Στιγμιότυπο από την κινητοποίηση φοιτητών και εργαζόμενων ενάντια στη Σύνοδο υπουργών Παιδείας των χωρών του ΟΟΣΑ στο Λαγονήσι τον Ιούνη του 2006

Βασικό ζήτημα, κατά τον ΟΟΣΑ, είναι να περάσουν τα κράτη από «τη γνώση του τι μεταρρυθμίσεις είναι αναγκαίες, στην επιτυχή εφαρμογή των μεταρρυθμίσεων». Καμπανάκι για την αποφασιστική εφαρμογή των αντιδραστικών αναδιαρθρώσεων χτυπάει ο ΟΟΣΑ, παρέχοντας και... συνταγές επιτυχίας! Οπως αναγνωρίζει, «οι εκπαιδευτικές μεταρρυθμίσεις συχνά επιφέρουν κόστος για κάποιες ομάδες, ενώ τα οφέλη τους είναι - λιγότερο βέβαια - περισσότερο συγκεχυμένα και σε κάθε περίπτωση πιο μακροπρόθεσμα. Αυτό το στοιχείο κάνει την εφαρμογή ένα περίπλοκο εγχείρημα». Είναι πολλοί εκείνοι που θίγονται από την εφαρμογή των αντιδραστικών μεταρρυθμίσεων στην εκπαίδευση.

Το δικό τους ρόλο παίζουν οι μηχανισμοί προπαγάνδας. Ο ΟΟΣΑ προτείνει την «ανάπτυξη της επικοινωνίας για τα οφέλη των μεταρρυθμίσεων και το κόστος της αδράνειας» ή αλλιώς το χιλιοπαιγμένο έργο που βλέπουμε και στη χώρα μας με την κυβέρνηση να προσπαθεί να βαφτίσει τα αντιδραστικά μέτρα «πρόοδο» και να παρουσιάζει τα αιτήματα για αποκλειστικά δημόσια και δωρεάν Παιδεία ως «συντηρητικά». «Τέτοια επικοινωνία (...) είναι κρίσιμη για να κερδίσει (σ.σ. η κυβέρνηση) την υποστήριξη της ευρύτερης κοινωνίας για τις μεταρρυθμίσεις». Οπως σημειώνει, η προπαγάνδα για την απόσπαση της συναίνεσης και της υποστήριξης του λαού στις μεταρρυθμίσεις «μπορεί να ενισχυθεί μέσω εθνικών δημόσιων συζητήσεων, καθώς και στρατηγικές επικοινωνίας στα ΜΜΕ» και συμπληρώνει ότι «τα άτομα και οι ομάδες είναι πιο πιθανό να δεχτούν τις αλλαγές που δεν είναι απαραίτητα προς το δικό τους συμφέρον, αν έχουν την ευκαιρία να συμμετέχουν σε ένα ντιμπέιτ και πιστέψουν ότι η διαδικασία έχει γίνει με διαφάνεια»...

Αλλωστε, προτείνει στις κυβερνήσεις «να απαιτήσουν από τα ιδρύματα - για τη λήψη της κρατικής χρηματοδότησης - να προετοιμάσουν, και να ενημερώνουν κανονικά, στρατηγικά σχέδια στόχων». Επισημαίνει ότι τα σχέδια αυτά θα αποτελούν τη βάση για «στοχευμένη χρηματοδότηση» και για τη λογοδοσία του ιδρύματος. Αυτό που προβλέπει και στα μέρη μας ο νόμος - πλαίσιο, για τα τετραετή business plan...

Επειδή μια ελεύθερη αγορά, δημόσιων και ιδιωτικών πανεπιστημίων, λειτουργεί ακριβώς με τους νόμους της αγοράς, ο ΟΟΣΑ διευκρινίζει ότι «οι φοιτητές που συμμετέχουν σε δημόσια και ιδιωτικά ιδρύματα πρέπει να επωφελούνται από την ίδια βασική οικονομική υποστήριξη, για να καλύψουν το κόστος ζωής και τα δίδακτρα, προκειμένου να διευκολυνθεί η ελευθερία επιλογής των φοιτητών». Στο όνομα της ελεύθερης επιλογής και του ελεύθερου ανταγωνισμού, φοιτητές σε δημόσια και ιδιωτικά ιδρύματα ενισχύονται από το κράτος ισότιμα. Σε μια τέτοια εξέλιξη αποσκοπεί και η εφαρμογή του συστήματος ενίσχυσης ατομικά του κάθε φοιτητή, που προβλέπεται και από την εφαρμογή του νέου νόμου - πλαίσιο.

«Ο τομέας της τριτοβάθμιας εκπαίδευσης πρέπει να είναι ευέλικτος και να ανταποκρίνεται στις ανάγκες της βιομηχανίας με όρους προγραμμάτων συνεργασίας (...). Μολονότι οι περισσότερες συνεργασίες με τη βιομηχανία τείνουν να έχουν προσανατολισμό ερευνητικό και καινοτόμο, μπορούν να διευρυνθούν, για να συμπεριλάβουν την αντιπροσώπευση της βιομηχανίας σε επιτροπές μάνατζμεντ ή έναν συμβουλευτικό ρόλο της βιομηχανίας στο σχεδιασμό του προγράμματος». Οι επιχειρήσεις στα πανεπιστήμια και τα πανεπιστήμια να δουλεύουν για τις επιχειρήσεις. Αλλωστε, επισημαίνεται ότι «μια από τις μεγαλύτερες προκλήσεις που αντιμετωπίζει η τριτοβάθμια εκπαίδευση είναι να ξεφύγει από το παραδοσιακό ερημητήριό της και να προσεγγίσει το περιβάλλον της. Γι' αυτό το σκοπό, χρειάζεται να δημιουργηθούν και/ή να ενδυναμωθούν οι δεσμοί (...) με το σύστημα ανώτερης δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης και με τον οικονομικό κόσμο, καθώς και με τις περιοχές και τις κοινότητες όπου λειτουργούν τα ιδρύματα».

Στην έκθεση του ΟΟΣΑ βασικό εμπόδιο για να επιλέξουν οι επιστήμονες να εργαστούν στα πανεπιστήμια είναι ότι «σε κάποια αντικείμενα - βασικές επιστήμες υπολογιστών, μηχανική, νομική, οικονομικές και επιχειρηματικές σπουδές - ο ιδιωτικός τομέας προσφέρει πολύ ψηλότερους μισθούς και/ή καλύτερες προοπτικές καριέρας». Συμπληρώνει δε, αναφορικά με σχετικές συζητήσεις που ξεδιπλώνονται στις χώρες ότι «σε ορισμένες περιπτώσεις, η συζήτηση επικεντρώνει στην απομάκρυνση των ακαδημαϊκών από το καθεστώς δημοσίου υπαλλήλου και τη μονιμότητα των θέσεων, ως έναν τρόπο να προαχθεί η ευελιξία στη στρατολόγηση ακαδημαϊκών, περιλαμβάνοντας και τον καθορισμό ενός πιο ανταγωνιστικού μισθού».