώνων του 2004.

2. Στο ίδιο άρθρο στην παράγραφο "β" ο 1515/85 αναφέρει σαν στόχο το εξής: "Ανάσχεση της διόγκωσης των οικονομικών δραστηριοτήτων στην πρωτεύουσα με λήψη όλων των αναγκαίων μέτρων για αποπροσανατολισμό των δημόσιων και ιδιωτικών επενδύσεων στην περιφέρεια της χώρας κατά προτεραιότητα". Το Σχέδιο Δράσης σημειώνει ότι αυτός ο στόχος έρχεται σε μερική αντίθεση με όσα πρόκειται να γίνουν για τους Ολυμπιακούς Αγώνες, αφού ένα μεγάλο ποσοστό των χρημάτων του Γ Κοινοτικού Πλαισίου Στήριξης θα "πέσουν" στην Αττική.

3. Στο άρθρο 3 του ΡΣΑ στην παράγραφο "γ" αναφέρεται ως στόχος:"Οικονομική ανασυγκρότηση της ευρύτερης περιοχής της Αθήνας σε σχέση με ενίσχυση του πρωτογενούς τομέα, εκσυγχρονισμός των μεταποιητικών δραστηριοτήτων, σχετική ενίσχυση της βιοτεχνίας και ελαφράς βιομηχανίας, με περιβαλλοντικά κριτήρια και ανάσχεση, έλεγχο και εκσυγχρονισμό του τριτογενούς τομέα".

Σύμφωνα με το Σχέδιο Δράσης και αυτό το άρθρο πρέπει να "εξαφανιστεί". Και πώς είναι δυνατόν να υπάρχει όταν η "Μητρόπολη" που ετοιμάζει η άρχουσα τάξη θα στηρίζεται σε λειτουργίες όπως: χρηματοπιστωτικές συναλλαγές, γραφεία πολυεθνικών, δραστηριότητες παροχής υπηρεσιών, ξενοδοχειακές εγκαταστάσεις...

ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ (του απεσταλμένου μας ΘΑΝΑΣΗ ΛΕΚΑΤΗ).-

Με χρήμα δανεικό, προς το παρόν, αλλά με ισχυρές πλάτες τόσο στην κυβέρνηση όσο και στις μεγάλες πολυεθνικές, που λυμαίνονται τους Ολυμπιακούς Αγώνες, η Οργανωτική Επιτροπή που εκτελεί χρέη διοίκησης στην Ανώνυμη Εταιρία "Αθήνα 2004" έδωσε χτες την πρώτη επίσημη συνέντευξη Τύπου, επιλέγοντας ως χώρο τη Θεσσαλονίκη, όπου και εγκαινιάστηκε το Σάββατο το περίπτερό της στο χώρο της Διεθνούς Εκθεσης Θεσσαλονίκης.

Η συνέντευξη είχε ορατούς δύο ειδικούς στόχους:

• Πρώτον: Να πείσει τους Βορειοελλαδίτες, που θα πληρώσουν ένα μεγάλο μέρος από το ποσό του 1,6 δισ. δολαρίων του κόστους της Ολυμπιάδας χωρίς να γίνει ούτε ένα έργο στην περιοχή τους, ότι κάτι έχουν να κερδίσουν κι αυτοί. Αυτό το "κάτι", βέβαια, μοιάζει περισσότερο με χάντρες προς ιθαγενείς.
• Δεύτερον: Να βάλει ένα τέρμα στα δυσφημιστικά, για το έργο της, ρεπορτάζ σε μερίδα του Τύπου, σύμφωνα με τα οποία τίποτα δεν προχωρά από το χρονοδιάγραμμα εκτέλεσης του συνόλου των ενεργειών και έργων που σχετίζονται με την Ολυμπιάδα. Εκτός αυτών, η Οργανωτική Επιτροπή προσπάθησε να πείσει ότι η Ολυμπιάδα του 2004 δε θα είναι μόνο ένα εμπορικό αλισβερίσι μεταξύ εταιριών, αλλά μια υπόθεση που αφορά το σύνολο του ελληνικού πληθυσμού...

Ως προς τη Θεσσαλονίκη, οι εκπρόσωποι της Οργανωτικής Επιτροπής Κ. Μπακούρης,διευθύνων σύμβουλος, και Ν. Τζαβέλα,αντιπρόεδρος, δήλωσαν ότι η πόλη θα έχει μερίδιο στις εκδηλώσεις που αφορούν τη λεγόμενη Πολιτιστική Ολυμπιάδα, εξαγγελία για την οποία άλλα σχέδια έχει ο δήμαρχος Αθηναίων, που έχει ήδη προχωρήσει στη σύσταση σχετικής Ανώνυμης Εταιρίας.

Σχετικά με το αθλητικό μέρος, η Οργανωτική ξεκαθάρισε ότι δεν υπάρχει περίπτωση αλλαγής της χωροθέτησης για κανένα άθλημα, άρα ούτε ανάλογα έργα πρόκειται να γίνουν στην περιφέρεια. Εδωσε μόνο μία υπόσχεση ότι κάποιοι από τους προκριματικούς ποδοσφαίρου θα γίνουν και στην περιοχή. Η καραμέλα χρυσώθηκε και με μία υπόσχεση να καταβληθεί προσπάθεια ώστε να πειστούν οι άλλες εθνικές ομάδες να επιλέξουν τη Θεσσαλονίκη ως χώρο προπόνησης - προσαρμογής πριν τους αγώνες.

Οι ξενοδόχοι της πόλης, επίσης, ευελπιστούν ότι θα έχουν μερίδιο από ένα πρόγραμμα φιλοξενίας των αλλοδαπών θεατών που εκπονεί ο ΕΟΤ και στο οποίο περιλαμβάνεται ως σταθμός και η Θεσσαλονίκη.

Γενικότερα, ο Κ. Μπακούρης έκανε καθαρό πως μέχρι το 2001, όποια έξοδα, λειτουργικά και για κατασκευή έργων, θα καλυφθούν είτε από δανεισμό είτε από κρατική συμμετοχή μέσω των κατανομών του Γ Κοινοτικού Πλαισίου Στήριξης. Ως προς την πρόοδο των έργων, ο ίδιος ισχυρίστηκε ότι έχουν ξεπεραστεί τα περιβαλλοντικά προβλήματα και έχουν ήδη διασφαλιστεί νομικά οι χωροθετήσεις οπότε αρχίζουν τα έργα με πρώτο αυτό του Σχοινιά.

Χαρακτήρισε "μεγάλη πρωτοβουλία" την εμπλοκή του Οργανισμού Εργατικής Κατοικίας (ΟΕΚ) στην κατασκευή του Ολυμπιακού Χωριού, ενώ σημαντικές θεώρησε τις κυβερνητικές αποφάσεις για μείωση του χρόνου για τις απαλλοτριώσεις και την εξασφάλιση "ευελιξίας" στην εταιρία μετά από τροποποιήσεις που έγιναν στον ιδρυτικό νόμο 2598/98.

Από την πλευρά της η Ν. Τζαβέλα αρκέστηκε σε ηθικολογικού χαρακτήρα αναφορές για "διαχειριστική διαφάνεια, ειλικρίνεια και αξιοπρέπεια". Η ίδια πάντως ξεκαθάρισε ποιος θα είναι το μεγάλο αφεντικό της υπόθεσης, όταν είπε χαρακτηριστικά ότι η Ολυμπιάδα είναι "μεγάλο ατού για τις ελληνικές επιχειρήσεις να μάθουν από τις μεγάλες εταιρίες (σ.σ. αναφερόταν στις πολυεθνικές) πώς γίνονται τα μεγάλα έργα και έτσι να βγουν μετά στη διεθνή αγορά".

Και ο χώρος του αεροδρομίου του Ελληνικού, μετά τη μεταφορά στα Σπάτα, προορίζεται για οικοπεδοποίηση και εμπορική εκμετάλλευση

Παραλία Ελληνικού: Κάθε προστασία του Ρυθμιστικού Σχεδίου θα ανατραπεί με το νέο νόμο...

Γουδί: Χώρος υποψήφιος για τσιμεντοποίηση, με πρόσχημα τους Ολυμπιακούς Αγώνες

Υγροβιότοπος Σχοινιά: Εκτός από την καταστροφή που θα υποστεί λόγω του Κωπηλατοδρομίου, η ευρύτερη περιοχή προορίζεται για... επιχειρηματικές δραστηριότητες