Eurokinissi

Οι αερομεταφορές να αποτελέσουν κοινωνικό αγαθό και όχι ένα ακόμα μέσο διεύρυνσης του κεφαλαίου, όπως είναι σήμερα

Αυτό επιβεβαίωσε επί της ουσίας ο πρωθυπουργός, Κ. Καραμανλής, ο οποίος, απαντώντας πρόσφατα σε Επίκαιρη Ερώτηση της Αλέκας Παπαρήγα, ξεκαθάρισε ότι για τη δημιουργία νέων αεροδρομίων και την αναβάθμιση των αεροπορικών υποδομών θα χρησιμοποιηθεί το μοντέλο των ΣΔΙΤ (Συμπράξεις Δημόσιου και Ιδιωτικού Τομέα). Δηλαδή, το μοντέλο παραχώρησης των «φιλέτων» του δημόσιου τομέα για πολυετή εκμετάλλευση στα μεγάλα ιδιωτικά συμφέροντα.

Απαρχή γίνεται με τον Κρατικό Αερολιμένα Ηρακλείου (έχει ήδη ψηφιστεί στη Βουλή η ίδρυση ιδιωτικού αεροδρομίου στο Καστέλι), ενώ σειρά έχουν τα αεροδρόμια Θεσσαλονίκης, Κέρκυρας, Ρόδου και Κω. Τα αεροδρόμια, δηλαδή, που παρουσιάζουν τη μεγαλύτερη τουριστική κίνηση και μέσω των οποίων διακινούνται αρκετά εκατομμύρια επιβάτες ετησίως. Με τα έσοδα των αεροδρομίων αυτών, ουσιαστικά σήμερα χρηματοδοτείται η λειτουργία των υπόλοιπων 28 αεροδρομίων (κυρίως νησιωτικών), τα οποία παρουσιάζουν αρνητικό ισοζύγιο. Κοντολογίς, πρόκειται για τα αεροδρόμια - «φιλέτα», για τα οποία έχει εκδηλώσει ενδιαφέρον και η γερμανική εταιρεία «Χόχτιφ», που είναι σήμερα το «αφεντικό» του αεροδρομίου στα Σπάτα. Με βάση την προωθούμενη πολιτική των ιδιωτικοποιήσεων, τα μη προσοδοφόρα αεροδρόμια πρόκειται να υπαχθούν στην ευθύνη των δήμων, με μοιραία κατάληξη είτε το κλείσιμο πολλών από αυτά, καθώς το κόστος λειτουργίας είναι δυσβάσταχτο, είτε τη διατήρηση της λειτουργίας τους μέσω της επιβολής δημοτικών φόρων.

Παράλληλα με την ιδιωτικοποίηση κρατικών αεροδρομίων, η κυβέρνηση προωθεί και την κατάργηση της ενιαίας και δημόσιας Υπηρεσίας Πολιτικής Αεροπορίας (ΥΠΑ), όπως ορίζουν οδηγίες των Βρυξελλών. Από το Φλεβάρη του 2006 έχει ψηφιστεί ο νόμος για την ίδρυση της «Εθνικής Εποπτικής Αρχής Αεροναυτιλίας», ανεξάρτητης από τους φορείς παροχής υπηρεσιών αεροναυτιλίας. Ο ρόλος της θα είναι ρυθμιστικός - εποπτικός για την εναέρια κυκλοφορία και σύμφωνος με όσα διαλαμβάνουν κοινοτικές οδηγίες για τον «Ενιαίο Ευρωπαϊκό Ουρανό» (ΕΕΟ) και την οργάνωση του τομέα παροχής υπηρεσιών αεροναυτιλίας, «βάσει των νόμων της αγοράς» (κανονισμός ΕΚ 550/2004). Αυτό σημαίνει ότι η διαχείριση της εναέριας κυκλοφορίας, που αφορά και στα έσοδα από τα τέλη υπέρπτησης, θα αποτελεί αυτόνομο φορέα, η διαχείριση του οποίου εν καιρώ θα εκχωρηθεί σε ανώνυμη εταιρεία, ώστε να αποφέρει κέρδη για τους κερδοσκόπους. Οπως έγινε με τη γερμανική DFS, η οποία ξεκίνησε ως δημόσιος φορέας (όπως και όλοι οι πάροχοι αεροναυτιλίας στην ΕΕ) και η γερμανική κυβέρνηση πούλησε το 75%.

Οι θιασώτες της πολιτικής κυβέρνησης - Βρυξελλών ισχυρίζονται ότι η ρύθμιση αυτή δεν επιφέρει ιδιωτικοποίηση, αφού η ΕΕ δεν επιβάλλει παραχώρηση του τομέα παροχής υπηρεσιών σε ιδιώτες. Πρόκειται φυσικά για ψευδή ισχυρισμό, καθώς ο κανονισμός 549/2004 ορίζει με σαφήνεια, λειτουργία «βάσει των όρων της αγοράς».

Η προώθηση της πολιτικής του «Ενιαίου Ευρωπαϊκού Ουρανού» σημαίνει: Απώλεια της εθνικής κυριαρχίας, ιδιωτικοποίηση της διαχείρισης της εναέριας κυκλοφορίας και άλλων προσοδοφόρων τομέων της ΥΠΑ, αλλαγή εργασιακών σχέσεων και μείωση θέσεων εργασίας, αρνητικές επιπτώσεις στην ασφάλεια των πτήσεων, αλλά και στη λαϊκή οικογένεια σε ό,τι αφορά στο δικαίωμά της να είναι χρήστης των αερομεταφορών.

Οπως είναι αυταπόδεικτο, με τη δημιουργία του ΕΕΟ, ο εθνικός εναέριος χώρος (FIR) καθίσταται μέρος του εναέριου χώρου της ΕΕ, καθώς παύει να παραμένει στην αποκλειστική κυριότητα του ελληνικού κράτους για διασφάλιση της εθνικής κυριαρχίας και ανεξαρτησίας, όπως και της αποτελεσματικής ασφάλειας των πτήσεων.

Οι «Ελεύθεροι Ουρανοί» και η υστερία των αποκαλούμενων αποκρατικοποιήσεων επέφεραν άμεσες δυσμενείς παρενέργειες σε όλο το σύστημα των αερομεταφορών σε παγκόσμιο επίπεδο, αδιαμφισβήτητα με πρώτη και κύρια την υποβάθμιση της ασφάλειας των πτήσεων. Σύμφωνα, μάλιστα, με την άποψη που διατυπώνουν οι ειδικοί, με αυτή την εγκληματική πολιτική που εφαρμόζεται στον τομέα των εναέριων μεταφορών, το ότι δε σημειώνονται καθημερινά αεροπορικά ατυχήματα οφείλεται αποκλειστικά και μόνο στα εξαιρετικά τεχνολογικά επιτεύγματα στον κλάδο της αεροναυπηγικής.

Στον ευρύτερο τομέα της αεροναυτιλίας, όπου το πεδίο είναι ιδιαίτερα «ευρύχωρο» για τους κερδοσκόπους, τα τελευταία χρόνια άρχισε να εφαρμόζεται πληθώρα οδηγιών των Βρυξελλών, στο πλαίσιο της ολοκλήρωσης των λεγόμενων αναδιαρθρώσεων, με στόχο την εξασφάλιση όλο και περισσότερων κερδών για το κεφάλαιο. Οι προωθούμενες αλλαγές αφορούν:

• Στο διαχωρισμό των Υπηρεσιών Πολιτικής Αεροπορίας των κρατών - μελών της ΕΕ, σε επιτελικό και επιχειρησιακό τομέα, ώστε να διευκολύνεται η πιο αποτελεσματική εκμετάλλευση των αεροδρομίων και της αεροναυτιλίας.
• Στην παγίωση και σύσταση ισχυρότερων αεροπορικών εταιρειών, με τη συγκρότηση κονσόρτσιουμ, με σκοπό την αύξηση της κερδοφορίας τους, τόσο από τη μείωση του λειτουργικού, μισθολογικού και μη μισθολογικού κόστους, όσο και από τη διάλυση εθνικών αεροπορικών εταιρειών.
• Στην απεριόριστη δυνατότητα κερδοφορίας στον καθαρά κατασκευαστικό τομέα παραγωγής πτητικών μέσων, αεροσκαφών και συστημάτων στήριξης εναέριας κυκλοφορίας και αεροδρομίων.

Σε ό,τι αφορά στην ΥΠΑ στη χώρα μας, στο πλαίσιο της κοινής ευρωπαϊκής πολιτικής αερομεταφορών, ο ρόλος που της επιφυλάσσεται είναι μια συρρικνωμένη ολιγάριθμη υπηρεσία, με κανονιστικές, ρυθμιστικές και εποπτικές αρμοδιότητες. Οι επιχειρησιακοί τομείς δραστηριότητας της σημερινής ΥΠΑ (αεροναυτιλία και αεροδρόμια) διαχωρίζονται και σταδιακά αποκόπτονται, με στόχο την εκχώρηση στα ιδιωτικά συμφέροντα (αεροδρόμια). Προπομπό αποτέλεσε το ιδιωτικό αεροδρόμιο στα Σπάτα, «Ελ. Βενιζέλος», το οποίο αντικατέστησε τον πρώτο Κρατικό Αερολιμένα της χώρας, που ήταν το αεροδρόμιο του Ελληνικού. Η εξέλιξη αυτή για την ΥΠΑ ήταν ιδιαίτερα δυσμενής, καθώς σήμανε τη δραστική απώλεια των εσόδων και των δραστηριοτήτων της, σε ποσοστό, τουλάχιστον, 50%!

Για να συμπληρωθεί η άλωση στον τομέα των αερομεταφορών προωθείται εν ονόματι της ασφάλειας των πτήσεων και της πιο αποτελεσματικής χρήσης των ευρωπαϊκών ουρανών και το Ενιαίο Σύστημα Ελέγχου Εναέριας Κυκλοφορίας στην ΕΕ. Στην ουσία πρόκειται για την εκχώρηση στην ΕΕ κυριαρχικών δικαιωμάτων των κρατών - μελών. Επίσης, πρόκειται για την ιδιωτικοποίηση των επιχειρησιακών φορέων ελέγχου εναέριας κυκλοφορίας, οι οποίοι θα έχουν - όπως ορίζει σχετικός κανονισμός - την αρμοδιότητα σε όλο τον εναέριο χώρο της ΕΕ και θα ανταγωνίζονται μεταξύ τους. Η κατάσταση αυτή, πέραν όλων των άλλων, θα επιφέρει ιδιαίτερα αρνητικές επιπτώσεις στην ασφάλεια των πτήσεων, καθώς αντικειμενικά η ανταγωνιστικότητα που προβάλλεται σαν πλεονέκτημα, θα γίνεται για την επίτευξη του μέγιστου δυνατού κέρδους και όχι για τη μέγιστη ασφάλεια των πτήσεων.

Για το τι ακριβώς επιδιώκουν οι κεφαλαιοκράτες, είναι ενδεικτικοί οι «υποχρεωτικοί κανονισμοί για κάθε κράτος - μέλος» 549/2004 550 της ΕΕ, οι οποίοι μεταξύ άλλων προβλέπουν ρητά ότι:

• «...Οι υπηρεσίες αεροναυτιλίας και ιδίως οι υπηρεσίες εναέριας κυκλοφορίας, οι οποίες έχουν χαρακτήρα δημόσιας αρχής, απαιτούν λειτουργικό και διαρθρωτικό διαχωρισμό...».
• «...Οι εθνικές εποπτικές αρχές είναι ανεξάρτητες από τους παρόχους υπηρεσιών αεροναυτιλίας. Η ανεξαρτησία αυτή επιτυγχάνεται με τον επαρκή διαχωρισμό μεταξύ των εθνικών εποπτικών και των φορέων αυτών...».
• «Η παροχή των υπηρεσιών αεροναυτιλίας θα πρέπει να οργανωθεί βάσει των όρων της αγοράς...».

Κεντρικός στόχος αυτής της πολιτικής είναι η πλήρης ιδιωτικοποίηση του εναέριου χώρου και τα αντίστοιχα έσοδα πολλών εκατομμυρίων ευρώ (τέλη υπέρπτησης, κλπ.), αντί να περιέρχονται στο δημόσιο, να αυγατίζουν τα υπερκέρδη των κεφαλαιοκρατών.

Σε εφαρμογή αυτής της πολιτικής, ζωτικής σημασίας τομείς και δραστηριότητες της ΥΠΑ έχουν ήδη εκχωρηθεί, ενώ άλλοι εκχωρούνται σε άλλους φορείς εκτός Υπηρεσίας: Η διερεύνηση των ατυχημάτων, ο έλεγχος πτητικής ικανότητας αεροσκαφών και εταιρειών, η χορήγηση πτυχίων και αδειών κάθε ειδικότητας, κλπ.

Την ανάγκη για αποκλειστικά δημόσιες αερομεταφορές με αναβαθμισμένες, ασφαλείς και φτηνές υπηρεσίες, για την εξυπηρέτηση των λαϊκών αναγκών, με σταθερή δουλειά και ικανοποίηση των σύγχρονων αναγκών των εργαζομένων, προβάλλει σταθερά και αταλάντευτα το ΚΚΕ. Οι προτάσεις του Κόμματος συνοψίζονται ως εξής:

• Ενιαία και δημόσια ΥΠΑ, ενταγμένη σε έναν ενιαίο φορέα αερομεταφορών, τη λειτουργία του οποίου θα εγγυάται ο κοινωνικός και λαϊκός έλεγχος.
• Κρατικά πολιτικά αεροδρόμια, με την ΥΠΑ αποκλειστικά αρμόδια για την ίδρυση, οργάνωση, λειτουργία και εκμετάλλευση όλων των πολιτικών αεροδρομίων της χώρας.
• Ενταξη του ΔΑΑ στη δύναμη της ΥΠΑ.
• Ο ελληνικός εναέριος χώρος (FIR) να μην καταστεί μέρος του ιμπεριαλιστικού εναέριου χώρου, αλλά να παραμείνει στην αποκλειστική κυριότητα του ελληνικού κράτους, για διασφάλιση της εθνικής κυριαρχίας και ανεξαρτησίας, όπως και της αποτελεσματικής ασφάλειας των πτήσεων. Η ΥΠΑ ως δημόσια υπηρεσία να είναι αποκλειστικά αρμόδια για τον έλεγχο, ρύθμιση και διαχείριση της εναέριας κυκλοφορίας, σε ό,τι αφορά στα πολιτικά αεροσκάφη και σε συνεργασία, όπου απαιτείται, με την Πολεμική Αεροπορία.
• Σε ό,τι αφορά στις αεροπορικές εταιρείες στην Ελλάδα, να υπάρχει ένας αερομεταφορέας, ενταγμένος και αυτός στον ενιαίο φορέα αερομεταφορών, ο οποίος να αποτελεί λαϊκή περιουσία.

Οι θέσεις αυτές αποτελούν ρεαλιστική πρόταση διεξόδου, ώστε να αποτελέσουν οι αερομεταφορές κοινωνικό αγαθό και όχι ένα ακόμα μέσο διεύρυνσης του κεφαλαίου, όπως είναι σήμερα. Ωστόσο, για την προώθησή τους απαιτείται ένα ισχυρό συνδικαλιστικό κίνημα, έτοιμο για ρήξη με το καπιταλιστικό σύστημα, συνεπές στην υπεράσπιση των συμφερόντων των εργαζομένων, με πατριωτικό μπόλιασμα για την υπεράσπιση της εθνικής ανεξαρτησίας και κυριαρχίας από τις επιβουλές του ιμπεριαλισμού. Στο χέρι των εργαζομένων και του λαού είναι να αλλάξουν το συσχετισμό δυνάμεων και σε πολιτικό επίπεδο υπέρ του ΚΚΕ και των συμμάχων του, ώστε να ανοίξει ο δρόμος για την κατάκτηση της δικής τους εξουσίας, της λαϊκής εξουσίας. Τότε μόνο οι τομείς στρατηγικής και κοινωνικής σημασίας, όπως είναι και οι μεταφορές (εναέριες, χερσαίες και θαλάσσιες), θα γίνουν λαϊκή περιουσία.