Από τη φιλόδοξη πρωτοβουλία των καθημερινών εκδηλώσεων στο «Συρμό», μέχρι το Φεστιβάλ ΚΝΕ - «Οδηγητή», οι καλλιτεχνικές δημιουργίες συνοδεύουν τις εκδηλώσεις της ΚΝΕ ή πρωταγωνιστούν σε αυτές. Για την παρέμβαση της ΚΝΕ στο χώρο του Πολιτισμού και τις σχετικές πρωτοβουλίες που λαμβάνει, ο «Ρ» μίλησε με την Βαγγελιώ Πλατανιά, μέλος του Γραφείου του ΚΣ της Οργάνωσης.

Πέρσι στο «Συρμό» έγιναν 50 περίπου προβολές κινηματογραφικών ταινιών, πέρασαν συνολικά 8 παραστάσεις χορού - θεάτρου και πάνω από 70 ερασιτεχνικά μουσικά συγκροτήματα! Από κλασική μουσική μέχρι λαϊκά, από κινηματογράφο μέχρι χορό... Το πρόγραμμα των εκδηλώσεων παρουσιάζει ποικιλία και πολυμορφία. Δημιουργεί εντύπωση ακόμα και σε καταξιωμένους, γνωστούς καλλιτέχνες το πώς καταφέρνει η ΚΝΕ να σηκώσει το βάρος μιας τέτοιας πρωτοβουλίας. «Δεν είναι μικρό πράγμα. Είναι σα να έχουμε ένα μικρό Φεστιβάλ όλο το χρόνο» εξηγεί η Β. Πλατανιά.

«Η πρωτοβουλία των εκδηλώσεων στο "Συρμό" είχε τρεις στόχους», σημειώνει η Β. Πλατανιά: «Ο ένας ήταν να συμβάλουν οι εκδηλώσεις στο μορφωτικό ρεύμα που θέλουμε να αναπτυχθεί στην Οργάνωση και μ' αυτή την έννοια να προβάλλεται στο "Συρμό" προοδευτική τέχνη. Ο δεύτερος στόχος ήταν να δώσουμε βήμα δημιουργίας σε νεανικά σχήματα και σε νέους καλλιτέχνες και τρίτο ζήτημα, αρκετά σοβαρό επίσης, είναι η ίδια η παρέμβαση της ΚΝΕ στον καλλιτεχνικό - πολιτιστικό χώρο με στόχο το πλατύ κοινό να μπορεί να παρουσιάσει αλλά και να δει προοδευτικά καλλιτεχνικά έργα. Δίνουμε έμφαση στην ερασιτεχνική καλλιτεχνική δημιουργία χωρίς όμως να αποκλείουμε την επαγγελματική. Θεωρούμε ότι έγιναν βήματα, εκτιμάμε θετικά αυτή την προσπάθεια», λέει η Β. Πλατανιά.

«Μετράμε στα ιδιαίτερα θετικά το γεγονός ότι αναγκαζόμαστε ορισμένα πράγματα - εκεί που πριν τα ετοιμάζαμε μια φορά το χρόνο μπροστά στο Φεστιβάλ - τώρα να τα κάνουμε στη διάρκεια όλης της χρονιάς. Ετσι πέρσι (πέρα από τις παραγωγές που είχαν ετοιμαστεί για το Φεστιβάλ) κάναμε και άλλες δύο θεατρικές παραστάσεις. Ακόμα έχουμε τις "κεραίες" μας πιο ανοιχτές σε θέματα που παρουσιάζονται, που έχουν ενδιαφέρον και που μπορούμε να τα φέρουμε στο "Συρμό", για να προκαλέσουμε έναν ευρύτερο προβληματισμό, να ανοίξουμε συζητήσεις (π.χ. το ντοκιμαντέρ για την εξέγερση στην Οαχάκα του Γ. Αυγερόπουλου). Ετσι, ανοίγεται μια επαφή με ανθρώπους που έχουν να προσφέρουν και που βοηθάει την ΚΝΕ», τονίζει η Β. Πλατανιά.

Οι Οργανώσεις της ΚΝΕ έχουν μέσα από την καθημερινή δράση τους στα σχολεία και τις γειτονιές επαφή με ερασιτέχνες δημιουργούς και συγκροτήματα. Ωστόσο, υπάρχουν σχήματα που «διψούν» να παρουσιάσουν τη δουλιά τους και στο βαθμό που η πρωτοβουλία των εκδηλώσεων στο «Συρμό» μεταφέρεται από στόμα σε στόμα, νέοι καλλιτέχνες πάνε από μόνοι τους στην ΚΝΕ, ζητώντας να εμφανιστούν στις εκδηλώσεις. «Δεν είναι λίγα αυτά τα συγκροτήματα», λέει η Β. Πλατανιά, προσθέτοντας: «Και το να αποδεχτεί ένα συγκρότημα να παίξει σε μια εκδήλωση που έχει την υπογραφή της ΚΝΕ, σημαίνει και μια ελάχιστη πολιτική συμφωνία, έστω συμφωνία με το χαρακτήρα της εκδήλωσης. Πολύ περισσότερο που στο "Συρμό" υπάρχουν συγκεκριμένοι όροι όπως το χαμηλό εισιτήριο, με συμβολή και του ίδιου του καλλιτέχνη σε αυτό, αφού εμφανίζεται χωρίς χρηματική αμοιβή»...

Ιδιαίτερα θετική ήταν η ανταπόκριση του κόσμου στο θέατρο. «Μας έκανε εντύπωση ότι ήρθε κόσμος που δεν είχε ξαναδεί θέατρο ποτέ του», λέει η Β. Πλατανιά και προσθέτει ότι επιτυχία είχε και το χορόδραμα, τόσο πέρσι όσο και φέτος, «παρ' όλο που ο κόσμος στην Ελλάδα δεν είναι ιδιαίτερα εξοικειωμένος να παρακολουθεί χορό». Η αποδοχή και η επιτυχία, δεν αφορά μόνο τη μαζικότητα σε κάθε εκδήλωση - βέβαια και αυτό μετράει - αλλά μετριέται και από την ουσιαστική συμμετοχή του κοινού στις εκδηλώσεις και τα σχόλια επιδοκιμασίας που φτάνουν στην Οργάνωση μετά.

Ο «Συρμός» έγινε στέκι για τα μέλη της ΚΝΕ και ταυτόχρονα χώρος πολιτιστικής συνάντησης για ανθρώπους κάθε ηλικίας. «Χαρακτηριστικά σε βραδιά ερασιτεχνικών μαθητικών μουσικών σχημάτων, το μαγαζί ήταν γεμάτο όχι μόνο από δεκαπεντάχρονα παιδιά, αλλά και από ανθρώπους μεγαλύτερης ηλικίας, γονείς, συγγενείς των παιδιών που έπαιζαν στα συγκροτήματα», λέει η Β. Πλατανιά.

Οπως κάνει σταθερά τα τελευταία χρόνια, έτσι και φέτος, η ΚΝΕ ετοιμάζει και δικές της παραγωγές μουσικών, χορευτικών και θεατρικών παραστάσεων.

«Εχουμε δύο παραγωγές με αφορμή τα 90 χρόνια από την Οχτωβριανή Επανάσταση και τα 90χρονα του ΚΚΕ», λέει η Β. Πλατανιά και τονίζει: «Το μήνυμα που θέλουμε να περάσει μέσα από αυτές τις παραγωγές είναι ότι η επίμονη συλλογική δουλιά, ακόμα κι αν είναι ερασιτεχνική, μπορεί να φέρει και καλό αισθητικό αποτέλεσμα. Με αυτή την έννοια δεν πάμε να κάνουμε μια προχειροδουλιά που απλά πέντε παιδιά θα λένε τα λόγια τους, αλλά δε χάνει τον ερασιτεχνικό χαρακτήρα της».

• «Σκεφτήκαμε ότι το καλύτερο θεατρικό έργο που μπορούμε να προετοιμάσουμε για τα 90 χρόνια από την Οχτωβριανή Επανάσταση είναι το "Μυστήριο Μπουφ" του Μαγιακόφσκι, που γράφτηκε το 1918 προς τιμήν των πρώτων γενεθλίων της Οχτωβριανής Επανάστασης και παρουσιάστηκε τότε», εξηγεί η Β. Πλατανιά.
• Προς τιμήν των 90 χρόνων του ΚΚΕ, είναι ήδη έτοιμο και παρουσιάζεται αυτές τις μέρες στο «Συρμό» το χορόδραμα «Γειτονιές του κόσμου», βασισμένο στο ομώνυμο ποίημα του Γ. Ρίτσου. Το ποίημα διατρέχει την ιστορία της Αθήνας την περίοδο της Αντίστασης, της απελευθέρωσης, της μάχης του Δεκέμβρη, του εμφυλίου. Με βάση την ιστορία που διηγείται το ποίημα, έχει δουλευτεί το σενάριο που έχει κείμενο - απαγγελία, εικόνα που προβάλλεται από προτζέκτορα και βέβαια, μουσική και χορό.
• Παράλληλα, η χορωδία και η ορχήστρα της ΚΝΕ ετοιμάζουν ένα αφιέρωμα σε ξένα επαναστατικά τραγούδια που τραγουδήθηκαν και στη χώρα μας με ελληνικό στίχο σε μεγάλες στιγμές του λαϊκού κινήματος (π.χ. κάποια αντάρτικα σε ρώσικες μουσικές κ.ά.).
• Ταυτόχρονα, η χορωδία και η ορχήστρα δουλεύουν ένα μικρό αφιέρωμα στα τραγούδια της αμφισβήτησης της εποχής μας. «Θέλουμε να πούμε με έναν τρόπο ότι οι ανατροπές του '90 στιγμάτισαν όλες τις πλευρές της ανθρώπινης δραστηριότητας και το κομμάτι τέχνη - πολιτισμός. Ομως και η αμφισβήτηση που συνέχισε να υπάρχει παρά τις ανατροπές, εκφράστηκε και αυτή στην τέχνη», τονίζει η Β. Πλατανιά.
• Επίσης, η ΚΝΕ σχεδιάζει μια έκθεση εικαστικού έργου για νέους δημιουργούς που θα βάζει στο επίκεντρό της τα 90 χρόνια του ΚΚΕ. «Στο πλαίσιο αυτό, θέλουμε να οργανώσουμε με τους νέους εικαστικούς δημιουργούς που θα συμμετέχουν, κάποιες επισκέψεις σε ιστορικούς χώρους και να κουβεντιάσουμε με βετεράνους του ΚΚΕ. Ετσι θα συνδυάζεται το στοιχείο της γνώσης με την έμπνευση, για να καταλήξει στη δημιουργία», υπογραμμίζει η Β. Πλατανιά.
• «Εχουμε αποφασίσει ακόμα να κάνουμε ένα φεστιβάλ θεάτρου (προσανατολιζόμαστε στα τέλη Μάη) όπου θα συγκεντρώσουμε αρκετές ερασιτεχνικές παραστάσεις με τους συντελεστές των οποίων συζητάμε κατά τη διάρκεια όλης της χρονιάς, γιατί όλη αυτή η δραστηριότητα δεν μπορεί να περιοριστεί ούτε στις τέσσερις μέρες του Φεστιβάλ, ούτε χωράνε όλες στο "Συρμό" ειδικά όταν είναι πολυπρόσωπες παραστάσεις», προσθέτει η Β. Πλατανιά.

Το φεστιβάλ θεάτρου και η έκθεση εικαστικού έργου θα ενταχθούν στο 34ο Φεστιβάλ ΚΝΕ - ΚΚΕ. Οπως επισημαίνει η Β. Πλατανιά, οι παραγωγές της ΚΝΕ θα ταξιδέψουν ανά την Ελλάδα: «Στοχεύουμε να αξιοποιηθούν από όλες τις Οργανώσεις της ΚΝΕ».

Οι ανάγκες για απόλαυση πολιτιστικού έργου και νεανική καλλιτεχνική δημιουργία, προφανώς, δεν περιορίζονται στην Αθήνα. Στην επαρχία είναι ακόμα πιο έντονες γιατί είναι και λιγότερες οι επιλογές που προσφέρονται. Ετσι εμφανίζεται ως ανάγκη και η αντίστοιχη παρέμβαση και πρωτοβουλία της ΚΝΕ σ' αυτά τα θέματα. «Δεν μπορούμε να πούμε ότι έχουμε ξεπεράσει δυσκολίες των Οργανώσεων, αδυναμίες ακόμα και σε ζητήματα προσανατολισμού, καταμερισμού, αλλά και αντικειμενικές δυσκολίες», επισημαίνει η Β. Πλατανιά, αλλά προσθέτει ότι γίνεται προσπάθεια σε κάθε Οργάνωση «να δένονται οι εκδηλώσεις μας με καλλιτεχνικό περιεχόμενο».

Ετσι, υπάρχουν παραδείγματα αξιόλογων πρωτοβουλιών όπως το αφιέρωμα στον Γ. Ρίτσο της Οργάνωσης Θεσσαλονίκης που παρουσιάστηκε πέρσι στο Αντιιμπεριαλιστικό Διήμερο της ΚΝΕ ή η παράσταση Καραγκιόζη από την Οργάνωση Καβάλας που είχε φιλοξενηθεί στο κεντρικό Φεστιβάλ πριν λίγα χρόνια. «Υπάρχει μια τέτοια δραστηριότητα που θέλουμε να ενθαρρύνουμε ακόμα περισσότερο».

Βασικός στόχος της παρέμβασης της ΚΝΕ στο θέμα του πολιτισμού είναι «να κατανοείται ότι η τέχνη δε σημαίνει "φτιάχνω ένα έργο και το παρουσιάζω", αλλά είναι ένας τομέας όπου ασκείται πολιτική. Οι αναδιαρθρώσεις στο χώρο του πολιτισμού περνούν με ταχύτατους ρυθμούς: Εμπορευματοποίηση του καλλιτεχνικού έργου, συγκέντρωση της πολιτιστικής παραγωγής σε λίγα χέρια, πράγμα που έχει επίδραση και στο κόστος και στο περιεχόμενο της τέχνης», σημειώνει η Β. Πλατανιά.

Η παρέμβαση της ΚΝΕ απλώνεται στους νέους καλλιτέχνες και στους χώρους τέχνης (για να τονωθεί αυτός ο προσανατολισμός δημιουργήθηκε πριν μερικά χρόνια στην Αθήνα, ο Τομέας Καλλιτεχνών της ΚΝΕ), αλλά και στον τομέα της ερασιτεχνικής δημιουργίας που την ενθαρρύνει μέσα από πολλές δραστηριότητες.

«Προσπαθούμε να ενθαρρύνουμε τη δημιουργία του έργου τους, συζητάμε το περιεχόμενο του έργου τους, βοηθάμε να έχουν βήμα, αλλά ταυτόχρονα θέλουμε όλος αυτός ο κόσμος να μπολιάζεται με την ανάγκη διεκδικήσεων. Είναι διεκδικήσεις που έχουν να κάνουν με τους δήμους, αλλά και με συνολικά ζητήματα υποδομών που έπρεπε να υπάρχουν και δεν υπάρχουν. Υπάρχουν πια πολύ λίγοι χώροι όπου μπορεί κάποιος να μάθει π.χ. μουσική ή χορό χωρίς να πληρώνει. Ακόμα και στα δημοτικά ωδεία που υπάρχουν οι νέοι πληρώνουν ένα σωρό λεφτά για να μάθουν ένα όργανο. Το ίδιο και για Τμήματα Φωτογραφίας κ.ά., εξηγεί η Β. Πλατανιά.

Η ΚΝΕ ξεκινάει επισημαίνοντας τις ανάγκες και διαμορφώνοντας ένα διεκδικητικό πλαίσιο που εμπλουτίζεται μέσα από τη διαρκή επαφή της με νέους ερασιτέχνες δημιουργούς.