Ενας από τους παράγοντες μόλυνσης του υπόγειου υδροφόρου ορίζοντα είναι και οι παράνομες χωματερές (φωτ. από τη χωματερή στο Κορωπί)

Οι επιστήμονες, κρούουν τον κώδωνα του κινδύνου, επισημαίνοντας ότι μια τέτοια μόλυνση μπορεί, στο μέλλον, να απειλήσει, τους εργαζόμενους και τους κατοίκους, συνολικά του Λεκανοπεδίου, είτε έμμεσα, μέσω της διατροφικής αλυσίδας, είτε και άμεσα, κάτω από συγκεκριμένες συνθήκες, όπως σε περίπτωση βλάβης σε κάποιον από τους κεντρικούς αγωγούς της ΕΥΔΑΠ.

Την ίδια στιγμή, αναδεικνύονται όλο και περισσότερο οι ευθύνες των κυβερνήσεων της ΝΔ και του ΠΑΣΟΚ. Η «ανάπτυξη», που επιφύλαξαν για τη χώρα όλες οι μεταπολεμικές κυβερνήσεις, βασιζόταν πάνω στην ασυδοσία του μεγάλου κεφαλαίου. Τα αποτελέσματα ήδη φαίνονται:

• Στον Ασωπό το μολυσμένο, από τη βιομηχανική δράση, νερό απειλεί την υγεία και τη ζωή κατοίκων και εργαζομένων, όχι μόνο της Βοιωτίας, αλλά και της Εύβοιας και της Ανατολικής Αττικής.
• Στην Ανατολική Αττική, το νερό του υπόγειου υδροφόρου ορίζοντα, αν και δε χρησιμοποιείται ως πόσιμο, βρίσκεται σε εξαιρετικά επικίνδυνη για τη δημόσια υγεία κατάσταση.

Η μεταφορά του αεροδρομίου, σε συνδυασμό με μια σειρά από άλλες δραστηριότητες, είχαν ως αποτέλεσμα την τεράστια οικιστική ανάπτυξη της περιοχής, ενώ είναι πρώτη σε πληθυσμιακή αύξηση στην Ελλάδα. Ο πληθυσμός της φτάνει τους 403.918, σύμφωνα με την απογραφή του 2001. Είναι χαρακτηριστικό ότι μεταξύ της απογραφής του 2001 και του 1991, η πληθυσμιακή αύξηση ανέρχεται σε ποσοστό 52,8%. Το γεγονός αυτό, γίνεται ακόμη σημαντικότερο, από τη στιγμή που, παρά την υπολογίσιμη πληθυσμιακή συγκέντρωση (277 κάτοικοι ανά τετραγωνικό χιλιόμετρο, όταν στο σύνολο της χώρας η αντίστοιχη πυκνότητα είναι περίπου 80 κατοίκων ανά τετραγωνικό χιλιόμετρο), η Ανατολική Αττική δεν έχει τις στοιχειώδεις υποδομές, όπως αντιπλημμυρικά έργα, δίκτυα αποχέτευσης και βιολογικούς σταθμούς λυμάτων.

Η έρευνα του ΙΓΜΕ, εντοπίζει ορισμένα, ιδιαιτέρως ανησυχητικά, στοιχεία. Συγκεκριμένα:

• Παρουσιάζονται εξαιρετικά υψηλές συγκεντρώσεις νιτρικών ιόντων «οι οποίες σε ορισμένες περιπτώσεις είναι υπερδεκαπλάσιες του ορίου ποσιμότητας των 50 mg/lt».
• Παρατηρούνται αυξημένες συγκεντρώσεις χλωριόντων οι οποίες «υπερβαίνουν μέχρι και τέσσερις περίπου φορές το όριο ποσιμότητας των 250 mg/lt».
• «Σε ό,τι αφορά τα ιχνοστοιχεία βαρέων μετάλλων, προσδιορίστηκαν αυξημένες συγκεντρώσεις χρωμίου, καθώς και υπερβολικές συγκεντρώσεις ψευδαργύρου», σε ποσότητες ανώτερες του ορίου ποσιμότητας. Το χρώμιο και ο ψευδάργυρος, ως βαρέα μέταλλα, είναι ιδιαίτερα επικίνδυνα. Αλλωστε, στον Ασωπό και στο πόσιμο νερό της ευρύτερης περιοχής, παρατηρήθηκαν υψηλές συγκεντρώσεις του περίφημου εξασθενούς χρωμίου.

Ολα τα παραπάνω, που αποτελούν τις βασικές εκτιμήσεις της έρευνας, αποκαλύπτουν πως το νερό του υπόγειου υδροφόρου ορίζοντα της Ανατολικής Αττικής, είναι πλήρως ακατάλληλο. Ιδιαίτερο ενδιαφέρον, όμως, παρουσιάζουν οι αιτίες μόλυνσης που εντοπίζονται.

Αναλυτικά, όπως σημειώνεται, «οι αυξημένες συγκεντρώσεις νιτρικών ιόντων αποδίδονται σε γεωργικές ή παλιότερες αγροτοκτηνοτροφικές δραστηριότητες, αλλά και στην ελεύθερη και ανεξέλεγκτη διάθεση των αστικών λυμάτων». Δηλαδή, η απόρριψη λυμάτων, ανεξέλεγκτα, έχει ως αποτέλεσμα τη μόλυνση του υπόγειου υδροφόρου ορίζοντα. «Σε ό,τι αφορά στα αυξημένα χλωριόντα», συνεχίζει η έρευνα, από τη μια πλευρά «καταδεικνύουν, σαφέστατα, ενεργό υφαλμύρωση των υπόγειων νερών από υπεράντληση» και από την άλλη αναδεικνύουν «κατά κύριο λόγο επιστρεφόμενη αρδευτική ροή με υφάλμυρα νερά, και κατά δευτερεύοντα, αστική ή άλλη ρύπανση». Δηλαδή, και σε αυτή την περίπτωση, παρατηρείται, αφενός αστική ρύπανση, αλλά κυριότερα, έχουμε την υπερεκμετάλλευση του υπόγειου υδροφόρου ορίζοντα με αποτέλεσμα τη μόλυνσή του.

Το κυριότερο όμως, και πλέον ανησυχητικό, είναι ότι μεγάλο μέρος της μόλυνσης - και ιδιαίτερα από των βαρέων μετάλλων, που είναι και τα πλέον επικίνδυνα για την υγεία, διότι λειτουργούν σωρευτικά στον ανθρώπινο οργανισμό - προέρχονται από βιομηχανική ρύπανση. Δηλαδή, όπως αποδέχονται και οι επιστήμονες, από την ανεξέλεγκτη βιομηχανική δράση στην περιοχή.

Χαρακτηριστικά είναι τα όσα αναφέρονται στην έρευνα, για το χρώμιο: «Οι αυξημένες συγκεντρώσεις χρωμίου, που είναι περίπου διπλάσιες έως τριπλάσιες του ορίου ποσιμότητας, αποδίδονται σε φυσικούς παράγοντες, αλλά και σε βιομηχανικές εστίες ρύπανσης, που προέρχονται από τυχόν διαρροές ή διάθεση βιομηχανικών αποβλήτων». Ενώ για τον ψευδάργυρο, σημειώνεται: «Είναι εντυπωσιακή η υπερβολική συγκέντρωση ψευδαργύρου που παρατηρείται σε ορισμένες γεωτρήσεις δυτικά του Κορωπίου». Αναφέρει, δε, ότι οι τιμές του, υπερβαίνουν έως και 100 φορές τις συνήθεις συγκεντρώσεις της περιοχής και ότι «η κατανομή των συγκεντρώσεων και το εύρος των τιμών του ψευδαργύρου που παρατηρήθηκαν, καταδεικνύουν σαφώς μια νέα και σημαντική πηγή ρύπανσης στην περιοχή».

Αποκαλυπτικά είναι τα όσα αναφέρονται συμπερασματικά για τη μόλυνση των υπόγειων υδάτων της ευρύτερης περιοχής της Ανατολικής Αττικής: «Η αναζήτηση των πηγών ρύπανσης ιδιαίτερα του χρωμίου και του ψευδαργύρου θα πρέπει να εστιαστεί κατά βάση, σε ανεξέλεγκτες διαθέσεις υγρών αποβλήτων ή και στερεών υπολειμμάτων, επιφανειακά, σε περιοχές λατομείων (...) Είναι επίσης πιθανή και η διαρροή ρύπων από τυχόν διαβρωμένες ή διαρρηγμένες δεξαμενές αποθήκευσης και διακίνησης χημικών των διαφόρων βιομηχανιών». Με άλλα λόγια η μελέτη καταλήγει στο ότι οι βιομηχανίες, η ανεξέλεγκτη βιομηχανική δράση έχει επηρεάσει τον υπόγειο υδροφόρο ορίζοντα.

Κατά συνέπεια, κάθε άλλο παρά τυχαίο είναι το γεγονός, ότι ακόμη και στην έρευνα του ΙΓΜΕ, οι πρώτες δράσεις που προτείνονται αφορούν στον έλεγχο των βιομηχανιών. Συγκεκριμένα, σημειώνεται η ανάγκη «εντατικοποίησης του ελέγχου» των βιομηχανιών της περιοχής, ο «έλεγχος της στεγανότητας των δεξαμενών αποθήκευσης και διακίνησης ρυπογόνων χημικών ουσιών στις διάφορες βιομηχανίες της περιοχής» και «η παντελής απαγόρευση οιασδήποτε ανεξέλεγκτης διάθεσης υγρών ή άλλων αποβλήτων στο έδαφος και στο υπέδαφος».

Μπροστά σε αυτή την κατάσταση η Κομματική Οργάνωση Αττικής του ΚΚΕ, πραγματοποιεί καμπάνια, για τα θέματα του νερού καλώντας το σύνολο των εργαζομένων και των κατοίκων σε αγώνα.

Χαρακτηριστικά είναι τα όσα λέει στο «Ρ» ο Νίκος Στεφανίδης, νομαρχιακός σύμβουλος της «Νομαρχιακής Αγωνιστικής Συνεργασίας» (ΝΑΣ) της Ανατολικής Αττικής: «Εμείς καλούμε τους κατοίκους της Ανατολικής Αττικής και των υπόλοιπων περιοχών να αγωνιστούν για ενιαίο φορέα διαχείρισης των υδάτων που στην ευθύνη του θα είναι τα υπόγεια ύδατα, η αντιπλημμυρική προστασία, η αποχέτευση, το καθαρό, υγιεινό, πόσιμο νερό. Απαιτούμε την κατάργηση της ΕΥΔΑΠ ΑΕ, που το μόνο που την ενδιαφέρει είναι το κέρδος. Τους καλούμε να συσπειρωθούν στις Επιτροπές Αγώνα που συγκροτούνται για την προστασία της υγείας, της δικιάς τους και των παιδιών τους».

Ο Νίκος Στεφανίδης επισημαίνει: «Και το πρόβλημα του νερού και της ύδρευσης στην Ανατ. Αττική είναι αποτέλεσμα του συγκεκριμένου μοντέλου ανάπτυξης που είχαν σχεδιάσει τα προηγούμενα χρόνια οι κυβερνήσεις του ΠΑΣΟΚ και της ΝΔ, χωρίς να παίρνονται μέτρα για ουσιαστικές υποδομές. Σε αυτή την κατεύθυνση συνηγόρησαν και οι δημοτικές και νομαρχιακές αρχές που στηρίχτηκαν και στηρίζονται από ΝΔ, ΠΑΣΟΚ και ΣΥΝ. Για παράδειγμα, η πλήρης έλλειψη αποχετευτικού δικτύου, ο μη περιορισμός της ασυδοσίας των βιομηχάνων που επιτρέπουν να ρίχνουν ανεξέλεγκτα τα βιομηχανικά τους απόβλητα, είχαν ως αποτέλεσμα, αυτά που σήμερα βιώνουμε. Ακόμη και τα κοινοτικά κονδύλια, δηλαδή, χρήματα του ελληνικού λαού, αντί να δοθούν για την κάλυψη κάποιων βασικών υποδομών, αντιθέτως, δόθηκαν για έργα που ουσιαστικά εξυπηρετούν τους βιομηχάνους».