Ο αντικομμουνισμός τροφοδοτείται και από τη σχέση της Ελλάδας με τις ΗΠΑ και τη συμμετοχή της το ΝΑΤΟ. Ιδιαίτερα στον τομέα των Ενόπλων Δυνάμεων αυτό είναι συστατικό στοιχείο των ελληνοαμερικανικών σχέσεων μεταπολεμικά.

Οι ίδιοι οι Αμερικανοί το αποδεικνύουν εμφανίζοντας κατ' έτος τα σχετικά αρχεία κρατώντας μερικά, που είναι και τα πιο κρίσιμα για δικούς τους λόγους ασφαλείας, όπως εξηγούν. Τις ελληνικές Ενοπλες Δυνάμεις (ΕΔ) τις ανέλαβαν στη διάρκεια του εμφυλίου. Η εκκαθάρισή τους είχε σχεδόν ολοκληρωθεί, οπότε τις εξόπλισαν. Χρησιμοποίησαν για την οργάνωση και τον εξοπλισμό τους το μεγαλύτερο τμήμα της «βοήθειας» από τα διάφορα σχέδια, που είχαν ως στόχο την ανόρθωση του τόπου. Τις εκπαίδευσαν και καθόρισαν τον τρόπο δράσης τους. Είχαν δικούς τους αξιωματικούς στα επιτελεία των μεγάλων σχηματισμών μάχης. Τις καθοδήγησαν μέχρι το τέλος του εμφυλίου.

Οι αριθμοί εκατέρωθεν ήταν ασύγκριτοι. Δε μείωσαν τον όγκο των ΕΔ στη συνέχεια. Τις χρειάζονταν εδώ, όχι μόνον για τον «κομμουνιστικό κίνδυνο», αλλά και για δικούς τους σκοπούς. Με κυρίαρχη ιδεολογία τον αντικομμουνισμό, στελέχη επιλεγμένα και τα πάντα ελεγχόμενα από τους ίδιους μέσω των εδώ αποστολών τους, με την πολιτική σκηνή επίσης υπό έλεγχο και με σχέσεις πολύ στενές με τα ανάκτορα. Η διαμόρφωση «κατάλληλων» στελεχών είχε την πρωταρχική σημασία, για να «χτιστούν» οι ΕΔ όπως τις ήθελαν.

Χρειάζονταν «εθνικόφρονες» στρατιωτικούς. Στήθηκε ένας τεράστιος μηχανισμός. Χρειάζονταν πληροφορίες. Τα γραφεία ασφάλειας των ΕΔ αντέγραψαν την πείρα των Σωμάτων Ασφαλείας και σε πολλά τη βελτίωσαν. Αυτές είναι οι «αξιόπιστες» πηγές προέλευσης όλων των πληροφοριών, για το τι κάνει και λέει ο κάθε πολίτης της χώρας μετεμφυλιακά, ανεξάρτητα από ιδεολογία. Το κάθε χωριό και η κάθε γειτονιά στις πόλεις, όπως και οι χώροι εργασίας, είχαν τους δικούς τους πληροφοριοδότες (χαφιέδες) της Ασφάλειας. Συντάσσονται έτσι τα προβλεπόμενα έντυπα όπως το «Πιστοποιητικόν Κοινωνικών Φρονημάτων», το «Δελτίον Εθνικών Φρονημάτων» και άλλα πολλά. Στη μεταπολίτευση αλλάζουν τίτλους, όπως π.χ. του τελευταίου σε «Δελτίον Διαγωγής - Δράσεως».

Ο έλεγχος των στρατιωτικών (μονίμων και στρατευσίμων), όσον αφορά στην ιδεολογική «καθαρότητα» γίνεται περιοδικά με έρευνα των αρμοδίων. Οι περιπτώσεις, που κάθε στέλεχος των ΕΔ υπέστη τον ίδιο ακριβώς έλεγχο, είναι πολλές. Ως υποψήφιος της παραγωγικής σχολής αξιωματικών και υπαξιωματικών, για να παραλάβει αργότερα καθήκοντα αξιωματικού ασφαλείας και πληροφοριών, ή για τοποθέτηση στην ΚΥΠ, ή για να παραλάβει καθήκοντα 2ου Επιτελικού Γραφείου σε οποιαδήποτε μονάδα ή επιτελείο, για να περιληφθεί σε «άγημα ασφαλείας», για να καλύψει θέση υπεύθυνου αποθηκών πυρομαχικών, οπλισμού κλπ., για να τοποθετηθεί σε οποιαδήποτε θέση όπου διακινούνται έγγραφα από απόρρητα και πάνω, για να προσέλθει σε γάμο (έλεγχος οικογενειών και συγγενών μέχρι τετάρτου βαθμού συγγένειας «εκ πλαγίων και καθέτως») και περιοδικά εάν τυχόν διαπιστώθηκε κάτι «ύποπτο».

Η αξιοποίηση και χρησιμοποίηση προσωπικού στις ΕΔ απαιτεί να πληρούνται προϋποθέσεις που μόνον με βάση πληροφορίες μπορούν να βεβαιωθούν. Ολες αφορούν (εκτός των τυπικών) συμμετοχή σε αντεθνικές κλπ. οργανώσεις, στις ιδέες, στον κομμουνισμό, τι λέει, με ποιους κάνει παρέα, τις έξεις του ίδιου και της οικογένειάς του. Οπως γίνεται αντιληπτό, βρισκόμαστε με τις διαδικασίες αυτές, στο στάδιο διαμόρφωσης και συντήρησης μηχανισμών και δομών, προσεκτικά επιλεγμένων μέσα στις ΕΔ. Εκτός της αξιοποίησης των στελεχών και για αυτοπροστασία τους από ανεπιθύμητες παρεισφρήσεις «επικίνδυνων», αλλά και «ακατάλληλων» για τέτοια καθήκοντα ατόμων. Το τελευταίο στάδιο θα είναι εκείνο της καταστολής, της δίωξης, τιμωρίας, αποβολής όποιων και με οποιονδήποτε τρόπο εισέδυσαν στους μηχανισμούς αυτούς.

Το 1975 αφαιρούνται από τα χρησιμοποιούμενα έντυπα τα σχετικά με την «επανάσταση». Επίσης, και η λέξη «κομμουνιστής» έχει αντικατασταθεί με την «αναρχικός» και τα παράγωγά της. Διευκρινίζεται πως τη δεκαετία του 1980 οι έννοιες των εκφράσεων «εθνική δράση» και «εμφορείται υπό εθνικών φρονημάτων» είναι ταυτόσημες με εκείνες των προηγούμενων δεκαετιών. Δηλαδή, όποιος είχε πολεμήσει ή δραστηριοποιηθεί και υποστήριζε την αντικομμουνιστική πλευρά και «εμφορείτο» από ανάλογα φρονήματα, αυτός είχε και εθνική δράση και εθνικά φρονήματα.

Δε γίνεται στο χώρο των ΕΔ να θεωρηθεί πως ένας αριστερής ιδεολογίας ή κομμουνιστής είναι «εθνικόφρων». Οι έννοιες «Εθνος», «Πατρίδα», δε γίνεται δεκτό από μεγάλη μερίδα στελεχών των ΕΔ να σχετίζονται με κομμουνιστές και το ΚΚΕ. Σημειώνεται πως δε γίνεται πουθενά αναφορά σε οργανώσεις φασιστικές, ακροδεξιές ή τρομοκρατικές. Και αυτά τη δεκαετία του 1970 και 1980. Που, ως γνωστόν, οι ακροδεξιές οργανώσεις στην Ελλάδα έχουν επιδείξει μέχρι τότε αξιόλογη δράση με βομβιστικές ενέργειες. Ιδιαίτερα τα πρώτα μεταδικτατορικά χρόνια.

Κάθε στρατιωτικός, μόνιμος ή στρατεύσιμος, βαφτίζεται με έναν «χαρακτηρισμό» που αφορά σύνολο στοιχείων χαρακτήρα, ιδεολογίας, συμπεριφορών κ.ο.κ. Η νοοτροπία, η λογική και το πνεύμα που διέπει τους ρυθμίζοντες μετεμφυλιακά τα σχετικά με τα φρονήματα και τις επιλογές προσωπικού, δύσκολα υποκρύπτονται στις αναθεωρημένες έστω διατάξεις της εμφυλιακής περιόδου. Κάποιες λέξεις άλλαξαν για να μην προκαλούν. Οι έννοιες και οι στόχοι έμειναν οι ίδιοι. Ολοι προβλέπεται να χαρακτηρίζονται. Κανείς δεν προσλαμβάνεται πουθενά για θέματα που αφορούν την εθνική άμυνα, εάν δεν εξακριβωθεί πλήρως η πίστη του στο δημοκρατικό πολίτευμα της χώρας, δηλαδή εάν δεν είναι αντικομμουνιστής. Οι αλλαγές που έγιναν στα ισχύοντα μέχρι το τέλος της δικτατορίας, αφορούν στους χαρακτηρισμούς. Οι χαρακτηρισμοί αυτοί προσδιορίζονταν, μέχρι τότε, με τα ακόλουθα γράμματα:

«Α»: Ο επηρεαζόμενος από γονείς κομμουνιστές. Εάν η μητέρα του είναι κομμουνίστρια, προβλέπεται ιδιαιτέρα προσοχή διότι ο επηρεασμός θεωρείται πλήρης και πολύ μεγαλύτερος από οποιονδήποτε άλλον.

«Β»: Οποιος αυτοπροσδιορίζεται ως κομμουνιστής.

«Γ»: Ο χαρακτηρισμένος έχει ενεργή δραστηριότητα ως κομμουνιστής.

«Ε1»: Τα άτομα, των οποίων η διαγωγή, η συμπεριφορά και οι συναναστροφές του ίδιου και του οικογενειακού και συγγενικού περιβάλλοντος, ανέκαθεν ήταν «άψογη» (όσον αφορά στην «αναρχική ή αντεθνική» δράση).

«Ε2»: Είναι το άτομο για το οποίο η «άψογη» περίοδος αφορά στα τελευταία δέκα χρόνια. Γίνεται αντιληπτό πως η κατηγορία «Ε1» είναι προτιμότερη της «Ε2».

«Ξ»: Είναι ο θεωρούμενος ως ξενοκίνητος δηλαδή επηρεάζεται ή ελέγχεται από κομμουνιστές άλλων κρατών.

«Χ»: Είναι ο «Ανεξακρίβωτος». Αυτό σημαίνει πως δεν υπάρχουν στοιχεία για τον εξεταζόμενο. Εάν δε διευκρινιστεί η πολιτικο-ιδεολογική του θέση, δραστηριότητα και φρονήματα ή εάν υπάρχουν αμφιβολίες τότε χαρακτηρίζεται με «Α».

«Ψ»: είναι ο «Υποπτος». Προβλέπεται, να παραμένει υπό παρακολούθηση, μέχρις ότου πάρει τελικό χαρακτηρισμό.

Διακρίνεται, μετά το 1974, μειωμένη αυστηρότητα στους χαρακτηρισμούς με τη νέα κατάσταση. Προκύπτει όμως πως δε θέλουν οι μηχανισμοί να τροποποιηθούν τα κατεστημένα. Δεν το θέλει κανείς. Δεν έχουν λόγους αλλαγής. Η δικτατορία έπαυσε να υπάρχει, αλλά οι κομμουνιστές όχι. Επομένως, οι χαρακτηρισμοί συνεχίζονται. Πώς να εξαλειφθεί η κομμουνιστική φοβία με την οποία είχαν γαλουχηθεί ολόκληρος ο μηχανισμός και το σύνολο σχεδόν των στελεχών; Εξ άλλου ο τρόπος λειτουργίας ολοκλήρου του φάσματος «εκπαίδευση, αξιολόγηση, ειδικότητες, τοποθετήσεις», στηριζόταν σ' αυτήν τη νοοτροπία. Οι διαδικασίες ελέγχου, παρακολούθησης και χαρακτηρισμού ανακυκλώνονται και το βασικό προσωπικό που συντηρεί, παρακολουθεί και υλοποιεί τα προβλεπόμενα, αυτοτροφοδοτείται με νέους ελεγκτές. Επιλεγμένους από τους προηγούμενους, έτσι ώστε να μην παραβιάζεται το στενό κύκλωμα των «καθαρών ημετέρων εθνικοφρόνων» που μεριμνούν για την «εθνική ασφάλεια και την ασφάλεια των ΕΔ».

Οι περιπτώσεις ελέγχου και διαχείρισης πληροφοριών για μονίμους (αξιωματικούς, ανθυπασπιστές και υπαξιωματικούς), σε συνάρτηση και με την εκπαίδευση, καταλήγουν στη διαμόρφωση μεταπολεμικά ενός στρώματος επαγγελματιών στρατιωτικών συμπαγούς, από στελέχη ομοειδών κοινωνικά, μορφωτικά και ιδεολογικά. Ο έλεγχος των ΕΔ καλύπτει και ευρύτερο πεδίο από αυτό του στελέχους και της οικογένειας και συγγενών του. Οι φίλοι του, οι παρέες του, οι συνεργαζόμενοι, πρέπει να είναι «κατάλληλοι» και αυτοί, εφ' όσον συναναστρέφονται και συνεργάζονται με μόνιμο στρατιωτικό. Ετσι, αφού ο περίγυρος του στρατιωτικού είναι «ασφαλής», το στέλεχος είναι «αλώβητο» από ιδέες επικίνδυνες.

Ο μηχανισμός παρακολούθησης και χαρακτηρισμού των στελεχών του στρατεύματος, πιθανότατα είχε τροποποιήσει τις λειτουργίες του και προ του 1980. Ηταν πλέον πολύ έμπειροι. Τη δουλιά τους την είχαν κάνει για τόσες δεκαετίες με τα επιθυμητά γι' αυτούς αποτελέσματα. Ο διαχωρισμός της κοινωνίας σε «κατάλληλους και ακατάλληλους» είχε ολοκληρωθεί. Μέσα από την περιοδική ανανέωση των πληροφοριών, του αποκλεισμού των ανεπιθύμητων, των επιλογών των «ημετέρων νομιμοφρόνων» κλπ. τα πάντα λειτουργούσαν σαν καλολαδωμένη μηχανή στις ΕΔ και τα Σώματα Ασφαλείας στον τομέα αυτόν. Αυτά στη χώρα μας και στον «ευαίσθητο» χώρο των Ενόπλων Δυνάμεων.

Δεν ξενίζει η προσπάθεια να καλυφθεί ο κόσμος ολόκληρος με ένα πέπλο αντικομμουνισμού με τις ανάλογες επιπτώσεις και διαδικασίες που θα ακολουθήσουν. Βρήκαν το Συμβούλιο της Ευρώπης ως κατάλληλο χώρο για αρχή με το «αντικομμουνιστικό μνημόνιο». Δεν πρέπει να περπατήσει στην πράξη το φασιστικό αυτό εξάμβλωμα.

Την Τρίτη το Δ' Μέρος