Ερωτήματα που αφορούν στο πολιτικό σκηνικό της Ελλάδας, στις εξελίξεις στη διεθνή σκηνή και φυσικά στο Κυπριακό, δέχτηκε και απάντησε η ΓΓ της ΚΕ του ΚΚΕ, Αλέκα Παπαρήγα, από την δημοσιογράφο Μ. Φράγκου της κυπριακής εφημερίδας «Χαραυγή». Η συνέντευξη, που δημοσιεύτηκε στη «Χαραυγή» της Τρίτης 10 Απρίλη και ο «Ρ» την αναδημοσιεύει σήμερα, έχει ως εξής:

-- Πότε, επιτέλους, θα δημιουργηθούν οι προϋποθέσεις για να βγει η Ελλάδα από τη μέγκενη του δικομματισμού;

«Το πότε δεν το γνωρίζω, γιατί αυτό δεν εξαρτάται μόνον από εμάς, εξαρτάται και από τον ίδιο το λαό.

Σας διαβεβαιώνω ότι το ΚΚΕ κάνει ό,τι μπορεί για να δημιουργηθούν οι όροι που θα διευκολύνουν τα λαϊκά στρώματα, αξιοποιώντας την πείρα τους, να βαδίσουν έξω από τα όρια της πολιτικής και της ιδεολογίας των κομμάτων που εκφράζουν και υπηρετούν τα συμφέροντα του κεφαλαίου. Να αντιπαρατεθούν διεκδικώντας οργανωμένα το δίκιο τους και τη δική τους προοπτική.

Δεν είναι εύκολο πράγμα. Ο ταξικός αντίπαλος είναι ισχυρός, έμπειρος με διεθνή στηρίγματα (ΕΕ - ΝΑΤΟ) και πολλά μέσα και εφεδρείες στη διάθεσή του. Βεβαίως, έχει ένα αγιάτρευτο ελάττωμα: Το καπιταλιστικό σύστημα γίνεται όλο και πιο επιθετικό, αντιλαϊκό, βάρβαρο, όλο και πιο ξεπερασμένο ιστορικά.

Το κρίσιμο ζήτημα είναι ότι ενώ τα λαϊκά στρώματα, στη μεγάλη τους πλειοψηφία, γνωρίζουν ότι η ΝΔ και το ΠΑΣΟΚ δεν έχουν ουσιαστικές διαφορές, ωστόσο δυσκολεύονται να πάρουν την απόφαση να φύγουν από αυτά τα κόμματα. Να σταματήσουν να διαλέγουν ανάμεσα στο λιγότερο κακό που αποδεικνύεται ένα επικίνδυνο αδιέξοδο.

Ο κύριος λόγος, κατά τη γνώμη μας, που αυτό δε συμβαίνει, είναι ότι λαϊκές δυνάμεις, κάτω και από την επίδραση των μηχανισμών του συστήματος και του αρνητικού διεθνή συσχετισμού των δυνάμεων, δε νιώθουν έτοιμες να προχωρήσουν αποφασιστικά μπροστά.

Το στοίχημα που έχουμε βάλει λοιπόν ως ΚΚΕ είναι, να γίνουμε πιο ικανοί να εμπνεύσουμε στο λαό εμπιστοσύνη στη δύναμή του. Αυτό σημαίνει πραγματικά πρωτοπόρα δράση, πολιτικοποίηση του κινήματος, ώστε να βοηθάει στη ριζοσπαστικοποίηση των συνειδήσεων. Σημαίνει ιδεολογική αντεπίθεση υπέρ του σοσιαλισμού, συνεχίζοντας ταυτόχρονα τη διερεύνηση για την πορεία της σοσιαλιστικής οικοδόμησης του 20ού αιώνα. Σύνδεση της καθημερινής δράσης στο κίνημα, στο λαό, με την ανάγκη της άμεσης διαμόρφωσης της αντιιμπεριαλιστικής λαϊκής συμμαχίας που θα έχει στόχο ριζικές αλλαγές στο επίπεδο της εξουσίας και της οικονομίας».

-- Το ΚΚΕ αλλά και άλλες αριστερές δυνάμεις δεν επιμερίζονται ευθύνες για το πολωτικό δικομματικό τέλμα στο οποίο βρίσκεται για πολλά χρόνια η πολιτική ζωή στην Ελλάδα;

«Από τα κόμματα του Κοινοβουλίου είμαστε η μόνη δύναμη που αντιπαλεύουμε το δικομματισμό. Ισως να φαίνεται εγωιστικό, αλλά, δυστυχώς, αυτή είναι η πραγματικότητα.

Θέλω να διευκρινίσω το εξής: Το ΚΚΕ δεν είναι κατά του δικομματισμού επειδή η κυβερνητική εξουσία μοιράζεται μόνο ανάμεσα σε δυο μεγάλα κόμματα (τη ΝΔ και το ΠΑΣΟΚ) και δε συμμετέχουν σε αυτήν και άλλα μικρότερα κόμματα. Αντιπαλεύουμε το δικομματισμό γιατί και το κόμμα που βρίσκεται στην κυβέρνηση και το άλλο που βρίσκεται στην αντιπολίτευση έχουν την ίδια αντιλαϊκή στρατηγική: Τον "ευρωμονόδρομο", την κερδοφορία, την ανταγωνιστικότητα του κεφαλαίου. Οπως και να εναλλάσσονται στην κυβέρνηση, η πολιτική τους έχει συνέχεια και σταθερή κατεύθυνση. Τα μέτρα τους είναι όλο και πιο αντεργατικά - αντιλαϊκά, γιατί συνιστούν αναπροσαρμογές που απαιτεί το κεφάλαιο για να βαθύνει την εκμετάλλευση των εργαζομένων. Σε αυτόν τον αντιδραστικό δρόμο είτε δύο, είτε τέσσερα είναι τα κόμματα που κατέχουν την κυβέρνηση, είτε αυτή είναι κεντροδεξιά ή κεντροαριστερή, το αποτέλεσμα για το λαό παραμένει το ίδιο επώδυνο. Αυτό δεν αποδεικνύει π.χ. η συγκυβέρνηση συντηρητικών - σοσιαλδημοκρατών στη Γερμανία που έφτασαν το όριο συνταξιοδότησης στα 67 χρόνια; Η κεντροαριστερή κυβέρνηση Πρόντι στην Ιταλία που συνεχίζει την πολιτική του Μπερλουσκόνι;

Ο Συνασπισμός, για παράδειγμα, δεν έχει αυτή την αντίληψη. Οι στόχοι του, στην πράξη, εξαντλούνται στο πώς θα πιέσει την ηγεσία του ΠΑΣΟΚ να επιστρέψει σε θέσεις που είχε τη δεκαετία του '70. Οι προτάσεις του δε βγαίνουν έξω από τα όρια του αντιλαϊκού μονόδρομου. Οταν χαιρετίζει την κεντροαριστερά του Πρόντι, όταν συνεργάζεται με το ΠΑΣΟΚ σε μεγάλη έκταση στις τοπικές εκλογές, στο εργατικό κίνημα και αλλού, μπορεί με αυτή την πολιτική να έχει συμβολή στην πάλη κατά του δικομματισμού; Σε καμία περίπτωση. Αντίθετα, καλλιεργεί επικίνδυνες αυταπάτες μέσα στο λαό που τον δυσκολεύουν να ξεκολλήσει από το δικομματισμό».

- Οι θεσμικές αντιλαϊκές αλλαγές που επιβλήθηκαν πρόσφατα σε ό,τι αφορά το καθεστώς λειτουργίας των ανώτατων εκπαιδευτικών ιδρυμάτων δε θα έπρεπε να αποτελέσουν την αιτία για ευρύτερες λαϊκές κινητοποιήσεις; Οι φοιτητές είναι μόνοι τους;

«Δεν έχετε άδικο, σε μεγάλο βαθμό. Αν μαζί με τους φοιτητές σήμερα, τους μαθητές χτες, κατέβαιναν στους δρόμους δίπλα τους και οι γονείς τους, το εργατικό συνδικαλιστικό κίνημα, τα πράγματα θα γίνονταν ασύγκριτα πιο δύσκολα για την κυβέρνηση της ΝΔ, μα και για το ΠΑΣΟΚ, που συμφωνεί με την ουσία των αντιδραστικών μέτρων, να ελέγχονται τα πανεπιστήμια και η έρευνα από τους επιχειρηματίες, και όλη η εκπαίδευση να εμπορευματοποιηθεί πλήρως.

Αν συνέβαινε αυτό, πράγμα που επιδιώξαμε και επιδιώκουμε ως ΚΚΕ, το λαϊκό κίνημα θα είχε κάνει ένα ποιοτικό βήμα προς τα μπρος. Δυστυχώς όμως, μόνο οι ταξικές δυνάμεις που συσπειρώνονται στο ΠΑΜΕ προσπάθησαν να οργανώσουν την πάλη των εργατών, όχι απλώς από θέση συμπαράστασης προς τους φοιτητές, αλλά από θέση και δικής τους διεκδίκησης των αιτημάτων για εκπαίδευση που να μορφώνει τα παιδιά τους, αποκλειστικά δημόσια και δωρεάν, για ΑΕΙ που να υπηρετούν τις λαϊκές ανάγκες και όχι τα κέρδη κλπ. Είναι ένα θετικό πρώτο βήμα που έγινε, ώστε να αντιμετωπίσουν οι εργαζόμενοι ταξικά το ταξικό ζήτημα της Παιδείας.

Το ΚΚΕ νιώθει δική του ευθύνη και καθήκον να ενημερωθεί ο λαός και να πάρει ενεργή θέση στις εξελίξεις στην Παιδεία. Σε αυτή τη βάση οργανώσαμε πανελλαδική τρίμηνη εξόρμηση για την Παιδεία.

Οι σημερινοί αγώνες του φοιτητικού κινήματος, το περιεχόμενο των αιτημάτων, η αντοχή τους στην πολύμορφη καταστολή των ΜΑΤ και των κουκουλοφόρων, ακόμα και η συμπάθεια που είχαν από τα πλατιά λαϊκά στρώματα, παρά την προσπάθεια κατασυκοφάντησής τους, δείχνει ότι η δουλιά του ΚΚΕ και της ΚΝΕ αποδίδει. Δεν είμαστε οι μόνοι που δρούμε στο κίνημα και συμμετέχουμε στους αγώνες. Αλλά με πείσμα εδώ και καιρό αποκαλύψαμε στη νεολαία και στο λαό τα αντιδραστικά μέτρα της ΕΕ για την Παιδεία, τις αποφάσεις της Μπολόνια, της Λισαβόνας κλπ. Οι δυνάμεις του ΚΚΕ και της ΚΝΕ έδωσαν μάχη να έχει επιθετικά αιτήματα το φοιτητικό κίνημα, να έχει προοπτική, να περιφρουρηθεί, να πολιτικοποιηθεί και να συνδεθεί με το λαό».

-- Τι μπορεί να αποτελέσει ανάχωμα στη νέα τάξη πραγμάτων που προωθεί ολοένα και πιο αντιδημοκρατικές μεθοδεύσεις πότε στο Ιράκ, πότε στο Ιράν και γενικά σε κάθε γωνιά του πλανήτη όπου θεωρεί ότι διακυβεύονται τα συμφέροντά της;

«Η κλιμακούμενη επιθετικότητα των ιμπεριαλιστικών χωρών και οργανισμών σε βάρος των λαών, που εκδηλώνεται όλο και πιο απροκάλυπτα και βάρβαρα προς τα έξω μα και προς τα μέσα, δε δείχνει μόνο τη δύναμή τους, αποκαλύπτει και τη μεγάλη τους αδυναμία. Ο καπιταλισμός δεν μπορεί να ξεπεράσει τα αδιέξοδα παρά μόνο σε βάρος της παγκόσμιας εργατικής τάξης και των λαών. Οι λαοί κινδυνεύουν το ίδιο και από τη συνεργασία των κρατών και από τους ανταγωνισμούς τους, που οξύνονται.

Σήμερα, στο διεθνές ιμπεριαλιστικό σύστημα συσσωρεύονται αντιθέσεις και εξελίξεις που κυοφορούν ανακατατάξεις στο συσχετισμό των δυνάμεων. Για να οδηγήσουν σε θετικές εξελίξεις, χρειάζεται να βρεθούν στο προσκήνιο οι λαοί. Από αυτήν την άποψη αποκτά σήμερα νέα σημασία ο συντονισμός των λαϊκών αντιιμπεριαλιστικών κινημάτων, αλλά και η προσπάθεια για τη στρατηγική ανασύνταξη του κομμουνιστικού και εργατικού κινήματος.

Η ανάγκη της ιδεολογικής και πολιτικής αντεπίθεσης των κομμουνιστών υπέρ του σοσιαλισμού, όλο και πιο επιτακτικά αναδεικνύεται ως κρίσιμος και απαραίτητος όρος για την ανάπτυξη του εργατικού και λαϊκού κινήματος κατά των μονοπωλίων, του ιμπεριαλισμού. Για να υπάρξει διέξοδος υπέρ των λαών».

-- Πόσο μακριά από την πραγματικότητα παραμένει το όραμα της Ευρώπης των λαών;

«Εκτιμάμε κατ' αρχάς ότι η Ευρώπη δεν είναι η Ευρωπαϊκή Ενωση. Είναι κάτι πολύ περισσότερο, είναι οι λαοί της, τα ιστορικά της κινήματα, ο σοσιαλισμός. Η ΕΕ αποτελεί συνασπισμό του κεφαλαίου, έχει ιμπεριαλιστικό χαρακτήρα. Ταυτόχρονα - και αναπόφευκτα - υπάρχουν οι αντιθέσεις ανάμεσα στις διάφορες δυνάμεις της, πρωταρχικά τις ηγετικές, που είναι αξεπέραστες.

Αυτή η ΕΕ δεν μπορεί να γίνει των λαών. Εκείνο που, κατά την άποψή μας, μπορεί να γίνει και θα γίνει, είναι το εξής: Σε κάθε χώρα της Ευρώπης να δυναμώσει η αντιιμπεριαλιστική πάλη, η ανυπακοή στις αποφάσεις της ΕΕ, με στόχο τη λαϊκή εξουσία. Αυτό δεν μπορεί να γίνει ταυτόχρονα παντού. Θα ξεκινήσει, αρχικά σε μία ή περισσότερες χώρες, έχοντας ως προοπτική την εγκαθίδρυση σχέσεων φιλειρηνικών και αμοιβαία επωφελών ανάμεσα στις χώρες. Σε μια τέτοια πορεία θα οικοδομηθεί η Ευρώπη του σοσιαλισμού. Αυτή η Ευρώπη θα είναι των λαών της».

-- Για το Κυπριακό πότε νομίζετε ότι θα δημιουργηθούν οι προϋποθέσεις πραγματικά να αχνοχαράξει η ελπίδα για λύση και επανένωση;

«Κατ' αρχήν, οι εξελίξεις απέδειξαν ότι η απόρριψη του "Σχεδίου Ανάν" δεν οδήγησε σε καταστροφή. Η απόρριψή του διατηρεί ζωντανές τις ελπίδες για μια δίκαιη και βιώσιμη λύση. Είναι βέβαια δύσκολο να κάνει κανείς χρονικές προβλέψεις. Ομως, ένα είναι σίγουρο: Δεν πρέπει να χαθεί ούτε στιγμή για δράση, ώστε να δημιουργηθούν εκείνες οι προϋποθέσεις και οι διεργασίες που θα οδηγήσουν σε μια δίκαιη και βιώσιμη λύση του Κυπριακού.

Η πάλη του κυπριακού λαού, και η δραστήρια αλληλεγγύη των λαών της περιοχής, είναι οι καθοριστικοί παράγοντες που οδηγούν σε μια ειρηνική λύση διζωνικής, δικοινοτικής ομοσπονδίας στη βάση των ψηφισμάτων του ΟΗΕ και των Συμφωνιών Υψηλού Επιπέδου 1977 και 1979.

Σε ό,τι μας αφορά θα βρισκόμαστε σταθερά στο πλευρό του κυπριακού λαού, Ελληνοκυπρίων και Τουρκοκυπρίων, για δίκαιη λύση κόντρα σε ιμπεριαλιστικές πιέσεις και σε εθνικιστικές τάσεις».

-- Η ΕΕ τελικά δεν αποδείχτηκε αυτός ο καταλύτης τον οποίο ανέμενε ο κυπριακός λαός για το εθνικό πρόβλημά του. Γιατί;

«Δεν πρέπει να λησμονείται ο χαρακτήρας της ΕΕ, που προδιαγράφει και τη στάση της. Υπήρξαν δυνάμεις στην Ελλάδα που υποστήριζαν ότι η ένταξη της Κύπρου στην ΕΕ θα οδηγήσει και σε λύση του Κυπριακού. Ομως, όπως φάνηκε, στις αποφάσεις της ΕΕ και στη στάση της, δε βαραίνει ούτε το διεθνές δίκαιο, ούτε τα δίκαια των λαών. Ολοι θυμόμαστε πως το "Σχέδιο Ανάν", οι ηγέτες της ΕΕ βρήκαν ότι δεν είναι αντίθετο με το λεγόμενο "ευρωπαϊκό κεκτημένο" και το ευρωπαϊκό δίκαιο. Αυτό που πρυτανεύει είναι οι στόχοι και οι επιδιώξεις των μονοπωλίων. Αυτές καθορίζουν τελικά τη στάση της, τα ιδιαίτερα συμφέροντα των ισχυρών της δυνάμεων, καθώς και το πώς εξελίσσονται οι ανταγωνισμοί και οι συμβιβασμοί μεταξύ τους και όχι τα συμφέροντα των λαών».

-- Πώς νιώσατε, στ' αλήθεια, όταν ακούσατε την αμφισβήτηση της ελληνικότητας του Αϊ - Στράτη, με δεδομένη την ιστορία που έχει αυτό το νησί, ιδιαίτερα για τους κομμουνιστές και αριστερούς;

«Την ίδια αγανάκτηση που νιώθουμε κάθε φορά, γνωρίζοντας ότι το ΝΑΤΟ και η ΕΕ δεν αναγνωρίζουν την ύπαρξη συνόρων στο Αιγαίο.

Η ηγεσία της Τουρκίας δε θα μπορούσε να ενεργεί με αυτόν τον τρόπο, αν δεν είχε ισχυρά στηρίγματα στο πλαίσιο του ιμπεριαλιστικού συστήματος. Αλλά και οι εκάστοτε ελληνικές κυβερνήσεις δε θα μπορούσαν να είχαν διαφορετική από την αδιέξοδη πολιτική που ακολουθούν, από τη στιγμή που είναι συμμέτοχες στην πορεία του ιμπεριαλιστικού συστήματος. Δεν μπορεί να αντιμετωπιστεί θετικά για το λαό (τους λαούς της περιοχής) το όποιο ζήτημα της εθνικής κυριαρχίας, δίχως ρήξη με αυτό το πλαίσιο. Το επιβεβαιώνει η ιστορική διαδρομή των ελληνοτουρκικών σχέσεων επί δεκαετίες.

Οσοι στην Ελλάδα θριαμβολογούσαν ότι η ΕΕ αποτελεί εγγυητή των συνόρων, ότι τα σύνορα της Ελλάδας έγιναν σύνορα και της ΕΕ, ας πούνε τι απέγιναν οι προβλέψεις τους...».

-- Το ΝΑΤΟ - με τη συμμετοχή και της Ελλάδας - συναινεί στο διαμελισμό της Σερβίας, με την κατ' ευφημισμό ανεξαρτησία του Κοσσόβου. Θα ήθελα τα σχόλιά σας.

«Σύσσωμη η ιμπεριαλιστική ηγεσία υποστηρίζει το "σχέδιο Αχτισαάρι". Μάλιστα ο Χ. Σολάνα δήλωσε ότι θα αποτελεί επικίνδυνη εξέλιξη τυχόν απόρριψη του σχεδίου από το Συμβούλιο Ασφαλείας του ΟΗΕ.

Επικίνδυνη εξέλιξη αποτελεί το ίδιο το "σχέδιο Αχτισαάρι". Η ανεξαρτητοποίηση του Κοσσόβου θα πυροδοτήσει αρνητικές καταστάσεις, όπως συμβαίνει με κάθε βίαιη αλλαγή συνόρων.

Οι λαοί αυτής της περιοχής ζούσαν ειρηνικά επί δεκαετίες δίχως φυλετικούς, θρησκευτικούς και άλλους διαχωρισμούς. Η αντεπανάσταση στις πρώην σοσιαλιστικές χώρες (και στη Γιουγκοσλαβία), μαζί και η ξένη επέμβαση (Γερμανία, ΗΠΑ, ΝΑΤΟ, ΕΕ), όξυναν το φανατισμό, τον εθνικισμό και τις χωριστικές τάσεις.

Με την ανεξαρτητοποίηση του Κοσσόβου δεν πρέπει να περιμένουμε καλή πορεία στα Βαλκάνια».