Tο περασμένο Σάββατο άνοιξε στο Συμβούλιο Υπουργών Οικονομίας της Ευρωπαϊκής Ενωσης η συζήτηση για την εναρμόνιση των φορολογικών πολιτικών στα κράτη - μέλη. Ουσιαστικά πρόκειται για την προσπάθεια δημιουργίας ενός ενιαίου φορολογικού συστήματος, το οποίο θα ισχύει σε όλα τα κράτη και θα συμπληρώνει την κοινή νομισματική και πιστωτική πολιτική. Οπως και οι άλλες παράμετροι της οικονομικής ενοποίησης, έτσι και η φορολογική εναρμόνιση θα έχει σημαντικές επιπτώσεις στις οικονομίες των φτωχότερων κρατών και ειδικότερα των λαϊκών στρωμάτων.

Η συζήτηση για τη φορολογική εναρμόνιση άρχισε με το θέμα της φορολόγησης των ομολόγων και την ανάγκη μιας ενιαίας φορολογικής αντιμετώπισης των επιχειρήσεων. Το θέμα ανέκυψε όταν η Γερμανία και η Γαλλία διαμαρτυρήθηκαν έντονα γιατί η Βρετανία συνέχιζε να παρέχει ένα ιδιαίτερα ευνοϊκό φορολογικό καθεστώς στις πολυεθνικές επιχειρήσεις, με αποτέλεσμα αυτές να μεταφέρουν εκεί συνεχώς νέα κεφάλαια και νέες παραγωγικές δραστηριότητες. Στη Σύνοδο του περασμένου Σαββάτου δεν υπήρξε κάποιο ουσιαστικό αποτέλεσμα, αφού η βρετανική κυβέρνηση με επιστολή της κατέστησε σαφές ότι δεν επιθυμεί, προς το παρόν, την εναρμόνιση της φορολογικής πολιτικής. Ομως το γεγονός ότι αυτή η συζήτηση άρχισε, σημαίνει πως οι αρχιτέκτονες της Οικονομικής και Νομισματικής Ενωσης "έβαλαν μπροστά τις μηχανές". Εξάλλου, αν αντιμετωπίσει κανείς τις εξελίξεις απ' τη σκοπιά των ιθυνόντων της οικονομικής ενοποίησης, αντιλαμβάνεται ότι αυτή δεν μπορεί να προχωρήσει χωρίς την αποκατάσταση ενιαίων κανόνων και όρων στη φορολογία.

Με την εναρμόνιση της φορολογικής πολιτικής επιχειρείται ουσιαστικά να τεθούν υπό τον έλεγχο του οικονομικού διευθυντηρίου της Ευρωπαϊκής Ενωσης τα έσοδα των κρατών - μελών, αφού η φορολογία είναι η βασική πηγή εσόδων. Η επιβολή κοινών φόρων παραγνωρίζει το γεγονός ότι η κάθε χώρα έχει τις δικές της ξεχωριστές ανάγκες, τις δικές της ιδιομορφίες, το δικό της επίπεδο ανάπτυξης και αναλόγως προσαρμόζει τη φορολογική της πολιτική.

Αν λοιπόν αφαιρεθεί από τις αρμοδιότητες των κρατών - μελών η φορολογική πολιτική και αν συνυπολογίσουμε ότι ήδη αφαιρέθηκε η δυνατότητα άσκησης νομισματικής πολιτικής, τότε στις κυβερνήσεις δε μένει άλλο εργαλείο οικονομικής πολιτικής πέραν της εισοδηματικής πολιτικής. Είναι λοιπόν φυσικό επακόλουθο μιας τέτοιας πολιτικής να πέσουν όλα τα βάρη για την αντιμετώπιση του άλφα ή βήτα προβλήματος στις πλάτες των εργαζόμενων και μόνο σ' αυτές.

Μια άλλη σημαντική παράμετρος της φορολογικής εναρμόνισης αφορά στον Φόρο Προστιθέμενης Αξίας, το γνωστό ΦΠΑ. Το αρχικό σχέδιο λοιπόν προβλέπει την είσπραξη του ΦΠΑ στη χώρα παραγωγής των προϊόντων και όχι στη χώρα όπου καταναλώνονται. Μια τέτοια αλλαγή θα πλήξει ιδιαίτερα τις χώρες που παράγουν λιγότερα και εισάγουν περισσότερα, όπως είναι η Ελλάδα, η οποία έχει ένα ιδιαίτερα ελλειμματικό εμπορικό ισοζύγιο με τις υπόλοιπες χώρες της Ευρωπαϊκής Ενωσης.

Είναι πολύ εύκολο να υπολογίσει κανείς ότι μια τέτοια εξέλιξη, όπως αυτή που συνιστά η φορολογική εναρμόνιση, είναι ιδιαίτερα ευνοϊκή για τις πολυεθνικές επιχειρήσεις και το μεγάλο κεφάλαιο γενικότερα, αφού εδώ και χρόνια ζητούν την αποκατάσταση κοινών φορολογικών κανόνων γιατί έτσι διευκολύνονται οι κινήσεις τους στα πλαίσια της "παγκοσμιοποίησης".

ΒΡΥΞΕΛΛΕΣ (του ανταποκριτή μας ΒΗΣ. ΓΚΙΝΙΑ).- Η διορισμένη για μια πενταετία από τις 15 κυβερνήσεις της Ευρωπαϊκής Ενωσης (ΕΕ) νέα εικοσαμελής Κομισιόν, υπό την προεδρεία του Ιταλού, πρώην πρωθυπουργού, Ρομάνο Πρόντι, έλαβε χτες, ως Σώμα, ψήφο έγκρισης από την Ολομέλεια του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου στο Στρασβούργο με 404 ψήφους υπέρ, 153 κατά και 27 αποχές. Μετά και από τη χτεσινή τυπική επικύρωση του διορισμού από το Συμβούλιο Μονίμων Αντιπροσώπων των κρατών - μελών (ΚΟΡΕΠΕΡ), η νέα Κομισιόν ορκίζεται την Παρασκευή ενώπιον του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου στο Λουξεμβούργο και θα συνεδριάσει για πρώτη φορά επίσημα το ερχόμενο Σάββατο στις Βρυξέλλες. Η απερχόμενη, παραιτηθείσα Κομισιόν υπό τον Ζακ Σαντέρ, έπαυσε τυπικά να υπάρχει από χτες τα μεσάνυχτα.

Η έγκριση τής νέας Κομισιόν από το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο ήταν αναμενόμενη,παρά την προσπάθεια δημιουργίας εντυπώσεων για δήθεν "αμφιβολίες", ιδιαίτερα από πλευράς του δεξιού Ευρωπαϊκού Λαϊκού Κόμματος (ΕΛΚ). Διαρροές υπήρξαν μόνο από κάποιους Βρετανούς και Γερμανούς βαυαρούς συντηρητικούς ευρωβουλευτές. Μαζικά υπέρ της νέας Κομισιόν ψήφισαν οι σοσιαλιστές, οι φιλελεύθεροι και οι πράσινοι, ιδιαίτερα οι Γερμανοί που έχουν για πρώτη φορά "δικιά" τους επίτροπο. Η Ομάδα της Ευρωπαϊκής Ενωτικής Αριστεράς αντέδρασε έντονα, τόσο στην προεδρία του Ρομάνο Πρόντι, όσο και στη σύνθεση της εικοσαμελούς Κομισιόν, κατηγορώντας για "ροπή προς το νεοφιλελευθερισμό". Από τους Ελληνες ευρωβουλευτές μόνο το ΚΚΕ ψήφισε κατά, ενώ ο ΣΥΝ και το ΔΗΚΚΙ απείχαν της ψηφοφορίας, και το ΠΑΣΟΚ με τη ΝΔ υπερψήφισαν τον Ρ. Πρόντι και τη νέα Κομισιόν.

Η διήμερη παρουσία του Ρ. Πρόντι και της "ομάδας" του, χαρακτηρίστηκε από έξαλλο "εκσυγχρονιστικό" νέο - φιλελευθερισμό, δημαγωγική προπαγάνδα και υποκριτική διάθεση απέναντι στην Ολομέλεια του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, που παραμένει χωρίς πραγματικές εξουσίες, αλλά παρ' όλα αυτά είναι το μόνο εκλεγμένο όργανο της Ευρωπαϊκής Ενωσης. Οι "προγραμματικές" δηλώσεις Πρόντι χαρακτηρίζονται από απόκρυψη των πραγματικών διαθέσεων, ιδιαίτερα όσον αφορά το πρόγραμμα πολιτικής οικονομίας μέχρι το 2005. Οι δύο αναφορές του Ρ. Πρόντι, καθολικού, τραπεζίτη και πρώην πρωθυπουργού, στο οικονομικό πρόγραμμα είναι ενδεικτικές για το τι σχεδιάζεται στις Βρυξέλλες. Ο νέος πρόεδρος της Κομισιόν έκανε ειδική αναφορά στο συνταξιοδοτικό, το οποίο "πρέπει να προσαρμοστεί στις δημογραφικές τάσεις", στο σύνολο της ΕΕ,και στη γενική "μεταρρύθμιση του κράτους πρόνοιας", ενώ προανήγγειλε την πρώτη οικονομική πρωτοβουλία της νέας Κομισιόν, ενόψει του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου του Ελσίνκι, τον προσεχή Δεκέμβρη, που αφορά στην (...) "απογείωση της πληροφορικής και στη γενικευμένη χρήση του Ιντερνετ".

Οσον αφορά τη διεύρυνση προς Ανατολάς, ο Ρ. Πρόντι διέκρινε τις υποψήφιες προς ένταξη χώρες σε "προοδευμένες" σχετικά με την ευρωπαϊκή "ολοκλήρωση", δηλαδή τις ανάγκες του μεγάλου ευρωπαϊκού κεφαλαίου και τις "άλλες". Για τις πρώτες ζήτησε να οριστεί "μια συγκεκριμένη ημερομηνία ένταξης", παρόλο που αυτό "θα απαιτήσει μεγάλη μεταβατική περίοδο για να λυθούν τα οικονομικά και κοινωνικά προβλήματα ένταξης". Για τις υπόλοιπες πρότεινε μια (...) "εικονική ένταξη" που θα τις αγκιστρώνει μακροπρόθεσμα στην ΕΕ.

Ιδιαίτερη σημασία δίδεται στη "θεσμική μεταρρύθμιση" για κατάργηση του βέτο και γενίκευση της ειδικής πλειοψηφίας σ' όλες τις διαδικασίες λήψης αποφάσεων στην ΕΕ, καθώς και στη ριζική αλλαγή της δομής και της λειτουργίας της ίδιας της Κομισιόν υπέρ των ισχυρών κρατών - μελών. Ο Ρ. Πρόντι πρότεινε η σχετική Διακυβερνητική Διάσκεψη (ΔΔ) για τα "θεσμικά" να αρχίσει ήδη από το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο του Ελσίνκι, τον προσεχή Δεκέμβρη, ώστε να "ολοκληρωθούν" πολιτικά οι Συνθήκες του Μάαστριχτ και του Αμστερνταμ που καθορίζουν πλέον τη δομή και τη λειτουργία της ΕΕ. Οσον αφορά την περιβόητη "διαφάνεια" της Κομισιόν, ο Ρ. Πρόντι "άδειασε" το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο κάνοντας λόγο για "πολιτική αξιολόγηση" ενδεχομένων σκανδάλων, στα οποία θα εμπλακούν μελλοντικά οι επίτροποι. Υποβάθμισε ακόμη και το "θεσμικό" δικαίωμα του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου να έχει λόγο στη σύναψη διεθνών συμφωνιών και στις νέες προσχωρήσεις, κάνοντας λόγο για δικαίωμα επιλογής της Κομισιόν που θα εξαρτάται από την "αποτελεσματική διαπραγμάτευση" (!!!). Παρ' όλα αυτά, η νέα Κομισιόν πήρε ψήφο έγκρισης και μέχρι τέλος 1999, προς αντικατάσταση της παραιτηθείσας επιτροπής Σαντέρ, και από 22/1/2000 για μια πενταετία που θα είναι η "κανονική" της θητεία.