Είναι γεγονός ότι στην πορεία της ευρωπαϊκής καπιταλιστικής ενοποίησης η διακρατική ιμπεριαλιστική Ευρωπαϊκή Ενωση (ΕΕ) παίρνει ολοένα και περισσότερα μέτρα πιο αυταρχικής λειτουργίας σε θεσμικό επίπεδο, τόσο της ίδιας της ΕΕ, όσο και των κρατών-μελών της. Είναι αναγκαία, προκειμένου το ευρωενωσιακό κεφάλαιο να μπορεί απρόσκοπτα να δρα εκμεταλλευόμενο σε ολοένα και μεγαλύτερο βαθμό την εργατική τάξη και τ' άλλα λαϊκά στρώματα, πρώτ' απ' όλα των χωρών-μελών της Ευρωπαϊκής Ενωσης. Αλλωστε, η όξυνση των ταξικών αντιθέσεων, αποτέλεσμα της ολοένα αυξανόμενης επιθετικότητας των μονοπωλίων κατά των εργασιακών και γενικότερα των λαϊκών δικαιωμάτων, η ίδια η οικονομική κρίση, αλλά και η ένταση των ενδομονοπωλιακών αντιθέσεων, δημιουργούν προϋποθέσεις ανάπτυξης της ταξικής πάλης και συμμετοχής ολοένα και πλατύτερων λαϊκών στρωμάτων σ' αυτή την πάλη. Γεγονός που με τη σειρά του συμβάλλει στη συνειδητοποίηση της αναγκαιότητας αμφισβήτησης της καπιταλιστικής ΕΕ, αλλά και της εξουσίας σε κάθε κράτος-μέλος. Την πάλη των λαών φοβούνται και παίρνουν τα μέτρα τους για ενίσχυση της εξουσίας του κεφαλαίου.

Συστατικό στοιχείο της πάλης ανάμεσα στα μονοπώλια και στο λαό είναι η δημιουργία κοινωνικής συνείδησης και μαζικής ψυχολογίας, ανοχής και αποδοχής από τους λαούς μιας πραγματικότητας, που αντικειμενικά είναι σε βάρος τους. Η επιδίωξη διαμόρφωσης της «ευρωπαϊκής συνείδησης» («πρέπει να γίνουμε όλοι Ευρωπαίοι πολίτες», αναφωνούν τα προπαγανδιστικά φερέφωνα της πλουτοκρατίας και τα κόμματα του ευρωμονόδρομου) σε συνδυασμό με την παρέμβαση στο πολιτικό σύστημα κάθε κράτους-μέλους είναι μόνιμο μέλημα. Επιδιώκεται έτσι να ενισχυθεί η προσπάθεια, μπροστά μάλιστα στις εντεινόμενες εντός της ΕΕ καπιταλιστικές αντιθέσεις, αλλά και στις ταξικές σε κάθε χώρα-μέλος, υποταγής των συνειδήσεων στην ιδέα της ενίσχυσης της Ενωσης, των λεγόμενων κοινών πολιτικών, ή της επιδιωκόμενης πολιτικής ενοποίησης, οπαδός της οποίας είναι και ο ΣΥΝ.

Αυτές τις επιδιώξεις υπηρετεί και η συγκρότηση ευρωπαϊκών πολιτικών κομμάτων, που δεν είναι καινούριο ζήτημα. Κατ' αρχάς υπάρχουν και λειτουργούν ήδη ευρωπαϊκά πολιτικά κόμματα, όπως το «Ευρωπαϊκό Λαϊκό Κόμμα» (σ' αυτό συμμετέχει η ΝΔ) και το «Ευρωπαϊκό Σοσιαλιστικό Κόμμα» (σ' αυτό συμμετέχει το ΠΑΣΟΚ). Ως ζήτημα είχε τεθεί επί τάπητος στα πλαίσια της Κοινότητας εδώ και τριάντα χρόνια. Η Συνθήκη του Μάαστριχτ έχει σχετική αναφορά για την ίδρυση ευρωπαϊκών κομμάτων. Η Συνθήκη της Νίκαιας, επίσης, στο άρθρο 191 ορίζει ότι «τα κόμματα σε ευρωπαϊκό επίπεδο αποτελούν σημαντικό παράγοντα για την ολοκλήρωση στα πλαίσια της Ενωσης. Συμβάλλουν στη δημιουργία ευρωπαϊκής συνείδησης και στην έκφραση της πολιτικής βούλησης των πολιτών της Ενωσης».

Επομένως, γίνεται σαφές ότι επιδιώκεται, μέσω των ευρωπαϊκών κομμάτων, η ενίσχυση της ΕΕ ως ιμπεριαλιστικού κέντρου, με την πολιτική δράση αυτών των κομμάτων και στο εσωτερικό κάθε κράτους-μέλους.

Ηδη έχει συνταχθεί και ο κανονισμός για τη νομική υπόσταση και χρηματοδότησή τους, που μάλλον θα εγκριθεί μέσα στο 2003. Συζητείται, επίσης, στις εκλογές του 2009 και στη συνέχεια να αλλάξει ο κανονισμός για τις ευρωεκλογές, ώστε ένα ποσοστό ευρωβουλευτών, περίπου το 10%, να εκλέγεται μέσα από ενιαίο ευρωψηφοδέλτιο. Το επιχείρημα που προβάλλεται είναι ότι οι ευρωεκλογές αποκτούν μία διάσταση περισσότερο ευρωπαϊκή και θα έχουν «μικρότερη σχέση με τα εθνικά πολιτικά διακυβεύματα».

Τα βασικά σημεία του κανονισμού είναι:

Η υποχρέωση των ευρωπαϊκών πολιτικών κομμάτων να έχουν καταστατικό που να περιλαμβάνει:

1. Τους στόχους του πολιτικού κόμματος

2. Τα αρμόδια όργανα πολιτικής και οικονομικής διαχείρισης (πρόεδρο, αντιπροέδρους, ταμία, γραμματεία κλπ.)

3. Φυσικά πρόσωπα ή όργανα που σε κάθε κράτος-μέλος έχουν νομική εκπροσώπηση και κυρίως για σκοπούς κτήσης, κυριότητας ή εκποίησης κινητών ή ακινήτων, να παρίστανται ως διάδικοι

4. Το καταστατικό και οι δραστηριότητες πρέπει να σέβονται τις αρχές ελευθερίας, δημοκρατίας και τους κανόνες του κράτους δικαίου.

Για να χρηματοδοτηθεί ένα ευρωπαϊκό κόμμα οφείλει να αποδεικνύει ότι:

• Εχει νομική προσωπικότητα στο κράτος-μέλος της έδρας του
• Εκπροσωπείται στο 1/3 των κρατών-μελών ή
• Εχει το 5% των ψήφων στις εκλογές και στο 1/3 των κρατών-μελών
• Οφείλει να δημοσιεύει κάθε χρόνο το λογαριασμό εσόδων-εξόδων, να δηλώνει τις πηγές χρηματοδότησης, αναλυτικό κατάλογο δωρεών πάνω από 100 ευρώ κλπ. Γίνεται οικονομικός έλεγχος από επιτροπή «εξεχουσών προσωπικοτήτων».

Οι αρχές που θέτει ο κανονισμός αποκαλύπτουν ότι η ίδρυση ευρωπαϊκών κομμάτων δεν είναι αποτέλεσμα εθελοντικής ένωσης για δράση με βάση κοινή ιδεολογία, αλλά υποχρεώνει στην αποδοχή του αντιδραστικού και αντιλαϊκού οικοδομήματος της ΕΕ. Ο σεβασμός «του κράτους δικαίου» για την ΕΕ είναι ο σεβασμός στη δικτατορία των ευρωπαϊκών μονοπωλίων με την ευρωαστυνομία, τη Συνθήκη Σένγκεν, το ευρωένταλμα, τον ευρωστρατό, τους νόμους κρατικής τρομοκρατίας, την ΟΝΕ, τη μερική και προσωρινή απασχόληση, τα όλο και πιο σκληρά αντιλαϊκά προγράμματα λιτότητας, σε εργαζόμενους με όλο και λιγότερα δικαιώματα και ατομικές ελευθερίες, προκειμένου να διασφαλίζουν τα κέρδη του κεφαλαίου.

Αλλά και ο έλεγχος των λογαριασμών των κομμάτων και η δημοσιοποίηση των δωρεών (εισφορών) είναι επικίνδυνος, αφού στο όνομα της δήθεν διαφάνειας επεμβαίνουν στην εσωτερική λειτουργία των κομμάτων, ενώ αυξάνεται η αστυνόμευση της πολιτικής δράσης.

Το ΚΚΕ έχει εκφράσει αντίθεση στην υποχρεωτική δημιουργία ευρωπαϊκών πολιτικών κομμάτων. Η δημιουργία πολιτικών κομμάτων σε εθνικό και ευρωπαϊκό επίπεδο είναι ζήτημα εθελοντικής ένωσης ομοϊδεατών. Δεν αναγνωρίζει την αρμοδιότητα της ΕΕ να επιβάλει τη δημιουργία κομμάτων με κανονισμούς και δεσμευτικές, υποχρεωτικές αποφάσεις, που θα την αναγνωρίζουν ως μονόδρομο και θα υπηρετούν τους στρατηγικούς σκοπούς της και την πολιτική της.

Η ΕΕ επιδιώκει οικοδόμηση ευρωπαϊκών κομμάτων με τις προδιαγραφές της ιμπεριαλιστικής ιδεολογίας, με τους δικούς της όρους, ώστε να ενσωματώνονται τα κόμματα αλλά και οι λαοί στις αντιδραστικές πολιτικές της. Επιδιώκει τον περιορισμό ή και τον αφανισμό της φωνής και δράσης των πολιτικών δυνάμεων που έχουν αντιιμπεριαλιστικό, αντικαπιταλιστικό χαρακτήρα και αντιπαλεύουν την ΕΕ. Αλλωστε, στα νέα κράτη-μέλη τα Κομμουνιστικά Κόμματα είναι παράνομα και υπό άγριους διωγμούς, αλλά αυτή η πραγματικότητα θεωρείται δημοκρατική για την ΕΕ.

Ιδιαίτερος, στρατηγικής σημασίας στόχος είναι το χτύπημα στις λαϊκές συνειδήσεις ότι πρωταρχικό πεδίο ταξικής πάλης είναι στο εθνικό επίπεδο. Ενα κόμμα έχει κύρος σε ευρωπαϊκό και διεθνές επίπεδο, όταν είναι ισχυρό, με επιρροή και στη χώρα του. Ετσι εξυπηρετείται και αναπτύσσεται καλύτερα η σχέση εθνικού/διεθνικού και η διεθνής και ευρωπαϊκή συντονισμένη πάλη.

Το κόμμα μας έγκαιρα είχε τοποθετηθεί σχετικά με το ευρωπαϊκό πολιτικό κόμμα. Στην απόφαση της ΚΕ για τις εξελίξεις στην ΕΕ (Δεκέμβρης 1999), μεταξύ άλλων ανέφερε: «Είναι εμφανής η προσπάθεια να επιβληθεί (μέσω των ευρωπαϊκών πολιτικών κομμάτων) ένα κλασικό ή αναπαλαιωμένο δικομματικό σύστημα στην ΕΕ και σε όλες τις χώρες, με τις συμμαχίες του, τις παραφυάδες του, τα αναχώματά του απέναντι στο λαϊκό κίνημα, με στόχο να αποκλείσει με έναν δημοκρατικό μανδύα τις διαφορετικές πολιτικές εκφράσεις στην κοινωνία και κάθε φωνή αντίστασης στα ιμπεριαλιστικά σχέδια... Πραγματικός τους στόχος είναι να δημιουργηθούν πρόσθετες ασφαλιστικές δικλείδες για τον εγκλωβισμό, την ενσωμάτωση και τη χειραγώγηση της εργατικής τάξης και των άλλων λαϊκών στρωμάτων. Να μειωθεί και να αποδυναμωθεί σε επίπεδο Ευρωκοινοβουλίου ο ρόλος των κομμάτων που αντιτίθενται στην ΕΕ και στην προώθηση της "ευρωπαϊκής ιδέας" και της "ευρωπαϊκής συνείδησης". Δεν πρόκειται για προώθηση της διεθνιστικής ιδέας, αλλά για τον κοσμοπολιτισμό του κεφαλαίου και την ιμπεριαλιστική ενοποίηση».

Επίσης, η θέση της ΚΕ για το ευρωπαϊκό κόμμα διατυπώθηκε από τη ΓΓ της ΚΕ του Κόμματος, Αλ. Παπαρήγα, σε ημερίδα για το «Μέλλον της Ευρώπης» στις 3 του Μάη 2003, η οποία στην ομιλία της ανέφερε σχετικά:

«Η διεύρυνση της ΕΕ φέρνει πιο άμεσα στην επικαιρότητα μια συζήτηση που ξεκίνησε προγραμματισμένα και σχεδιασμένα στους κόλπους της Ενωσης για τη δημιουργία ευρωπαϊκών κομμάτων εντός και εκτός Κοινοβουλίου, που θα έχουν τη σφραγίδα της νομιμοποίησης, ως κόμματα που ηγούνται των λαών στην προσπάθεια για να περάσει διά πυρός και σιδήρου η πολιτική του κεφαλαίου. Ως κόμματα που η αντιπολίτευσή τους θα είναι αρκούντως ανώδυνη, με την έννοια ότι δεν αρνείται τα ιερά και τα όσια της ΕΕ και των συμμαχικών της ενώσεων. Καλείται, μάλιστα, να υπηρετήσει την ψευδεπίγραφη εικόνα του δημοκρατικού πλουραλισμού, στάχτη στα μάτια των λαών.

Το θεσμικό πλαίσιο που σχηματίζεται χρησιμοποιεί πολλά δολώματα για να επιβάλει ευρωπαϊκά κόμματα, με όλα τα χαρακτηριστικά ενός γραφειοκρατικού οργανισμού, με επικεφαλής την ηγετική ελίτ, που θα έχει λυμένα τα χέρια να κάνει ό,τι θέλει, για την ακρίβεια να κάνει ό,τι θέλει το σύστημα. Χρησιμοποιείται το όπλο των διευκολύνσεων στο Ευρωκοινοβούλιο, η οικονομική επιχορήγηση, και ποιος ξέρει τι άλλο θα τεθεί στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων, προκειμένου να δημιουργηθούν ομοιόμορφα κόμματα, εντός του καπιταλιστικού κλωβού...

Το θέμα της πανευρωπαϊκής κοινής δράσης, του συντονισμού, της στενότερης διεθνιστικής σχέσης είναι ανάγκη και για τα κομμουνιστικά, αντιιμπεριαλιστικά, ριζοσπαστικά κόμματα, που δε βολεύονται στην ενσωμάτωση, που δε θέλουν να απεμπολήσουν αξίες και ιδανικά που ενέπνευσαν λαούς και κινήματα στην ήπειρο και παγκόσμια. Αν για τους οπαδούς της ΕΕ είναι μια φορά ανάγκη να αξιοποιήσουν ή να κατασκευάσουν κόμματα της επιρροής της, για το λαϊκό κίνημα είναι ακόμα μεγαλύτερη ανάγκη να διαμορφώσει προϋποθέσεις για διακριτή κοινή πανευρωπαϊκή δράση, κοινή ταξική πάλη.

Ανεξάρτητα, λοιπόν, από τις παρεμβάσεις της ΕΕ στο πολιτικό σύστημα της κάθε χώρας, είναι ανάγκη να ανοίξει μια πραγματική συζήτηση για το πώς θα συντονιστούν οι αγωνιστικές ταξικές δυνάμεις σε πανευρωπαϊκό επίπεδο, και πώς θα αντιμετωπίσουν τη νέα βαθμίδα πολιτικού και κρατικού υπερσυγκεντρωτικού αυταρχισμού της ΕΕ, που εκδηλώνεται και μέσα από τη θεσμοθέτηση των ευρωπαϊκών πολιτικών κομμάτων.

Το ΚΚΕ, από τη φύση και το χαρακτήρα του, ήταν και είναι πάντα ανοιχτό σε προβληματισμούς και αναζητήσεις για πανευρωπαϊκό συντονισμό και κοινή δράση, για αναζήτηση των κατάλληλων μορφών που πατάνε στη σημερινή πραγματικότητα, και βεβαίως δεν αναιρούν την αυτοτελή ευθύνη των κομμάτων και των κινημάτων στις χώρες τους. Είμαστε υπέρ της συγκρότησης ενός διακριτού κομμουνιστικού πόλου που ταυτόχρονα και παράλληλα θα συμβάλλει στη διαμόρφωση μιας ευρύτερης αντιιμπεριαλιστικής συμμαχίας.

Η διεθνοποίηση δε σημαίνει εθνική ισοπέδωση, αλλά αλληλοδιαπλοκή και διαλεκτική σχέση της δράσης σε εθνικό και διεθνικό επίπεδο...

Ταυτόχρονα, στα πλαίσια του Ευρωκοινοβουλίου μπορεί να υπάρξουν συνεργασίες και συσπειρώσεις, ώστε να αντιμετωπίζεται η υποβάθμιση των κοινοβουλευτικών ομάδων που παλεύουν κατά της αντιλαϊκής πολιτικής, όσοι ενδιαφέρονται να συσπειρωθούν ενάντια στον αυταρχισμό που θα δυναμώσει στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο τα επόμενα χρόνια».