ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ
ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ
Κυριακή 29 Ιούνη 2008
Σελ. /32
ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ
ΜΟΝΟΠΩΛΙΑΚΟΙ ΟΜΙΛΟΙ ΚΑΙ ΑΚΡΙΒΕΙΑ
Υπόθεση άκρως οικογενειακή... .

Β. ΠΑΠΑΓΕΩΡΓΙΟΥ

Σε νέο δείγμα 1.700 βιομηχανικών επιχειρήσεων που δραστηριοποιούνται σε όλους τους κλάδους της βιομηχανίας, με βάση την επεξεργασία των οικονομικών τους στοιχείων του έτους 2007, προκύπτει ότι:

  • Οι τρεις (3) πρώτες (το 0,17% του συνόλου) κατείχαν το 28,65% του κύκλου εργασιών (τζίρος) και το 21,3% των καθαρών κερδών.
  • Οι 5 πρώτες (0,29% του συνόλου) μοιράστηκαν το 31% του τζίρου και το 27% των συνολικών κερδών.
  • οι 12 πρώτες (το 0,70% του συνολικού δείγματος) το 37,5% του τζίρου και το 44,1% των κερδών.

Πρόκειται για αποκαλυπτικά ασφαλώς στοιχεία - τα δημοσιοποίησε η εταιρεία ερευνών STAT BANK - από τα οποία προκύπτει ότι ο έλεγχος της παραγωγής και κατ' επέκταση της αγοράς είναι υπόθεση λίγων, ελάχιστων μεγάλων μονοπωλιακών ομίλων. Η υπόθεση είναι άκρως οικογενειακή... Και επειδή το τελευταίο διάστημα, από πολλούς γίνεται πολύς λόγος για την έξαρση της ακρίβειας και της κερδοσκοπίας που πυρπολεί τα λαϊκά εισοδήματα, επειδή όλοι μιλάνε για κερδοσκόπους και κυκλώματα που ελέγχουν την αγορά, αλλά ονόματα δεν αναφέρουν, παραθέτουμε τα ονόματα των 12 μεγάλων αφεντικών που ελέγχουν τη βιομηχανία της χώρας, μπας και φιλοτιμηθούν οι αρμόδιοι παράγοντες να τους ρωτήσουν αν ξέρουν τίποτα για την ακρίβεια και τις αιτίες που τη δημιουργούν...

Σύμφωνα με τα οικονομικά στοιχεία που παρουσίασαν στους ισολογισμούς τους, οι 12 μεγαλύτεροι μονοπωλιακοί όμιλοι (με κριτήριο το τζίρο και τα κέρδη) είναι: 1) ΕΛ.ΠΕ 2) ΔΕΗ, 3) ΜΟΤΟΡ ΟΪΛ 4) ΧΑΛΚΟΡ 5) COCA COLA 6) ΗΡΑΚΛΗΣ 7) ΕΛΒΑΛ (αλουμίνια) 8) VIVARTIA (πρώην Δέλτα - τρόφιμα) 9) ΛΑΡΚΟ 10) ΤΙΤΑΝ 11) ΑΘΗΝΑΪΚΗ ΖΥΘΟΠΟΙΪΑ 12) ΝΕΟΧΗΜΙΚΗ (χημικά προϊόντα).

Αλλά και από τα κλαδικά στοιχεία, η ίδια εικόνα προκύπτει. Οτι ο έλεγχος της παραγωγής είναι υπόθεση ελαχίστων επιχειρήσεων, οι οποίες μετριούνται στα δάχτυλα του ενός χεριού. Σε πολλές περιπτώσεις και σε λιγότερα... Στοιχεία τα οποία αποδεικνύουν το αυτονόητο: ότι δεν μπορούν να παρθούν αποτελεσματικά μέτρα κατά της ακρίβειας, αν δεν ξεκινήσει κανείς από τη βασική διαπίστωση ότι στην ελληνική οικονομία κυριαρχεί εδώ και δεκαετίες η μονοπωλιακή εταιρεία. Οτι εδώ και δεκαετίες, η Ελλάδα έχει περάσει στη φάση του μονοπωλιακού καπιταλισμού και όλα τα μέτρα πολιτικής που έχουν ληφθεί από τη δεκαετία του '50 ως και σήμερα - με διακυμάνσεις ως προς την ένταση και την έκτασή τους - απέβλεπαν και αποβλέπουν στην περαιτέρω ενίσχυση των μεγάλων μονοπωλιακών ομίλων. Κάτι που έγινε ιδιαίτερα ευδιάκριτο από τις αρχές της δεκαετίας του '90, οπότε και τα πράγματα εκτραχύνθηκαν επικίνδυνα... Και σήμερα που οι μεγάλοι μονοπωλιακοί όμιλοι, με αφορμή την κρίση στα πετρελαιοειδή και τα τρόφιμα, βυσσοδομούν, έρχεται η κυβέρνηση και η αξιωματική αντιπολίτευση - το πολιτικό προσωπικό των μεγάλων επιχειρήσεων εν προκειμένω - να μιλήσουν για «εισαγόμενο πληθωρισμό» για «ατελή ανταγωνισμό» και για την ανάγκη ενίσχυσης της επιτροπής ανταγωνισμού... Ξετσίπωτα και χυδαία κοροϊδεύουν τον κόσμο. Μοναδικό τους μέλημα είναι να θολώσουν τα νερά, να αποσείσουν ευθύνες και να δικαιολογήσουν τους κατ' εξοχήν υπεύθυνους για την έκρηξη της ακρίβειας. Τους μεγάλους μονοπωλιακούς ομίλους και τις ασκούμενες πολιτικές. Γιατί το πρόβλημα της ακρίβειας είναι πρώτα και κύρια πολιτικό.

Τι δείχνουν τα στοιχεία

Το πρώτο που δείχνουν είναι ότι η κρίση της ακρίβειας, η κρίση που βιώνουν τα λαϊκά στρώματα, δεν είναι και κρίση της βιομηχανίας. Αντίθετα, το 2007, οι 1.700 βιομηχανικές επιχειρήσεις - ως συνολικό αποτέλεσμα - σημείωσαν αύξηση του τζίρου κατά 8,8% (στα 58,5 δισ. ευρώ) και των κερδών κατά 15,2% (στα 3,26 δισ. ευρώ, από 2,83 δισ. ευρώ). Ειδικά οι κλάδοι των τροφίμων και των πετρελαίων που ενέχονται άμεσα με την κρίση της ακρίβειας, αύξησαν τα κέρδη τους κατά 18,6% και 13,1%. Στις πρώτες θέσεις της κερδοφορίας βρίσκονται τα Ποτά (+25%), τα Φάρμακα - Απορρυπαντικά (+45,4%) και τα Χημικά (+138,6%)!

Σε όλους τους κλάδους και σε αυτούς που αναφέραμε, αλλά και σε όλους τους υπόλοιπους, είναι ευδιάκριτη η κυριαρχία των μεγάλων μονοπωλιακών ομίλων.

Στη Διύλιση Πετρελαίου, σε ένα σύνολο 10 επιχειρήσεων, κυριαρχούν βέβαια τα ΕΛΠΕ και η ΜΟΤΟΡ ΟΪΛ, οι οποίες κάλυψαν το 99,2% του συνολικού τζίρου (1,2 δισ. ευρώ) και το 100,3% των συνολικών κερδών (595,2 εκατ. ευρώ). Οι υπόλοιπες 8 μοιράστηκαν το 0,8% του τζίρου και το (- 0,3%) των κερδών. Παρουσίασαν δηλαδή ζημίες.

Στα Τρόφιμα, όπου και παρατηρείται η μεγαλύτερη συγκέντρωση κεφαλαίου (ο τζίρος άγγιξε τα 10 δισ. ευρώ), σε ένα σύνολο 426 επιχειρήσεων, οι 5 πρώτες ή το 1,17% του συνόλου, μοιράστηκαν το 18,3% του τζίρου και το 24,3% των κερδών και οι 10 πρώτες (2,34% του συνόλου) το 27,8% του τζίρου και το 30,6% των κερδών. Στον κλάδο κυριαρχούν οι γνωστοί μονοπωλιακοί όμιλοι VIVARTIA, NESTLE, ΦΑΓΕ, ΣΟΓΙΑ ΕΛΛΑΣ, ΕΛΑΪΣ UNILEVER.

Στα Ποτά, σε ένα σύνολο 50 επιχειρήσεων, οι 2 πρώτες μοιράστηκαν το 60,4% του τζίρου και το 90,7% των κερδών! Πρόκειται για την COCA COLA και την ΑΘΗΝΑΪΚΗ ΖΥΘΟΠΟΙΪΑ. Οι υπόλοιπες 48 μοιράστηκαν τα υπόλοιπα...

Στα Φάρμακα - Απορρυπαντικά, σε ένα σύνολο 66 επιχειρήσεων, οι 5 πρώτες μοιράστηκαν το 34,7% του τζίρου και το 46,8% των κερδών, ποσοστά τα οποία για τις 10 πρώτες ανέρχονται σε 57,6% και 63% αντίστοιχα. Στον κλάδο, ο οποίος αύξησε τα κέρδη του κατά 45,4% κυριαρχούν οι PFIZER ΕΛΛΑΣ, ALAPIS, SANOFI, ΒΙΑΝΕΞ, NOVARTIS.

Στα Χημικά Προϊόντα, τα οποία σημείωσαν αύξηση κερδών 138,6%, σε ένα σύνολο 68 επιχειρήσεων που δραστηριοποιούνται στον κλάδο, μια (1) μόνο εταιρεία, η ΝΕΟΧΗΜΙΚΗ, συγκέντρωσε το 21,7% του τζίρου και το 60% των κερδών! Στον κλάδο, εκτός από τη ΝΕΟΧΗΜΙΚΗ, κυριαρχούν η BAYER, τα ΦΩΣΦΟΡΙΚΑ ΛΙΠΑΣΜΑΤΑ, η ARTENIUS ΕΛΛΑΣ, η ΒΙΒΕΧΡΩΜ.

Στα Μη Μεταλλικά Ορυκτά (τσιμέντο) σε ένα σύνολο 153 επιχειρήσεων, οι δύο μεγάλες, ο ΗΡΑΚΛΗΣ και ο ΤΙΤΑΝΑΣ μοιράστηκαν το 34,4% του τζίρου και το 59,4% των κερδών.

Η ίδια εικόνα, με μικρές σχετικά διακυμάνσεις, προκύπτει και για τους υπόλοιπους βιομηχανικούς κλάδους. Το μονοπώλιο κυριαρχεί κατά μήκος και κατά πλάτος στην ελληνική οικονομία και ως εκ τούτου διεκδικεί τα ...νόμιμα δικαιώματά του, την απόσπαση του μονοπωλιακού κέρδους, το φόρο που καλείται να πληρώσει στους φοροεισπράκτορες του κεφαλαίου το σύνολο της ελληνικής κοινωνίας.

Ορισμένες παρατηρήσεις

Οι κυβερνητικές επισημάνσεις, οι οποίες αποδίδουν το πρόβλημα της ακρίβειας στον ...ατελή ανταγωνισμό, είναι απόλυτα συνεπείς με τις νεοφιλελεύθερες αρχές. Πρόκειται για απόψεις βαθιά αντιδραστικές, οι οποίες αντιμετωπίζουν το πρόβλημα της ακρίβειας από τη σκοπιά του κεφαλαίου.

Στην πραγματικότητα, βέβαια, δεν υπάρχει ούτε ...ατελής, ούτε ...τέλειος ανταγωνισμός, αλλά σκέτος κεφαλαιοκρατικός ανταγωνισμός, ο οποίος στην περίοδο κυριαρχίας του μονοπωλίου αναβαθμίζεται στο επίπεδο των μονοπωλίων. Με μια αγοραία αντίληψη, υποστηρίζουν ότι ...οι τιμές θα πέσουν, όταν και εφ' όσον ενισχυθεί ο ανταγωνισμός. Τίποτα το ψευδέστερο. Δεν είναι ανάγκη να ανατρέξουμε στον Λένιν για να στηρίξουμε τη θέση ότι «ο ανταγωνισμός οδηγεί στο μονοπώλιο», ούτε να αναφέρουμε το παράδειγμα της «ΝΤΟΪΤΣΕ ΜΠΑΝΚ», η οποία τη δεκαετία του 1910 προέκυψε ως αποτέλεσμα μιας σειράς συγχωνεύσεων και εξαγορών δεκάδων μικρότερων τραπεζών (η δημιουργία του τραπεζικού μονοπωλίου παρατίθεται από τον Λένιν στο έργο του «Ιμπεριαλισμός»). Μια μικρή αναδρομή αν κάνουνε στην ελληνική πραγματικότητα, θα δούμε ότι οι μονοπωλιακοί όμιλοι στους χώρους των τραπεζών, των τροφίμων κλπ., είναι το τελικό αποτέλεσμα μιας διαδικασίας εξαγορών και συγχωνεύσεων που έλαβαν χώρα τις δύο τελευταίες δεκαετίες (ΓΙΟΥΡΟΜΠΑΝΚ, ΕΘΝΙΚΗ, ΑΛΦΑ ΜΠΑΝΚ, ΒΙΒΑΡΤΙΑ, ΦΑΓΕ κλπ).

Το δεύτερο ζήτημα αφορά τη διαμόρφωση των τιμών. Οι τιμές των εμπορευμάτων και των υπηρεσιών δεν προκύπτουν ως το αποτέλεσμα κάποιας απάτης που συντελείται στην αγορά, ούτε και διαμορφώνονται αυθαίρετα. Οι τιμές διαμορφώνονται: α) στη φάση της παραγωγής του εμπορεύματος β) στη φάση της κυκλοφορίας του. Από την άποψη αυτή ο κλάδος των μεταφορών, είναι άμεσα παραγωγικός κλάδος, με το ιδιαίτερο χαρακτηριστικό ότι το προϊόν παράγεται και καταναλώνεται την ίδια χρονική στιγμή. Αντίθετα, στη διαμόρφωση της τιμής του εμπορεύματος δε συμβάλλει καθόλου το εμπορικό κεφάλαιο, το οποίο έχει καθαρά μεσολαβητικό ρόλο ανάμεσα στην παραγωγή και την κατανάλωση του προϊόντος. Η δραστηριότητα του εμπορικού κεφαλαίου από την άποψη της κοινωνίας, είναι μη παραγωγική. Οσο για την σύγκρουση των βιομηχάνων και των μεγάλων εμπόρων (Σούπερ Μάρκετ) και οι κατηγορίες που εκτοξεύονται ένθεν και ένθεν για το ποιος ανεβάζει τις τιμές, η αιτία εντοπίζεται στο μοίρασμα της υπεραξίας. Η τελευταία δημιουργείται στη φάση της παραγωγής του εμπορεύματος, αλλά ο βιομήχανος καπιταλιστής, αναγκάζεται να τη μοιραστεί μαζί με άλλους καπιταλιστές, μεταξύ αυτών και των κεφαλαιοκρατών που δραστηριοποιούνται στο εμπόριο. Το κεφάλαιο των τελευταίων δε δημιουργεί υπεραξία, απαιτεί όμως μέρος της υπεραξίας που αποσπά από τους εργάτες ο παραγωγικός κεφαλαιοκράτης. Αυτή είναι και η αιτία της έριδας.


Θανάσης ΚΑΝΙΑΡΗΣ



Ευρωεκλογές Ιούνη 2024
Μνημεία & Μουσεία Αγώνων του Λαού
Ο καθημερινός ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ 1 ευρώ