Πριν ακριβώς πενήντα χρόνια, την Κυριακή 19 Ιανουαρίου 1947, συνέβαινε στον Ευβοϊκό μία από τις μεγαλύτερες ναυτικές τραγωδίες αυτού του αιώνα. Το επιβατηγό πλοίο "Χειμάρρα", που εκτελούσε το δρομολόγιο Θεσσαλονίκης - Πειραιά, βυθίστηκε μετά την πρόσκρουσή του σε νάρκη παίρνοντας μαζί του στα παγωμένα νερά 374 ψυχές. Η τραγωδία συνέβη στις 4.10 το πρωί της Κυριακής, 1,5 μίλι από τη νησίδα Καβαλλιανή στον Κάτω Κάβο της Εύβοιας. Οι έρευνες για την αναζήτηση των ναυαγών άρχισαν μετά 10 ώρες! Τα ναρκαλιευτικά και τα πλοιάρια δύο μέρες μάζευαν επιπλέοντα πτώματα στον Ευβοϊκό. Τελικά, από τους 620 επιβαίνοντες μπόρεσαν να σωθούν, αφού πάλεψαν με τα κύματα, 246 άτομα.

Ανάμεσα στους επιβάτες ήταν και 36 πολιτικοί κρατούμενοι που μεταφέρονταν σε διάφορους τόπους εξορίας. Μόνο δέκα από αυτούς μπόρεσαν να σωθούν. Στον κατάλογο των θυμάτων περιλαμβάνονται πολλά στελέχη της ΚΟ Θεσσαλονίκης του ΚΚΕ, συνδικαλιστές από όλη τη Μακεδονία, προοδευτικοί δημοσιογράφοι κλπ.

Οι ανακρίσεις τις επόμενες μέρες έδειξαν ότι ο ασύρματος του πλοίου δε λειτούργησε για να δώσει το στίγμα και να εκπέμψει SOS, καθώς με την έκρηξη καταστράφηκαν οι λυχνίες του πομπού. Η νάρκη παρασύρθηκε λόγω της θαλασσοταραχής από τα παρακείμενα του διαύλου ναυσιπλοϊας ναρκοπέδια. Υποστηρίχτηκε επίσης ότι το πλοίο δεν πέρασε από το δίαυλο ναυσιπλοϊας αλλά αριστερότερα. Επικράτησε μεγάλη σύγχυση και πανικός. Οι λέμβοι και σχεδίες βυθίζονταν από το μεγάλο αριθμό των επιβαινόντων ή ανατρέπονταν πριν ακόμη επιβιβαστούν σ' αυτές οι ναυαγοί. Στο πλοίο επέβαιναν και πολλοί οπλίτες, οι οποίοι έπεφταν στη θάλασσα με τα ρούχα, με αποτέλεσμα να πνίγονται αμέσως στα παγωμένα νερά. Από τις ανακρίσεις επίσης προέκυψε ότι οι ένοπλοι χωροφύλακες και οπλίτες που επέβαιναν στη "Χειμάρρα" - 203 τον αριθμό - δεν επειθάρχησαν στις διαταγές του πλοιάρχου και κατέλαβαν πρώτοι τις ναυαγοσωστικές λέμβους, αφήνοντας στο πλοίο αβοήθητους γυναίκες και παιδιά.

Στις εφημερίδες της εποχής γράφτηκε τις επόμενες μέρες ότι οι 550 επιβάτες ήταν στοιβαγμένοι σ' ένα καράβι - καρυδότσουφλο στο οποίο επικρατούσε το αδιαχώρητο. Το σκάφος ήταν παμπάλαιο. Είχε κατασκευαστεί στην Αγγλία το 1905 και ήταν εκτοπίσματος 1.221 τόνων. Οπως επίσης καταγγέλλονταν, δύο χρόνια μετά την αποχώρηση των ναζί κατακτητών, σε όλα σχεδόν τα πλευρά των θαλάσσιων συγκοινωνιών εξακολουθούσαν να υπάρχουν ναρκοπέδια. Ακόμη και ο Θερμαϊκός δεν είχε καθαριστεί από τις νάρκες. Το μετακατοχικό κράτος του Ζώφου και η πλουτοκρατία δε σκότωναν το λαό μόνο με τα στρατοδικεία.

Η Εκτελεστική Επιτροπή της Πανελλήνιας Ναυτικής Ομοσπονδίας δύο μέρες μετά το ναυάγιο έβγαλε ανακοίνωση με την οποία καταγγέλλονταν η αδράνεια του κράτους, τόσο για την περισυλλογή των πτωμάτων όσο και για την περίθαλψη των διασωθέντων.

Ενας από τους επιζήσαντες του ναυαγίου, ο Αλέκος Ξυλάκης,που μεταφερόταν μαζί με άλλους 35 συντρόφους του στην εξορία, θυμάται:

"Επιβιβαστήκαμε στο "Χειμάρρα" στο λιμάνι της Θεσσαλονίκης κατά τις 7 το πρωί. Μόλις ξεκίνησε το πλοίο, εμείς οι πολιτικοί κρατούμενοι διαμαρτυρηθήκαμε γιατί μας είχαν δεμένους. Μετά την επίμονη στάση μας, ήρθε ο καπετάνιος και είπε στους αστυνομικούς να μας λύσουν. Τα προβλήματα άρχισαν μόλις το πλοίο βγήκε από τον Θερμαϊκό. Επαθε βλάβη και για κάποιο χρονικό διάστημα ήμασταν ακυβέρνητοι. Στη 1 τα ξημερώματα της Κυριακής φθάσαμε στη Χαλκίδα και σε λίγο το "Χειμάρρα" απέπλευσε. Μετά από λίγες ώρες το πλοίο συγκλονίστηκε από μια τρομερή έκρηξη. Επακολούθησε πανικός. Δε λειτουργούσε τίποτε. Επικράτησε απόλυτο σκοτάδι. Το "Χειμάρρα" ήταν ακυβέρνητο. Ολοι οι πολιτικοί εξόριστοι είχαμε συγκεντρωθεί στο κατάστρωμα. Ενας σύντροφός μου, ο Αριστείδης, είχε μία λάμπα θυέλλης και την άναψε. Ο Παναγιώτης ο Τάρπογλου έρχεται και μας λέει ότι τα αμπάρια γεμίσανε νερό. Από ένα κιβώτιο παίρνουμε σωσίβια. Βγάζω τα ρούχα μου, το φοράω και ζητάω από τους άλλους συγκρατούμενούς μου να κάνουν το ίδιο. Το καράβι απότομα γέρνει αριστερά και αρχίζει να βυθίζεται. Ανέβηκα στην κουπαστή και έπεσα στη θάλασσα. Στο μεταξύ πολλές ναυαγοσωστικές βάρκες άρχισαν να αναποδογυρίζουν γιατί ήταν υπερφορτωμένες. Οι στιγμές ήταν εφιαλτικές. Από όλα τα σημεία ακούγονταν σπαρακτικές κραυγές βοήθειας. Κολυμπώ μερικά μέτρα και βλέπω τη λάμπα να τρεμοσβήνει και ακριβώς την ώρα εκείνη το πλοίο να χάνεται. Καθώς κολυμπούσα προς την ακτή ένιωθα κάθε λίγο τα σώματα των πνιγμένων που ανέβαιναν στην επιφάνεια του νερού. Μετά από ώρες έφθασα στην ακτή. Στις δέκα το πρωί πέρασε ένα καϊκι και όπως οι ναυτικοί με είδαν να στέκομαι γυμνός στην ακτή, ήρθαν κοντά μου".

Τους οχτώ πολιτικούς εξόριστους γρήγορα η Ασφάλεια τους εντόπισε στα λιμάνια ή στα νοσοκομεία και τους συνέλαβε. Δύο μόνο μπόρεσαν να ξεφύγουν. Ο Σ. Κοντοστάθης και ο Αλ. Ξυλάκης, οι οποίοι γρήγορα ήρθαν σε επαφή με το Κόμμα στην Αθήνα. Αυτό κράτησε μέχρι τον Αύγουστο του '47. Ωσπου...

"Μία μέρα του Αυγούστου πήγαμε επίσκεψη με τον Κοντοστάθη σ' ένα συγγενικό του σπίτι στον Αγ. Μελέτιο. Εκεί μας έκαναν το τραπέζι. Κάποιος όμως με παρατηρούσε από πάνω ως κάτω. Με τι όρεξη να φας μετά από αυτό. Τους ευχαριστήσαμε και φύγαμε. Στο δρόμο λέω στο σύντροφο μου: "Στάθη, κάτι δε μ' άρεσε σ' αυτόν τον άνθρωπο. Φοβάμαι ότι πέσαμε σε χαφιέ". Σύχναζα τότε σ' ένα φαρμακείο στην οδό Αιόλου 101. Βλέπω σε μια στιγμή τον άνθρωπο που είχαμε συναντήσει στο συγγενικό σπίτι του Κοντοστάθη να περνάει μπροστά από το μαγαζί. Σε δύο λεπτά και πριν προλάβω να αντιδράσω με ακινητοποιεί με το πιστόλι του".

Και ο Αλ. Ξυλάκης, σήμερα ογδόντα χρόνων, καταλήγει:

"Είκοσι μέρες με είχαν στην απομόνωση. "Σε δέρνουμε" μου έλεγαν "γιατί δεν πνίγηκες". Ακολούθησαν 12 χρόνια εξορίας και φυλακής".

Σύμφωνα με στοιχεία, που μπόρεσαν να συγκεντρώσουν οι επιζήσαντες του ναυαγίου πολιτικοί εξόριστοι, κατά τη βύθιση της "Χειμάρρας" έχασαν τη ζωή τους οι παρακάτω:

1. Ζαγουρτζής Ν.

2. Δούκας.

3. Κάκαβος.

4. Μαγαζώης Αρ.

5. Αδαμίδης Κ.

6. Ισσόπουλος Αρ.

7. Ματσαβίδου Ελ.

8. Αλβέρτος Κ.

9. Τζορμπαζηκωστής Κ.

10. Ταξιντάρης Κ.

11. Απέργης Γρ.

12. Τσαρδάκης Γ.

13. Μπατζάκης Ν.

14. Ρουμελιώτης Χ.

15. Καλλικρατίδης Ι.

16. Λυκάρτσης Σ.

17. Γερογιάννης Ι.

18. Νότογλου Ευαγ.

19. Χρυσοχέρη Αθ.

Δεν υπάρχουν τα ονόματα των υπόλοιπων αγνοούμενων πολιτικών εξόριστων, ούτε έγινε γνωστό κάτι για την τύχη τους.

Διασώθηκαν οι:

1. Βούτσας Α.

2. Πασδατίδης Ν.

3. Τάρπογλου Κ.

4. Τσακνής Αθ.

5. Τόπκας Α.

6. Στεφανίδης Ν.

7. Κοντοστάθης Σ.

8. Στοϊδης Χρ.

9. Δεληγιαννίδης Ν.

10. Ξυλάκης Αλ.

"Πνίγηκαν κοντά 400 άνθρωποι. Οι οικογένειες των τραγικών θυμάτων δεν πήραν καμιά αποζημίωση", λέει ο Αλ. Ξυλάκης.

ΑΠ. ΝΙΚΟΛΑΟΥ

Η Ελληνική Επιτροπή για τη Διεθνή Υφεση και Ειρήνη (ΕΕΔΥΕ) πραγματοποιεί την Τετάρτη 22 Γενάρη, στις 6.30 μ.μ., εκδήλωση - συνάντηση για την κοπή της πρωτοχρονιάτικης πίτας της στην αίθουσα Λογιστών (Κάνιγγος 27, 5ος όροφος). Στην ίδια εκδήλωση θα γίνει και η κλήρωση της ετήσιας λαχειοφόρου αγοράς και καλούνται σ' αυτή όλες οι Επιτροπές Ειρήνης της Αθήνας και οι φίλοι της ΕΕΔΥΕ.

• Η Επιτροπή Ειρήνης Πεύκης κόβει την πρωτοχρονιάτικη πίτα της αύριο Κυριακή, στις 11 π.μ., στα γραφεία της (Παπανούτσου 8).
• Η Επιτροπή Ειρήνης Γαλατσίου κόβει την πρωτοχρονιάτικη πίτα της αύριο Κυριακή, στις 6.30 μ.μ., στα γραφεία του Συνδικάτου Οικοδόμων (Αρτέμιδος 7).
• Η Επιτροπή Ειρήνης Δάφνης κόβει την πρωτοχρονιάτικη πίτα της αύριο Κυριακή, στις 10.30 π.μ., στα γραφεία της Εθνικής Αντίστασης (Ελ. Βενιζέλου και Αγ. Βαρβάρας).
• Το Παράρτημα της ΠΕΑΕΑ Νέας Σμύρνης και η Επιτροπή Ειρήνης Νέας Σμύρνης κόβουν από κοινού την πρωτοχρονιάτικη πίτα τους αύριο Κυριακή, στις 10.30 π.μ., στα γραφεία της οδού Βρυούλων 14.
• Η Επιτροπή Ειρήνης Κερατσινίου κόβει αύριο Κυριακή την πρωτοχρονιάτικη πίτα της στις 10.30 π.μ. στην αίθουσα του δημαρχείου Κερατσινίου "Α. Τάσσος".
• Η Επιτροπή Ειρήνης Ρεθύμνου κόβει την πρωτοχρονιάτικη πίτα της τη Δευτέρα 20 Γενάρη στις 6.30 μ.μ. στην αίθουσα της Λέσχης Αξιωματικών.
• Η Επιτροπή Ειρήνης Ηλιούπολης κόβει την πρωτοχρονιάτικη πίτα της την Τετάρτη 22 Γενάρη, στις 6 μ.μ., στο δημοτικό αναψυκτήριο του Αλσους "Δημήτρης Κιντής".
• Η Επιτροπή Ειρήνης Γούβας κόβει την πρωτοχρονιάτικη πίτα της την Κυριακή 26 Γενάρη, στις 11 π.μ., στα γραφεία της Εθνικής Αντίστασης (Λεαγρού 12).

• Η ΚΟΒ Ταμπουριών Πειραιά κόβει την πρωτοχρονιάτικη πίτα της σήμερα Σάββατο στις 6 μ.μ. στα γραφεία της (Εβρου 27).
• Η ΚΟΒ Τριών Γεφυρών - Αγ. Ελευθερίου κόβει την πρωτοχρονιάτικη πίτα της σήμερα Σάββατο στις 5.30 μ.μ. στα γραφεία της (Αχαρνών και Καβάφη 17).
• Η ΝΕ Πρέβεζας διοργανώνει συνεστίαση σήμερα Σάββατο,στις 9 μ.μ. στο κέντρο "Σεντόνια".
• Η ΚΟΒ Ευγένειας - Χαραυγής μαζί με το κόψιμο της πρωτοχρονιάτικης πίτας της θα εγκαινιάσει σήμερα Σάββατο στις 7 μ.μ. και τα νέα της γραφεία(Κομνηνών και Ανδριανού).
• Η ΚΟΒ Αγ. Ιερόθεου κόβει την πρωτοχρονιάτικη πίτα της σήμερα Σάββατο στις 6 μ.μ. στα γραφεία της (Κηπουπόλεως 6).
• Η ΚΟΒ Νεάπολης - Κοκκινιάς κόβει την πρωτοχρονιάτικη πίτα της αύριο Κυριακή,σε ολοήμερη εκδρομή που θα πραγματοποιήσει στη Στενή Ευβοίας, όπου καλεί τους φίλους και τα μέλη της να συμμετάσχουν. Τηλέφωνο για συμμετοχή 4933.897.
• Η ΚΟΒ Κάτω Πατησίων κόβει την πρωτοχρονιάτικη πίτα της αύριο Κυριακή στις 11 π.μ. στα γραφεία της (Κριτοβουλίδου και Σημαντήρα, τηλ. 8310.375).
• Η ΚΟΒ Ζαρουχλέικων Αχαϊας κόβει την πρωτοχρονιάτικη πίτα της αύριο Κυριακή στις 6.30 μμ.μ. στα γραφεία της.
• Η ΚΟΒ Αϊ - Γιώργη Κοκκινιάς κόβει την πρωτοχρονιάτικη πίτα της τη Δευτέρα 20 Γενάρη στις 6 μ.μ. στα γραφεία της (Πλατεία Αϊ - Γιώργη).
• Η ΚΟΒ Παγκρατίου διοργανώνει συνεστίαση την Παρασκευή 24 Γενάρη στις 8.30 μ.μ. στην ταβέρνα "Χωριό", στην πλατεία Σιντριβανιού (παλιό τέρμα των τρόλεϊ).
• Η ΚΟΒ Πετρούπολης κόβει την πρωτοχρονιάτικη πίτα της την Κυριακή 26 Γενάρη στις 10.30 π.μ. στο Πολιτιστικό Κέντρο Δ. Πετρούπολης (Εθν. Αντίστασης 39).

Ο βουλευτής του ΚΚΕ Μ. Κωστόπουλος θα πραγματοποιήσει τη Δευτέρα 20 Γενάρη περιοδεία στα εργοστάσια της "ΑΘΗΝΑΪΚΗΣ ΧΑΡΤΟΠΟΙΙΑΣ" (SOFTEX) στο Μεγάλο Πεύκο, στις 10 π.μ. και στη συνέχεια στην Ιερά Οδό.

Εκδήλωση με την ευκαιρία της συμπλήρωσης 38 χρόνων από τη νίκη της Κουβανικής Επανάστασης και 100 χρόνων από το θάνατο, σε μάχη, του Αντόνιο Μασέο διοργανώνουν αύριο Κυριακή στις 10.30 π.μ. ο Ελληνοκουβανικός Σύνδεσμος και η πρεσβεία της Κούβας στην Αθήνα. Η εκδήλωση θα γίνει στο Συνδικάτο Οικοδόμων (Πλ. Κάνιγγος, Βερανζέρου 1, 2ος όροφος) και σ' αυτήν θα χαιρετίσει η πρέσβειρα της Κούβας Αννα Μαρία Γκονζάλες Σουάρες,ενώ θα ακολουθήσει προβολή βιντεοταινίας από τη δράση και το θάνατο του μεγάλου επαναστάτη διεθνιστή Ερνέστο Τσε Γκεβάρα.