-- Ενσταση, Γιώργο μου! Απαράδεκτο! Ενας ποιητής και δοκιμιογράφος του ύψους του Αρη Δικταίου να 'χει περάσει στη λήθη! Είκοσι πέντε χρόνια μετά το θάνατό του, το Μάρτη του 1983, σε ηλικία 64 ετών, και να μην τον αναφέρει σχεδόν κανείς!

-- Εχεις δίκιο. Τον ήξερες προσωπικά;

-- Οχι. Τον θυμάμαι από εκείνες τις γεμάτες σαρκασμό και αυτοσαρκασμό Εισαγωγές του στις διάφορες Ανθολογίες που έκανε εργαζόμενος ως μεταφραστής...

-- Ναι, θυμάμαι από την «Αναζήτηση του Απόλυτου», την ογκώδη ανθολογία παγκοσμίου ποίησης, στις εκδόσεις «Φέξη» 1960.

-- Ακριβώς... Που γράφει: «Ανθολογία! Κύριος οίδε ποιας ρομαντικίζουσας εποχής αποτελεί κατάλοιπο - κι έκτοτε βολικό αποκούμπι για την εύκολη νοικοκυρεμένη καλαισθησία μας - τούτος ο μεταφορικός κακόγουστος όρος, που, θα 'λεγες, ανήκει πιο πολύ στη Συμβολιστική των Περσών με τ' άφθονα "μποστάνια" παρ' όσο στη δική μας».

-- Είχε δίκιο, ο μακαρίτης...

-- Καυστικότατη. Στα ίσια! Οι σημερινοί political correct να το δούνε... Οι διεισδυτικές κριτικές του παρατηρήσεις αφορούσαν ζώντες συναδέλφους του, σε αντίθεση π.χ. με τον Τέλλο Αγρα, που δεν το τολμούσε αυτό. Δεν είναι λίγο, στα 1968, σε σχόλιό του για την Πολυδούρη, στην ανθολογία «Τα εγκώμια της μητέρας» να εκφραστεί τόσο ελεύθερα για ζώντες και τεθνεώτες λογοτέχνες. «Η γυναίκα αυτή», γράφει ο Δικταίος, «ακεραιώνει σε τέτοιο σημείο την έννοια του ποιητή, που αυτόματα όλες οι άλλες Ελληνίδες ποιήτριες να μοιάζουνε δίπλα της με παραδουλεύτρες, κι οι ποιητές (εκτός από κάμποσες εξαιρέσεις, από τις οποίες οι πιο πολλές παραδόξως ανήκουν στη δική της τη γενιά, λίγο παλαιότεροι, λίγο νεότεροι) να μεταβάλλονται σε κοιλαράδες νοικοκυραίους με το οικογενειακό ζεμπίλι στα χέρια», θυμάμαι και κάποια ενδιαφέροντα δοκίμιά του για ποιητές, όπως εκείνο για τον Ουίλιαμ Μπλέικ π.χ. Κι ήταν και γειτονάκι, εδώ σύχναζε... Στον πρώην «Μέγα Αλέξανδρο», την καφετέρια που είναι θαμμένη τώρα από το μεγαθήριο του Hondos Center. Από το '38, που ήρθε από την Κρήτη στην Αθήνα, παρέμεινε αυστηρά city boy. Του άρεσε το πεζοδρόμιο...

-- Ναι, το ρείθρο... Πώς πρωτόρθες σε επαφή με το έργο του;

-- To '68, μαθητής ακόμα, στην Ερμιόνη, απέκτησα την επιμελημένη απ' τον ίδιο και σκανδαλώδη εκείνη πρώτη έκδοση των ποιημάτων του Λαπαθιώτη, για την οποία τον είχαν σύρει μέχρι στα δικαστήρια! Τάχατες άσεμνη εικονογράφηση! Φαντάσου η ποίηση να φτάνει στα... δικαστήρια! Αργότερα βρήκα τη δυσεύρετη σήμερα έκδοση των δικών του «Ποιημάτων 1934 - 1965» από τις εκδ. «Δωδώνη», το 1975, και εντυπωσιάστηκα. Μαζί με τον Λαπαθιώτη, παραμένει μέχρι σήμερα ένας ποιητής στον οποίο καταφεύγω συχνά. Καταραμένος ποιητής, όπως άλλωστε και ο Λαπαθιώτης και ο Μπλέικ...

-- Τι σ' ενδιαφέρει στην ποίησή του;

-- Ενα σωρό πράγματα. Ο μυστικισμός και ο αισθησιασμός της κυρίως. Κάνει εντύπωση ότι, ενώ βγαίνει απ' τον καρυωτακισμό και τη θλίψη της επαρχίας, ο ποιητής ανακαλύπτει σιγά σιγά το κορμί του, ζει μ' αυτό, χαίρεται κι υποφέρει. «Το Α και το Ω εσύ. Υπάρχει ο κόσμος γιατί υπάρχεις. Ομορφο. Γερό. Γερά δεμένο». Είναι φιλοσοφικός ποιητής, με ευρύ ορίζοντα σπουδής θανάτου. Και μ' εκείνα τα ωραία ποιήματα για τη Λαϊκή της Καλλιδρομίου, για τις παρελάσεις ή για τον Ηλία Υφαντή του Πειραιά και της Ολυμπιακάρας μας, που, αν και ξεκινούν από την εξωτερική φύση των πραγμάτων, δε σταματούν εκεί. Διαμέσου μιας «διπλής οράσεως», θα 'λεγες, πνευματικοποιούνται. Και να τον αναφέρουνε τον άνθρωπο μόνο για τα «Καλαμπόκια»; Και για την Εισαγωγή του στον Λαπαθιώτη; Κρίμα!

Λες να μ' αναφέρουν κι εμένα κάποτε, βρε Γιώργο, για τις ταινίες «Μετέωρο και Σκιά» και «Κοράκια» και για τα δοκίμια «Χαίρε Ναπολέων», «Ταχτσής» και σία μόνο; Και όχι για το μυθιστόρημα «Δελτίον ταυτότητος»; Ενσταση! Μελέτη και προσωπική δημιουργία πάνε μαζί, μας δίδαξε ο μέγας Ροΐδης, από τις απαρχές ήδη της νεοελληνικής λογοτεχνίας. Και μετάφραση - εισαγωγή στο «Οδοιπορικό» του Σατωβριάνδου και «Πάπισσα Ιωάννα» δίπλα, και «Σκαλαθύρματα» και «Συριανά διηγήματα» ταυτόχρονα. Για να μην ξεχνάμε και τον Καρυωτάκη, που στις συλλογές του, μαζί με τα δικά του ποιήματα έβαζε και τις μεταφράσεις του. Κείμενα ζόρικα, όχι παίζουμε! Εποχή σαν τη δική μας δεν είναι απλά εποχή δημιουργών αλλά και κριτικών ταυτόχρονα. Παρεμβάσεων στα παντός είδους δρώμενα. Ετσι παρενέβαινε κι ο Δικταίος, με πάνω από πενήντα τόμους ανθολογιών, εισαγωγών στην ποίηση που λάτρευε, μεταφράσεων...