Ηταν στις 15 του Ιούνη του 1994, όταν έδυσε ο Σείριος της ελληνικής μουσικής... Σαν σήμερα, πριν δεκατέσσερα χρόνια, ο Μάνος Χατζιδάκις, ο μελωδός της ψυχής μας, ξεκινούσε το «ταξίδι» του προς τ' άστρα... Πίσω του άφησε τα δικά του άστρα, τις εξαίσιες μουσικές και τραγούδια, που σμίλεψε στη σπαρμένη από νότες, ευαισθησία, οράματα «διαδρομή» του. Η παρακαταθήκη του - ένα μεγάλο έργο, αληθινό και γι' αυτό βαθιά λαϊκό, που μας πρόσφερε και συνεχίζει να μας προσφέρει ανείπωτες συγκινήσεις. «Η άντληση της θεματολογίας μου προέρχεται από μια πηγή που ανήκει σε όλους τους ανθρώπους. Και πέρα από το συνειδητό πολλές φορές», ανέφερε ο δημιουργός σε συνέντευξή του στον «Ρ» (27/5/90), τονίζοντας ότι «λαϊκό είναι ό,τι ασχολείται με τον άνθρωπο και προέρχεται από τον άνθρωπο». Ελεγε, μάλιστα, πως «η τέχνη του τραγουδιού αποτελεί κοινωνικό λειτούργημα... Η τέχνη υπάρχει, διότι ανατέμνει τη λειτουργία του ανθρώπου. Του κινητοποιεί τις ευαισθησίες του. Τις αληθινές του ευαισθησίες. Οχι τις επικαιρικές. Η τέχνη συμπληρώνει τον άνθρωπο, τον βοηθά να αισθανθεί, έστω και για λίγο, προς τα πού πρέπει να τείνει. Η μεγάλη τέχνη εννοώ».

Η απουσία του πικρή. Η «παρουσία» του πάντα φωτεινή. Ο Μάνος Χατζιδάκις είναι εδώ, θα είναι πάντα εδώ όσο υπάρχουν άνθρωποι που τραγουδούν τα τραγούδια του, που διψούν για ομορφιά, που αντιστέκονται στο εφήμερο, στο ευτελές, στην ισοπέδωση. «Τους ανθρώπους που έχουν φύγει αλλά παραμένουν ζωντανοί τους έχουμε καθημερινά τοποθετημένους μέσα μας και τους κουβαλάμε σ' ολόκληρη τη ζωή μας - το θέμα παύει να έχει χρόνο. Η μνήμη γίνεται παρόν», έλεγε ο Μάνος Χατζιδάκις. Η φυσική του απουσία δεν έβγαλε τον δημιουργό από την καρδιά, από το μυαλό μας. Δε μας στέρησε την ανάγκη ν' ανατρέχουμε στις μελωδίες, στην ομορφιά του άφθαρτου έργου του: «Χαμόγελο της Τζοκόντα», «Μυθολογία», «Αντικατοπτρισμοί», «Ο Μεγάλος Ερωτικός», «Ο κύκλος C.N.S», «Αθανασία», «Η εποχή της Μελισσάνθης», «Οι μπαλάντες της οδού Αθηνάς», «Τα παράλογα», «Σκοτεινή μητέρα» και πόσα άλλα...

Στο δημιουργικό διάβα του από το σύγχρονο πολιτισμό μας, είχε σημαντικότατη συνεισφορά στα ελληνικά και όχι μόνο μουσικά δρώμενα. Υπήρξε κορυφαίος αναμορφωτής του ελληνικού τραγουδιού, ανοίγοντας νέους ορίζοντες για τη μουσική και συνάμα πνεύμα ασυμβίβαστο, που με σθένος αντιτάχθηκε στους κρατούντες, στην όποια κολακεία και αναρρίχηση. Αγωνιούσε για τον Πολιτισμό και τους κινδύνους που τον απειλούσαν. Οπως αγωνιούσε και για τα κοινωνικά προβλήματα, την εκμετάλλευση των ανθρώπων, την αλλοτρίωση, την αποξένωση, την αδιαφορία για τον διπλανό. «Οποιος δε φοβάται το πρόσωπο του τέρατος, πάει να πει ότι του μοιάζει. Και η πιθανή προέκταση του αξιώματος είναι να συνηθίσουμε τη φρίκη και να μας τρομάζει η ομορφιά», έγραφε...

Δυστυχώς, το «τέρας», άλλοτε καμουφλαρισμένο και άλλοτε όχι, έχει γιγαντωθεί, έχει αποκτήσει πολλές μορφές. Η εξουσία συνεχίζει να δείχνει την πυγμή της, τσακίζοντας πολίτες που διαδηλώνουν, απεργούν, ξεσηκώνονται για τ' αυτονόητα... Ο φασίζων «αυριανισμός» και η «ύπουλη δημοσιογραφία του τόπου μας», που ξεμπρόστιαζε ο συνθέτης, έχουν βρει κι άλλα ονόματα, έχουν βγάλει πολλά παρακλάδια... Ο πολιτισμός για τον οποίο μόχθησε και οραματίστηκε καλύτερες μέρες συνθλίβεται ολοένα και περισσότερο στις συμπληγάδες της εμπορευματοποίησης, της μιζέριας, του εκχυδαϊσμού, της θεσμικής, πλέον, κακογουστιάς και μιας αντιλαϊκής πολιτικής που επιδοτεί όποια «πολιτιστική» ευτέλεια, ενώ την ίδια ώρα πνίγει καταξιωμένους φορείς πολιτισμού, όπως η Ορχήστρα που ο Μ. Χατζιδάκις ίδρυσε.

Η Ορχήστρα των Χρωμάτων - απτή πραγμάτωση του οράματος του ιδρυτή της - δημιουργήθηκε για να υπηρετήσει τη σύγχρονη, κυρίως, μουσική δημιουργία, ελληνική και ξένη. Οραμα του Μάνου Χατζιδάκι ήταν αυτή να γίνει φορέας πρωτότυπων προγραμμάτων, που συνήθως δεν καλύπτονται από τις συμβατικές συμφωνικές ορχήστρες. Στόχος του, ένα άρτιο καλλιτεχνικό αποτέλεσμα, που θα πήγαζε από μια ορχήστρα με οργανωτική ευελιξία και με μουσικούς υψηλού επιπέδου. Στα χρόνια που ακολούθησαν, παρά τις οικονομικές δυσχέρειες, η ορχήστρα απέδειξε έμπρακτα ότι κατέχει σημαντικό ρόλο στη μουσική ζωή του τόπου μας. Επιλέγοντας ρεπερτόριο έξω από τυποποιημένα πρότυπα, αναδεικνύοντας άγνωστα μουσικά αριστουργήματα του 20ού αιώνα, αλλά και δίνοντας ιδιαίτερη έμφαση στην παρουσίαση έργων Ελλήνων συνθετών, με «πορτρέτα - αφιερώματα» σε καταξιωμένους δημιουργούς, ή με ειδικές παραγγελίες έργων σε νεότερους συνθέτες. Δυστυχώς, από την πλευρά της πολιτείας το «εύσημο» προς την ορχήστρα για τη σημαντικότατη προσφορά της είναι η οικονομική δυσπραγία, που όχι μόνο της στερεί το «οξυγόνο» να αναπτύξει ακόμη περισσότερο το έργο της, αλλά και τη δυνατότητα να επιλύσει τα αυτονόητα, όπως είναι η πληρωμή των μουσικών της. Να θυμηθούμε την παρέμβαση του ΚΚΕ πριν δύο χρόνια στη Βουλή, με Επίκαιρη Ερώτηση προς τον υπουργό Πολιτισμού για τη δραματική κατάσταση της ορχήστρας για το «τι μέτρα προτίθεται να πάρει για την άμεση χρηματοδότηση της Ορχήστρας των Χρωμάτων ώστε να πληρωθούν οι μουσικοί και οι εργαζόμενοι, για να συνεχίσουν το έργο τους, καθώς και για να μην υπάρξει στο μέλλον παρόμοιο πρόβλημα».

Παρά τις κατά καιρούς κυβερνητικές υποσχέσεις η Ορχήστρα ξαναζεί δύσκολες μέρες, με απλήρωτους τους μουσικούς και συνεργάτες της από τον περασμένο Γενάρη. «Στη διάρκεια του τρέχοντος έτους το ΥΠΠΟ δεν έχει καταβάλει κανένα ποσό επιχορήγησης προς την Ορχήστρα, όπως βάσει του ιδρυτικού της νόμου θα όφειλε», κατήγγειλαν με πρόσφατη ανακοίνωσή τους οι εργαζόμενοι και οι συνεργάτες της ορχήστρας, σημειώνοντας βέβαια ότι «το γεγονός αυτό δεν είναι πρωτοφανές. Οι δόσεις της επιδότησης καθυστερούν κάθε χρόνο, με συνέπεια, οι αμοιβές των εργαζομένων να καταβάλλονται πάντοτε όταν η Ορχήστρα έχει φτάσει στα όρια των αντοχών της και έχει εξαντλήσει όλα τα θεμιτά μέσα πίεσης προς τους αρμοδίους. Φέτος, όμως, συμβαίνει κάτι ακόμα πιο δυσοίωνο: Παρά τις επιστολές του καλλιτεχνικού διευθυντή προς τον υπουργό, για το φλέγον οικονομικό πρόβλημα και την επιστολή παραίτησης του προέδρου του ΔΣ της Ορχήστρας, ο υπουργός δεν έχει επισήμως αφήσει την παραμικρή ένδειξη για το τι προτίθεται να πράξει», για την επιχορήγηση του 2008. Αποτέλεσμα: μουσικοί, διευθυντής, μαέστρος, εξωτερικοί συνεργάτες (έκτακτοι μουσικοί κ.ά.), διοικητικό προσωπικό της ορχήστρας, (όπως κάθε χρόνο) εργάζονται χωρίς αμοιβές από τον περασμένο Γενάρη, εξυπηρετώντας τον προγραμματισμό των συναυλιών, αλλά αντιμετωπίζοντας εξαιρετική δυσχέρεια, χωρίς να γνωρίζουν, αν και πότε θα πληρωθούν τα δεδουλευμένα. Η τελευταία συναυλία που έδωσαν ήταν για τους ανθρώπους της ορχήστρας «μια ακόμα υπέρβαση εκ μέρους τους και ταυτόχρονα μια σιωπηλή διαμαρτυρία προς την κυβέρνηση που επανειλημμένως έχει εξαγγείλει ότι θα προωθήσει την Παιδεία και τον Πολιτισμό».

Την ερχόμενη Τετάρτη, 18 Ιούνη, η Ορχήστρα των Χρωμάτων θα κάνει μια ακόμη ...υπέρβαση, αλλά και μαζί ένα χρέος, αποδίδοντας φόρο τιμής στον ιδρυτή της. Ο λόγος για την εκδήλωση με τίτλο «Μάνος Χατζιδάκις - 14 χρόνια μετά», που θα πραγματοποιηθεί στην Αίθουσα Φίλων της Μουσικής του Μεγάρου Μουσικής (9μ.μ.). Οπως κάθε χρόνο το ετήσιο αφιέρωμα στον Μάνο Χατζιδάκι αποτελεί την πιο δημοφιλή συναυλία της Ορχήστρας μέσα στο χρόνο. Υπό τη διεύθυνση του Μίλτου Λογιάδη θα παρουσιαστούν τα έργα των: Μηνά Αλεξιάδη «Ragtime Concertino», για μεγάλη Ορχήστρα που γράφτηκε στη μνήμη του Μάνου Χατζιδάκι, Leonard Bernstein «Συμφωνία Νο 2», με σολίστ στο πιάνο τον Χαράλαμπο Αγγελόπουλο και Μάνου Χατζιδάκι «Blue», έργο 25 για κιθάρα και ορχήστρα, με σολίστ τον κιθαρίστα Γιώργο Μουλουδάκη.

Η διατήρηση και σωστή λειτουργία της Ορχήστρας των Χρωμάτων, δεν είναι για το ΥΠΠΟ μόνο μια υποχρέωση που απορρέει από το νόμο. Είναι και μια πράξη τιμής στη μνήμη του πνευματικού της «πατέρα»... Πού, όμως, τέτοιες ευαισθησίες από ένα κράτος που απαξιώνει τον αληθινό πολιτισμό, βάζοντας πλάτη στις ορέξεις κάθε λογής «ευεργετών» που αποσκοπούν στην ολοκληρωτική άλωση του πολιτιστικού τοπίου;