ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ | ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ

ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ

Πολιτική και πολιτιστική δίωξη

Ο Δήμος Καρλοβασίων Σάμου αποκαθήλωσε τις προτομές των Γ. Ρίτσου και Αλ. Σεβαστάκη

Απόφαση που προκαλεί το κοινό αίσθημα αποτελεί η απόφαση του Δήμου Καρλοβασίων Σάμου να αποκαθηλώσει τις προτομές δύο ιστορικών προσωπικοτήτων της Αριστεράς, του Γιάννη Ρίτσου και του Αλέξη Σεβαστάκη (1925-1999). Οι προτομές τους είχαν τοποθετηθεί στην κεντρική πλατεία της πόλης, με απόφαση του προηγούμενου δημοτικού συμβουλίου. Κι ενώ εκκρεμούσαν για καιρό τα επίσημα αποκαλυπτήριά τους, αποκαθηλώθηκαν, με απόφαση του νυν Δημοτικού Συμβουλίου. Το σκεπτικό της απαράδεκτης απόφασης του Δημοτικού Συμβουλίου (31/8/2007) ήταν ότι η πλατεία δεν μπορεί να γεμίσει με προτομές και επομένως θα βγουν και οι προτομές των Ρίτσου και Σεβαστάκη.

Ο Ρίτσος και ο Σεβαστάκης αποτελούν εξέχουσες προσωπικότητες που έζησαν και δημιούργησαν στο Καρλόβασι. Θυμίζουμε ότι ο Γιάννης Ρίτσος παντρεύτηκε την Καρλοβασιώτισσα γιατρό Φαλίτσα Γεωργιάδου και έζησε εκεί σε κατ' οίκον περιορισμό την περίοδο της δικτατορίας. Ο αγωνιστής, δικηγόρος, δραματουργός και πεζογράφος Αλέξης Σεβαστάκης γεννήθηκε στα Σακκουλαίικα Καρλοβασίου και είχε παντρευτεί την αδελφή της Φαλίτσας.

Με επιστολές τους η Ερη Ρίτσου και ο Δημήτρης Σεβαστάκης αναρωτιούνται αν πρόκειται για απλή αποκαθήλωση ή είναι μια καθαρή πολιτιστική, αλλά και πολιτική δίωξη, ακόμη και μετά θάνατον.

Στην επιστολή της η Ερη Ρίτσου μεταξύ άλλων αναφέρει: «Επειδή πιστεύω ότι και οι δύο δεν έχουν ανάγκη προτομών - έχουν αφήσει πίσω τους το έργο τους να μιλάει γι' αυτούς και να επωφελούμαστε εμείς - θλίβομαι για την πόλη μου, γιατί πιστεύω πως το Καρλόβασι, τιμώντας τους, τιμάται το ίδιο, δείχνοντας πως μπορεί να εκτιμά τους πνευματικούς του θησαυρούς και αντίθετα πισωγυρνώντας άτσαλα, παίρνοντας μια ομόφωνη απόφαση πίσω, καταδεικνύει μικρότητα, πράγμα άδικο για την πόλη και τους κατοίκους της, για το παρελθόν της πνευματικής δημιουργίας, ακόμα και για το μέλλον της».

Αξέχαστος αγωνιστής ηθοποιός

Ο Κώστας Ντίνος κηδεύεται σήμερα, στις 3 μ.μ., στο νεκροταφείο Περιστερίου

Το Σωματείο Ελλήνων Ηθοποιών, η ΕΑΜική Αντίσταση, η Αχτίδα Καλλιτεχνών του ΚΚΕ έχασαν έναν αταλάντευτο αγωνιστή, ξεχωριστού ανθρώπινου, κομμουνιστικού, καλλιτεχνικού ήθους και πολυαγαπημένο άνθρωπό τους. Τον Κώστα Ντίνο, όπως ήταν γνωστός στο θέατρο, στο ΕΑΜ και στο ΚΚΕ (το πραγματικό του όνομα ήταν Κωνσταντίνος Καλουπτσής). Ο Κώστας Ντίνος υπέκυψε στις 11 μ.μ. την περασμένη Τετάρτη, από πνευμονική εμβολή, στο νοσοκομείο «Αμαλία Φλέμινγκ», όπου πρώτη φορά εισήχθη στις 24/10 λόγω χαμηλού αιματοκρίτη και εξήλθε στις 30/10 και επανεισήχθη την ίδια μέρα, λόγω δύσπνοιας.

Ο Κώστας Ντίνος γεννήθηκε το 1908 στο Μελένικο Βουλγαρίας. Πρόσφυγας, μετά τους Βαλκανικούς Πολέμους, το 1912, με την οικογένειά του εγκαταστάθηκε στο Σιδηρόκαστρο Σερρών, όπου τέλειωσε το Γυμνάσιο και μαζί με τους φίλους του Γ. Ρώη και Γιώργο Γιολάση (επίσης αργότερα ηθοποιός και σύντροφός του) δημιούργησε ερασιτεχνικό θεατρικό θίασο. Αυτοδίδακτος ηθοποιός εγκαταστάθηκε στην Αθήνα και το 1930 εντάχθηκε στο «Λαϊκό Θέατρο» του Βασίλη Ρώτα. Στη συνέχεια, για ενάμιση χρόνο, συμμετείχε σε μεγάλη περιοδεία του θιάσου του Αιμίλιου Βεάκη και μετά στο Εθνικό Θέατρο, όπου γνώρισε και έγινε φίλος με τον Γιάννη Ρίτσο. Ακολούθησαν συνεργασίες του με τους θιάσους της Κυβέλης, της Μαρίκας Κοτοπούλη, της Σωτηρίας Ιατρίδου, του Ορέστη Μακρή κ.ά. και με της Κατερίνας Ανδρεάδη (1937-1940). Μέλος του ΣΕΗ έγινε στις 17/4/1935.

Ενταγμένος, στη δεκαετία του 1930, στο ΚΚΕ, του οποίου μέλος παρέμεινε μέχρι τέλους (στην ΚΟ Ηθοποιών), ο Κώστας Ντίνος με την κήρυξη του Ελληνο-Ιταλικού πολέμου βρέθηκε στο μέτωπο. Επιστρέφοντας ξαναδούλεψε με το θίασο της Κατερίνας, μέχρι το 1942. Ενταγμένος στο ΕΑΜ Θεάτρου, την ίδια χρονιά εντάσσεται, μαζί με άλλους ΕΑΜίτες (Μ. Κατράκη, Ν. Χατζίσκο, Ε. Χατζηαργύρη, Σ. Νοταρά κ.ά.) στον πρώτο «Κρατικό Θίασο Θεσσαλονίκης» (πρόδρομο του Κρατικού Θεάτρου Βορείου Ελλάδος), θίασο με σημαντική ΕΑΜική δράση στα χρόνια της Κατοχής και της Αντίστασης. Μετά την απελευθέρωση συνεργάστηκε με θιάσους ΕΑΜιτών ηθοποιών (λ.χ. «Νέοι Ηνωμένοι Καλλιτέχνες», θίασος Παΐζη - Σταρένου - Βανδή και πολλοί άλλοι). Οι τελευταίες θεατρικές εμφανίσεις του ήταν με το θίασο της Ελλης Λαμπέτη. Διωκόμενος για την αντιστασιακή δράση του, συνελήφθη, βασανίστηκε, κλείστηκε σε κρατητήριο από όπου δραπέτευσε, ενώ στα εμφυλιακά χρόνια έδρασε παράνομα σε χωριά της Κρήτης.

Με τη Μεταπολίτευση, ο Δήμος Θεσσαλονίκης τίμησε τον Κ. Ντίνο και τους άλλους επιζώντες ηθοποιούς του «Κρατικού Θιάσου Θεσσαλονίκης» με ειδικό μετάλλιο και το «κλειδί της πόλης».

Από το 1961 και μέχρι τη δικτατορία εκλεγόταν στο ΣΔ του ΣΕΗ και του Ταμείου Αλληλοβοήθειας (ΤΑΣΕΗ). Μετά τη συνταξιοδότησή του, στο ΤΑΣΕΗ εκλεγόταν μέχρι και το 2000. Είχε τιμηθεί με το μετάλλιο του ΚΚΕ, στα 80χρονα του Κόμματος, «για την προσφορά του στο ΚΚΕ και την Τέχνη». Είχε λάβει μετάλλια και τιμητικά διπλώματα των Κεντρικών της ΠΕΑΕΑ και του Παραρτήματος Περιστερίου, του Πολιτιστικού Ομίλου «Ορφέας» και του Συλλόγου «Εμμανουήλ Παππάς» Σερρών, του Δήμου Ζωγράφου κ.ά. Με την ομότεχνή του Ρίτσα Διαμαντή απέκτησε την κόρη του Μαρία, από την οποία ζητούσε - όσες μέρες ήταν στο νοσοκομείο - να του πηγαίνει τον «αχώριστο, καθημερινό σύντροφό του», το «Ριζοσπάστη».

Αλεξανδρινών «συνάντηση»

«Ξόδεψα πολλή σκέψη για να ανακαλύψω το γιατί ο Καβάφης είναι μη μελοποιήσιμος! Αρθρογράφησα, έκανα και διάλεξη, μάλιστα. Κατέθεσα αποδείξεις περί του θέματος, για να καταλήξω σήμερα να σας παρουσιάσω δεκαοκτώ τραγούδια πάνω στην ποίηση του Κ. Π. Καβάφη!». Τα παραπάνω αναφέρει ο συνθέτης Δημήτρης Παπαδημητρίου, ο οποίος παρουσίασε το δίσκο του «...που γι' Αλεξανδρινό γράφει Αλεξανδρινός». Μετά από χρόνια προετοιμασίας, δουλιάς και ηχογραφήσεων, ο δημιουργός, που γεννήθηκε στην Αλεξάνδρεια, καταθέτει στην πλήρη μουσική μορφή του ένα έργο ζωής, σε ποίηση του μεγάλου Αλεξανδρινού. Μια συλλογή τριών CD, με δεκαοκτώ τραγούδια και έξι ορχηστρικά, που έχουν παρουσιαστεί μόνο αποσπασματικά και σε σκηνική μορφή, στην Ελλάδα και το εξωτερικό. Τα τραγούδια ερμηνεύουν οι: Φωτεινή Δάρρα, Ειρήνη Καράγιαννη, Τάσος Αποστόλου, Ανδρέας Σμυρνάκης, Νικόλας Στυλιανού, Ελευθερία Αρβανιτάκη, Αλκίνοος Ιωαννίδης, Γεράσιμος Ανδρεάτος, Κωνσταντίνος Μαρκουλάκης, Αντώνης Λουδάρος. Συμμετέχει η Ορχήστρα των Χρωμάτων, σε διεύθυνση Μίλτου Λογιάδη.

Η έκδοση συμπληρώνεται με δίγλωσσο λεύκωμα, με ποιήματα του Καβάφη, αποσπάσματα από «Το ημερολόγιο ενός τιμονιέρη. Αθησαύριστα πεζογραφήματα και ποιήματα» του Νίκου Καββαδία και στοιχεία για το έργο.

Εντός και ... εκτός

Το πολυβραβευμένο έργο του Ρόμπερτ Χάρλινγκ «Ανθισμένες μανόλιες» παρουσιάζει το θέατρο «Γκλόρια». Οι «Ανθισμένες μανόλιες» είναι ένα βαθιά κοινωνικό έργο για τη μοναξιά της σύγχρονης γυναίκας. Εκτυλίσσεται σε μια μικρή πόλη του αμερικανικού νότου, και συγκεκριμένα σε ένα πολυσύχναστο κομμωτήριο. Κάποια από τις πελάτισσες εξομολογείται στις άλλες ένα σοβαρό οικογενειακό της πρόβλημα και τότε οι υπόλοιπες γυναίκες τη στηρίζουν με λόγια και πράξεις. Μετάφραση Ερρίκος Μπελιές, σκηνοθεσία - σκηνικά Κοραής Δαμάτης. Παίζουν: Πηνελόπη Πιτσούλη, Νεφέλη Ορφανού, Μαίρη Σταυρακέλη, Νόνη Ιωαννίδου, Μαρία Ανδρούτσου, Ασπασία Μηλιαράκη.

Στο «Βασιλικό Θέατρο» ανεβαίνει (4/11) η παράσταση του ΚΘΒΕ για παιδιά «H Πεντάμορφη και το Τέρας», σε διασκευή - σκηνοθεσία Γλυκερίας Καλαϊτζή. Σκηνικά Αντώνης Δαγκλίδης, κοστούμια Ολυμπία Σιδερίδου, μουσική Δημήτρης Μαραμής, στίχοι Σωτήρης Τριβιζάς, κίνηση - χορογραφία Αμάλια Μπέννετ. Παίζουν: Βασίλης Βασιλάκης, Αλέξανδρος Ζαφειριάδης, Νίκος Μήτσας, Γιάννης Μόχλας, Γεράσιμος Ντάβαρης, Μαριάννα Παπασάββα, Εύα Σοφρωνιάδου, Ελευθερία Τέτουλα, Γιάννης Τσιακμάκης, Αννυ Τσολακίδου, Μαρίνα Χατζηιωάννου.
Επίσης, στο Θέατρο Εταιρείας Μακεδονικών Σπουδών, στις 4/11 (12μ.), στο πλαίσιο των λογοτεχνικών πρωινών, παρουσιάζεται αφιέρωμα στον Νίκο Καζαντζάκη. Σκηνοθετική επιμέλεια Νίκος Ναουμίδης, λογοτεχνική επιμέλεια Ρούλα Αλαβέρα. Διαβάζουν οι ηθοποιοί: Γιάννης Παρασκευόπουλος, Γιώργος Ρούφας, Χρήστος Σουγάρης, Στράτος Τζώρτζογλου, Μαρίζα Τσάρη. Είσοδος ελεύθερη.

Αποσπάσματα από διάσημα έργα του κλασικού ρεπερτορίου παρουσιάζουν 50 χορευτές της Ακαδημίας Μπαλέτου Βαγκάνοβα (Vaganova), από την Αγία Πετρούπολη, σε πέντε παραστάσεις, σήμερα, αύριο και την Κυριακή, στο Μέγαρο Μουσικής Αθηνών (αίθουσα Τριάντη). Η Ακαδημία Μπαλέτου Vaganova (φυτώριο των μελλοντικών «αστεριών» του Θεάτρου Μαρίινσκι) ιδρύθηκε το 1738, ως η πρώτη Ρωσική Επαγγελματική Σχολή Μπαλέτου. Μια από τις καλύτερες μπαλαρίνες του Μαρίινσκι, η Αγριπίνα Βαγκάνοβα ανέλαβε τη διεύθυνση της Ακαδημίας δημιουργώντας το δικό της σύστημα διδασκαλίας κλασικού χορού, κορυφαίο στη διδασκαλία μπαλέτου.

Σήμερα (8 μ.μ.) στο βιβλιοπωλείο «Ιανός» (Σταδίου 24) θα παρουσιαστεί το πρώτο μυθιστόρημα του βραβευμένου και πολυγραφότατου θεατρικού συγγραφέα Παναγιώτη Μέντη «Το απροστάτευτο» («Κέδρος»). Κύριοι ομιλητές για το βιβλίο οι: Χαρά Μπακονικόλα, Γιώργος Πεφάνης, Βασίλης Δημητρίου.