Ηδη, οι δήμοι και οι νομαρχίες υλοποιούν την πολιτική των ιδιωτικοποιήσεων, της εμπορευματοποίησης υπηρεσιών και της προώθησης επιχειρηματικών συμφερόντων, όπως υλοποίηση προγραμμάτων Υγείας - Πρόνοιας σε συνεργασία με χορηγούς, γεγονός που έχει διαμορφώσει τις κατάλληλες προϋποθέσεις για το επόμενο βήμα...

Η κυβέρνηση μετά το Ασφαλιστικό, είχε καθορίσει σαν επόμενη προτεραιότητα την προώθηση των αλλαγών στη διοικητική δομή της χώρας. Το κρίσιμο ερώτημα, ωστόσο, δεν είναι το τυπικό ζήτημα αυτής της αναδιάρθρωσης, ούτε με ποιον τρόπο θα γίνει η νέα δομή, η μορφή δηλαδή που θα πάρει ο νέος «χάρτης» της χώρας, πόσοι δήμοι, νομαρχίες και περιφέρειες θα υπάρξουν και πού θα βρίσκεται η έδρα τους. Σημειώνεται ότι σχέδια που έχουν δει το φως της δημοσιότητας αναφέρουν πως θα μειωθούν οι περιφέρειες σε 6 από 13, οι νομαρχίες σε 16 από 52 και οι δήμοι σε 400 από 1.300.

Η ουσία βρίσκεται στο γιατί γίνεται αυτή η αλλαγή. Το περιεχόμενο της «μεταρρύθμισης» και οι επιπτώσεις στους εργαζόμενους και τα φτωχά λαϊκά στρώματα. Αυτό λοιπόν που επιδιώκει η άρχουσα τάξη είναι η συγκρότηση ενός αποτελεσματικότερου ταξικού μηχανισμού, προς όφελος των επιχειρηματικών ομίλων, του μεγάλου κεφαλαίου. Αρα, η όποια συζήτηση αναπτυχθεί γύρω από τοπικιστικά ζητήματα είναι άκρως αποπροσανατολιστική και εχθρική προς τα λαϊκά συμφέροντα, γιατί κρύβουν την αλήθεια.

Η Τοπική Αυτοδιοίκηση είναι αποκεντρωμένα τμήματα του αστικού κρατικού μηχανισμού που έχει όμως την ιδιαιτερότητα ότι βρίσκεται πιο κοντά στις λαϊκές εργατικές μάζες. Και ως τέτοιος κρίκος του κράτους, με τα δικά του εργαλεία, θα παίξει αποφασιστικό ρόλο στο αντιδραστικό πακέτο των «εθνικών προτεραιοτήτων» που είναι η ενίσχυση της ανταγωνιστικότητας, της επιχειρηματικότητας και η προσέλκυση επενδύσεων. Σε αυτό το πλαίσιο θέλουν να διασπάσουν τον ενιαίο χαρακτήρα κοινωνικών τομέων όπως η Υγεία, η Πρόνοια, η Παιδεία. Να διευκολύνουν την κερδοσκοπική - εμπορική δραστηριότητα σε αυτούς τους τομείς και τη γρηγορότερη διείσδυση των μεγάλων επιχειρηματικών ομίλων. Επικαλούνται - και η ΝΔ και το ΠΑΣΟΚ αλλά και ο ΣΥΝ - τον όρο «αποκέντρωση» ως επιχείρημα για να προχωρήσουν.

Με το σχέδιο συμφωνούν και η ΝΔ και το ΠΑΣΟΚ. Οι εκπρόσωποι του ΣΥΝ/ΣΥΡΙΖΑ και του ΛΑΟΣ έχουν επίσης συμφωνήσει και στα συνέδρια της ΚΕΔΚΕ, της ΤΕΔΚΝΑ και της ΕΝΑΕ.

Ας δούμε τι λένε:

Ομιλία Κώστα Καραμανλή στην ΚΕ της ΝΔ (Οκτώβρης 2007):

«Η μάχη των μεταρρυθμίσεων συνεχίζεται και στη νέα τετραετία με στόχους: Την αποδοτικότερη αξιοποίηση της δημόσιας περιουσίας, την πλήρη εφαρμογή του νόμου για τις ΔΕΚΟ, την ολοκλήρωση της φορολογικής μεταρρύθμισης, τη μεγάλη μεταρρύθμιση στη διοικητική δομή της χώρας ώστε να δημιουργηθούν πιο ισχυρές και πιο αποτελεσματικές αυτοδιοικητικές μονάδες».

Στο πρόγραμμα του ΠΑΣΟΚ αναφέρεται:

«Διαμορφώνουμε μια απλή - ευδιάκριτη - αποκεντρωμένη δομή σε τρία επίπεδα, με τα πιο κάτω χαρακτηριστικά: Επιτελική κυβέρνηση με λιγότερα υπουργεία. Οι αποκλειστικές ευθύνες της κυβέρνησης διατηρούνται στα υπουργεία που διαχειρίζονται αμιγώς εθνικές υποθέσεις (Εθνική Αμυνα, Ασφάλεια, δημόσια Οικονομικά, πολιτιστική κληρονομιά). Ολες οι άλλες δημόσιες λειτουργίες μεταφέρονται στα δύο επίπεδα αυτοδιοίκησης (περιφερειακής και Τοπικής)».

Ο ΣΥΝ θεωρεί ότι πρέπει η διοικητική μεταρρύθμιση της χώρας να προσαρμοστεί σε ένα σύστημα όπου το κεντρικό κράτος θα περιοριστεί στον επιτελικό του ρόλο και η Τοπική Αυτοδιοίκηση θα κάνει πράξη την αποκέντρωση, όπως αναφέρει σε άρθρο του στην ΑΥΓΗ ο Ευ. Αποστόλου, μέλος της ΠΓ του ΣΥΝ και υπεύθυνος Αυτοδιοίκησης.

Ομως, οι λιγότεροι δήμοι, νομαρχίες και περιφέρειες, στο πλαίσιο των καπιταλιστικών σχέσεων παραγωγής, εξυπηρετούν απόλυτα τα συμφέροντα του μεγάλου κεφαλαίου. Ολοι μιλούν για λιγότερο κράτος και «αποκέντρωση». Μια «αποκέντρωση» που στην ουσία είναι συγκέντρωση για την καλύτερη εξυπηρέτηση των επιχειρήσεων. Δηλαδή:

• Θα υπάρχει μεγαλύτερη πληθυσμιακή συγκέντρωση και ευκολότερη πρόσβαση σε τομείς οικονομίας, όπως ανάπτυξη νέων τομέων.
• Θα σημειωθούν αλλαγές παραγωγικών δραστηριοτήτων (π.χ. για τη μείωση της αγροτικής οικονομίας).
• Λόγω της πληθυσμιακής συγκέντρωσης θα μεγαλώσει το αντικείμενο των μεγάλων δημόσιων έργων και θα αναλαμβάνουν την κατασκευή τους μόνο οι κολοσσοί του κλάδου.

Ηδη, οι δήμοι και οι νομαρχίες υλοποιούν την πολιτική των ιδιωτικοποιήσεων, της εμπορευματοποίησης υπηρεσιών και της προώθησης επιχειρηματικών συμφερόντων (υλοποίηση προγραμμάτων Υγείας - Πρόνοιας σε συνεργασία με χορηγούς, Συμπράξεις Δημόσιου Ιδιωτικού Τομέα στον τομέα της ακτοπλοΐας, Τοπικά Σύμφωνα Απασχόλησης, περιβάλλον κ.ά.) γεγονός που έχει διαμορφώσει τις κατάλληλες προϋποθέσεις για το επόμενο βήμα.

Για να περάσουν όλες οι υπηρεσίες που οφείλει να παρέχει το κράτος στην Αυτοδιοίκηση (Παιδεία, Υγεία, Μεταφορές, Πολιτισμός κ.ά.). Ηδη, υπάρχουν δομές και προγράμματα σε αυτή την κατεύθυνση. Δημοτικές επιχειρήσεις, συμβάσεις με ιδιώτες κ.ά. Αλλωστε, τα επιχειρησιακά προγράμματα που καλούνται να εκπονήσουν άμεσα οι νομαρχίες και οι δήμοι, συνιστούν εξοικείωση και προετοιμασία για το περιεχόμενο των διοικητικών αναδιαρθρώσεων.

Σε επίπεδο οικονομίας, η κυβέρνηση έχει προωθήσει ορισμένες αλλαγές που σχετίζονται με τη διοικητική δομή της χώρας.

1. Το Εθνικό Χωροταξικό Σχέδιο με το οποίο περιγράφονται οι γενικές κατευθύνσεις και στρατηγικές που αφορούν τομείς όπως Μεταφορές, Τουρισμός, Ενέργεια, Πολεοδόμηση, Διοικητική Δομή, Αγροτικός Τομέας, Βιομηχανία. Το πώς δηλαδή θα οργανωθεί χωροταξικά η οικονομική και παραγωγική δραστηριότητα με τρόπο που να εξυπηρετεί απόλυτα τις ανάγκες για επενδύσεις, όπως άλλωστε έχουν ζητήσει ο ΣΕΒ και η Ευρωπαϊκή Ενωση.

Το χωροταξικό μιλά για «βελτίωση της ανταγωνιστικότητας της ελληνικής οικονομίας και στην αύξηση της ελκυστικότητας της χώρας για την προώθηση παραγωγικών επενδύσεων στους κλάδους που διαθέτει συγκριτικό πλεονέκτημα». Το σχέδιο απαιτεί «υιοθέτηση της αρχής της μέγιστης ευελιξίας στο σύστημα του χωροταξικού και πολεοδομικού σχεδιασμού» και την «έγκαιρη αντιμετώπιση προτάσεων ιδιωτικών επενδύσεων μεγάλης κλίμακας». Αυτό άραγε δε θα επιτευχθεί πιο αποτελεσματικά με τη μείωση των δήμων, των νομαρχιών και των περιφερειών, αφού έτσι τα μεγάλα - και όχι κατακερματισμένα σε μικρές χωρικές ενότητες - έργα υποδομής θα αναλαμβάνουν μεγάλοι μονοπωλιακοί όμιλοι;

2. Το Εθνικό Στρατηγικό Σχέδιο Αναφοράς (ΕΣΠΑ) 2007 - 2013 έχει συγκεκριμένες κατευθυντήριες γραμμές:

• Να γίνει η Ευρώπη και οι περιφέρειές της οι πιο ελκυστικοί τόποι για τους επενδυτές. Στην κατεύθυνση αυτή εντάσσεται το σύνολο των υποδομών που είναι αναγκαίες για τη δημιουργία ενός άκρως ευνοϊκού περιβάλλοντος για τη διευκόλυνση της αναπαραγωγής του κεφαλαίου.
• Η ενίσχυση της έρευνας και της καινοτομίας, δηλαδή η ακόμα βαθύτερη υποταγή της Ερευνας και της Παιδείας στις ανάγκες των επιχειρηματικών ομίλων, μέσα από τη σύζευξη των επιχειρήσεων με τα ερευνητικά - εκπαιδευτικά ιδρύματα και την προώθηση της επιχειρηματικότητας στους συγκεκριμένους τομείς.
• Η επιτάχυνση της απελευθέρωσης της αγοράς εργασίας από τα εμπόδια που παρεμβάλλονται και την προώθηση της κινητικότητας και της προσαρμογής των εργαζομένων στις ανάγκες των καπιταλιστών.

3. Οι νέες διαδικασίες αξιολόγησης και υλοποίησης του ΕΣΠΑ (Δ' Κοινοτικό Πλαίσιο Στήριξης) επιχειρούν τη βελτίωση της διαχειριστικής ικανότητας του κράτους. Εστιάζουν την προσοχή τους στην αντιμετώπιση της διασποράς πόρων σε μικρά έργα και υποδομές μικρής κλίμακας. Στοχεύουν στη συγκέντρωση πόρων σε μεγάλα έργα και υποδομές. Επιχειρούν τη μείωση του αριθμού των τελικών δικαιούχων διαχείρισης της χρηματοδότησης σε κάθε περιφέρεια, νομό και κυρίως μικρότερων δήμων με ελλιπή τεχνική επάρκεια.

Η κυβέρνηση λοιπόν, στη βάση αυτών των κατευθύνσεων τροποποιεί τη διοικητική δομή διαχείρισης της χρηματοδότησης του κράτους και της ΕΕ. Διαμορφώνει πιο συγκεντρωτικούς επιτελικούς μηχανισμούς υλοποίησης και ελέγχου των αποφάσεών της.

Η οποιαδήποτε Διοικητική Δομή πρέπει να ενισχύει την εργατική τάξη και τα λαϊκά στρώματα, να λειτουργεί προς όφελός τους και να μην εξυπηρετεί το κεφάλαιο. Το ζήτημα είναι ποιος κερδίζει από τις αλλαγές και ποιος χάνει. Η «ανάπτυξη» δε γίνεται με διοικητικές αλλαγές. Το θέμα είναι ποιος ελέγχει την αναπτυξιακή διαδικασία, ποιο είναι το αποτέλεσμά της και ποιος ωφελείται. Υπάρχουν συγκεκριμένες ευθύνες της ανισόμετρης ανάπτυξης της περιφέρειας, όπως και για την ερήμωση της υπαίθρου. Εχει άμεση σχέση με την εφαρμογή της πολιτικής της ΕΕ και των κομμάτων που κυβερνούν.

Η ανάπτυξη προς όφελος του λαού δεν είναι θέμα διοικητικής δομής αλλά διαφορετικής πολιτικής κατεύθυνσης. Τις ανάγκες της εργατικής τάξης, του λαού γενικότερα, μόνο ένα ενιαίο δημόσιο δωρεάν σύστημα στους τομείς κοινωνικού περιεχομένου - Υγεία, Παιδεία, Πρόνοια - μπορεί να τις καλύπτει πλήρως. Ο σχεδιασμός μιας ανάπτυξης ανά τομέα και κλάδο, με κοινωνικά τα βασικά μέσα παραγωγής, και σύμφωνα με τα συγκριτικά πλεονεκτήματα της χώρας, τις αναπτυξιακές δυνατότητες και προοπτικές προς όφελος των εργαζομένων, μπορεί να οδηγεί στη λαϊκή ευημερία.