INTIME NEWS

Από την τριμερή συνάντηση του Δεκέμβρη 2018

Σε αυτή τη βάση, οι ΗΠΑ εξετάζουν διάφορες εναλλακτικές και συμμαχίες, αφενός για να διασφαλίσουν τον πρωταγωνιστικό ρόλο των αμερικανικών μονοπωλίων στην αξιοποίηση του αερίου της περιοχής (βλ. γεωτρήσεις της «ExxonMobil» στην κυπριακή ΑΟΖ αλλά και την παρουσία της στην αιγυπτιακή), αφετέρου για την ακόμα πιο αποφασιστική ενίσχυση της στρατιωτικής τους παρουσίας, μέσα και από τις πολυμερείς συνεργασίες στις οποίες επιδιώκουν συγκεκριμένη και αναβαθμισμένη συμμετοχή. Αυτή είναι η αξία και επενδυτικών σχεδίων που προτάσσονται στην παρούσα φάση (όπως ο αγωγός «EastMed»), τουλάχιστον σε διαπραγματευτικό επίπεδο και πάντα σε συνάρτηση με την εξέλιξη σύνθετων γεωπολιτικών ανταγωνισμών και παζαριών. Δεν είναι τυχαία άλλωστε η επιμονή των ΗΠΑ και άλλων να τονίζουν ότι στην «περιφερειακή ασφάλεια και ανάπτυξη» μπορούν να συμβάλουν πολλοί, συμπεριλαμβανομένης και της Τουρκίας, της οποίας ο όποιος «αποκλεισμός» προβληματίζει γενικότερα εκείνους που δεν θέλουν κανένα πλεονέκτημα για τη Μόσχα (που σταθερά ενισχύει τη συνεργασία της με την Αγκυρα).

Στον άξονα αυτό άλλωστε, της σημασίας που έχει «η διατήρηση της Τουρκίας στη Δύση», εξακολουθεί να κινείται και η κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ, διαθέσιμη να παζαρέψει τα πάντα με την Αγκυρα, στο όνομα της «διατήρησης των σχέσεων καλής γειτονίας» και εξακολουθώντας να αναφέρεται στην Τουρκία ως «σύμμαχο στο ΝΑΤΟ και υποψήφια χώρα προς ένταξη στην ΕΕ», καλώντας την (βλέπε και πρόσφατη ανακοίνωση ελληνικού ΥΠΕΞ) να «υιοθετήσει τη νηφάλια, σύννομη και υπεύθυνη στάση της Ελλάδος».

Σημειωτέον, ο Ελληνας ΥΠΕΞ Γ. Κατρούγκαλος έχει τις τελευταίες μέρες απανωτές συναντήσεις με τον Τούρκο ομόλογό του Μ. Τσαβούσογλου, τον οποίο θα συναντήσει και την Πέμπτη, την επομένη δηλαδή της τριμερούς στο Ισραήλ, στην Αττάλεια (γενέτειρα του Τσαβούσογλου). Σήμερα, ο Γ. Κατρούγκαλος θα έχει επαφές στη Λευκωσία με τον Πρόεδρο και τον ΥΠΕΞ της Κύπρου.

Από τη μεριά της, η Τουρκία δηλώνει δυναμικά την παρουσία της, μέσα και από τις νέες ασκήσεις που εξήγγειλε, δεσμεύοντας περιοχές του κεντρικού Αιγαίου.

Την Παρασκευή, το τουρκικό ΥΠΕΞ επανέφερε τον ισχυρισμό ότι ο ελληνικός εναέριος χώρος στο Αιγαίο είναι 6 ναυτικά μίλια, μιλώντας για ελληνικές «αξιώσεις» (για 10 μίλια εναερίου χώρου) που βρίσκονται δήθεν «σε αντίφαση με το διεθνές Δίκαιο» και «δεν συνάδουν με την αλληλεγγύη της Συμμαχίας (σ.σ. ΝΑΤΟ) και τις σχέσεις καλής γειτονίας».

Μέσα στο Σαββατοκύριακο, ο Τούρκος Πρόεδρος Ρ. Τ. Ερντογάν, αξιοποιώντας διάφορες εξελίξεις, όπως το μακελειό στη Νέα Ζηλανδία, ανήγγειλε νέα κλιμάκωση της τουρκικής επιθετικότητας. «Την "Ισταμπούλ" δεν θα μπορέσετε να την κάνετε ποτέ "Κωνσταντινούπολη". Εμείς είμαστε εδώ χίλια χρόνια τώρα. Οποιος επιχειρήσει να μας απομακρύνει, θα φύγει με το φέρετρό του, όπως το κάναμε στο παρελθόν», δήλωσε σε προκλητικό ύφος και υποστήριξε ότι «δεν θέλουμε να δούμε ξανά μια σύγκρουση ανάμεσα στο σταυρό και την ημισέληνο».

Με αφορμή άλλωστε την επέτειο από τη μάχη στο Τσανάκαλε (καθοριστική για την έκβαση του Α' Παγκοσμίου Πολέμου, η λήξη του οποίου συνδέθηκε με την εγκαθίδρυση της Τουρκικής Δημοκρατίας), περιέγραψε τις «δοκιμασίες» που συνιστούν για το τουρκικό κεφάλαιο οι αναδιατάξεις που προχωρούν ευρύτερα, ξεκαθαρίζοντας ότι θα υπερασπιστεί τα συμφέροντά του με όλους τους τρόπους: «Παρενοχλώντας τα σύνορά μας με τη Συρία, μας δοκιμάζουν, προσπαθώντας να ιδρύσουν εκεί έναν διάδρομο τρομοκρατίας. Το ίδιο και στο Ιράκ. Στην Κύπρο μάς δοκιμάζουν προσπαθώντας να παραβιάσουν τα δικαιώματά μας. Μας δοκιμάζουν στο Αιγαίο προσπαθώντας να το μετατρέψουν σε θάλασσα απροσπέλαστη. Μας δοκιμάζουν προκαλώντας ταραχές στους δρόμους, κάνοντας απόπειρα πραξικοπήματος, κάνοντας συμμαχίες σκότους... Εμείς γράψαμε ιστορία με δόξα... Εχουμε ακόμα πολλές ιστορίες να γράψουμε. Εχουμε να γράψουμε μια ιστορία στο Μανμπίτζ. Στα ανατολικά του Ευφράτη. Ενάντια στους καταπιεσμένους στην Παλαιστίνη...».

Ενώ σε προεκλογική συγκέντρωση των τοπικών εκλογών στη Σμύρνη - όπου έχει σημαντική δύναμη το Ρεπουμπλικανικό Κόμμα - ο Ερντογάν εξαπέλυσε νέες εθνικιστικές κορόνες: «Σμύρνη, εσένα που ο Μουσταφά Κεμάλ στις 9 Σεπτεμβρίου με το στρατό του σε απελευθέρωσε για άλλη μια φορά. Σμύρνη, εσύ που ρίχνεις τους γκιαούρηδες στη θάλασσα και προστατεύεις τους ανήμπορους...». Το βράδυ της Κυριακής, το ελληνικό υπουργείο Εξωτερικών σχολίασε ότι «η Ελλάδα δεν θα παρασυρθεί στην εργαλειοποίηση της εξωτερικής πολιτικής για την εξυπηρέτηση εσωτερικών πολιτικών σκοπιμοτήτων».

ΒΕΛΙΓΡΑΔΙ - ΤΙΡΑΝΑ - ΣΚΟΠΙΑ.--

Οι ενδοαστικές εντάσεις σε Σερβία και Αλβανία κλιμακώνονται παράλληλα με το έντονο παρασκήνιο για την επανέναρξη του παζαριού για το Κοσσυφοπέδιο, που μαζί με τη συμφωνία των Πρεσπών εντάσσεται στον σχεδιασμό της «ευρωατλαντικής ολοκλήρωσης», ώστε ΗΠΑ, ΝΑΤΟ και ΕΕ να ανασχέσουν την επιρροή πρωτίστως της Ρωσίας και της Κίνας στα Δυτικά Βαλκάνια.

Στο Βελιγράδι, το Σαββατοκύριακο έγιναν νέες κινητοποιήσεις από τη λεγόμενη «Συμμαχία για τη Σερβία» (AZS), ένα ετερόκλητο μόρφωμα ορισμένων κεντροδεξιών δυνάμεων της αντιπολίτευσης και ακροδεξιών εθνικιστικών στοιχείων της νεοφασιστικής οργάνωσης «Dveri» του γνωστού Σέρβου ακροδεξιού Μπόσκο Ομπράντοβιτς, που ενθαρρύνονται από τμήμα της αστικής τάξης και Σέρβους μεγιστάνες. Επικεφαλής της οργάνωσης AZS είναι ο πρώην δήμαρχος Βελιγραδίου και πρώην αρχηγός του Δημοκρατικού Κόμματος, Ντράγκαν Ντίλας (Dragan Dilas).

Μερικές δεκάδες μέλη της οργάνωσης εισέβαλαν το Σάββατο στα κεντρικά κτίρια της σερβικής ραδιοτηλεόρασης RTS, ζητώντας να προβάλουν σε απευθείας μετάδοση τις θέσεις τους, καθώς επικρίνουν τη διοίκηση του σταθμού για έντονα φιλοκυβερνητική στάση σε βάρος κομμάτων της αντιπολίτευσης. Αποχώρησαν μετά από επέμβαση της αστυνομίας.

Την Κυριακή, εκατοντάδες υποστηρικτές της AZS συγκεντρώθηκαν έξω από το προεδρικό μέγαρο, απαιτώντας την παραίτηση του Προέδρου Αλεξάνταρ Βούτσιτς και εμποδίζοντας την έξοδό του από το κτίριο. Τελικά, αποχώρησαν από το προεδρικό μέγαρο, αργά το απόγευμα, οπότε ο Πρόεδρος Βούτσιτς, που απέφυγε να έρθει σε ρήξη μαζί τους, αποχώρησε και αυτός.

Ο Σέρβος Πρόεδρος αργότερα επέκρινε τη «σιγήν ιχθύος» που τήρησαν το Σαββατοκύριακο αξιωματούχοι της ΕΕ και των ΗΠΑ για τις βίαιες κινητοποιήσεις μέρους της αντιπολίτευσης, λέγοντας πως τις προωθούν «κλέφτες, φασίστες όπως ο Ομπράντοβιτς και μεγιστάνες». Μιλώντας χτες στο σερβικό δίκτυο «Pink TV», πρόσθεσε πως βίαια επεισόδια όπως αυτά του Σαββατοκύριακου μπορεί να ακυρώσουν τις προσπάθειες για το άνοιγμα εργοστασίου της γερμανικής αυτοκινητοβιομηχανίας «Φολκσβάγκεν» στη Σερβία, ενώ δεν απέκλεισε το ενδεχόμενο πρόωρων βουλευτικών εκλογών πριν το 2020. Επανέλαβε ότι είναι πρόθυμος για διάλογο με το Κοσσυφοπέδιο υπό όρους, με στόχο μία «συμβιβαστική λύση». Εκτίμησε επίσης ότι θα είναι αναπόφευκτο σε έναν τέτοιο διάλογο να τεθεί ζήτημα οριοθέτησης των μεταξύ τους συνόρων.

Στο μεταξύ, χτες πραγματοποιήθηκε εκδήλωση του Τέταρτου Στρατηγικού Διαλόγου Βελιγραδίου σε κεντρικό ξενοδοχείο της σερβικής πρωτεύουσας με τη συμμετοχή της «Ευρωπαϊκής Λέσχης» του ρωσικού κοινοβουλίου και κεντρικό θέμα τα 20 χρόνια από τις ιμπεριαλιστικές επιδρομές ΗΠΑ, ΝΑΤΟ και ΕΕ στην τότε ΟΔ Γιουγκοσλαβίας και «τα μαθήματα για την ευρωπαϊκή ασφάλεια». Στην παρέμβασή του, ο Σέρβος Πρόεδρος (που υποστηρίζει ενεργά τις «εταιρικές» σχέσεις με το ΝΑΤΟ και τα κοινά στρατιωτικά γυμνάσια) τόνισε ότι η επίθεση του Βορειοατλαντικού Συμφώνου κατά «μίας μικρής, κυρίαρχης χώρας ήταν σοβαρό έγκλημα, αλλά, 20 χρόνια μετά, ο σερβικός λαός παρέμεινε αλύγιστος». Επανέλαβε ότι η Σερβία δεν θέλει να ενταχθεί στο ΝΑΤΟ και «θα παραμείνει σε αυτόν το δρόμο, ανεξάρτητα από το πόσες προσπάθειες γίνονται για να παρεκκλίνει της πορείας». Ευχαρίστησε τέλος τη Ρωσία για την υποστήριξη που έδωσε προς τον σερβικό λαό.

Νωρίτερα, πάντως, ο Ρώσος πρέσβης στο Βελιγράδι, Αλεξάντερ Τσέπουριν, εκτίμησε πως το 2020 θα αρχίσει η προμήθεια ρωσικού φυσικού αερίου στη Σερβία μέσω του αγωγού «TurkStream» «σε ευνοϊκή τιμή», αποκτώντας παράλληλα «και σημαντικά έσοδα από τα τέλη διέλευσης».

Το ίδιο διάστημα, στα Τίρανα το Σάββατο πραγματοποιήθηκε διαδήλωση έξω από το Κοινοβούλιο, που διοργάνωσε η αξιωματική αντιπολίτευση του Δημοκρατικού Κόμματος με ομιλητή τον Λουλζίμ Μπασά, που κατήγγειλε για άλλη μια φορά την κυβέρνηση του σοσιαλδημοκράτη πρωθυπουργού Εντι Ράμα για διαφθορά. Δεν έλειψαν οι συγκρούσεις αστυνομίας και διαδηλωτών, με τους τελευταίους να σπάνε μέρος του αστυνομικού κλοιού για να εισέλθουν στη Βουλή, από όπου αποχώρησαν αργότερα.

Χτες, ο Αλβανός Πρόεδρος, Ιλίρ Μέτα, επανέλαβε την πρότασή του σε κυβέρνηση και αντιπολίτευση για εξεύρεση λύσης και αποκλιμάκωσης της έντασης μέσω διαλόγου, εκτιμώντας πως είναι εφικτή «μέσω συνομιλιών και διαφανών διαδικασιών».

Τα επεισόδια σε Βελιγράδι και Τίρανα προκάλεσαν την αντίδραση της εκπροσώπου της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, Μάγια Κοτσίγιανσιτς, που τόνισε ότι οι διαμαρτυρίες και οι διαδηλώσεις είναι χαρακτηριστικά της δημοκρατίας εφόσον «γίνονται με ήρεμο τρόπο, χωρίς επεισόδια». Η αμερικανική πρεσβεία στην Αλβανία ασχολήθηκε και με τα επεισόδια του Σαββάτου στα Τίρανα, τονίζοντας ότι «η βία είναι παράνομη», όπως και «η καταστροφή δημόσιας περιουσίας».

Παρόμοια διαδήλωση έγινε και στο Μαυροβούνιο, από δυνάμεις της αντιπολίτευσης στην κυβέρνηση του Μίλο Τσουγκάνοβιτς, που κατηγορείται για διαφθορά.

Στα Σκόπια, ο πρωθυπουργός της Βόρειας Μακεδονίας Ζόραν Ζάεφ δεν απέκλεισε το ενδεχόμενο πρόωρης προσφυγής στις κάλπες για την ανάδειξη νέας Βουλής και κυβέρνησης, εφόσον ηττηθεί ο υποψήφιος του κυβερνητικού συνασπισμού στις προεδρικές εκλογές της 21ης Απρίλη (και, έως πρότινος, εθνικός συντονιστής της Βόρειας Μακεδονίας στο ΝΑΤΟ) Στέβο Πεντάροφσκι. Εμφανίστηκε επίσης αισιόδοξος ότι τον Ιούνη το Συμβούλιο ηγετών της ΕΕ θα αποφασίσει την έναρξη ενταξιακών διαπραγματεύσεων με τη χώρα του.

Χτες επίσης ανακοινώθηκε ότι η Ρωσία αναγνωρίζει επίσημα τη Βόρεια Μακεδονία.