ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ | ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ

ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ

Ο λάκκος με τα «φίδια»

Θα το έχετε ακούσει και σεις πολλές φορές να λέγεται πως οι Ελληνες μπροστά στον κίνδυνο ενώνονται ανεξάρτητα από ιδεολογικές και πολιτικές διαφορές. Ανεξάρτητα από την κοινωνική τους προέλευση και τις οικονομικές τους δυνατότητες. Και ως παραδείγματα, για να υποστηριχτεί αυτή η άποψη, αναφέρονται η Κατοχή, η Εθνική Αντίσταση, η χούντα. Φυσικά, δε λέω πως όλ' αυτά δεν είναι διδακτικά και άκρως παραδειγματιστικά. Ετσι, εξάλλου διεγείρονται οι λανθάνουσες εθνικές ευαισθησίες του ελληνικού λαού, αίρονται οι ταξικές αντιθέσεις, οι στρατηγικές πολιτικές της κυβέρνησης εξευγενίζονται. Και οι νέοι; Αχ αυτοί οι νέοι! Συντρίβοντες τους ανυπόμονους καλάμους τους που λέγονται «φραπέ», «μάρλμπορο» ή «μαλάκας» κατακλύζουν τα στάδια του ευγενικού ανταγωνισμού και της κερκιδικής κουλτούρας υποσχόμενοι προς τους απανταχού παρόντες «πληρωμένους» διαιτητές ότι αυτοί θα γίνουν «πολλώ κάρρονες».

Υπάρχει ένα λάθος όμως εδώ. Ενα κενό επικίνδυνο στην ιστορικότητα της εθνικής διαπίστωσης. Θέλω να πω δηλαδή πως έχουνε δίκιο όλοι αυτοί που επιμένουν και λένε πως οι Ελληνες συσπειρώνονται και ομοψυχούν μπροστά στους σπαρακτικούς μεγάλους κινδύνους που χαρακτηρίζουν τις «μεγάλες» στιγμές της εθνικής μας περιπέτειας. Ξεχνούν όμως την πιο τελευταία από αυτές τις στιγμές και ίσως την πιο «μεγαλειώδη» και άκρως επικίνδυνη. Και είναι αυτή η μεγάλη στιγμή των συνεδριάσεων του Χρηματιστηρίου. Την ομοψυχία των Ελλήνων μπροστά στην απειλή του αποτελέσματος αυτών των συνεδριάσεων δεν την αναφέρει, δυστυχώς, κανείς. Γιατροί, νοσοκόμοι, υδραυλικοί, πιλότοι, σεισμοπαθείς ή όχι, αλιείες, αχθοφόροι, σφαγείς και εκδορείς, αρχαιολόγοι και αρχαιοκάπηλοι, αστρονόμοι και γεωλόγοι, οπαδοί και αντίπαλοι του ΒΑΝ ομοψυχούν και παίζουν. Ναι, όλοι οι Ελληνες έχουν αναγάγει το θέμα της εθνικής τους ευαισθησίας σε αναλογική ή ψηφιακή, δεν έχει σημασία, συμμετοχή τους στο παιχνίδι του μεγάλου τζόγου. Αγοράζουν οικονομικές εφημερίδες για να ενημερωθούν, ακούνε στη θεσσαλονίκη το «Χρήμα FM», ανταλλάσσουν χρηματιστηριακές πληροφορίες στα κατώφλια των φτωχικών τους σπιτιών, στα περίπτερα μπροστά, στη λαϊκή αγορά, στους προθαλάμους των οδοντογιατρών, έξω από τις κλειστές πόρτες της εντατικής. Και όλ' αυτά στο όνομα ενός άπιαστου ονείρου, μιας κακοφτιαγμένης και δόλια κακοσυντηρημένης προοπτικής ζωής. Ενός εύκολου, τυχοδιωκτικού πλουτισμού. Γιατί, φυσικά αυτό το σαθρό και εξ ορισμού μη πραγματοποιήσιμο όνειρο ούτε τους «ομοψυχούντες» μπροστά στην απειλή του επερχόμενου «ινδοευρωπαϊκού» τζόγου αναβαθμίζει ούτε, βεβαίως, την ελληνική οικονομία ενισχύει. Ενας βδελυρός και καταχθόνιος χαρτοπόλεμος είναι, όμοιος μ' αυτόν που παίζουν μεθυσμένοι οι αρλεκίνοι και οι κολομπίνες στην ψεύτικη πραγματικότητα του καρναβαλιού. Ενα γλυκό αποκοίμισμα είναι μπροστά στα άλυτα προβλήματα της καθημερινής μας ζωής. Είναι αυτό που θα έλεγε και ο Λένιν «το όπιο του λαού». Γιατί δεν μπορούμε να τα χαρακτηρίσουμε αλλιώς όλ' αυτά που αποκοιμίζουν τον εργαζόμενο, τον αχρηστεύουν, τον αποπροσανατολίζουν και τον παγιδεύουν στην αναμονή της «έλευσης» μιας Μεσσιανικής Λύσης. Εννοώ τα γήπεδα, τα τηλεοπτικά μπούτια, τις ελληνοτουρκικές κοκορομαχίες και τους χρηματιστηριακούς αυτοηδονισμούς.

Και το μεγάλο ερώτημα μπροστά σε όλη αυτή τη νεοελληνική «ομοψυχία» είναι: τι θέση, τέλος πάντων, παίρνουν οι κυβερνήτες αυτής της υπνώττουσας και τζογοηδονιζόμενης νεοελληνικής κοινωνίας; Μα καμιά. Γιατί κι αυτοί παγιδεύονται στο ηδονικό παιχνίδι του τζόγου που κανοναρχούν από ψηλά, όπως παλιά ο Ξέρξης θέλησε να παρακολουθήσει τη νίκη των καραβιών του στη ναυμαχία της Σαλαμίνας, από το Αιγάλεω με τη γνωστή κατάληξη. Το θλιβερό συμπέρασμα, λοιπόν, όλης αυτής της καθημερινής ιστορίας είναι πως ο τζόγος δεν είναι μόνο το όπιο του λαού, αλλά και των κυβερνητών. Το θέμα, λοιπόν, δεν είναι ποιος θα κερδίσει πιο γρήγορα, αλλά ποιος θα «απεξαρτηθεί» πρώτος! Ποιος θα βγει, τέλος πάντων μπροστά «ειδικός» ή «αρμόδιος», χαμένος ή κερδισμένος να φωνάξει με όλη τη δύναμη της καρδιάς του: Οχι, αυτή η μαύρη τρύπα γεμάτη «χρηματιστήριο» ούτε τέλος έχει ούτε διέξοδο. Μόνο με φίδια είναι γεμάτη κι αυτά δαγκώνουν!

Του Γ. Χ. ΧΟΥΡΜΟΥΖΙΑΔΗ

ΑΡΧΑΙΡΕΣΙΕΣ ΗΘΟΠΟΙΩΝ

Για ισχυρό συνδικαλιστικά και καλλιτεχνικά σωματείο

Γρηγοριάδης Κώστας

Οι ηθοποιοί, όπως και όλοι οι εργαζόμενοι, βιώνουν την πιο σκληρή, την πιο άγρια λιτότητα. Η ανεργία πλήττει και τον δικό τους κλάδο. Καθημερινά όλοι, ως εργάτες της Τέχνης, γίνονται μάρτυρες μιας επιθετικής πολιτικής, μιας πολιτικής που στόχο έχει το μυαλό και τα αντανακλαστικά αντίστασης του ανθρώπου. Στοχεύουν να εμπορευματοποιήσουν την εθνική πολιτιστική μας κληρονομιά και τη σύγχρονη δημιουργία.

Οι ανθρώπινες αξίες, που τροφοδοτούν την ύπαρξη του ηθοποιού, την έμπνευση και το θέατρο κινδυνεύουν, με αποτέλεσμα να φτάσει κάποια στιγμή ολόπλευρης κρίσης.

Τα γεγονότα των τελευταίων μηνών απέδειξαν με τον πιο «λαμπρό» τρόπο πως τους καλλιτέχνες τους θέλουν στη γωνία, δειλούς, μοιραίους, νικημένους, παραδομένους και υποταγμένους. Τους θέλουν απλά διασκεδαστές, κομπάρσους στις εξελίξεις των κοινωνικοπολιτικών δρώμενων.

Ποιος μπορεί να ξεχάσει ότι ο νέος υπουργός Πολιτισμού, Θόδωρος Πάγκαλος, «αποστρατευμένος» υπουργός Εξωτερικών πριν ένα χρόνο, αποκάλεσε τους καλλιτέχνες «κουραδόμαγκες», επειδή τόλμησαν να συσπειρωθούν και να αντιδράσουν συμπορευόμενοι με όλο τον ελληνικό λαό για την προδοσία του ηγέτη ενός αγωνιζόμενου λαού, του Οτσαλάν.

Αποψη που δεν πήρε πίσω ο νυν υπουργός Πολιτισμού, σε πρόσφατη συνέντευξή του σε τηλεοπτική εκπομπή.

Σε κανέναν από αυτούς που ορίζουν τις τύχες των λαών δεν άρεσε να βλέπει τους καλλιτέχνες να βγαίνουν στο δρόμο και να διαμαρτύρονται για τον πόλεμο στη Γιουγκοσλαβία. Πολλοί από αυτούς δέχτηκαν απειλές και επιθέσεις. Ομως, δεν το έβαλαν κάτω. Συνέχισαν και θα συνεχίζουν να αντιστέκονται. Γιατί οι ηθοποιοί δεν είναι διασκεδαστές. Θέλουν και πρέπει να είναι δημιουργοί ήθους και πολιτισμού.

Αύριο, οι ηθοποιοί ψηφίζουν για το νέο ΔΣ του Σωματείου Ελλήνων Ηθοποιών. Για το ΣΕΗ δεν είναι απλά μια εκλογική μάχη. Είναι ένας ουσιαστικός αγώνας για ένα σωματείο ισχυρό συνδικαλιστικά και καλλιτεχνικά, ικανό να παρεμβαίνει στα πολιτιστικά δρώμενα.

Η Δημοκρατική Ενότητα Ηθοποιών στη διακήρυξή της αναφέρει μεταξύ άλλων: «Αγωνιζόμαστε για τη διαμόρφωση συνθηκών τέτοιων που θα μας επιτρέψουν να παίζουμε σωστά τον κοινωνικό "ρόλο" μας. Αγωνιζόμαστε για μια κοινωνία που θα διευκολύνει τη δημιουργία. Για μια κοινωνία ισότητας. Ειρηνική. Για μια κοινωνία που η Τέχνη θα είναι προϋπόθεση. Για μια κοινωνία αξιοκρατική, χωρίς ανεργία και ανθρώπους να ζούνε κάτω από τα όρια της φτώχειας».

«Οφείλουμε να αντιμετωπίσουμε τα προβλήματα με οδηγό τις δοκιμασμένες δημοκρατικές και αγωνιστικές παραδόσεις του κλάδου μας».

Και για να είναι αποτελεσματικός ο αγώνας, η Δημοκρατική Ενότητα Ηθοποιών καλεί τους ηθοποιούς σε συσπείρωση. «Οφείλουμε να συμπαραταχτούμε σε μια αγωνιστική προοπτική. Οφείλουμε να πάψουμε να είμαστε παθητικοί και μοιρολάτρες. Οφείλουμε να αρνηθούμε την αθλιότητα που μας επιβάλλουν».

Μεταξύ των προτάσεων της Δημοκρατικής Ενότητας Ηθοποιών για ένα σωματείο ισχυρό είναι και οι ακόλουθες:

«Πρέπει να επαναλειτουργήσει ουσιαστικά ο θεσμός των τριμελών επιτροπών των θιάσων με τακτική σύγκληση στα γραφεία του ΣΕΗ, έτσι ώστε να υπάρχει άμεση σύνδεση της διοίκησης με τους εργαζόμενους και τα καθημερινά - μικρά και μεγάλα - προβλήματά τους».

Σε ό,τι αφορά στα Κρατικά Θέατρα, σχεδόν πέντε χρόνια από την εφαρμογή της άκριτης και μονόπλευρης κυβερνητικής πολιτικής επιλογής για την ιδιωτικοποίησή τους, αποδείχτηκε - όπως είχε καταγγελθεί τότε - ότι ήταν μια πολιτική λαθεμένη. Οι ενέργειες των διευθυντών και αναπληρωτών σε πολλές περιπτώσεις άγγιξαν τα όρια της αυθαιρεσίας, εξαιτίας και της «ενός ανδρός αρχή» που τους παρέχεται από το θεσμικό πλαίσιο.

Με ιδιαίτερη ευαισθησία και αγωνία η Δημοκρατική Ενότητα Ηθοποιών καταγγέλλει την ύποπτη και σταδιακή διάλυση του θεσμού των Δημοτικών Περιφερειακών Θεάτρων (ΔΗΠΕΘΕ). Για τη νέα Συλλογική Σύμβαση Εργασίας προτείνεται: Κατώτατο όριο μισθού το βασικό, συν 1/2 του μισθού που ορίζει η ΣΣΕ του ΣΕΗ, καθώς και ένα ποσό για ενοίκιο κατοικίας. Ο αριθμός απασχολούμενων ηθοποιών να είναι τουλάχιστον 10 και όλοι επαγγελματίες. Καταβολή των εξόδων μετάβασης και επιστροφής του ηθοποιού στη μόνιμη κατοικία του. Καλύτερες συνθήκες εργασίας: καμαρίνια, καθαριότητα κ.ά.

Επίσης, ξεκίνησαν οι ενέργειες για να αποκτήσει το σωματείο μόνιμη θεατρική στέγη, όπου οι εταιρικοί θίασοι του ΣΕΗ θα μπορούν να παρουσιάζουν τη δουλιά τους.

Τέλος σε ό,τι αφορά στον οπτικοακουστικό τομέα συντάχθηκε ΣΣΕ με βασικά σημεία τα εξής: Κατώτερα όρια ημερήσιας αμοιβής γυρίσματος 60.000 δρχ. Ανθρώπινες και επαγγελματικές συνθήκες εργασίας. Σωστά ωράρια. Εκτός έδρας αμοιβές. Συγγενικά δικαιώματα.

Σοφία ΑΔΑΜΙΔΟΥ