Η ημέρα που φοβούνταν (ή μήπως πρόσμεναν;) οι εταιρείες ασφαλείας και λογισμικού προστασίας ηλεκτρονικών υπολογιστών ήρθε τον Ιούνη του 2004. Με την εμφάνιση των λεγόμενων «έξυπνων» κινητών - αυτών που διαθέτουν ένα αρκετά πλήρες λειτουργικό σύστημα γενικής χρήσης για να μπορούν μεταξύ άλλων να «κατεβάζουν» προγράμματα από το Ιντερνετ και να μοιράζονται λογισμικό και μηνύματα πολυμέσων με άλλα κοντινά κινητά μέσω σύνδεσης Bluetooth (Μπλουτούθ) - ήταν ζήτημα χρόνου να εμφανιστούν ιοί και άλλο κακοποιό λογισμικό γι' αυτά τα κινητά. Το λογισμικό αυτό άλλοτε στοχεύει να δημιουργήσει προβλήματα στη χρήση του κινητού από τον κάτοχό του και άλλοτε να τον χρεώσει με υπέρογκα ποσά.

Ο πρώτος ιός για κινητά που εντοπίστηκε να διαδίδεται σε ευρεία κλίμακα ήταν ο επονομαζόμενος «Καμπίρ», που δεν προκαλούσε τίποτα περισσότερο από γρήγορο άδειασμα της μπαταρίας του κινητού, καθώς προσπαθούσε συνεχώς να διαδοθεί σε άλλα κινητά τηλέφωνα, διαμέσου σύνδεσης Μπλουτούθ. Μέσα σε μια ώρα ο Καμπίρ είχε μεγάλη διάδοση μεταξύ των φιλάθλων στο ποδοσφαιρικό στάδιο όπου εξαπλώθηκε όταν κάποιος τον «κατέβασε» αθέλητα στο κινητό του από το Ιντερνετ. Για τον περιορισμό του χρειάστηκε να δοθούν εντολές από τους φωτεινούς πίνακες, ώστε να απενεργοποιήσουν όλοι τις συνδέσεις Μπλουτούθ, που κατά λάθος είχαν αφήσει ανοιχτές.

Η αντιμετώπιση των ιών για κινητά από τις εταιρείες κατασκευής προγραμμάτων προστασίας από ιούς, απαιτεί ιδιαίτερα μέτρα. Ενώ ένας ιός για προσωπικό ηλεκτρονικό υπολογιστή επιτρέπει τη μελέτη του με ασφάλεια από τους ειδικούς, αρκεί το μηχάνημα να μην είναι συνδεδεμένο σε κανένα δίκτυο, οι ιοί των κινητών τηλεφώνων είναι σε θέση να διαδοθούν αμέσως μόλις ενεργοποιηθεί το μολυσμένο τηλέφωνο. Γι' αυτό χρειάζεται να εξετάζονται μέσα σε ειδικά μονωμένα με αλουμίνιο και χαλκό δωμάτια, που εμποδίζουν τη διάδοση των ηλεκτρομαγνητικών κυμάτων έξω απ' αυτά. Μάλιστα, έξω από τα δωμάτια συνήθως υπάρχει φρουρός που εξασφαλίζει ότι δε θα πλησιάσει κανένας ανυποψίαστος υπάλληλος με κινητό την ώρα που θα τύχει να ανοίξει η πόρτα, ώστε να αποφευχθεί η διάδοση των «μολυσματικών παραγόντων».

Αν και ο «Καμπίρ» ήταν μάλλον άκακος, μέσα σε δύο μόλις μήνες άρχισαν να εμφανίζονται πιο επικίνδυνες παραλλαγές του, τόσο στην Ευρώπη όσο και στη νοτιοανατολική Ασία (περιοχές όπου επικρατεί το πιο διαδεδομένο στον κόσμο λειτουργικό σύστημα κινητών, Symbian). Στα δυο χρόνια που μεσολάβησαν, ο αριθμός των ιών για κινητά ανέβηκε στους 200, αυξήθηκε δηλαδή με ρυθμό ανάλογο εκείνου των ιών για προσωπικούς ηλεκτρονικούς υπολογιστές, μετά την εμφάνιση του πρώτου ιού με το όνομα «Brain» (Μπρέιν) το 1986 (σήμερα οι ιοί για υπολογιστές ξεπερνούν τους 200.000, από τους οποίους η μεγάλη πλειοψηφία πλήττει μόνο το πιο διαδεδομένο λειτουργικό σύστημα για προσωπικούς υπολογιστές, δηλαδή τα Windows). Οι ιοί των κινητών που κυκλοφορούν σήμερα μπορούν να βγάλουν πρακτικά εκτός λειτουργίας το κινητό, να διαγράψουν αποθηκευμένα στοιχεία ή να κάνουν πανάκριβες κλήσεις και να στείλουν μηνύματα σε συγκεκριμένους τηλεφωνικούς αριθμούς (τύπου 090). Μερικά τέτοια μηνύματα στοιχίζουν ακόμη και 5 ευρώ το ένα...

Οσο παράξενο κι αν φαίνεται, η μόλυνση του κινητού μέσω Μπλουτούθ, γίνεται συνήθως με σύμφωνη γνώμη του χρήστη του. Κάποια στιγμή, ενώ ήδη έχει κάνει το λάθος να έχει αφήσει ανοιχτή τη σύνδεση Μπλουτούθ, βρίσκεται κοντά σε άλλους χρήστες κινητών, συνήθως σε κάποιο πλήθος σε χώρο διασκέδασης, στο μετρό ή οπουδήποτε αλλού. Τότε, ο ατυχής κάτοχος θα δεχτεί ένα μήνυμα ότι κάποιο άλλο κινητό θέλει να συνδεθεί με το δικό του. Στις περισσότερες περιπτώσεις θα απαντήσει αρνητικά. Ομως ο ιός είναι επίμονος και ξαναζητάει να συνδεθεί, πριν ο χρήστης του κινητού προλάβει να πάει στην επιλογή απενεργοποίησης του Μπλουτούθ. Η ερώτηση επαναλαμβάνεται όσες φορές και αν δοθεί αρνητική απάντηση. Θέλοντας να ανακτήσει τον έλεγχο της συσκευής, ο κάτοχός της απαντάει τελικά καταφατικά. Ο ιός εγκαθίσταται και αρχίζει αμέσως να προσπαθεί να μολύνει με τον ίδιο τρόπο τις κοντινές συσκευές (το Μπλουτούθ έχει εμβέλεια μόνο μερικών μέτρων). Η λύση στο πρόβλημα είναι το κλείσιμο του κινητού χωρίς να δοθεί καταφατική απάντηση και η αναμονή απομάκρυνσης από το πλήθος μέσα στο οποίο βρίσκεται το μολυσμένο κινητό που στέλνει την αίτηση σύνδεσης, αλλά οι περισσότεροι πανικοβάλλονται ή ξαφνιάζονται και προτιμούν τελικά να απαντήσουν «ναι» στην αίτηση σύνδεσης.

Πέρα από τους μεταφερόμενους μέσω Μπλουτούθ ιούς και εκείνους που κατεβάζει κανείς απευθείας από το Ιντερνετ με τη μορφή κάποιου παιχνιδιού ή μουσικού ήχου κλήσης, ένα κινητό μπορεί να μολυνθεί και από μήνυμα πολυμέσων. Βέβαια, οι περισσότερες εταιρείες δικτύων κινητών φιλτράρουν τα μηνύματα αυτά για την αφαίρεση κακοποιού λογισμικού (ορισμένες φορές όπως αποδείχτηκε πρόσφατα και για άλλους λόγους...). Αλλά οι πληροφορίες που διακινούνται προς τα «έξυπνα» κινητά όταν αυτά συνδεθούν σε ένα κοντινό τοπικό ασύρματο δίκτυο δεν είναι εξασφαλισμένα ελεγμένες.

Οι πωλήσεις «έξυπνων» κινητών τηλεφώνων αυξάνονται ραγδαία και πριν από το τέλος της τρέχουσας δεκαετίας αναμένεται να φτάσουν τα 200 εκατομμύρια συσκευές ετησίως. Η μεγαλύτερη αύξηση των πωλήσεων γίνεται σε περιοχές με μικρή διάδοση των προσωπικών υπολογιστών και του Ιντερνετ, όπως η Αφρική, ίσως ως υποκατάστατο γι' αυτή την έλλειψη. Οι απονήρευτοι από τους ιούς των υπολογιστών κάτοχοι αυτών των έξυπνων κινητών θα είναι πιθανότατα και πιο εύκολοι στόχοι. Τα κινητά πιο παλιάς τεχνολογίας, δηλαδή αυτά που λειτουργούν με κλειστά περιορισμένων δυνατοτήτων λειτουργικά συστήματα, δεν είναι δυνατό να μολυνθούν από τους ιούς των «έξυπνων» κινητών. Βέβαια, οποιοδήποτε κινητό, «έξυπνο» ή μη, που θα μείνει αρκετή ώρα στα χέρια κάποιου κακόβουλου ειδικού ή χάκερ, μπορεί να... εμπλουτιστεί με σχεδόν αόρατο για το χρήστη του λογισμικό, ικανό να υποκλέπτει συνομιλίες και μηνύματα.

Σε οποιαδήποτε περίπτωση, η γνώση του κινδύνου, η αποφυγή του καταναλωτισμού με αγορά τεχνολογικών δυνατοτήτων που δε χρειάζονται πραγματικά αλλά ενέχουν κινδύνους ασφάλειας και η λήψη μερικών βασικών μέτρων προστασίας, που σχετίζονται κυρίως με την ασφαλή χρήση της συσκευής, αποτελούν το καλύτερο μέτρο προστασίας.