Associated Press

Από τη χτεσινή συνεδρίαση των υπουργών Εξωτερικών των «25» στις Βρυξέλλες

Σύμφωνα με ανακοίνωση της φινλανδικής προεδρίας, οι υπουργοί Εξωτερικών της Ευρωπαϊκής Ενωσης συμφώνησαν να «παγώσουν» οχτώ από τα 35 κεφάλαια των ενταξιακών διαπραγματεύσεων, εξαιτίας της άρνησης της Αγκυρας να ανοίξει τα λιμάνια και τα αεροδρόμιά της στα κυπριακά πλοία και αεροπλάνα.

Οι υπουργοί συμφώνησαν επίσης να αξιολογείται ετησίως μέχρι και το 2009 η συμμόρφωση της Τουρκίας στην εφαρμογή του Πρωτοκόλλου της Αγκυρας.

Τα υπόλοιπα κεφάλαια των διαπραγματεύσεων θα ανοίγουν αλλά δε θα κλείνουν, μέχρι η Τουρκία να εκπληρώσει τις υποχρεώσεις της που απορρέουν από το Πρωτόκολλο.

Σύμφωνα με δημοσιογραφικές πληροφορίες, οι «25» συμφώνησαν επί της αρχής και σε βήματα στο ζήτημα της οικονομικής απομόνωσης των Τουρκοκυπρίων, αλλά θα επανέλθουν στο θέμα το Γενάρη, επί γερμανικής προεδρίας, όπως δήλωσαν διπλωματικές πηγές.

Αυτή η τελευταία συμφωνία ενδέχεται να ανοίγει την πόρτα για, έστω και έμμεση, αναγνώριση του «τουρκοκυπριακού κράτους» από την ΕΕ, εξέλιξη ιδιαίτερα αρνητική για την προοπτική λύσης του κυπριακού προβλήματος.

Την ικανοποίησή της για την επίτευξη συμβιβαστικής συμφωνίας σε ό,τι αφορά στην ευρωπαϊκή προοπτική της Τουρκίας εξέφρασε η υπουργός Εξωτερικών, Ντόρα Μπακογιάννη, σε δηλώσεις της μετά τη λήξη του Συμβουλίου Γενικών Υποθέσεων. Η Ντ. Μπακογιάννη τόνισε ότι με αυτή την απόφαση υπάρχει ενιαία στάση των 25 χωρών -μελών της Ευρωπαϊκής Ενωσης, με καθαρό μήνυμα για την Τουρκία. Οπως υπογράμμισε, η μόνη ασφαλής οδός για ομαλή ενταξιακή πορεία της Τουρκίας είναι η πλήρης ανταπόκριση και προσαρμογή της στα ευρωπαϊκά κριτήρια και προαπαιτούμενα.

Η υπουργός Εξωτερικών ονομάτισε τα οκτώ κεφάλαια που δεν ανοίγουν και που είναι: Η ελεύθερη διακίνηση αγαθών, το δικαίωμα εγκατάστασης και η ελευθερία παροχής υπηρεσιών, οι οικονομικές υπηρεσίες, η γεωργία και η αγροτική ανάπτυξη, η αλιεία, η πολιτική μεταφορών, η τελωνειακή ένωση και οι εξωτερικές σχέσεις.

Σύμφωνα με την Ντ. Μπακογιάννη, ιδιαίτερης σημασίας είναι οι σαφείς και ξεκάθαρες αναφορές των συμπερασμάτων της Συνόδου στις υποχρεώσεις της Τουρκίας που αφορούν, μεταξύ άλλων, στα ανθρώπινα δικαιώματα, στις θρησκευτικές ελευθερίες, στα μειονοτικά δικαιώματα, στις σχέσεις καλής γειτονίας και στην ειρηνική επίλυση των διαφορών, συμπεριλαμβανομένης της δυνατότητας προσφυγής στο Διεθνές Δικαστήριο της Χάγης. Σε αυτά τα θέματα, όπως υπογράμμισε η υπουργός Εξωτερικών, το Συμβούλιο αναμένει ταχεία πρόοδο.

Αναφερόμενη στις ελληνικές θέσεις η Ντ. Μπακογιάννη υπογράμμισε: «Η πολιτική μας συνοψίζεται στο σχήμα πλήρης εκπλήρωση ίσον πλήρης ένταξη. Υποστηρίζουμε την προοπτική της ευρωπαϊκής Τουρκίας, πιστεύουμε ότι η Τουρκία μπορεί να γίνει πλήρες μέλος, εκείνη πρέπει να ανταποκριθεί στην ευρωπαϊκή πρόκληση και στις υποχρεώσεις της».

Διαφορετικές προσεγγίσεις εμφάνιζαν για πολλές ώρες οι υπουργοί Εξωτερικών στη χτεσινή συνεδρίασή τους, με αποτέλεσμα η φινλανδική προεδρία να παρουσιάσει σταδιακά όχι μόνο δεύτερο αλλά και τρίτο σχέδιο απόφασης, στο οποίο και τελικά οι «25» ΥΠΕΞ συμβιβάστηκαν.

Την ανάγκη να στείλει η ΕΕ ένα «καθαρό μήνυμα προς την Τουρκία, το οποίο θα αποτυπώνει την αξιοπιστία των "25"», υπογράμμισε η Ελληνίδα υπουργός Εξωτερικών στη δική της παρέμβαση.

Ειδικότερα, η Ντόρα Μπακογιάννη επισήμανε ότι με το μήνυμα αυτό η ΕΕ θα πρέπει αφ' ενός να καταστήσει σαφές πως δεν κλείνει η πόρτα στην Τουρκία και αφ' ετέρου να διασφαλιστεί ότι η χώρα αυτή θα πρέπει να προχωρήσει στην ευρωπαϊκή της πορεία, σύμφωνα με τα όσα η Ενωση και τα κράτη - μέλη έχουν καθορίσει ως προαπαιτούμενα.

Αναφερόμενη στο θέμα της ρήτρας επανεξέτασης της προόδου της Τουρκίας, η υπουργός Εξωτερικών σημείωσε ότι η σχετική απόφαση δεν εντάσσεται σε μια λογική τιμωρίας της χώρας αυτής, ενώ για την πρόταση της Επιτροπής να παγώσουν πλήρως οκτώ κεφάλαια για την Τουρκία, επισήμανε πως η πρόταση αυτή δεν καλύπτει τις ανάγκες για την αποστολή ενός ξεκάθαρου μηνύματος προς την Αγκυρα. Αργά το βράδυ, βέβαια, η Ελληνίδα υπουργός συμφώνησε σε μια απόφαση που μιλάει για τα ίδια οχτώ κεφάλαια και στις βραδινές δηλώσεις της εκτίμησε πως αποτελούν «καθαρό» μήνυμα. Προφανώς, στο διάστημα που μεσολάβησε από την παρέμβασή της στη συνεδρίαση μέχρι την κατάληξη των «25» σε συμφωνία, άλλαξε άποψη για το τι ακριβώς συνιστά καθαρό μήνυμα προς την Αγκυρα και τι όχι.

Εξάλλου, στην παρέμβασή του στη σχετική συζήτηση ο αρμόδιος για τη διεύρυνση επίτροπος, Ολι Ρεν, αφού αναφέρθηκε στο περιεχόμενο των συστάσεων της Επιτροπής, επανέλαβε ότι δεν υποστηρίζει την ιδέα να υπάρξουν χρονοδιαγράμματα και ρήτρες επανεξέτασης της Τουρκίας, υπογραμμίζοντας, παράλληλα, την ανάγκη έγκρισης του κοινοτικού κανονισμού για το εμπορικό καθεστώς των Τουρκοκυπρίων.

Οσον αφορά στα μπλοκ που είχαν δημιουργηθεί, η Γαλλία και η Γερμανία στήριζαν την πρόταση της προεδρίας και πρότειναν να επανεξεταστεί η υποψηφιότητα της Τουρκίας το 2008.

Η Βρετανία, η Ιταλία και η Σουηδία υποδέχτηκαν πιο θερμά τους ελιγμούς της Αγκυρας περί ανοίγματος λιμανιών υπό προϋποθέσεις, και ζήτησαν ηπιότερη στάση απέναντι στην Αγκυρα.

Η Ελλάδα, η Κύπρος, η Ολλανδία και η Αυστρία τάσσονταν υπέρ του παγώματος ακόμη περισσότερων κεφαλαίων έως ότου η Τουρκία εφαρμόσει το Πρωτόκολλο.

Νευρικότητα φαίνεται πως επικρατούσε στην Τουρκία τις παραμονές αλλά και κατά τη διάρκεια της συνεδρίασης των ΥΠΕΞ.

Το τουρκικό υπουργείο Εξωτερικών διατύπωσε μια ασυνήθιστη έκκληση για ενότητα μεταξύ των κρατικών θεσμών, περιλαμβανομένων των Ενόπλων Δυνάμεων.

«Προσπάθειες να προκληθεί αυτή την εποχή μια κρίση εμπιστοσύνης ανάμεσα στους κρατικούς θεσμούς... δεν υπηρετούν τα μεγάλα συμφέροντα της χώρας μας», ανέφερε το υπουργείο σε ανακοίνωση που έδωσε στη δημοσιότητα προχτές, αργά το βράδυ.

«Είναι πολύ οδυνηρό οι προσπάθειές μας για να αποφύγουμε τον εκτροχιασμό της 50ετούς σχέσης μας με την ΕΕ και για να εξασφαλίσουμε το μέλλον της τουρκικής Κύπρου να επισκιάζονται από τις συζητήσεις αυτές περί του αν "δόθηκε ή όχι πληροφόρηση"», ανέφερε το υπουργείο, υπονοώντας τα λεγόμενα του αρχηγού των Ενόπλων Δυνάμεων της χώρας πως έμαθε από τις εφημερίδες τον πρόσφατο ελιγμό της κυβέρνησης Ερντογάν.

Σύμφωνα με το τουρκικό υπουργείο Εξωτερικών, όλοι οι αρμόδιοι κρατικοί θεσμοί είχαν ενημερωθεί πλήρως για την τελευταία διπλωματική πρωτοβουλία της Τουρκίας.

Αλλά και ο εκπρόσωπος της τουρκικής κυβέρνησης στην ΕΕ, Τσεμίλ Τσιτσέκ, κάλεσε την Αγκυρα να επιδείξει «υπομονή» στο θέμα της ένταξης της χώρας στην Ευρωπαϊκή Ενωση, εκτιμώντας ότι υπάρχει ακόμη χρόνος μέχρι το τέλος της Συνόδου Κορυφής της ΕΕ, την Παρασκευή.

Μιλώντας στους δημοσιογράφους για το θέμα της πιθανότητας του «παγώματος» των 8 από τα 35 κεφάλαια των ενταξιακών διαπραγματεύσεων ο Τσιτσέκ σχολίασε ότι μέχρι το Σαββατοκύριακο θα γίνουν «πολλές δηλώσεις» και θα υπάρξουν «πολλές πληροφορίες».

«Ας παρακολουθήσουμε με υπομονή και ηρεμία» τις εξελίξεις, συνέστησε, καλώντας τις Βρυξέλλες να λάβουν μια «έντιμη» απόφαση.

«Αυτό που αναμένουμε από την ΕΕ δεν είναι κάποια ιδιαίτερη μεταχείριση αλλά η έντιμη και αντικειμενική μεταχείριση», πρόσθεσε.

Ο Τσιτσέκ κατηγόρησε πάντως «ορισμένα μέλη» της Ευρωπαϊκής Ενωσης, χωρίς να τα κατονομάσει, ότι «προσπαθούν να μπλοκάρουν το δρόμο της Τουρκίας».

Εγινε επίσης γνωστό πως κατά τη διάρκεια της συνεδρίασης των «25» ΥΠΕΞ υπήρξε τηλεφωνική επικοινωνία των πρωθυπουργών Τουρκίας και Βρετανίας.