Πρόσφατα τη χώρα μας επισκέφτηκε, μετά από πρόσκληση του ΚΚΕ, ο Αφρεντ Ρούμπιξ, Πρόεδρος του Σοσιαλιστικού Κόμματος Λετονίας. Με την ευκαιρία αυτής της επίσκεψης, είχαμε τη δυνατότητα να συνομιλήσουμε μαζί του και να μάθουμε περισσότερα για την κατάσταση στη Λετονία, πρώην σοβιετική Δημοκρατία, που εντάχθηκε στην ΕΕ και το ΝΑΤΟ και στην οποία το 20% του πληθυσμού δεν έχει πολιτικά δικαιώματα, ενώ ισχύει απαγόρευση για τις κομμουνιστικές ιδέες.

-- Σύντροφε Αλφρεντ, ο λαός της Λετονίας εδώ και μερικά χρόνια «γεύεται» τους «καρπούς» από τη συμμετοχή της χώρας σας στην ΕΕ. Ποιες οι συνέπειες από την ένταξη; Ποιες διαθέσεις κυριαρχούν σήμερα, μετά την ευφορία που είχαν σπείρει πριν από την ένταξη τα αστικά κόμματα;

-- Η ντόπια αστική τάξη παραχωρεί τα δικαιώματα του λαού της χώρας, ικανοποιώντας το διεθνές μεγάλο κεφάλαιο, ελπίζοντας να αποσπάσει κάτι ως αντάλλαγμα. Η ευφορία που είχε καλλιεργηθεί από την ένταξη της Λετονίας στην ΕΕ ήταν μεγάλη. Βεβαίως, αυτή ήταν υψηλή μεταξύ των πολιτικών των κυβερνητικών κομμάτων, που είχαν ανακηρύξει την ένταξη στην ΕΕ ως δικό τους στρατηγικό στόχο. Και τι δεν είχαν πει τότε στο λαό! «Οι μισθοί και οι συντάξεις μας μετά την ένταξη θα διπλασιαστούν», «τα χρήματα από τα ταμεία της ΕΕ θα πέσουν σαν χρυσή βροχή», «η αγροτική οικονομία θα ενισχυθεί με τεράστια κονδύλια», «η Λετονία θα αποκτήσει τη δυνατότητα να επιδράσει σε όλες τις διαδικασίες της ΕΕ κι έτσι να υπερασπιστεί τα συμφέροντά της» και πολλά άλλα.

Την περίοδο 2002-2004, η κυρίαρχη πολιτική ελίτ απροκάλυπτα ψευδόταν. Ηδη, από την αρχή στα ντοκουμέντα της ΕΕ περιγράφονταν πως η Λετονία δε θα έχει τη δική της αγροτική πολιτική, ούτε τη δική της πολιτική αλιείας, αλλά αυτές θα καθορίζονται από την ΕΕ. Ηταν ξεκάθαρο πως η Λετονία θα πρέπει να βρει επιπλέον πηγές χρηματοδότησης για όλα τα είδη των μεταφορών (αεροπλάνα, πλοία, φορτία κ.ά.) λόγω της ασυμφωνίας τους με τα ευρωπαϊκά στάνταρντ.

Το Σοσιαλιστικό Κόμμα Λετονίας (ΣΚΛ) και το Κόμμα των Ευρωσκεπτικιστών (ΚτΕ) πραγματοποίησαν πριν από την ένταξη της Λετονίας μια σημαντική διαφωτιστική δουλιά, σχετικά με το τι μας περιμένει από την ένταξη. Πρέπει να πούμε πως ένα τμήμα του πληθυσμού της Λετονίας έβλεπε την ένταξη με σκεπτικισμό. Με κάποια φοβία έβλεπαν την ένταξη και τα ακροδεξιά εθνικιστικά κόμματα, που καταλάβαιναν πως μετά την ένταξη η χώρα θα χάσει την ανεξαρτησία της στην οικονομία, στην πολιτική, στις διεθνείς σχέσεις, αλλά την ίδια ώρα αυτές οι δυνάμεις δεν τάχθηκαν ενάντια στην ένταξη στην ΕΕ.

Τελικά, στο αποτέλεσμα της 20/09/2003, υπέρ της ένταξης ψήφισε το 67% όσων συμμετείχαν στο δημοψήφισμα. Κι αν πάρουμε υπόψη πως ψήφισε μόλις το 72,5% των εγγεγραμμένων, υπέρ της ένταξης στην ΕΕ ήταν η μειοψηφία του εγγεγραμμένων, το 48%. Κι αυτό χωρίς να υπολογίσουμε πως στο δημοψήφισμα δεν είχαν δικαίωμα ψήφου οι «μη πολίτες», που αποτελούν το 18% των κατοίκων της Λετονίας.

Πριν από το δημοψήφισμα, η κυβερνητική συμμαχία, διαισθανόμενη το αποτέλεσμα, άλλαξε το νόμο, που ήθελε τη συγκατάθεση τουλάχιστον του 50% των εγγεγραμμένων, ώστε να είναι έγκυρο το αποτέλεσμα. Υπέρ της θέσης που είχε το ΣΚΛ και το ΚτΕ, που ήταν ενάντια στην ένταξη της Λετονίας στην ΕΕ, ψήφισε το 32,4%. Ηταν μια σημαντική επιτυχία για το κόμμα μας.

Μετά την ένταξη της Λετονίας στην ΕΕ, ο λαός άρχισε να νιώθει όλα τα «καλά» της ΕΕ. Βέβαια, καμία αύξηση των μισθών και των συντάξεων δεν έγινε και δε θα μπορούσε να γίνει από την ΕΕ. Η αγροτική οικονομία της Λετονίας πήρε πολύ λιγότερες ενισχύσεις απ' ό,τι τα παλαιότερα κράτη της ΕΕ. Τα χρήματα από τα ταμεία της ΕΕ, που τυπικά μπορούν να αξιοποιηθούν, απαιτούν τη συγχρηματοδότηση από το λετονικό κράτος, φορείς της τοπικής αυτοδιοίκησης ή ιδιώτες. Κι όπως έδειξε η ζωή, απορροφούνται σε ελάχιστο βαθμό. Πολύ περισσότερο, που αυτά τα χρήματα στη συντριπτική τους πλειοψηφία «τρώγονται» χωρίς καμία παραγωγική αξιοποίησή τους.

Το πρώτο που καταστράφηκε ήταν η αλιεία της Λετονίας. Οι ποσοστώσεις της ΕΕ στην αλιεία στη Βαλτική θάλασσα και στον Ωκεανό, είναι πολύ μικρές. Ως αποτέλεσμα τα αλιευτικά πήγαν για παλιοσίδερα, ενώ οι ψαράδες, που ολόκληρες γενιές ασχολούνταν με το ψάρεμα, πήραν κάποιες μίζερες αποζημιώσεις και αναγκάστηκαν να ψάξουν για άλλη εργασία.

Το 2007 ήταν το τέλος για τα ζαχαρότευτλα και την παραγωγή ζάχαρης στη Λετονία, όπου έκλεισαν και τα 3 εργοστάσια! Και σαν κοροϊδία έφτασε η είδηση πως μια δανική εταιρεία, που παράγει ζάχαρη, θέλει να αγοράσει τη μάρκα του λετονικού εργοστασίου «JELGAVAS CUKURS».

Εξαιτίας των χαμηλών μισθών και της καταστροφής της λαϊκής οικονομίας της Λετονίας, περίπου 110 χιλιάδες άνθρωποι είναι εξαναγκασμένοι να ψάξουν για δουλιά στη Βρετανία, στις σκανδιναβικές χώρες, στη Γερμανία, στην Ισπανία κ.α. Τα χρήματα που στέλνουν πίσω ενισχύουν τον πληθωρισμό που φτάνει το 14% μηνιαίως.

Μπορεί κανείς να δώσει αρκετά παραδείγματα για το πώς η ΕΕ «καλυτερεύει» τη ζωή του λαού της Λετονίας, κι όλα καταλήγουν στο εξής: Η ΕΕ εξαρχής δημιουργήθηκε για τα συμφέροντα του μεγάλου βιομηχανικού και τραπεζικού κεφαλαίου και παραμένει τέτοια.

Το μεγάλο κεφάλαιο ενδιαφέρεται να κατακτήσει και να ενώσει στη ζώνη των συμφερόντων του νέες αγορές κατανάλωσης, αποθέματα φθηνού εργατικού δυναμικού, εδάφη για μολυσματικές τεχνολογίες, καθώς και να εξοντώσει τους πιθανούς ανταγωνιστές του.

Οπως λέγεται σε μια παλιά παροιμία, εάν «ο Αλάχ έφτιαξε το γάιδαρο μαύρο, κανένας αγωγιάτης δεν μπορεί να τον κάνει άσπρο». Οπως δείχνουν σήμερα οι δημοσκοπήσεις, μόλις το 27,8% του πληθυσμού μας στηρίζει την ένταξη της Λετονίας στην ΕΕ.

-- Η Λετονία είναι επιπλέον και μέλος του ΝΑΤΟ. Οι ΗΠΑ ετοιμάζονται να εγκαταστήσουν την αντιπυραυλική τους «ασπίδα» στην Ευρώπη. Οξύνονται οι ενδοϊμπεριαλιστικές αντιθέσεις με τη Ρωσία. Ποια η θέση της Λετονίας στα ιμπεριαλιστικά σχέδια;

-- Η Λετονία, υπό την ηγεσία της εισαγόμενης από τον Καναδά Προέδρου μας, έκανε τα πάντα για να βρεθεί κάτω από την «ομπρέλα» του ΝΑΤΟ. Από τις πρώτες στιγμές της ανεξαρτησίας από την ΕΣΣΔ, η κυρίαρχη πολιτική ελίτ, αποτελούμενη από εθνικιστικά κόμματα, διακήρυξε πως η ένταξη στο ΝΑΤΟ είναι στρατηγικός στόχος. Πέταξαν στο λαό την ιδέα πως η ένταξη στο ΝΑΤΟ θα εξασφαλίσει την ασφάλεια και την κυριαρχία της Λετονίας. Κι αυτό ακουγόταν, λες κι υπήρχε κάποιος που ήταν έτοιμος να επιτεθεί στη Λετονία. Δεν είναι δύσκολο να διαβαστεί σκέψη πως εμφάνιζαν το ΝΑΤΟ ως εγγυητή της ασφαλείας ενάντια στη Ρωσία.

Η κυβέρνηση το 1996 υπέγραψε το πρωτόκολλο ένταξης της Λετονίας στο ΝΑΤΟ. Οι υποχρεώσεις που ανέλαβε η Λετονία αφορούσαν όλους τους τομείς, ξεκινώντας από τη διδασκαλία των Αγγλικών στις εθνικές ένοπλες δυνάμεις, μέχρι την ανασυγκρότησή τους με βάση τα στάνταρντ του ΝΑΤΟ και τη χρηματοδότηση του ΝΑΤΟ.

Πολλές συζητήσεις έγιναν σχετικά με το αν θα πρέπει να γίνει δημοψήφισμα για την ένταξη της χώρας στο επιθετικό στρατιωτικό μπλοκ του ΝΑΤΟ. Παίρνοντας υπόψη πως και για την ΕΕ δεν ήταν σίγουρο το αποτέλεσμα, η κυβέρνηση αποφάσισε να μη διεξαχθεί δημοψήφισμα για το ΝΑΤΟ. Πολύ περισσότερο, που φαινόταν να κυριαρχεί το «όχι», παρά το «ναι».

Το ΣΚΛ ήταν κατηγορηματικά ενάντια στην ένταξη της Λετονίας στο ΝΑΤΟ και υποστηρίζαμε, όπως και τώρα, πως αυτό το μιλιταριστικό μπλοκ, αυτό το εργαλείο της επιθετικής πολιτικής των ιμπεριαλιστών, πρέπει να διαλυθεί.

Παραγνωρίζοντας τη λαϊκή θέληση για δημοψήφισμα, η κυβέρνηση της Λετονίας υπέγραψε στις 29/3/2004 το σύμφωνο ένταξης στο ΝΑΤΟ και ήδη στις 31/3 στη Βαλτική (στην πόλη Σιαουλιάου, της Λιθουανίας) προσγειώθηκαν 4 καταδιωκτικά αεροπλάνα του ΝΑΤΟ για την περιπολία στον εναέριο χώρο της Βαλτικής (Λιθουανία, Λετονία, Εσθονία). Για την εξασφάλιση αυτών των πτήσεων, από τα καταδιωκτικά των Βρετανίας, Δανίας και Νορβηγίας στάλθηκαν ειδικοί.

Ετσι ξεκίνησε η ζωή της Λετονίας στο ΝΑΤΟ. Γρήγορα φτιάχτηκε και το ΝΑΤΟικό ραντάρ στα 200 χιλιόμετρα ανατολικά της Ρίγας (στο Αουντρίνι), που μπορεί να ελέγχει τον εναέριο χώρο από τα σύνορα της Λετονίας με τη Ρωσία, μέχρι την ίδια τη Μόσχα. Τώρα έχει φτιαχτεί κι ένα δεύτερο ραντάρ στη Βαλτική θάλασσα, που το παρουσιάζουν ως «μετεωρολογικό», δήθεν για την πρόγνωση του καιρού. Γίνονται επίσης εργασίες για τη προσαρμογή των πρώην πολεμικών αεροδρομίων της ΕΣΣΔ στις ανάγκες του ΝΑΤΟ, ενώ διερευνούνται μέρη για την εγκατάσταση ναυτικών βάσεων.

Ενάντια στην κατασκευή του ραντάρ στο Αουντρίνι ξεσηκώθηκε ο λαός, υπό την καθοδήγηση μελών του ΣΚΛ, συγκεντρώθηκαν περισσότερες από 20 χιλιάδες υπογραφές κατά της κατασκευής του ραντάρ, όμως η κυβέρνηση, τηρώντας τις καλύτερες «δημοκρατικές» παραδόσεις του ΝΑΤΟ, αγνόησε τη λαϊκή αντίθεση.

Εκτός αυτού, η Λετονία είναι υποχρεωμένη να πληρώνει για τις ανάγκες του ΝΑΤΟ το 2% του ΑΕΠ της. Πρόκειται για εκατοντάδες εκατομμύρια ευρώ, που θα μπορούσαν να χρησιμοποιηθούν με πολύ μεγαλύτερη ωφέλεια για το λαό της χώρας μας.

Εννοείται πως ό,τι γίνεται, όσο η χώρα βρίσκεται στο ΝΑΤΟ, έρχεται σε πλήρη αντίθεση με τα συμφέροντα του λαού της Λετονίας. Για παράδειγμα, τι ζητά ο στρατιώτης ή ο αξιωματικός των μισθοφορικών ενόπλων δυνάμεων της Λετονίας στις στρατιωτικές επιχειρήσεις των ΗΠΑ και του ΝΑΤΟ στο Αφγανιστάν, ή στο Ιράκ; Μόνο στα 5 χρόνια παρουσίας του στρατιωτικού της τμήματος στο Ιράκ, η Λετονία ξόδεψε 25 εκατομμύρια δολάρια ΗΠΑ. Αυτά τα χρήματα λείπουν από τους αστέγους, τους εξαθλιωμένους, τα άτομα με ειδικές ανάγκες.

-- Το ΣΚΛ σταθερά αγωνίζεται ενάντια στην αντικομμουνιστική νομοθεσία στη Λετονία, που είναι μια από τις ευρωπαϊκές χώρες, όπου απαγορεύεται η κομμουνιστική ιδεολογία, όπου υπάρχουν συνεχείς προσπάθειες των αρχών να ξαναγράψουν την Ιστορία του Β` Παγκοσμίου Πολέμου, να αμαυρώσουν το ρόλο της ΕΣΣΔ και, ταυτόχρονα, να ηρωοποιήσουν των ντόπιους ναζιστές. Γιατί, όμως, το σημερινό καθεστώς στη Λετονία χρειάζεται αυτά τα μέτρα, όπως είναι η απαγόρευση του ΚΚ και η αναθεώρηση της Ιστορίας;

-- Ολα αυτά χρειάζονται στο κυρίαρχο καθεστώς της Λετονίας για να μπορέσει να πνίξει την αντίσταση ενάντια σ' αυτά που γίνονται στη Λετονία, για να μπορέσει να μεγαλώσει μια νέα γενιά ανθρώπων ποτισμένων με τον εθνικισμό και την έλλειψη σεβασμού στην Ιστορία της χώρας, διαπαιδαγωγημένη στο πνεύμα του ρεβανσισμού, για να μην μπορεί να ψάξει απαντήσεις στις ιδέες του Μαρξ, στον κομμουνισμό. Αυτούς τους σκοπούς υπηρετεί κι η κατασυκοφάντηση κάθε τι σοβιετικού, της ζωής στην ΕΣΣΔ, της άρνησης των ηρωικών πολεμικών και ειρηνικών κατορθωμάτων που έκαναν οι προηγούμενες γενιές, που νίκησαν τη φασιστική Γερμανία και οικοδόμησαν το σοσιαλισμό.

Μέσα από τα σχολικά βιβλία και τα ΜΜΕ, την τέχνη και τον πολιτισμό, επιβάλλουν στη νεολαία την αντίληψη πως όλα όσα έκανε η προηγούμενη γενιά ήταν λαθεμένα, μη δημοκρατικά και σκληρά. Ομως, πίσω από όλα αυτά, μπορεί κανείς εύκολα να δει το φόβο του κυρίαρχου καθεστώτος απέναντι στις ανθρωπιστικές, επιστημονικά τεκμηριωμένες ιδέες του κομμουνισμού, του διεθνισμού, της φιλίας των λαών. Το φόβο πως αυτές οι ιδέες μπορούν να επιδράσουν στα μυαλά της νεολαίας, να γίνουν αποδεκτές από αυτήν, με στόχο τη διέξοδο από τη σημερινή κατάσταση.

Το ΣΚΛ χρησιμοποιεί τόσο τις κοινοβουλευτικές, όσο και τις μη κοινοβουλευτικές μορφές αγώνα για να διαλευκανθούν οι πραγματικές αιτίες των αρνητικών φαινομένων στη ζωή της σημερινής Λετονίας.

-- Στη χώρα σας υπάρχει ένας μεγάλος αριθμός λεγόμενων «μη πολιτών», που έχει στερηθεί πολλά πολιτικά και άλλα δικαιώματα. Ποια η θέση του ΣΚΛ απέναντι σ' αυτό το ζήτημα;

-- Το ΣΚΛ θεωρούσε και θεωρεί πως η υπηκοότητα της Λετονίας πρέπει να δοθεί χωρίς όρους σε όλους τους κατοίκους της Λετονίας, που ζούσαν νόμιμα και εργάζονταν στη χώρα τη μέρα της έγκρισης του «Συνταγματικού Νόμου», στις 21/08/1991, εφόσον, βέβαια, οι ίδιοι το θέλουν.

Αυτή ήταν και η θέση που είχε το 1990-91 και το λεγόμενο «Λαϊκό μέτωπο της Λετονίας» (ΛΜΛ), που πραγματοποίησε και το αντισυνταγματικό πραξικόπημα τον Αύγουστο του 1991. Το ΛΜΛ είχε ως σύνθημα «Η Λετονία είναι το κοινό μας σπίτι!», και «Υπηκοότητα σε όλους!». Οταν όμως ολοκληρώθηκε το αντισυνταγματικό πραξικόπημα με τη βοήθεια του Μ. Γκορμπατσόφ, Προέδρου της ΕΣΣΔ, το ΛΜΛ παραιτήθηκε από την παραπάνω θέση. Οι άνθρωποι χωρίστηκαν σε πολίτες και σε «μη πολίτες», που έφταναν εκείνες τις μέρες το 33% του πληθυσμού. Επρόκειτο για όσους ήρθαν στη Λετονία μετά την 21η Ιούνη 1940, δηλαδή μετά τη σοσιαλιστική επανάσταση στη Λετονία, που έβαλε τέλος στην αστική εξουσία των εθνικιστών.

Για την απόκτηση της υπηκοότητας της Λετονίας καθιερώθηκε σχετική διαδικασία που περιλαμβάνει εξετάσεις στη λετονική γλώσσα, στην Ιστορία της Λετονίας (στην αντεπαναστατική εκδοχή της) και γνώση του εθνικού ύμνου.

Σήμερα στη Λετονία παραμένουν περίπου 499 χιλιάδες «μη πολίτες» (περίπου το 20% του πληθυσμού της Λετονίας) που στη συντριπτική πλειοψηφία τους δεν είναι Λετονοί.

Οι «μη πολίτες» έχουν στερηθεί τα πολιτικά τους δικαιώματα, δεν έχουν δικαίωμα να ψηφίσουν ή να εκλεγούν σε οποιαδήποτε όργανα εξουσίας. Υπάρχουν, επίσης, σε βάρος τους περιορισμοί επαγγέλματος.

Το ΣΚΛ εξακολουθεί να αγωνίζεται για να δοθεί σε όλους η υπηκοότητα, χωρίς την παραπάνω διαδικασία και μέχρι να επιτευχθεί αυτό ζητάμε οι «μη πολίτες» να συμμετέχουν στις τοπικές εκλογές. Αυτό το τελευταίο αίτημα βρίσκει μερική αποδοχή και από άλλα πολιτικά κόμματα.

-- Πρόσφατα τιμήθηκε μια σημαντική μέρα για το διεθνές κομμουνιστικό και εργατικό κίνημα, η 90ή επέτειος της Μεγάλης Οχτωβριανής Σοσιαλιστικής Επανάστασης. Με ποιες σκέψεις συναντήσατε αυτήν την επέτειο, εσείς, που διωχτήκατε μετά το 1991 για τις κομμουνιστικές πεποιθήσεις και σήμερα ηγείστε του ΣΚΛ;

-- Είχα αρκετό καιρό στη διάθεσή μου να εκτιμήσω και να δοκιμάσω τις κομμουνιστικές μου απόψεις και πεποιθήσεις, μεταξύ άλλων και σε δύσκολες συνθήκες, κατά τη διάρκεια της 7χρονης παραμονής μου στις φυλακές της αστικής Λετονίας. Δε βρήκα και δε βρίσκω κάτι που να με κάνει να τις απαρνηθώ. Ολη η ζωή μου, ξεκινώντας από την Κομσομόλ και μέχρι την εκλογή στο αξίωμα του Α` Γραμματέα της ΚΕ του ΚΚ Λετονίας και στο ΠΓ της ΚΕ του ΚΚΣΕ (εκλέχτηκα στο 28ο Συνέδριο τον Ιούλη του 1990) ήταν αφιερωμένη στην υπηρεσία του λαού. Δεν ντρέπομαι για τις ενέργειές μου και πριν, όταν ήμουν σε διάφορες σοβιετικές και κομματικές θέσεις. Με γνωρίζει και με εκτιμά ο λαός της Λετονίας, οι άνθρωποι από τις Δημοκρατίες της πρώην ΕΣΣΔ, καθώς και σε πολλές χώρες του κόσμου. Ολες μου οι ενέργειες ήταν στην κατεύθυνση της οικοδόμησης της σοσιαλιστικής κοινωνίας, γιατί δε γνωρίζω κάτι το πιο δίκαιο και ευγενικό.

Τα 90χρονα της Μεγάλης Οχτωβριανής Σοσιαλιστικής Επανάστασης τα συνάντησα με τη σιγουριά πως η ζωή μου δεν κύλησε τζάμπα, πως ο κομμουνισμός είναι το μέλλον της ανθρωπότητας.

Οι αυξανόμενες αντιθέσεις και ανταγωνισμοί στο σύγχρονο κόσμο δεν μπορούν να επιλυθούν από το καπιταλιστικό σύστημα. Η ανθρωπότητα θα ψάξει να βρει τη σωτηρία της και αυτή η σωτηρία της βρίσκεται στη δημιουργία μιας νέας κοινωνίας. Αυτή η κοινωνία είναι ο σοσιαλισμός, το πρώτο στάδιο του κομμουνισμού. Η νίκη του είναι αναπόφευκτη!