Παρά την προσπάθεια της κυβέρνησης και των κομμάτων του κεφαλαίου να παρουσιάσουν σαν ειδυλλιακή την κατάσταση που επικρατεί στους χώρους εργασίας, δεν μπορούν να κρύψουν πως η θηλιά στο λαιμό των εργαζομένων, που παραμένουν αιχμάλωτοι της καπιταλιστικής «ανταγωνιστικότητας» και των συνεπειών της «ευελφάλειας», σφίγγει όλο και περισσότερο.

Αυτό έρχεται να επιβεβαιώσει και η Εκθεση Πεπραγμένων του Σώματος Επιθεωρητών Εργασίας (ΣΕΠΕ - αρμόδιο για τον έλεγχο των μέτρων υγιεινής και ασφάλειας στους χώρους εργασίας και για την τήρηση της εργατικής νομοθεσίας) για το 2007, παρά τον εξωραϊσμό - σε πολλές περιπτώσεις - των στοιχείων.

Η σύγκριση με τα στοιχεία των περασμένων ετών και πολύ περισσότερο η αντιπαραβολή τους με τις πραγματικές ανάγκες των εργατοϋπαλλήλων φανερώνει ότι οι τόποι δουλειάς γίνονται όλο και πιο επικίνδυνες παγίδες για τη ζωή και την υγεία των εργατών και εργατριών, με δεδομένο μάλιστα ότι η επίσημα καταγεγραμμένη εικόνα υπολείπεται πολύ της πραγματικότητας.

Η «ελαστικοποίηση» της απασχόλησης, το χτύπημα του σταθερού ημερήσιου χρόνου εργασίας, η ενσωμάτωση στη νομοθεσία των πιο αντιδραστικών αξιώσεων της αστικής τάξης (π.χ. ο Ν.3385/2005 της ΝΔ καταργεί ουσιαστικά το 8ωρο με την καθιέρωση της «διευθέτησης του χρόνου εργασίας», οι Ν.1892/1990 της ΝΔ και Ν.2639/1998 του ΠΑΣΟΚ προωθούν τη μερική απασχόληση) αποτυπώνουν την ολοένα και πιο άγρια επίθεση που εξαπολύει το μεγάλο κεφάλαιο, με πολλαπλές, συχνά άγνωστες (λόγω π.χ. της συνειδητής υποβάθμισης της Ιατρικής της Εργασίας) και γι' αυτό ακόμα σοβαρότερες απειλές για τους εργαζόμενους.

Είναι χαρακτηριστικό ότι:

• Μόνο μέσα σε μια επταετία όσοι δουλεύουν σε «ειδικές μορφές απασχόλησης» αυξήθηκαν κατά 95% (!), αφού από 201.296 (2000) φτάνουν τους 392.817 (2007)!
• Οι σκοτωμένοι σε «ατυχήματα» εργάτες, στων οποίων το αίμα είναι βουτηγμένα τα υπερκέρδη των καπιταλιστών, ξεπερνούν τους 110 ετησίως, για τα τελευταία εννιά κατά σειρά χρόνια (115 το 2007). Ο φόρος αίματος που πληρώνει η εργατική τάξη είναι πολύ μεγαλύτερος, αφού κανείς δεν μπορεί να πει με σιγουριά πόσοι πεθαίνουν κάθε χρόνο «σαν το σκυλί στ' αμπέλι», χάνουν τη ζωή τους στους τόπους δουλειάς χωρίς ο εργοδότης να δώσει λογαριασμό ποτέ, σε κανέναν και πουθενά.
• Η επικινδυνότητα του εργασιακού περιβάλλοντος αποτυπώνεται στην αύξηση των εργατικών «ατυχημάτων» που δηλώνονται στο ΙΚΑ και στο υπουργείο Απασχόλησης, τα οποία «ανέβηκαν» στα 6.561 (2007) από 6.255 (2006). Νούμερα τα οποία εύκολα αντιλαμβάνεται κανείς ότι υπολείπονται κατά πολύ της πραγματικότητας.
• Την εργοδοτική αυθαιρεσία ενισχύει η εγκατάλειψη και υποστελέχωση του ΣΕΠΕ όπου πάνω από μία στις πέντε οργανικές θέσεις είναι κενή.

Απάντηση στο ερώτημα αν τελικά μπορούν να συνδυαστούν η «ευελιξία», από τη μία - δηλαδή το ξήλωμα των εργασιακών σχέσεων και δικαιωμάτων, ώστε να ελαττωθεί το μισθολογικό και μη μισθολογικό «κόστος» - και η «ασφάλεια» των εργαζομένων από την άλλη, δίνει η εικόνα που καταγράφει η Εκθεση για τους εργαζομένους που έχουν δολοφονηθεί, σακατευτεί ή κινδυνεύσει σ' εργοστάσια, γιαπιά, επιχειρήσεις και άλλους τόπους δουλειάς επειδή η εργοδοσία δε λαμβάνει ούτε καν τα στοιχειώδη μέτρα ασφαλείας:

Σύμφωνα με το ΣΕΠΕ από τις αρχές (2000) της τρέχουσας δεκαετίας και μέχρι τα τέλη του περασμένου Απρίλη (27/4) 1.125 άνθρωποι έχασαν τη ζωή τους. Κατά το χρονικό διάστημα 2000-2007 46.636 αντιμετώπισαν ή κινδύνευσαν να αντιμετωπίσουν πρόβλημα υγείας ως θύματα εργατικών «ατυχημάτων» σε χώρους εργασίας που δικαιολογημένα χαρακτηρίζονται κάτεργα.

Οσοι δουλεύουν σε «ειδικές μορφές απασχόλησης» (στις οποίες περιλαμβάνεται η «μερική», η «εκ περιτροπής» απασχόληση και η «διευθέτηση του χρόνου απασχόλησης») έφτασαν το 2007 τις 392.817 από 369.646 που ήταν το 2006. Η αυξητική πορεία είναι καθαρή εδώ και χρόνια, ακόμα και στη βάση των υποτιμημένων επίσημων στοιχείων. Το 2005 ο ίδιος αριθμός ήταν 323.730, ενώ το 2000 - όπως ήδη αναφέρθηκε - ήταν 201.296, σημειώνοντας «άλμα» κατά 95%!

Τέλος, το 2007 πραγματοποιήθηκαν συνολικά 27.895 έλεγχοι και επανέλεγχοι. Σύμφωνα με την περσινή Εκθεση προγραμματίζονταν 32.013 έλεγχοι. Ο συνολικός αριθμός υπερωριών που κατέγραψε το ΣΕΠΕ για την περασμένη χρονιά φτάνει τις 17.240.593.

Και ενώ τα στοιχεία βοούν, αποδεικνύοντας ανάμεσα σε άλλα και τη γύμνια των αρμόδιων ελεγκτικών υπηρεσιών, είναι προκλητική η προσπάθεια των συντακτών της Εκθεσης να εξωραΐσουν την κατάσταση, εμφανίζοντας για παράδειγμα σε ορισμένες υπηρεσίες να υπηρετούν περισσότεροι επιθεωρητές από όσους προβλέπονται!

Οι ελλείψεις στο ΣΕΠΕ εμφανίζονται να φτάνουν στο 23%, καθώς το οργανόγραμμα προβλέπει συνολικά για τις Κοινωνικές και Τεχνικές - Υγειονομικές Υπηρεσίες (ΚΕΠΕΚ) 1.141 υπαλλήλους (επιθεωρητές, οδηγοί και γραμματειακή υποστήριξη), αλλά υπηρετούν 882. Ωστόσο, η πραγματικότητα είναι πολύ χειρότερη, αν αναλογιστεί κανείς μόνο και μόνο ότι έξι απ' τα επτά συνολικά ΚΕΠΕΚ όλης της χώρας δεν έχουν απολύτως κανέναν εργαζόμενο για γραμματειακή υποστήριξη. Ενώ, το έβδομο διαθέτει μόλις έναν (!) υπάλληλο για να καλύψει τη δουλειά που απαιτείται για τον έλεγχο των επιχειρήσεων που εδρεύουν σε Δυτική Ελλάδα, Ηπειρο και Ιόνια Νησιά!

Συγκεκριμένα, το 2007 το ΣΕΠΕ διέθετε 834 επιθεωρητές [423 σε Κοινωνικές Επιθεωρήσεις (ΚΕ) και 350 σε ΚΕΠΕΚ]. Από το ξεπερασμένο εδώ και καιρό οργανόγραμμα προβλέπονταν 837 επιθεωρητές (478 και 291 αντίστοιχα), όταν μόνο οι άμεσα ασφαλισμένοι του ΙΚΑ φτάνουν τα 2,5 εκατομμύρια. Αποκαλυπτική είναι η κατάσταση σε περιοχές όπου συγκεντρώνονται μερικές από τις μεγαλύτερες βιομηχανικές μονάδες σε όλη την Ελλάδα:

• Στο Θριάσιο Πεδίο και γενικά την Ανατολική Αττική υπάρχουν μόλις 28 τεχνικοί και υγειονομικοί επιθεωρητές (ΚΕΠΕΚ Ελευσίνας).
• Στη Βοιωτία, στη μεγαλύτερη δηλαδή βιομηχανική περιοχή με 1.250 καταγεγραμμένες επιχειρήσεις και σχεδόν 20.000 Ελληνες και μετανάστες εργάτες, υπάρχουν μόλις 3 (ΚΕΠΕΚ Λιβαδειάς).

Η αυτοθυσία που επιδεικνύουν πολλοί εργαζόμενοι όχι μόνο δεν επαρκεί, αλλά φτάνει συχνά να θέτει σε κίνδυνο και τη δική τους ζωή και υγεία, αφού υποχρεώνονται συχνά να κάνουν ταυτόχρονα τη δουλειά επιθεωρητή, οδηγού και γραμματέα. Στις υπηρεσίες Κοινωνικής Επιθεώρησης, τα κενά στη γραμματειακή υποστήριξη αγγίζουν το 95% (καλύπτονται 10 στις 192 θέσεις) ενώ στα ΚΕΠΕΚ υπηρετεί μόλις 1 από τους 34 που προβλέπονται! Αντίστοιχα, καλύπτονται 16 από τις 32 και 18 από τις 23 θέσεις οδηγών.

Καμία έκπληξη δεν προκαλεί και το γεγονός ότι ο αρμόδιος για την περιφρούρηση της υγείας των εργαζομένων μηχανισμός θέτει σε κίνδυνο την υγεία του προσωπικού που απασχολεί αφού το ΣΕΠΕ προσλαμβάνει εργαζόμενους ακόμα και μέσω των γνωστών προγραμμάτων STAGE. Δηλαδή προσλαμβάνει εργαζόμενους που δουλεύουν ανασφάλιστοι.

Τα παραπάνω στοιχεία αποτυπώνουν ένα μόνο μέρος των συνεπειών που έχει για την εργατική τάξη ο ανταγωνισμός που δυναμώνει ανάμεσα στα μονοπώλια και τους εκμεταλλευτές. Για την αστική τάξη ο εργάτης δεν είναι παρά ένα εξάρτημα που όταν σκουριάζει απλά αντικαθίσταται. Η εργατική τάξη, όμως, δεν μπορεί να ανέχεται «ασπιρίνες», όπως τα χρηματικά πρόστιμα ή άλλες υποτυπώδεις κυρώσεις για όποιον δολοφονεί ή σακατεύει εργάτες. Η ισχυροποίηση του ΠΑΜΕ και η μαζικοποίηση των ταξικών συνδικάτων, η καταδίκη των κομμάτων του κεφαλαίου, το αποδυνάμωμα των συμβιβασμένων συνδικαλιστικών πλειοψηφιών είναι αναγκαίες προϋποθέσεις για την αποτελεσματική οργάνωση της πάλης, ώστε οι εργαζόμενοι να αντισταθούν, να αντιπαλέψουν και τελικά να ανατρέψουν όσους θησαυρίζουν από το δικό της ιδρώτα και το δικό της αίμα.